Buradasın
Kumran Yazıtları: Hristiyanlığın Kökeni ve Hz. İsa'nın Kimliği
youtube.com/watch?v=w7887eVxqMkYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, 1947 yılında Kumran köyünde bir bedevi çoban Muhammed Ahmet elhamit'in keçisini ararken bulduğu ve dünyayı karıştıran Kumran yazıtlarının hikayesini anlatan bir belgesel formatındadır.
- Video, 2000 yıllık Kumran yazıtlarının keşfi, içeriği ve tarihsel önemi üzerine odaklanmaktadır. İlk bölümde yazıtların keşfi ve İsrail devletinin satın alması süreci anlatılırken, ikinci bölümde bu metinlerin Hristiyanlıkla olan benzerlikleri incelenmektedir. Kumran yazıtlarında Eski Ahit ve Yeni Ahit'e ait bölümler bulunduğu, tarikat içinde ruhban sınıfının hakimiyeti olduğu ve vaftiz, komünyon gibi ritüellerin Hristiyanlıkla benzerlikleri ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca Kumran yazıtlarında iyi ve kötünün karşıtlığı, ışık ve karanlık prensleri gibi kavramların yer aldığı ve Essenilerin inançlarıyla Hristiyanlığın temel kavramlarının benzerlikleri vurgulanmaktadır. Bu önemli arkeolojik buluntuların dinler tarihindeki yeri ve önemi detaylı olarak anlatılmaktadır.
- 00:01Kumran Yazıtlarının Keşfi
- 1947 senesinin kış aylarında, Bedevi çoban Muhammed Ahmet Elhamit keçilerini otlatırken attığı bir taşla Kumran köyünde bir mağarada önemli bir keşif yaptı.
- Genç çoban, keçisini ararken mağaraya attığı taşın kırılan bir çömlek sesi çıkardığını duyunca heyecanlandı ve mağaranın girişini açtı.
- Mağarada bulduğu, küplere saklanmış eserler, Museviliğin ve Hıristiyanlığın en eski yazılı kaynaklarını içeren Kumran Yazıtlarıydı.
- 01:32Yazıtların Önemi ve Buluşma
- Kumran Yazıtları, binlerce parçadan oluşan ve 2000 yıllık uykudan uyanmış olan Ölüdeniz Tomarları'nın ilk kopyalarını içeriyordu.
- Bu parşömenler, Hıristiyanlığın bilinen tarihini kökten sarsacak nitelikteydi ve Hz. İsa'nın kimliğini tartışmaya açıyordu.
- Yazıtların kökleri İsa'dan öncesine dayanıyordu ve İncil ile şaşırtıcı benzerlikler içeriyordu.
- 02:40Yazıtların Satışı ve Yayılması
- Çoban Muhammed, mağarada bulduğu deri el yazmalarını babasıyla birlikte Beytülahm'deki bir antikacıya götürüp sattı.
- Bulunan esrarengiz el yazmaları kısa sürede Kudüs'teki Suriye Ortodoks Başpiskoposu Yahua Samuel'in eline ulaştı.
- Metropolit, el yazmalarının Tevrat ve İncil'in en eski kopyaları olduğundan şüphelendi ve içeriğini anlamak için araştırmaya başladı.
- 03:36Yazıtların Dağılımı
- Kumranda bedevilerle papazlar her yeri kazmaya başladılar ve bulunan yazıtlar çeşitli kişilerin eline geçti.
- CIA'nın Şam'daki bürosu şefi Miles Coplant, bazı tomarların mikro filmlerini çekip ülkesine gönderdi, ancak rüzgar tomarları dağıtarak bazı bölümlerini kaybettirdi.
- İlk etapta Kumran Yazıtlarının bir kısmı Suriye Metropolitinin, bir kısmı da İbrani Üniversitesi'nden Profesör Elyazar Sukeni'nin elinde kaldı.
- 05:01Yazıtların Özellikleri ve Yaşları
- Keşif, tek bir mağara ile başlayıp on yıla varan kazı çalışmaları süresince toplam on bir mağaraya yayıldı.
- El yazmaları deriye veya kağıtlara yazılmış, keten bezlere sarılıp küplere saklanmıştı ve içinde bir bakır levha da vardı.
- Yazmalar 1947 yılında gün yüzüne çıktığında neredeyse 2000 yaşındaydı ve küplerin ağzı sıkıca kapatıldığı için büyük ölçüde bozulmadan kalabilmişlerdi.
- 07:06Esseniler ve Yazıtların Sahipleri
- Kumran Yazıtlarını mağaralara kimin sakladığını kesin olarak bilinmese de tüm tahminler Esseniler üzerinde yoğunlaşıyor.
- Esseniler, yazıtların üretildiği dönemde Kumran ve civarında yaşamış olan, kişisel mülkiyet kavramı olmayan bekar din adamları topluluğu bir tarikattı.
- Essenilerin temizlik ve arınma ritüelleri, Hıristiyanlıktaki vaftiz inancıyla önemli benzerlikler içeriyordu ve ruhun ölümden sonra göğe yükseldiğine inanırlardı.
- 08:59Essenilerin İnançları
- Esseniler köken olarak Yahudiydilerdi ve Musevilik inancı, Yahudi halkın bölgedeki zorunlu göçleri sırasında bölgesel etkilere maruz kalmıştı.
- Essenilerin inançlarında Yahudilikte bulunmayan şeytan inancı vardı ve bu inanç Babil sürgünü sırasında Perslerle ilişkiye giren Yahudilerde başlamıştı.
- Esseniler naif, sessiz, pasif hayatlar süren, bu dünya ve içindeki dünyevi arzularla ilişiğini kesmiş kişilerdi ve bu özellikler Hıristiyan din adamlarınınkilerle benzerlik gösteriyordu.
- 10:32Yazıtların İçeriği ve Tepkiler
- Kumran Yazıtları hem Tevrat'tan hem de İncil'den kesimler içeriyordu ve metinlerin bir kısmı İbranice, bir kısmı Aramice idi.
- Parşömenlerin tamamının ortaya çıkarılması bulunabildikleri ölçüde on yıla yakın sürdü.
- Yazmaların ilk sahipleri Suriye Ortodoks Metropolit ile İbrani Üniversitesi'nde görevli bir profesör oldu ve Metropolit yazmaları John Hopkins Üniversitesi'ne sattı.
- 12:17Yazıtların Dağılımı ve Toplanması
- Dünya bu keşfe beklenen tepkiyi vermedi çünkü o sırada İkinci Dünya Savaşı'nın hesabını kapatmakla meşguldü ve Ortadoğu'daki karışıklık sürüyordu.
- 1954 Haziran'ında Wall Street Journal'da çıkan bir ilanda "İsa'dan önce 2000 yıldan kalma kutsal metinler satılıktır" denildi.
- İsrail devleti 250 bin dolar verip metinlerin hepsini satın aldı, New York limanında bekleyen bir İsrail gemisine yerleştirip ülkelerine getirdi ve hepsini yayınladı.
- 13:44Kumran Yazıtları ve Araştırmalar
- Kumran yazıtları üzerindeki incelemeler ve tartışmalar yıllar içerisinde devam etmiş, metinlerin anlaşılabilmesi için araştırma grupları kurulmuştur.
- Bu araştırmalar güç odaklarının gölgesinde ve etkileriyle ilerlemiş, ölüdeniz parşömenleri Hristiyanlık tarihine dair bilinmeyenlerin ve üstü örtülen gerçeklerin gündeme gelmesine vesile olmuştur.
- 14:33Kumran Yazıtlarının Zaman Çerçevesi ve İçeriği
- Bulunan metinlerin en eskisi MÖ 250 yılına, en yenisi ise MS 68 tarihine dayanmakta, en yeni metinler Roma ordusunun Kumran kentini yakıp yıktığı zamana denk gelmektedir.
- Yazmaların içinde hem Eski Ahide hem de Yeni Ahide ait bölümler bulunmakta, Eski Ahide kutsal kitabın İbranice kaleme alınmış ilk kısmına Hristiyanların verdiği isimdir.
- Yazmalarda tarikat içinde ruhban sınıfının hakimiyeti gözlenmekte, rahipler arasında katı hiyerarşi ve sıkı kardeşlik bağı vardı.
- 15:24Essenilerin Dini Pratiği ve İnançları
- Topluluğa katılacaklardan maddi zevklerden ve beklentilerden vazgeçmeleri talep edilmekte, tarikatın arınma töreni vaftiz törenine benzemekteydi.
- Tarikatın komünyon isimli yemeği ve ritüelleri İsa Peygamberin son yemeği ile büyük benzerlik göstermekte, tören yemeğinde ekmek ve şarabın kutsanması ile başlanmaktaydı.
- Tarikat konseyi on iki kişiden oluşmaktaydı ve bu aynı zamanda on iki kabilenin sembolüydü.
- 16:09Essenilerin Teolojik Görüşleri
- Tarikatın öğretilerinde Zerdüştlükte olduğu gibi iyi ve kötünün karşıtlığı önemli bir yer tutuyordu, iyi güçlere sahip olan ışık prensi ve karanlık prensi (Belial) olarak adlandırılan karşıtı vardı.
- Karar günü geldiğinde ölüler topraktan çıkacak, seçilenler sonsuzlukta mutluluk dolu bir yaşamın tadına varacak, karanlığın oğulları ise yok olana kadar acılar içinde ateşte yanacaktı.
- Mesih bu tarikatın (Essenilerin) de beklentisiydi ve Kumran yazıtlarında mesih kral, mesih rahip, adalet üstadı gibi kavramlardan söz ediliyordu.
- 17:03Hristiyanlık ve Esseniler Arasındaki Benzerlikler
- Hristiyanlıkla beraber ilk defa söylendiği varsayılan temel kavramlar Hristiyanlık öncesi metinlerde, Kumran yazıtlarında karşımıza çıkıyor.
- Hristiyanlığa dair inançlar, ritüeller ve dini yapılanma, Hristiyanlık öncesi var olmuş bir tarikat olan Essenilerin inançlarıyla büyük benzerlik gösteriyor.
- Ölüdeniz yakınlarında bulunan bu el yazmaları daha önce de gündeme gelmiş olan iddiaları güçlendirerek yeniden tartışmaya açıyor ve Hristiyanlığın Museviliğin içinden çıkan bir tarikatın uzantısı olarak mı ortaya çıktığı sorusu gündeme geliyor.