Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, "Orta Doğu'da Siyaset" dersinin son programıdır ve bir eğitmen tarafından sunulmaktadır.
- Video, küresel güçlerin (İngiltere, Rusya ve ABD) Orta Doğu'daki diplomatik ve stratejik politikalarını ele almaktadır. İçerik üç ana bölümden oluşmaktadır: İngiltere'nin Osmanlı Devleti ile ilişkileri ve bölgedeki politikaları, Rusya'nın Çarlık döneminden günümüze kadar olan Orta Doğu politikası ve ABD'nin II. Dünya Savaşı sonrası bölgedeki rolü ve stratejileri. Her güç için tarihsel gelişim, stratejik hedefler ve bölgedeki önemli ilişkiler detaylı olarak incelenmektedir.
- 00:10Ortadoğu'da Siyaset Dersinin Konusu
- Orta Doğu'da siyaset dersinin son programında küresel güçlerin Orta Doğu politikası ele alınacaktır.
- İngiltere, Rusya ve ABD gibi ülkelerin Orta Doğu'daki mücadelesinin diplomatik ve stratejik boyutları incelenecektir.
- 00:35İngiltere'nin Orta Doğu Politikası
- Orta Doğu bölgesi doğal kaynakları, jeopolitik ve sosyokültürel değerleri nedeniyle tüm insanlık tarihi boyunca büyük güçlerin küresel mücadelelerinin odak noktasını teşkil etmiştir.
- İngiltere, 1878 Berlin Kongresi sonrasında Osmanlı Devleti ile ilişkilerini değiştirmiş, Balkanlarda Slav, Orta Doğu'da Arap milliyetçiliğini desteklemiştir.
- İngiltere'nin dış politika yaklaşımı, karmaşık uluslararası ittifak sistemleri arasında denge kurma çabası olarak özetlenebilir ve küresel siyasetteki gelişmelere somut siyasi, askeri ve ekonomik gücünün üzerinde tesir etmeye çalışmaktadır.
- 01:54Rusya'nın Orta Doğu Politikası
- Çarlık Rusya döneminde, Çar Petro'nun Orta Doğu'ya açılan koridor olarak Karadeniz ve Türk Boğazlarına hakimiyet kurmak suretiyle İstanbul'un kontrolünü amaçladığı söylenebilir.
- Sovyetler döneminde Rusya, Orta Doğu bölgesindeki hakimiyet politikasını "sömürge ve yarı sömürge halkların özgürleştirilmesine" dayandırmış, İran, Suriye, Lübnan, Mısır ve İran'daki komünist partilere destek çabalarını yoğunlaştırmıştır.
- Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin dağılması ve ABD'nin 1991 Körfez Savaşı ile Orta Doğu bölgesini askeri ve ekonomik kontrol altına alması yeni bir süreci tetiklemiştir.
- Putin iktidarı ile Rusya, 2000'li yılların başında öncelikle iç meselelerini çözüme kavuşturmuş, ardından küresel siyasal ve ekonomik hedeflere odaklanmıştır.
- Rusya'nın Orta Doğu politikasını değerlendirmek için İran ve İsrail gibi bölgenin önemli ülkeleri ile karşılıklı ilişkilerinin irdelenmesi gerekir.
- 05:19ABD'nin Orta Doğu Politikası
- II. Dünya Savaşı sonrası ortaya çıkan iki kutuplu dünya düzeni ve Soğuk Savaş, ABD'nin dış politika stratejisindeki en radikal değişime işaret etmiştir.
- 1957'de yayımlanan Eisenhower Doktrini, ABD'nin bölgedeki yeni rolünün altını çizmiş, kendini tehdit altında hisseden her ülke Amerikan ekonomik ve askeri yardımına başvurabileceğini belirtmiştir.
- ABD temelde Orta Doğu petrol kaynaklarının ve deniz ulaşım yollarının erişilebilir olmasını hedeflemiş, hayati müttefiki konumundaki İsrail'in Arap dünyasına karşı bağımsızlık ve güvenliğinin korunmasını asıl amaç edinmiştir.
- ABD, 21. yüzyılda Orta Doğu hakimiyetini askeri, ekonomik, siyasal açıdan en yüksek noktasına taşımış, Çin ve Rusya'nın İran-Suriye-Irak eksenli meydan okumalarını dikkatle takip etmektedir.
- ABD'nin Orta Doğu'ya yönelik izlediği politikalar üzerinde en etkili unsurlardan biri İsrail ile tesis ettiği ilişkilerdir.
- ABD, Türkiye'nin pozisyonunu iyi değerlendirerek PKK terörü ve Kuzey Irak'ta Ankara'nın endişelerine mukabil çözüm formüllerini paylaşmayı tercih ederek Batı İttifakı içindeki pozisyonunu korumasına özen göstermektedir.