Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan KPSS sınavına hazırlık amaçlı tarih dersidir. Eğitimci, 2021 döneminde tarih dersleri ile tekrar başlayacağını ve izleyicilere KPSS sınavına hazırlık sürecini anlatacağını belirtiyor.
- Video, KPSS tarih dersinin konu dağılımını ve sınav yapısını açıklayarak başlıyor, ardından Türk adının anlamı ve Türklerin ana yurdu konularını ele alıyor. Daha sonra Orta Asya'daki Türk kültür merkezleri (Anav, Afanesyova, Andronova ve Tagar) ve Türklerin Orta Asya'dan göç etme nedenleri anlatılıyor. Son bölümde ise İskitler'in tarihsel önemi, özellikleri ve kültürel mirası detaylı şekilde inceleniyor.
- Ders, KPSS sınavına hazırlananlar için müfredat kaynaklarını, sınav stratejilerini ve çıkmış sınav sorularının çözümlerini içermektedir. Ayrıca, Türklerin Orta Asya'daki kültür merkezleri, göç haritaları ve İskitler'in Alper Tunga, Tomris Hatun gibi önemli liderleri, savaşçı yapısı ve altın işçiliği gibi konular da detaylı şekilde ele alınmaktadır.
- 00:01Tarih Derslerinin Yeni Dönemi
- 2021 döneminde tarih dersleri tekrar başlıyor ve Kasım ayından itibaren sınav hazırlığı için ders videoları çekilecek.
- İlk derste yol haritası oluşturulacak ve neler yapılacağı programlanacak.
- Sınava girmiş ama istediği puanı alamayanlar ve yeni başlayanlar için kısa bir sınav hatırlatması yapılacak.
- 01:34KPSS Tarih Sınavı Yapısı
- KPSS tarih dersi dört ana kısma ayrılabilir: 1) Orta Asya Türk ve Türk İslam tarihi, 2) Osmanlı tarihi, 3) Atatürk ilke ve inkılapları, 4) Çağdaş Türk ve dünya tarihi.
- Tarihten toplam 27 soru gelir: Tarih 1'den 3 soru, Çağdaş'tan 3 soru, Osmanlı ve inkılap tarihinden kalan 21 soru.
- Güncel sorular çağdaş Türk ve dünya meselelerinde yer alır ve potansiyel olarak sınav 30 sorudan oluşabilir.
- 05:38Müfredat ve Kaynaklar
- Devlet soruları Milli Eğitim Bakanlığı'nın 9-12. sınıf ortaöğretim kitaplarından alır.
- 2010'dan sonra AÖF'ün kredili sisteme geçmesiyle tarih derslerinin potansiyel müfredat konularına eklenmesi 2014'te görülmüştü.
- AYT-1 ve AYT-2 (Atatürk ilke ve inkılapları tarihi) dersi, tüm bölümlerin ortak dersi olup Osmanlı tarihini de içine alır.
- 08:45Ders Programı
- Ders programında önce dersler verilecek, ardından genel tekrar yapılacak ve boşluk doldurma kağıtları paylaşılacak.
- MEB kazanım kavramı soruları çözülecek, bu Milli Eğitim Bakanlığı'nın müfredat kitaplarını sorulaştırma halidir.
- İkinci aşamada çıkmış KPSS, ÖABT, kaymakamlık, yargı sınavı, sayıştay, icra müdür, MİLLİ, TYT ve AYT tarih soruları çözülecek.
- 13:09Tarih Derslerine Giriş
- Tarih derslerinin uzun bir süreç gerektirdiği, ancak bu süreçleri tamamladığınızda sınavlarda başarılı olacağınız belirtiliyor.
- Haftada üç veya altı saat derslerin dershane gibi düzenleneceği ve tarih derslerini ilerletme fırsatı sağlayacağı açıklanıyor.
- Dersler kırkbeş'er dakikalık olacak ve genel algı düzeyindeki dakikalarla sınırlı tutulacak.
- 14:31Ders Notları ve Tarih Hakkında
- Ders notlarının 2021 düzenlemesi yapıldığı ve içinde ulusa sesleniş metni, müfredat konuları, boşluk doldurma, MEB kazanım soruları ve çıkmış soruların çözümleri olduğu belirtiliyor.
- Tarihin ezberlerden oluştuğuna dair yaygın bir yanlış anlayışa dikkat çekiliyor ve Horaz'ın "Ne gülüyorsunlar, isimleri değiştir. Anlatılan senin hikayendir" sözüyle tarihin gerçeklikle ilişkisi vurgulanıyor.
- 16:48Türk Adının Anlamı
- Türkiye Cumhuriyeti kurulduğunda Türk tarih anlayışı geliştirilmiş, Türk Tarih Kurumu ve Türk Dil Kurumu gibi kurumsal yapılar orta Asya'da tarih araştırmalarına başlamıştır.
- Türk kelimesinin anlamı farklı kaynaklarda farklı olarak açıklanmış: Çin kaynaklarında "miğfer" olarak, Kaşgarlı Mahmut'un Divanü Lügatit Türk'ünde "olgunluk çağı", Vambery ve Danny araştırmalarında "türemek, çoğalmak", Ziya Gökalp'e göre "töre sahibi", Mehmet ve Müller'e göre "güçlü ve kuvvetli" olarak tanımlanmıştır.
- Doerfer'e göre Türk kelimesi "devletin esasını teşkil eden millet" anlamına gelmektedir.
- 19:37Türk Adının Farklı Kaynaklarda Anlamı
- İslam kaynaklarında Türk terk, "terk edilmiş" anlamına gelirken, İran kaynaklarında "güzel insanlar", bazı Fars kaynaklarında ise "iskitler" için "takiye" (deniz kıyısında oturan adam) kelimesi kullanılmıştır.
- Türk adıyla kurulan ilk devlet Göktürk İmparatorluğu'dur ve millet ve devlet adı olarak Türk kelimesini ilk kullanan kaynaklar Çin kaynaklarıdır.
- Coğrafi ad olarak Türkiye kelimesini ilk kez Bizans kaynakları kullanmıştır ve 12. yüzyılda Anadolu için de bu kavramı kullanmaya başlamıştır.
- 25:15Türklerin Ana Yurdu
- Türklerin yaşadığı orta Asya coğrafyası doğuda Kingan Dağları, batıda Hazar Denizi, kuzeyde Sibirya, güneyde ise Tanrı Dağları, Hindi, Kuş ve Gobi Çölü ile sınırlıdır.
- Orta Asya'da Türklerin yaşadığı anayurda Anav, Kelteminar, Andronova, Affesova, Karasuk ve Tagar gibi önemli kültür merkezleri bulunmaktadır.
- 26:01Orta Asya'daki Türk Kültür Merkezleri
- Orta Asya'da yapılan kazı çalışmalarında milattan önce 4000'den milada gelen süreç içindeki işaretlerden yola çıkarak kültür merkezleri bilinmektedir.
- Orta Asya'nın en eski kültürü Anav'dır.
- Türklerin en eski kültürü Afanesyova'dır, daha geniş alana yayılmış ve gelişmiş kültürü Andronova'dır, en gelişmiş ve sentez kültürü Tagar'dır.
- 30:38Türk Göçlerinin Nedenleri
- Türklerin Orta Asya'dan göç nedenleri arasında iklim değişikliği, kuraklık, otlak azalması, nüfus artışı, siyasi durumlar, boylar arası mücadele ve dış baskılar bulunmaktadır.
- Türklerin göçlerinin olumlu nedeni bağımsızlık duygusu ve cihan hakimiyeti düşüncesidir.
- Cihan hakimiyeti, güneşin doğduğu yerden battığı yere kadar her yeri fethetme algısıdır ve bu kavram Türk kozmogonisinde önemli bir yer tutar.
- 33:11Türk Kozmogonisi ve Göç Haritaları
- Türk kozmogonisi, evreni açıklayan teoridir ve Türklerde gökyüzünde Gök Tengri, yeryüzünde onu temsil eden hakan kavramı vardır.
- Türklerin göçleri Orta Asya'dan Çin'e, Tibet'e, Hindistan'a, Sibirya'ya, Karadeniz'in kuzeyinden Avrupa'nın içlerine, Anadolu'ya ve Orta Doğu'ya kadar uzanmıştır.
- Hem Asya'da hem Avrupa'da devlet kurmuş Türk toplulukları vardır, örneğin Asya Hunları ve Avarlar.
- 36:56İskitler
- İskitler (İranlıların tabiriyle Sakalar) MÖ 8. yüzyıla MÖ 3. yüzyıl arasında Karadeniz'in kuzeyinde (Ukrayna'dan Kazakistan'a kadar) yaşamıştır.
- İskitler tarihte bilinen ilk atlı göçebe Türk topluluğudur ve "proto" (Hun öncesi) Türkler olarak da adlandırılır.
- İskitlere Yunanlılar İskit, İranlılar ise Saka adını vermiştir ve İskitya bölgesi Doğu Avrupa'dan Kafkaslara kadar uzanmıştır.
- 39:12İskitler'in Tarihi ve Hükümdarları
- Tarihte bilinen ilk hükümdarlar Alper Tunga'dır ve İran-Turan savaşlarının önemli kahramanıdır.
- İran kaynaklarında, Firdevsi'nin Şahnamesi'nde Alper Tunga'dan Afrasiyab olarak bahsedilir.
- Karahan Türkleri kendilerini Afrasiyaboğlu olarak görürler.
- 40:34İskitler'in Kadın Hükümdarı Tomris
- İskitler'in önemli bir özelliği kadın hükümdara sahip olmalarıdır; Tomris Hatun, demir anlamına gelen bir İran hükümdarıdır.
- Tomris, Mezopotamya hükümdarı Kiros ile mücadelesini anlatan resimlerde kesik başını elinde tutar.
- İskitler'in kadın savaşçıları vardır ve Yunan tarihçileri Hipokrat ve Herodot bu kadın savaşçıları Amazon kadınları olarak adlandırırlar.
- 42:32İskitler'in Kültür Özellikleri
- İskitler, savaşçılığının yanında altın ve gümüş işçiliğinden de haberlidir ve "bozkırın kuyumcuları" olarak bilinirler.
- Kazakistan'da bulunan Esik Kurganı'ndaki "Altın Elbiseli Adam Zırhı", 23 yaşında ölen bir İskit prensinin altından yapılmış tüm eşyalarını içerir.
- İskitler atı evcilleştiren, at koşum takımlarını kullanan, pantolonu, kemeri, ceketi ve kemer tokasını kullanan bir topluluktur.
- 46:01İskitler'in Medeniyet Özellikleri
- İskitler'in mezar taşı örnekleri olan balbal ve kurgan mezarlar vardır.
- İskitler hayvan üslubuna sahiptir; at, kuş, geyik, kurt gibi kutsal saydıkları hayvanları çadırlarına, eyerlerine, çoraplarına ve kıyafetlerine işlerler.
- İskitler'e ait iki önemli destan vardır: Alper Tunga ve İskender'e karşı Turan dünyasını savunan bir kahraman anlatan bir destan.
- 47:16İskitler'in Mirası
- Asya'da ve Rusya'da yaşayan Yakut Türkleri kendilerini İskitler'in torunu olarak görürler.
- 2009'da Kazakistan'dan bulunan "Altın Elbiseli Adam Zırhı", Ankara Medeniyetler Müzesi'ne getirilmiş ve "Kazak Tutankamon'u" olarak tanıtılmıştır.
- 2009'da Kazak yönetmen Akan Satayev, İskit hükümdarı Tomris'in hayatını anlatan bir film çekmiştir.