Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından KPSS sınavına hazırlık amacıyla sunulan tarih dersinin dördüncü ve son bölümüdür. Eğitimci, çağdaş Türk dünya tarihini kapsamlı şekilde anlatmaktadır.
- Video, çağdaş Türk dünya tarihinin beş ana ünitesini (iki savaş arası dönem, iki dünya savaşı, iki dünya savaşı'ndan sonra soğuk savaş yılları, yumuşama detant dönemi ve küreselleşen dünya) kronolojik olarak ele almaktadır. İçerikte Rusya'daki Bolşevik hareketi, Japonya'nın yükselişi, Amerika'nın ekonomik krizi, İkinci Dünya Savaşı, Soğuk Savaş yılları, Türkiye'nin siyasi partileri, darbeler ve küreselleşme süreci gibi konular detaylı şekilde anlatılmaktadır.
- Videoda ayrıca eğitimci, KPSS sınavına hazırlık sürecinde izlediği yöntemleri ve sınav sonrası tekrar stratejilerini paylaşıyor. Video sonunda eğitimci, gelecekte KPSS, hakimlik ve kaymakamlık sınavları için kısa videolu içerikler paylaşacağını belirtiyor.
- 00:10KPSS'de Çağdaş Türk Dünya Tarihi
- KPSS'de çağdaş Türk dünya tarihinden üç soru gelirken, diğer sınavlarda bu konu sorulmaz.
- Çağdaş Türk dünya tarihi beş ana ünitede anlatılmıştır: iki savaş arası dönem, birinci dünya savaşı, ikinci dünya savaşı, soğuk savaş yılları ve küreselleşen dünya.
- Videolarda altı güncel soru gelirken, genellikle dört-beş soru doğru cevaplanabilir.
- 01:34İki Savaş Arası Dönem
- Rusya'da Bolşeviklerin yönetimi ele geçirmesi, Brest Detoks Antlaşması ve Orta Asya'daki bağımsızlık isyanları yaşanmıştır.
- Basmaca hareketi Enver Paşa tarafından başlatılmış, Yusuf Akçura ve Gaspıralı İsmail gibi isimler Rusya'nın dağılma sürecinde önemli rol oynamıştır.
- Japonya'da Meiji restorasyonu (1860'larda başlayan yeniden imar süreci) ve Amerika'da 1929 ekonomik krizi yaşanmıştır.
- 03:38Avrupa ve Savaş Önlemleri
- İtalya'da Mussolini ile faşizm, Almanya'da Hitler ile nazizm yönetime gelmiştir.
- Savaş önlemek için Milletler Cemiyeti, Lokarna Sözleşmesi, Kellok Paktı, Balkan Antantı, Sadabat Paktı ve Akdeniz Paktı gibi barış çabaları yapılmıştır.
- İki savaş arası dönemde radyo, lazer, radar, sinema ve televizyon icat edilmiş, sürrealizm akımı ve Pablo Picasso'nun "Guernica" tablosu önemli olmuştur.
- 05:15İkinci Dünya Savaşı
- İkinci Dünya Savaşı mihver (Almanya, İtalya, Japonya) ve müttefik (İngiltere, Amerika, Fransa, Rusya) devletler arasında yaşanmıştır.
- Mihver grubu Berlin-Roma-Tokyo mihveri olarak bir araya gelmiş, Avrupa'da Almanya'nın İngiltere'ye (Kartal Hücumu) ve Rusya'ya (Barbarossa Harekatı) saldırıları olmuştur.
- Afrika'da İtalya teslim olmuş, Japonya ise Pearl Harbor baskını ile Amerika'yı savaşa sürüklemiştir.
- 07:13Savaşın Sonu ve Türkiye
- Yalta Konferansı'nda İngiltere, Amerika ve Rusya savaşın sonunda ne olacağını konuşmuş, San Francisco Konferansı'nda Birleşmiş Milletler kurulmuştur.
- Japonya'ya atom bombası atılmış, Japonya teslim olmuş ve İkinci Dünya Savaşı sona ermiştir.
- Türkiye'de CHP iktidarı vardı, Cumhurbaşkanı İnönü, Refik Saydam ve Şükrü Saraçoğlu başbakanlık yapmıştır.
- 08:13Soğuk Savaş Yılları
- Soğuk savaş tabiri Amerikalı Bernard Bruch tarafından kullanılmış, Truman Doktrini ile Türkiye-Yunanistan'a yardım edilmiştir.
- Hindistan ve Pakistan'ın kuruluşu, İsrail'in 1948'de kurulması ve Arap-İsrail savaşları başlamıştır.
- 1950'lerde Kore Savaşı yaşanmış, Türkiye'nin dışarıya ilk asker gönderdiği olaydır.
- 09:40NATO ve Varşova Paktı
- Amerika Güneydoğu Asya Birliği (SEATO) kurmuş, Çin ve Rusya yayılmasın diye.
- Rusya Varşova Paktı'nı kurmuş, dünya resmen ikiye bölünmüştür.
- Türkiye 1952-1953 yıllarında NATO'ya girmiştir.
- 10:42Soğuk Savaş Dönemi ve Türkiye
- Amerika'nın casus uçakları Rusya'da yakalanmış ve düşürülmüştü, pilotlar sağ kurtulmuştu.
- Rusya Küba'ya füze yerleştirmiş, Amerika da Türkiye'ye füze yerleştirmişti.
- Soğuk savaş dönemi 1945'ten 1960'lı yıllara kadar sürmüştür.
- 11:15Türkiye'de Siyasi Gelişmeler
- 1945'te Milli Kalkınma Partisi kurulmuş, 1946'da çok partili hayata geçilmiş ve Demokrat Parti kurulmuştur.
- 1950'de Demokrat Parti iktidara gelmiş, bu dönem "Beyaz Devrim" olarak anılmıştır.
- 1950-1960 arası Atatürk'ü koruma kanunu çıkarılmış, 1951'de halkevleri kapatılmış, 1952'de NATO'ya girilmiştir.
- 12:24Önemli Olaylar ve Gelişmeler
- 10 Kasım 1953'te Atatürk'ün naaşı Etnografya Müzesi'nden Anıtkabir'e taşınmıştır.
- 1954'te köy enstitüleri kapatılmış, 1955'te 6-7 Eylül olayları yaşanmış ve Kıbrıs sorunu yeni başlamıştır.
- 1958'de IMF'den borç alınmış, 1960'da 27 Mayıs darbesiyle Demokrat Parti kapatılmıştır.
- 13:36Bilimsel ve Kültürel Gelişmeler
- 1953'te DNA'nın yapısı çözülmüş, 1954'te çocuk felci aşısı bulunmuştur.
- Rusya 1957'de ilk defa Sputnik adlı uyduyu uzaya göndermiş, Amerika 1958'de NASA'yı kurup uydu göndermiştir.
- Rusya ile Amerika'nın uzay yarışı bu dönemde meşhur olmuştur.
- 14:03Yumuşama Dönemi
- Yumuşama (detant) dönemi, Amerika ile Rusya'nın bir daha gerilip sonra yumuşadıkları kabul edilen dönemdir.
- Füze meselesi, Rusya'nın Küba'ya, Amerika'nın Türkiye-Yunanistan'a yerleştirdiği Jüpiter füzeleri karşılıklı olarak ortaya çıkmıştır.
- Kırmızı hattı adı verilen uzun görüşmelerden sonra iki tarafta füzelerini sökmeyi kabul etmişlerdir.
- 15:03Yumuşama Dönemindeki Diğer Olaylar
- 1965'te Keşmir meselesi tekrar gündeme gelmiştir.
- 1965-1970 arasında Vietnam Savaşı yaşanmış, Muhammed Ali (Clay) savaşa gitmeyi reddettiği için hapse atılmıştır.
- 1975'te Helsinki Konferansı yapılmış, Helsinki Nihai Senediyle AGİT (Avrupa Güvenlik İşbirliği Teşkilatı) kurulmuş ve Türkiye kurucu üyesi olmuştur.
- 16:131980'ler ve Arap-İsrail Savaşları
- 1980-1988 arasında İran-Irak Savaşı sekiz sene sürmüştür.
- İlk Arap-İsrail Savaşı 1948-1949'da olmuş, İsrail kazanmıştır.
- 1956'daki Süveyş Krizi (Altı Gün Savaşları) Mısır ile İsrail arasında yaşanmış, İsrail kazanmıştır.
- 17:42Türkiye'de Yumuşama Dönemi
- Türkiye'de 1960'ta darbe olmuş, Milli Birlik Komitesi kurulmuştur.
- 1961'de anayasa yapılmış, Milli Güvenlik Kurulu, Yüksek Seçim Kurulu ve Anayasa Mahkemesi anayasal kurumlar haline gelmiştir.
- 1961'de IMF ile ilk defa Stentbay Antlaşması yapılmış, Türkiye'nin ilk koalisyon hükümeti kurulmuştur.
- 18:44Türkiye'de Siyasi Bunalımlar
- 1964'te Adalet Partisi'nin kurucusu Ragıp Gümüşpala, sonra Demirel iktidara gelmiştir.
- 1961'den sonra 1962'de TÜBİTAK kurulmuştur.
- 1964-1968 arasında öğrenci olayları yaşanmış, 12 Mart 1971'de muhtıra, 1980'de darbe olmuştur.
- 19:46Bilimsel Gelişmeler
- 1960'lardan itibaren Amerika ve Rusya uzay yarışına girmiştir.
- 1961'de Yuri Gagarin Rus kozmonotu uzaya insan göndermiştir.
- 1969'da Amerika Apollo 14 aracıyla Neil Armstrong'ı ay'a göndermiş, Neil Armstrong ay'a ayak basan ilk insan olmuştur.
- 20:211980'ler ve 1990'lar Türkiye'si
- 1965'te ilk kalp nakli yapılmış ve kalp pili teknolojisi gelişmiştir.
- 1980'lerden sonra 12 Eylül darbesinden sonra 1983 seçimlerinde Anavatan Partisi, Milliyetçi Demokrat Parti ve Halkçı Parti seçime girmiştir.
- Özal 1983 seçimlerini kazanmış ve 1989'a kadar Anavatan Partisi iktidarı sürmüştür.
- 21:03Küreselleşme ve Sovyetler Birliği'nin Çöküşü
- 1990'lı yıllar küreselleşme dönemidir; Sovyetler dağılıyor, dünyada kutuplaşma bitiyor ve Batı'da Amerika tek süper güç oluyor.
- Sovyet bloğu çökünce Komekon, Komfor, Varşova Paktı gibi kurumlar dağılmış ve Ermenistan, Gürcistan, Azerbaycan, Türkmenistan, Tacikistan, Kırgızistan, Kazakistan, Ukrayna, Letonya, Litvanya, Estonya gibi devletler kurulmuştur.
- Sovyetler Birliği'nin resmen sona erdiği anlaşma, o zamanki Rusya'nın devlet başkanı Mihail Gorbaçov'un "prestroyka" ve "glasnost" kavramlarıyla başlamıştır.
- 22:441990'larda Avrupa ve Ortadoğu'da Olaylar
- 1990'larda Balkanlarda büyük olaylar yaşanmış, Almanya birleşmiş ve 1992'de Matrik Antlaşması ile Avrupa Birliği kurulmuştur.
- 1993'te Kopenhag kriterleri belirlenmiş, 2002'de para birimleri Euro olarak kabul edilmiştir.
- Bosna'da Sırplar ve Hırvatlar tarafından işgal edilmiş, Srebrenitsa katliamı yaşanmış ve Dayton Anlaşmasıyla Bosna Savaşı bitmiştir.
- 23:41Ortadoğu'daki Savaşlar
- 1990'larda Ortadoğu'da Saddam Kuveyt'i işgal etmiş, bu dünya ilk canlı yayınlanan savaş olmuştur.
- 1991'de Körfez Savaşı (Birinci Körfez Savaşı) yaşanmış, Saddam Kuveyt'ten çıkarılmıştır.
- 2001'de Amerika, ikiz kulelerini vurulduğunu iddia ederek Afganistan'ı işgal etmiş, Usame Bin Ladin öldürülmüş ve 2003'te Irak işgal edilmiş, Saddam Hüseyin idam edilmiştir.
- 25:02Çevre Olayları ve Küresel Sorunlar
- Dünyadaki tek çevre sözleşmesi Kyoto Protokolü'dür ve 2012'de bitmişti, 2020'ye kadar geri uzatılmıştır.
- 1986'da Çernobil'de nükleer santral patlamış ve Karadeniz'in her tarafına büyük etki göstermiştir.
- Dünyada Kırım, Kongo ateşli hastalığı, domuz gribi, kuş gribi ve COVID-19 gibi hastalıklar ve küresel ısınma gibi çevresel felaketler yaşanmıştır.
- 26:11Türkiye'nin 1990'larda Durumu
- 1990'lar Türkiye'de karışık yıllardı, suikast yıllarıydı ve 1989'da Özal cumhurbaşkanı olmuştu.
- 1992'de Naim Süleymanoğlu dünyanın en iyi sporcusu seçilmişti, 1993'te Özal'ın ölümüyle Demirel cumhurbaşkanı olmuştu.
- 1994'te kriz yaşanmış, 1995'te 5 Nisan kararları (meşhur ekonomik kararlar) uygulanmış, 1996'da Türkiye Gümrük Birliği'ne girmiştir.
- 27:00Türkiye'nin 2000'li Yıllara Giriş
- 1997'de 28 Şubat Postmodern Darbesi yaşanmış, 1998-1999'da büyük bir deprem olmuştur.
- 2001'de Cumhuriyet tarihinin en büyük krizi yaşanmış, 2002'de mevcut iktidar iktidara gelmiştir.
- 2005'te paradan altı sıfır atılmış, 2011'de UNESCO Evliya Çelebi Yılı, 2012'de UNESCO İtri Yılı, 2013'te UNESCO Piri Reis Yılı ilan edilmiştir.
- 28:13Güncel Bilgiler ve Bilim Adamları
- Güncel sorular orta çağdaki adamlardan da sorulabilir, örneğin İbn-i Haldun'un "Doğduğun coğrafya kaderdir" sözü sorulmuştur.
- Türkiye'nin gurur kaynağı olan Canan Dağdeviren ve Feryal Özel gibi bilim insanları önemli konulardır.
- Aziz Sancar 2016'da Nobel Ödülü almış, İslam bilim tarihçisi Fuat Sezgin 2018'de vefat etmiş ve 2019'da Cumhurbaşkanlığı Fuat Sezgin Yılı ilan edilmiştir.
- 30:12Tarih Sınavında Sorulabilecek Konular
- İslam bilim tarihçisi Fuat Sezgin, Almanya'da bulunuyor ve ondan sorulabilir.
- 2020-2021 yıllarında Donbas bölgesi (Ukrayna'nın Rusya ile arasındaki işgal edilen bölge) önemli gelişmeler göstermiştir.
- Oktay Sinanoğlu, Halil Avcı, Fuat Sezgin, Aziz Sancar, Feryal Özel ve Canan Dağdeviren gibi dünya çapında ünlü Türk bilim insanları sınavda sorulabilir.
- 31:51Sınav Hazırlık Süreci
- Konuşmacı, takipçileriyle birlikte kitaplar alarak Fetihname konularını ve soruları anlatmıştır.
- Anlatımlar sırasında soru çözümleri yapılmış ve test dersleri birlikte bitirilmiştir.
- Sınavdan önce soru çözümleri üzerinden tekrar yapılmış ve önemli vurgular hatırlatılmıştır.
- 33:47Sınav Hazırlık Stratejileri
- Konuşmacı, kitap konu anlatımı, soru çözümü ve çıkmış sorularla hap bilgilerini paylaşmıştır.
- Ara ara rutin bir şekilde anlatılanları dinleyen kişinin 27 soruda 23-24 doğru cevap verebileceğini iddia etmektedir.
- KPSS sınav süreci tamamlandıktan sonra hakimlik ve kaymakamlık sınavları için kısa videolu içerikler paylaşacağını belirtmiştir.
- 35:16Gelecek İçerik Planları
- Konuşmacı, güncel insanların merak ettiği tarihteki ilginç mevzularla ilgili kısa videolar paylaşmayı düşünmektedir.
- Selefilik, Vahhabilik gibi konuları anlatmak istiyor çünkü bu konular gündemde ve televizyonda sıkça konuşulmaktadır.
- Selefilik gibi İslam akımlarının tarihte zararlı olduğu ve II. Mahmut'un da bunlarla uğraştığı belirtilmiştir.