Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Yasin Yıldız (Yasin Hoca) tarafından sunulan KPSS vatandaşlık dersi formatında bir eğitim içeriğidir. 2023-2024 eğitim öğretim sezonunda KPSS sürecinin son noktasını koymak amacıyla hazırlanmıştır.
- Video, KPSS sınavında vatandaşlık dersinden gelebilecek soruları kapsayan bir genel tekrar sunmaktadır. İçerik üç ana bölümden oluşmaktadır: temel hukuk (terim ve tanımlar, hukuk dalları), anayasal (anayasa kavramları, tarihi, temel haklar, yasama, yürütme ve yargı organları, insan hakları) ve idari hukuk (idari yapı). Ayrıca kamu görevlileri konusu da ele alınacaktır.
- Videoda hukukta yaptırımlar, hukukun kaynakları (yazılı, yazısız ve yardımcı kaynaklar), hukuk boşlukları ve hukukun sınıflandırılması (mevzu hukuku, pozitif hukuk, doğal hukuk, tabi hukuk, tarihi hukuk, emredici hukuk ve yedek hukuk kuralları) gibi konular detaylı şekilde açıklanmaktadır. Video, bir sonraki derste hukukun dallarına girileceğini belirterek sona ermektedir.
- 00:05KPSS Vatandaşlık Dersi Genel Tekrar
- Yasin Yıldız, 2023-2024 eğitim öğretim sezonunda KPSS sürecinin son noktasını koymak için genel tekrar videosu hazırlamıştır.
- Bu video, ÖSYM'nin sınavda sorması muhtemel kısımlarla ilgili kısa net videolar içerecek ve hiç çalışmamış bir arkadaşın bile full yaptırmaya çalışılacaktır.
- Vatandaşlık dersinde ÖSYM'nin dokuz soru soracağı ve bu soruların dokuz adet net sağlayacağı belirtilmiştir.
- 01:41Vatandaşlık Dersinin Ana Dalları
- Vatandaşlık dersinde üç ana dal bulunmaktadır: temel hukuk, anayasal kısım ve idari hukuk.
- Temel hukuk bölümünde terim ve tanımlar, hukukun dalları, anayasal kısım bölümünde anayasa kavramları, tarih, temel haklar, yasama, yürütme ve yargı organları, insan hakları konuları ele alınacaktır.
- İdari hukuk bölümünde yerel yapılar ve kamu görevlileri konuları işlenecektir.
- 02:39Sosyal Hayatı Düzenleyen Kurallar
- Sosyal hayatımızı düzenleyen dört kural vardır: din kuralları, ahlak kuralları, görgü kuralları ve hukuk kuralları.
- Din ve ahlak kurallarının yaptırımları manevi olduğu için caydırıcılığı kuvvetli değildir.
- Hukuk kuralları devlet tarafından desteklenir ve uyulmadığında yaptırımı maddi olan bir sistemdir.
- 04:30Hukuk Sistemindeki Müeyyide Tipleri
- Hukuk sistemimizde beş tip müeyyide vardır: ceza, cebir, tazminat, iptal ve hükümsüzlük.
- Ceza, suç işleyen kişilere uygulanan yaptırıma verilen isimdir ve TCK kapsamında farklı cezai işlemler bulunmaktadır.
- Ceza türleri arasında adli para cezası, süreli hapis, müebbet hapis ve ağırlaştırılmış müebbet hapis bulunmaktadır.
- 07:30Tazminat Davaları
- Tazminat davaları maddi ve manevi zarar durumlarında açılır.
- Maddi tazminat, bir eşyaya zarar verildiğinde karşılığını ödemek zorunda kalınır.
- Manevi tazminat, kişinin psikolojik yıpranması durumunda açılır; örneğin bir kişi dizide oynamak üzereyken araba çarpmasıyla bu fırsatı kaçırdığında.
- 09:13Yaptırım Türleri
- İptal yaptırım, idare tarafından hukuka aykırı yapılan işlemlerin iptal edilmesi durumudur.
- Hükümsüzlük, kadük (geçersizlik) belirtilen şeylerdir ve yokluk, mutlak butlan, nisbi butlan ve askıda hükümsüzlük olmak üzere dört tip vardır.
- Yokluk, bir işlemin kurucu unsurunun olmaması durumudur; örneğin resmi nikah memuru olmadan yapılan evlilik.
- 11:38Hükümsüzlük Türleri
- Mutlak butlan, kurucu unsur var ancak emredilenlere aykırılık olduğu durumdur; örneğin evli iken ikinci evlilik veya yakın akrabalık içinde evlilik.
- Nispi butlan, kanunun aradığı tüm şartlar var ancak kişinin iradesinde sakatlık olduğu durumdur; örneğin silahla tehdit altında yapılan evlilik.
- Tek taraflı bağlamazlık (askıda hükümsüzlük), sözleşme yapma ehliyeti olmayan kişilerin (18 yaş altı veya akli melekeleri yerinde olmayanlar) satış sözleşmelerinde bulunması durumudur.
- 14:33Hukukun Kaynakları
- Hukukun kaynakları sırasıyla yazılı kaynak, yazısız kaynak ve yardımcı nitelik taşıyan kaynaklardır.
- Yazılı kaynaklar, yetkili makam tarafından oluşturulmuş olan kaynaklardır ve normlar hiyerarşisi vardır.
- Yazılı kaynakların hiyerarşisi: Anayasa, Temel Hak ve Özgürlüklere İlişkin Milletlerarası Antlaşmalar, Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri, Kanunlar, Yönetmelikler, Genelgeler ve Yönergelerdir.
- 16:50Yazısız ve Yardımcı Kaynaklar
- Yazısız kaynaklar örf ve adettir; örf ve adet zaman içinde tekrarlanarak örf adet hukuk kuralı haline gelir ve bağlayıcı olur.
- Yardımcı kaynaklar içtihat, doktrin ve emsal nitelik taşır; içtihatlar bağlayıcı değildir ancak içtihat birleştirme kararları kanun hükmünde olduğu için bağlayıcıdır.
- Hukukta boşluklar oluşur: yazılı kaynakta bilerek bırakılmış boşluklar kanun boşluğu, bilmeden bırakılmış boşluklar ise açık (gerçek) boşluk veya örtülü (gerçek olmayan) boşluktur.
- 20:14Hukuk Boşluğu
- Hem yazılı hem de yazısız kaynaklardaki boşluk hukuk boşluğudur.
- Hukuk boşluğu oluştuğunda hakim hukuk yaratır ancak yarattığı hukuk herkesi bağlamaz çünkü emsaldir ve bağlayıcılığı yoktur.
- 21:08Hukukun Anlamları
- Mevzu, pozitif, dogmatik, müspet, doğal, ideal ve tabi hukuk olmak üzere dört farklı anlama gelir.
- Yazılı kaynaklar mevzu hukuku olarak adlandırılır ve en üstte anayasa, altında temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası, kanun, cumhurbaşkanlığı kararnameleri, yönetmelik ve genelge bulunur.
- Sadece yazılı kaynaklar pozitif, dogmatik veya müspet hukuk olarak adlandırılırken, olması istenilen doğal, ideal veya tabi hukuk, olmuş ve kaldırılmış tarihi hukuk olarak adlandırılır.
- 22:59Hukukun Sınıflamaları
- Hukukun kuralsal olarak iki ana sınıfı vardır: emredici ve taraflar arasında yapılan sözleşmelerden doğan yedek hukuk kuralları.
- Emredici hukuk, aksine bir şey yapılması mümkün olmayan durumları kapsar ve kamu düzenini, ahlak kurallarını ve zayıfları korumak için yapılmıştır.
- Yedek hukuk kuralları, taraflar arasındaki sözleşmelerde tamamlama, yorumlama ve tanımlama olarak geçer; tamamlama eksikliği gidermek, yorumlama belirsiz terimleri açıklamak, tanımlama ise net ve açık tanımlamalardır.
- 25:02Video Özeti
- Videoda sosyal hayatı düzenleyen kurallar, hukukun yaptırımları, kaynakları, hukuk sistemindeki boşluklar, hukukun çeşitli anlamları ve sınıflaması verilmiştir.
- Bu altı terimden genellikle terimsel ve kavramsal bir soru gelmektedir.
- Bir sonraki videoda hukukun kendi kapsamı içerisindeki dallarına girilecektir.