Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, KPSS sınavına hazırlık için hazırlanmış bir tarih dersi serisidir. Videoda kimya öğretmeni Görkem ve tarih öğretmeni Günay yer almaktadır.
- Video, Kavimler Göçü ve Türk boyları hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. İçerikte Hunlar, Atilla, Avarlar, Uzlar, Peçenekler, Macarlar, Bulgarlar ve Hazarlar gibi Türk boylarının tarihsel gelişimleri, kurdukları devletler ve etkileri anlatılmaktadır. Ders, Roma İmparatorluğu'nun bölünmesi, feodalite ortaya çıkışı ve Türk kültürünün Avrupa'ya yayılması gibi önemli tarihsel süreçleri de ele almaktadır.
- Videoda ayrıca Hazar Devleti'nin ekonomik yapısı, "Paks Hazariye" dönemine, farklı dinlerin bir arada yaşaması ve yedi kişilik hakim heyeti gibi önemli özelliklerine değinilmektedir. Öğretmen, sınavlarda çıkabilecek soru tiplerini ve önemli bilgilerin nasıl işaretleneceğini de vurgulamaktadır. Eğitim serisi, tarih müfredatı değişmediği sürece en az dört yıl geçerli olacak şekilde hazırlanmıştır.
- 00:03Eğitim Formatı Tanıtımı
- Konuk olarak TYT AYT kimya öğretmeni Görkem ve genel tekrar videoları çekecek tarih öğretmeni Günay bulunuyor.
- Eğitim formatı; önce ünite, sonra soru çözümü ve ardından genel tekrar şeklinde olacak.
- Ünite ve soru çözümü videolarını bir öğretmen, genel tekrar videolarını ise başka bir öğretmen çekecek.
- 01:17Videoların Geçerlilik Süresi
- Videolar 2022 yılında çekiliyor ancak tarih müfredatı değişmediğinden 2023, 2024 ve 2025'e kadar geçerli olacak.
- KPSS tarih müfredatı değişmezse veya sadece İslam tarihi eklendiği takdirde, sadece bu kısmı eklemek yeterli olacak.
- Videolar en az dört yıl geçerli olacak ve izleyicilerin ilk beş videosunu dikkatle izlemeleri öneriliyor.
- 02:35Hunların Tarihi
- Hunlar kendi aralarındaki çatışmalardan dolayı ikiye ayrılmış; kuzey Hunları ve güney Hunları olarak adlandırılmışlar.
- Çin'e yakın olan güney Hunları önce Çin'e karşı hakimiyet kurdu.
- Kuzey Hunları Balamir önderliğinde Karadeniz üzerinden göç etmeye başladı ve Roma İmparatorluğu'na girdi.
- 04:34Hunların Göçünün Sonuçları
- Hunların göçü, Roma İmparatorluğu'ndaki on üç barbar kavim (Vandallar, Ostrogotlar, Alanlar, Franklar, Germenler, Anglo-Saksonlar) için yer açtı.
- Hunların akını sonucu Roma İmparatorluğu'nun içindeki barbar kavimlerin sayısı arttı.
- Bu durum, Roma İmparatorluğu'nun batı ve doğuya ikiye ayrılmasına sebep oldu.
- 05:07Roma İmparatorluğu'nun Parçalanması ve Hunlar
- Roma İmparatorluğu ikiye ayrılmış, batı Roma'nın başkenti Roma, doğu Roma'nın başkenti İstanbul'dur.
- Hunlar Macaristan bölgesinde Avrupa Hun Devleti kurmuşlardır.
- Kavimler göçü, tarihte çağ açıp kapattığı önemli bir göç dalgasıdır.
- 06:13Barbar Kavimler ve Feodalite
- Barbar kavimler, medeniyet kuramayan, bölgeyi yağma ve talan ile geçiren, insanları köleleştiren topluluklardır.
- On üç tane barbar kavim Roma topraklarına girdiğinde on üç tane ufak devlet kurmuşlardır.
- Bu durum sosyal sınıflara tabakalaşma yaratarak feodalite (derebeylik) rejimini oluşturmuştur.
- 08:26Hristiyanlığın Yayılması ve Skolastik Düşünce
- Barbar kavimlerin gelmesiyle ölüm korkusu artmış, bu da insanların dine doğru arayışına yol açmıştır.
- Hristiyanlık daha önce Roma tarafından karşı karşıya tutulmasına rağmen, bu arayışla yayılmaya başlamıştır.
- Skolastik düşünce, kilisedeki rahiplerin ne dediğini kayıtsız şartsız kabul etme ve göre hareket etme durumudur.
- 11:40Kavimler Göçü'nün Sonuçları
- Roma ikiye ayrılmış, Avrupa Hun Devleti kurulmuş, feodalite rejimi ortaya çıkmıştır.
- Skolastik düşünce ortaya çıkmış, Hristiyanlık dini yayılmış ve ilk çağ kapandı, orta çağ açılmıştır.
- Türk kültürü de Avrupa'ya yayılmış, Avrupa'nın bugünkü etnik yapısı kavimler göçü'nün sonucu olarak oluşmuştur.
- 14:03Göçlerin Asimile Olma Etkisi
- Hunlar sonrası Avarlar gelmiş, göçlerin uzun zaman aralıklarla yapılması nedeniyle göç edenler asimile olmuştur.
- Azınlık çoğunluğun içine girdiğinde erimeye başlar, sürekli göç olsa bozulma olmazdı.
- Türk göçleri çok aralıklı ve uzun süreli yapılmadığı için asimile olma durumuna düşmüştür.
- 16:12Hun Devleti'nin Kuruluşu ve Gelişimi
- Balamir Hun Devleti'ni kurdu ve iki düşmanı vardı: Doğu Roma ve Batı Roma.
- Buzdan sonra Anadolu'ya ilk kez ayak basıldı, ardından Rua ile geçiş yapıldı ve Bileda ile Atilla birlikte yönettiler.
- Atilla, hala atasözleri ve destanlara konu olan, insanları korkutan ve çocukların uykusunda bile anılan önemli bir liderdi.
- 17:08Atilla'nın Siyasi Stratejisi
- Atilla, iki düşmanı olan Doğu Roma ve Batı Roma'ya karşı önce Doğu Roma'ya yönelerek onu vergiye bağladı.
- Doğu Roma ile Margos Barışı ve Anatolius Antlaşması adlı iki anlaşma yapıldı, bu anlaşmalarla Doğu Roma siyasi üstünlük altına alındı.
- Atilla, Roma'yı almak istemediğinin dört sebebi vardı: Roma'nın Hıristiyanlığın merkezi olması, Papa I. Leon'un ricası, doğuda Sasani tehlikesi ve Roma'yı almanın kendisine lanet olabileceği inancı.
- 19:54Atilla'nın Önemi ve Legendariedade
- Romalılar Atilla'yı "Tanrı'nın Kırbacı" olarak adlandırdılar ve onu Hz. İsa'nın çarmıha gerildiği için Allah'ın cezalandırmak için gönderdiği kişi olarak gördüler.
- Nibelungen Destanı'nda Etzel olarak geçen Atilla, bugün Macaristan'da Attila Burg adında bir şehir ve Macarlar kendilerini Atilla'ya dayandıran bir soy olarak görürler.
- Atilla'nın ölümüne dair birçok spekülasyon var, bazıları onun zehirlendiğini, bazıları ise iç kanama geçirdiğini iddia eder.
- 21:01Atilla'nın Kılıcı Efsanesi
- Atilla'ya göre, Ares'in kılıcının sahibi olan herkes tüm dünyayı yönetecekti.
- Bir gün bir çoban, kendi hayvanının ayağının kanadığını görünce, aslında gömülü bir kılıç olduğunu fark etti ve bunu Atilla'ya götürdü.
- Atilla, Ares'in kılıcının sahibi olunca tüm dünyayı fethedeceğine inanarak seferler düzenledi.
- 22:42Avrupa Hun Devleti
- Avrupa Hun Devleti Balamir tarafından kuruldu ve Macaristan'da merkezliydi.
- Devletin önemli bir hükümdarı Uldız'dı, Atilla'dan önce yaşamış ve çok sayıda sefer düzenlemişti.
- Uldız zamanında Anadolu'ya ilk kez ayak basıldı ve Doğu Roma ile Margos ve Anatolius Antlaşmaları imzalandı.
- 24:39Attila'nın Roma Seferi
- Attila Roma'ya sefer düzenledi ancak şehri almaktan vazgeçti.
- Roma'yı almakta vazgeçmenin nedenleri arasında Papa I. Leon'un ricası, Roma'nın Hıristiyanlık için kutsal sayılması ve Batı Roma'nın gücünün kırıldığına inanması bulunmaktadır.
- Attila'ya verilen unvanlar arasında "Cesur Kavimlerin Efendisi" ve "Tanrı'nın Kırbacı" bulunmaktadır.
- 28:22Avarlar Hakkında Bilgiler
- Hunlardan sonra gelen Avarlar, Hunlar gibi hem Orta Asya'da hem de Avrupa'da devlet kurmuşlardır.
- Avarlar, Bayan Han tarafından kurulmuş olup "Juan Juan Türkleri" veya "Aparlar" olarak da bilinirler.
- Avarlar kelime manası "direnmek, engel olmak" anlamına gelir ve 609 ve 626 yıllarında Sasaniler ile birlikte İstanbul'u kuşatmışlardır.
- 32:04Avarların Önemi
- Avarlar, Avrupa'ya üzengi (diz kapağına kadar uzanan, at üzerinde düşmeni engelleyen bir alet)ı taşımışlardır.
- Avarlar Frank saldırıları sonucunda yıkılmışlardır.
- 33:22Avarlar ve Uzlar
- Avarlar özellikle Germen ve Slav kavimlerini etkilemiştir.
- Uzlar, Hristiyan Oğuz'a denirken, Müslüman olanlara Oğuz Türk denir.
- Uzlar bir devlet kurmadıklarından dolayı, Bizans'ta ücretli askerlik yapmışlardır.
- 36:35Malazgirt Savaşı ve Uzlar
- Malazgirt Savaşı sırasında taraf değiştirenler arasında sadece Peçenekler değil, Uzlar ve Kumanlar da bulunmaktadır.
- Gagavuz Türkleri, Hristiyan Oğuzların günümüzde Romanya ve Moldova'da yaşayan soyundur.
- Uzlar, Malazgirt Savaşı sırasında Selçuklu tarafına geçerek savaşı Selçuklu Devleti'nin kazanmasını sağlamışlardır.
- 37:52Peçenekler
- Peçenekler de Uzlar gibi bir devlet kuramayıp boy halinde yaşamışlardır.
- Peçenekler Bizans'a yerleşmiş ve ücretli askerlik yapmışlardır.
- Peçenekler Malazgirt Savaşı sırasında taraf değiştirmiş ve Selçuklu Devleti'nin kazanmasını sağlamışlardır.
- 40:34Macarlar ve Bulgarlar
- Macarlar, soylarını Atilla'ya dayandırırlar ve zamanla Hristiyanlaşmışlardır.
- 2008 yılında Macarlar Türk Kurultayı düzenlemiştir.
- Bulgar kelimesi "karışık" anlamına gelir ve bu Türk boyu Kubrat sayesinde Büyük Bulgar Devleti'ni kurmuştur.
- 42:51Tuna Bulgarları ve İnançları
- Tuna Bulgarları arasında hem Hıristiyanlık hem de İslamiyet kabul eden gruplar bulunuyor.
- Tuna Bulgarları, Borsa zamanında Hristiyan oldular ve ilk defa Çar ünvanını kullanan Simon adlı hükümdarı vardı.
- Çar ünvanı kullanmanın Ruslaşma anlamına geldiği belirtiliyor.
- 44:08İtil Bulgarları ve İslamiyet
- İtil Bulgarları, Almış Han zamanında İslamiyet'i kabul ettiler.
- İbn-i Fadlan'ın "Rihle" adlı eserinde İtil Bulgarlarının İslamiyet'e geçiş süreci anlatılmaktadır.
- Bazı kaynaklara göre İtil Bulgarları, İslamiyet'i kabul eden ilk Türk devletidir.
- 49:31Hazarlar ve İnançları
- Hazar kelimesi "aynı", "yoldan sapan", "yolunu değiştiren", "barış" ve "güven" anlamına gelmektedir.
- Hazarlar gök tanrı dinine inanıyorken yolunu değiştirip Musevilik'e inanmaya başlamışlardır.
- Hazarlar, Museviliği kabul eden ilk ve tek Türk devletidir.
- 51:07Yahudilerin Ekonomik Gücü
- Yahudilerin aklına ilk gelen "para" olarak tanımlanıyor ve ticarete kafa yaktıkları belirtiliyor.
- Dünyanın en büyük iş adamlarının çoğu Yahudi olduğu ve inancının ticareti iyi aktardığı ifade ediliyor.
- İnsanların ticaret yaparak para kazandığı, Türkiye'de her ay açıklanan ihracat rakamlarının önem verdiği vurgulanıyor.
- 52:12Kürk Yolu ve Hazar Devleti
- Orta Asya'da Türklerle Çinliler arasında İpekyolu kullanılırken, Yahudilerin kullandığı yol "Kürk Yolu" olarak tanımlanıyor.
- Kürk, soğuk yerlerde giyilen bir mal olduğu için sincab, vaşağ, kaplan, aslan, tilki ve kunduz gibi hayvanların derilerinin satıldığı belirtiliyor.
- Gerçek kürklerin çok pahalı olduğu ve Hazarların bu derilerden para kazandığı vurgulanıyor.
- 53:29Hazar Devleti ve Ücretli Askerlik
- Hazarların kendi yollarını korumak için para ve güçleri sayesinde çevre ülkelerden ücretli asker tuttukları belirtiliyor.
- Türk tarihinde ilk defa ücretli askerlik, Hazarların Emeviler'in saldırısına karşı korunmasıyla başladığı vurgulanıyor.
- Hazar devletinde halkın içinde Hıristiyan, Müslüman, Zerdüşt ve diğer inanışlarda insanlar yaşadığı belirtiliyor.
- 54:49Hazarlar ve Emeviler Arasındaki İlişki
- Hazarların içinde yaşayan Müslümanlar, Emeviler'in Hazarlara saldırmasına rağmen Emeviler'in yanında yer almamışlar.
- Hazarlar'da Müslümanlar, cami yapabiliyor, beş vakit namaza gidebiliyor ve Ramazan ayını tutabiliyorlardı.
- Emeviler'in "Meali" politikası, Arap olmayan Müslümanları ikinci sınıf vatandaş görüyor ve bu nedenle Hazarların içinde yaşayan Müslümanlar Hazarlar'ı desteklemişler.
- 56:13Hazar Yönetimi ve Müslümanlar
- Hazarların içinde yaşayan Müslümanların destekleriyle Hazarlar'ın kalelerinin içten yıkılmadığı belirtiliyor.
- Hazar yöneticileri Müslümanlara teşekkür edip onları yönetici olarak atamaya başlamışlar.
- Müslümanların yoğun olduğu şehirlere "Hazz" adı verilen yöneticiler atandığı ve bu durumun Hazarların sorunun en fazla geldiği devletlerden biri olduğunu gösterdiği vurgulanıyor.
- 57:00Hazar Devleti'nin Özellikleri
- Hazar Devleti, Türk tarihinde ilk kez ücretli askerlik kullanan devlet olmuştur.
- Türgişler ve Hazarlar, Emeviler'e karşı birlikte mücadele etmişlerdir.
- Hazar Devleti'nde "Paks Hazarya" (Hazar Barış Çağı) denilen bir dönem yaşanmıştır.
- 1:01:29Hazar Devleti'nin Adalet Sistemi
- Hazar Devleti'nde hakimler heyeti görev yapmıştır.
- En küçük davaya bile yedi hakim (iki Müslüman, iki Hristiyan, iki Musevi ve bir Şamanist) bakmıştır.
- Bu sistemin varlığı, toplumun çok kültürlü bir yapıya sahip olduğunu göstermektedir.
- 1:02:49Hazar Devleti'nin Mirası
- Günümüzde Polonya, Avusturya ve Almanya'da yaşayan Karay Türkleri (Karaçay Yahudileri) olarak bilinen bir Türk kökenli Musevi topluluk vardır.
- Sibirler, "yoldan sapan, yol değiştirenler" anlamına gelen bir kavimdir ve Sibirya ismini verenlerdir.
- Kavimler göçünün sonuçları sınavlarda sorulabilecek önemli bir konudur.
- 1:04:51Sınav Hazırlığı
- Kavimler göçünün sonuçları, özellikle Hazar Devleti ile ilgili bilgiler sınavlarda sorulabilir.
- Hazar Devleti'nin en önemli özelliklerinden biri, Museviliği kabul eden ilk ve tek Türk devleti olmasıdır.
- Paks Hazarya (Hazar Barış Çağı) ve hakimler heyeti gibi kavramlar sınavda sorulabilir önemli konulardır.