Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Ekotürk ekranlarından yayınlanan bu programda sunucu Fatih Ergenekon, Profesör Doktor Mehmet Okuyan ile bir dini sohbet gerçekleştiriyor. Program, "hesabı verilebilir bir ömür" konusuyla başlayıp, Kur'an ayetlerinin tefsiri ve dini kavramların açıklanmasıyla devam ediyor.
- Video, ölümden kaçmanın mümkün olmadığı, hesap günü ve amel defteri kavramları ile başlayıp, tövbe, pişmanlık ve Kur'an'a sadakat gibi konuları ele alıyor. Daha sonra Kur'an'ın üstünlüğü, gelenek kavramı ve Kur'an'ın sonsuzluğu üzerine Kur'an ayetleri üzerinden açıklamalar yapılıyor. Program, Kur'an'ın tefsirinin her zaman yeni anlamlar ortaya çıkabileceği ve günümüzde de yeni nazil olan anlamları yakalamakla yükümlü olduğumuz vurgusuyla sona eriyor.
- Videoda Zümer, Tevbe, Fusat, Hac, Kehf ve Lokman surelerinden ayetler incelenmekte, tövbe kavramının yönelme anlamına geldiği, istiğfar ile tövbe arasındaki farklar açıklanmakta ve Kur'an'ın "el-mübin" (apaçık) bir kitap olduğu vurgulanmaktadır.
- 00:20Programın Tanıtımı ve Konuk
- Ekotürk ekranlarından bir muhakeme programı sunuluyor.
- Programın sunucusu Fatih Ergenekon ve konuğu Profesör Dr. Mehmet Okuyan.
- Konuk, hayatın ruhi donanımlarla yaratılış amacına uygun olarak sürdürülmesi gerektiğini vurguluyor.
- 01:03Hesabı Verilebilir Bir Ömür
- Ömrümüzde birçok dünyevi hedef ve emeklilik hayalleri olmasına rağmen, en önemli gaye hesabı verilebilir bir ömür yaşamaktır.
- Bu aleme Allah'ın nimetleriyle gönderilmiş olduk ve sahibi bizden bazı fedakarlıklar yapmamızı istiyor.
- Medine'nin anlamı, dinin yani hesabın, kitabın doğru yapılıp gereğinin ortaya konulduğu ömür olarak tanımlanıyor.
- 02:35Hesap Günü ve Amel Defteri
- Verilen görevi ve fırsatı hakkıyla yerine getirmeyen insanın hesabını öbür alemde din günü denen hesap günü denen yerde verecektir.
- Hesabın kolay verilmesi, soruların çıkacağı kitaba doğru çalışmaktan geçer.
- İsgal suresinde "Amel defteri kendisine sağ taraftan verilenler kolay hesaba çekileceklerdir" denilmiştir.
- 04:00Ölüm ve Hesap
- İnsanlar genellikle ölümden kaçma eğilimine sahiptir ve ölümü başkaları üzerinden yaşanan bir şeymiş gibi düşünürler.
- Allah, Tekfir suresinde "Feynete zebun nereye gidiyorsunuz?" diye sorgulamaktadır.
- İnsanlar ya Allah'a kaçarlar ya Allah'tan kaçarlar; Allah'tan kaçmak cehenneme yol vurmaktır ve bir müslümana yakışmaz.
- 05:05Ölümden Kaçış Olmaz
- Kur'an-ı Kerim, insanların ölümden kaçıp kurtulamayacaklarını belirtiyor.
- Nisa Suresi 78. ayette "Nerede olursanız, sağlam kaleler içinde bile bulunsanız ölüm sizi gelir bulur" deniyor.
- Ahzab Suresi 16. ayette "Eğer ölümden veya savaştan kaçarsanız, bu kaçış size asla fayda vermeyecektir" ifadesi yer alıyor.
- 07:09Ramazan ve Farkındalık
- Ramazan, insanın kendine çeki düzen verme ve doğru yolculuk için ideal bir başlangıç olabilir.
- Oruç ibadetinin en kıymetli değerlerinden biri farkındalık oluşturmaktır.
- İyiliklerin farkına varıp onlara sarılmak ve kötülüklerden uzak durmayı becermek bu fırsatla insanların önüne gelebilir.
- 07:44Borçluluk Bilinci
- Allah'a karşı ödememiz gereken şey için yine onun bize verdiği nefesi kullanıyoruz.
- Allah'ın insanoğlunun yapısını iyi bildiğine gönderme yaparken insanların hiç günah işlememesinden söz etmez.
- En önemli şey bile bile bir yanlışta ısrarcı olmamaya özen göstermektir.
- 09:27Muttaki ve Muhsin Kavramları
- Ali İmran Suresi 135. ayette muttaki ve muhsin kavramları kullanılır.
- Muttaki ve muhsin insanlar bir çirkinlik yaptıklarında Allah'ı hatırlarlar ve bağışlanma dileğinde bulunurlar.
- Onlar bile bile yaptıkları yanlışlıklar da ısrar etmezler.
- 11:14Allah'ın İhsanı ve Cennet
- Allah, iyilikler yaparak sevaplar elde ederiz ama tam emredilen şeyi tam emredildiği gibi yapamayabiliriz.
- Biz yaptıklarımızın hak edilmiş karşılığı olarak değil, Allah'ın ihsanı olarak cennete gideriz.
- Allah'ın rızasıyla, onun olayı oluruyla, onun kararıyla insanlar ya cennetlik olur ya da cehennemlik olur.
- 13:03Büyük Günahlardan Kaçınma
- Nisa Suresi'nde "Siz size yasaklanan davranışların büyüklerinden kaçırırsanız mükefran kimse, seyyiatiküm sizin küçük günahlarını örteriz" deniyor.
- Büyük günahlardan kaçınmaya özen göstermek gerekir, çünkü günahları sıradanlaştırmak alışkanlık haline getirir.
- Alışkanlık haline gelen günahlar zamanla günah olmadığını düşünmeye başlarız ve dini kaybetme tehlikesi ortaya çıkar.
- 15:17Şeytanın Tuzağı
- Lokman Suresi 33. ve Fatır Suresi 5. ayetlerinde "Sakın ha dünya hayatı sizi aldatmasın, sakın ha o çok aldatıcı şeytan sizi Allah'la aldatmasın" uyarısı verilir.
- Allah'la aldatmak, Allah'ın ne olursa olsun bağışlayacağını düşünmektir.
- Allah bütün günahları bağışlayabilir ama bunu dilediğine diye kaydı vardır.
- 18:12Günahın Etkileri
- Günah insanın fıtratını bozar ve kalp hassasiyetini yok olmaya başlar.
- Mutafffun Suresi'nde "Kazandıkları şeyler onların kalplerine leke olur" ifadesi yer alır.
- Kehf Suresi 103. ayette "Size amelleri noktasında en çok zarara ziyana uğrayanlara haber verelim mi? Onlar bunları yapıp ettikleri dünya hayatında kaybolup gidenlerdir" denir.
- 20:23Tövbe ve Pişmanlık
- İnsanlar dünyada yaptıkları her şeyin güzel olduğunu zannederlerse tövbe etme ihtiyacı hissetmezler.
- Tövbe pişmanlık gerektirir ve Allah'a karşı hata yaptığını itiraf etmektir.
- Gerçek dost, hatasını kardeşine söyleyebilen ve ona acı söyleyen kişidir.
- 22:01Allah'ın Ayetlerini Görmezden Gelenler
- Allah'ın ayetlerinin üzerini örterler ve Allah'a kavuşma gerçeğini görmezden gelen insanlar için amelleri silinip gider.
- Kıyamet günü bu tür insanlar için terazi kurulmayacak çünkü tartılacak bir şey yoktur.
- Yapılan her şeyin doğru ve güzel olduğunu zanneden insanlar çok kötü bir şekilde kaybedeceklerdir.
- 23:14Allah'ın Zikrinden Uzak Yaşayanlar
- Allah'ın zikrinden uzak yaşayan veya ona karşı yamuk bakış ortaya koyanlara şeytanın musallatı olur.
- Bu kişiler insanları Allah'ın yolundan engellerler ve kendilerini hidayet üzere zannederler.
- İnsan beş şeyini Kur'an'a arz edecek: imanını, ibadetini, ahlakını, gündelik hayattaki insan ilişkilerini ve söylemini.
- 26:11Ahiretteki Pişmanlık
- Ahirette zalim olan adam ellerini ısıracak ve pişmanlıktan "Keşke ben resulü sebila ittihaz etseydim" diyecek.
- Aynı zamanda "Keşke ben falancayı dost edinmeseydim ki, o zikir Kur'an bana geldikten sonra beni ondan saptırdı" diyecek.
- Kur'an'ı yaşamamak, Kur'an'la hemhal olmamak aslında Resul'ün arkadaşlığını sahiplenmemek demektir.
- 27:35Allah Resulü ile Dostluk
- Bugün Allah Resulü ile dost olmak istiyorsak elimizde imkan var.
- Sevgili peygamberimizle dostluğun yolu onu görmekten değil, onu anlamaktan ve Kur'an'ı okumaktan geçer.
- Kur'an'ın o gün dönüştürdüğü topluma nasıl büyük bir dönüşüm yaşattıysa, bu dönüşümü bugün gene bu kitap sağlar.
- 28:43Kur'an'a Sadakat
- "Ve biha lillahi cemian" ayeti, "Hepiniz Allah'ın ipine itisam edin" anlamına gelir.
- İhtisam demek sımsıkı sarılmak, Arapça'daki karşılığı olan kelime "istem seke" kelimesi yapışmak demektir.
- "Bihablillahi cemian" demek, hepiniz Allah'ın ipine masum bir şekilde yapışın, önyargılarınız olmasın demektir.
- 30:14Allah'ın Rahmeti ve Günahlar
- Allah'ın rahmeti ve merhameti geniş ama bunun şeytanın bir aldatmacası olmamasından bahsedilmektedir.
- Allah bütün günahları bağışlayabileceğini söyler, ancak büyük günahlardan kaçınmayı şart koşar.
- Nisa suresindeki ayette Allah'ın rahmetinden ümit kesmemek gerektiğini, çünkü Allah bütün günahları bağışlayabileceğini belirtir.
- 32:35Allah'ın Rahmeti ve Tövbe
- Allah'ın bütün günahları bağışlayabileceğine dair ayetlerin tam anlamıyla anlaşılması için bir iki ayet daha okunması gerekiyor.
- Allah'ın rahmetinden ümidinizi kesmeyin dedikten sonra, Allah'ın bütün günahları bağışlayabileceğine dair ayet okunuyor.
- Tövbe, yönelme anlamına geliyor ve istiğfar ile yakın anlam taşır; istiğfar özür beyan etme, tövbe ise yanlıştan dönüp doğruya yönelme anlamına gelir.
- 33:43Günahların Bağışlanması İçin Şartlar
- Günahların bağışlanmasını isteyenler için Allah, önce rabbine yönelip ona tam bir teslimiyet göstermelerini şart koşuyor.
- Bu yöneliş ve teslimiyet, azap gelmeden önce gösterilmeli, aksi takdirde yardım edilmez.
- Azap aniden gelmeden önce, Allah'tan indirilen en güzel esasa (Kur'an'a) tabi olunması gerekiyor.
- 34:51Kur'an'ın Önemi
- En güzel söz, en güzelin sözüdür ve o da Allah'ın kelamıdır.
- Zümer suresi 23. ayette Allah, sözün en güzelini Kur'an olarak tarif ediyor.
- Peygamberimiz, Kur'an'ın bu özelliğine dikkat çekmek üzere "Fadlallahi hayrihi kefal lillahi" demiştir.
- 35:21Kur'an'ın Üstünlüğü
- Allah'ın kelamının diğer sözlere olan üstünlüğü, Allah'ın mahlukatı olan üstünlüğü gibidir; en üstün söz, en üstünün sözüdür.
- Tevbe suresi 41. ayette "ve kelimetullahi hiye" ifadesi, zamiri fasıl olarak kullanılmış olup vurgulu bir mana katar.
- Allah'ın kelimeleri en yüce olanlardır ve yücelik başka şeylere nispet edilemez.
- 37:46Kur'an'ın Tamamlanmış Olması
- Allah kitabını "temmet kelime teabbik ediyor" (rabbinin kelimesi tamamlandı) ve "ekmen tüleküm" (sizin için dininizi mükemmelleştirdim) diyerek tamamlamıştır.
- Kur'an'ın eksik olduğu iddiası, Allah'ın huzurunda savunulamayacak bir iddiadır.
- Peygamberimizin sünnetini takip etmek Kur'an'a aykırı değildir, aksine Kur'an'ın istediği şeydir.
- 39:19Kur'an'a Yaklaşım
- Kur'an'ı dinlemeyi engellemeye çalışanlar, Fusat suresi 26. ayette kafirlerin yaptığı gibi davranmaktadır.
- Kur'an'ı anlamak için doğru niyet koymak ve kendini Kur'an'a arz etmek gerekir.
- Kur'an'ı dinin kaynağı olarak görüp dini bundan öğrenmeye çabalamak gerekir.
- 43:37Gelenek ve Din
- Gelenekten geliyor diye her şeyi doğru kabul etmek yanlış bir şeydir, yanlışı yanlışı ayıklamak gerekir.
- Gelenek kelimesi iki tarafı olan bir kelimedir: gelen kısmı vahiydir, eklenen kısmı vahye arz edilmelidir.
- Gelenek ve din birbirinden ayrılmalıdır; kültürün her tarafı zararlı değildir, uygunsa uygulanabilir.
- 46:51Kur'an'ın İnşa Edici Özelliği
- Kur'an'ı bilmek ve bu kitaba vakıf olmak gerekir.
- Kur'an, insanın kalbini ve beynini inşa edecek bir kitaptır.
- Kalbini ve beynini Kur'an'ın inşa etmediği bir adamın hayatını Kur'an ihya etmez.
- 47:14Kur'an'ın İnşa Edici Gücü
- Müzzemmil suresinde gecenin inşası nasiyesi daha etkili ve kalıcıdır, Kur'an'la inşa edenlerin gündüz hayat meşguliyetleri ihyaya döner.
- Yasin suresi 79. ayette Allah'ın dirilticiliği anlatılır ve inşa edenin ihya da ettiği vurgulanır.
- Vahyin inşa ediciliğinden istifade ederek hayatın vahiyle ihya olması gerekir.
- 48:14Kur'an'ın Sonsuzluğu
- Kur'an'da Allah'ın iki muhteşem beyanatı vardır: Kehf suresi 109. ayet ve Lokman suresi 27. ayet.
- Kehf suresi 109. ayette "Deniz mürekkep olsa, Rabbimin kelimeleri bitmeden deniz biterdi" denilir.
- Lokman suresi 27. ayette ise "Yeryüzündeki bütün ağaçlar kalem olsa, deniz yamud onu destekleyecek, sekiz deniz mürekkep olsa, Allah'ın kelimeleri bitmez" denir.
- 50:16Kur'an'ın Sonsuzluğu ve Tefsir
- Kur'an'ın bitmez dediği kelimeleri bitirmek imkansızdır, bu nedenle "Kur'an yeter" demek iddialı bir ifadedir.
- Tefsir yazmak, ayetleri birbiriyle buluşturmak ve kitabın mesai oluşunu, müteşabih olduğunu, simetrik anlatımlarının olduğunu bilmektir.
- Kur'an okuyup bitirilebilecek bir kitap değildir, "Lafı bir kez, manası sonsuz kez inen ilahi kitaptır" denir ve bugün de nazil olmaktadır.