Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir tartışma programı formatında olup, Zeynel Bey, Selami Bey, Ersan Şen, Faruk Aksoy (bir eğitimci) ve çeşitli hukuk uzmanları gibi konukların yer aldığı bir sohbeti içermektedir.
- Programın ana konusu, KPSS (Kamu Personel Seçme Sınavı) sınavlarında yaşanan soru çalma iddiaları ve bunun Fetö (Fethullah Gülen Örgütü) ile ilişkisidir. Konuşmacılar, 2005-2013 yılları arasında yaşanan soru çalma olayları, 260 bin öğrencinin mağdurdan olduğu iddiaları ve bu konudaki devlet kurumlarının (Devlet Denetleme Kurulu, Emniyet) tutumlarını ele almaktadır. Ayrıca, 2022 KPSS sınavında yaşanan soru çalma iddiaları ve sınavın iptal edilmesiyle ilgili milyonlarca başvuru sahibinin hakları da tartışılmaktadır.
- Programda ayrıca, Türkiye'deki eğitim sistemindeki sorunlar, "zehirli sarmaşık" olarak adlandırılan sosyal yapıların etkisi, devlet kurumlarına nüfuz etme girişimleri ve liyakat prensibinin korunması konuları da ele alınmaktadır. Konuşmacılar, devletin eğitim ve sağlık alanlarındaki kapasitesinin artırılması gerektiğini, denetleme mekanizmalarının önemini ve Türkiye Cumhuriyeti'nin liyakat, ehliyet, eşitlik ve adalet ilkelerine sadık kalması gerektiğini vurgulamaktadır.
- 00:07KPSS Sınavı Krizi ve Sorunlar
- KPSS sınavında soruların çalınması veya verilmesi konusunda ortada büyük bir sorun var.
- Sadece KPSS değil, hakim-savcı sınavı ve diğer önemli sınavlarda da benzer sorunlar yaşanıyor.
- Bir öğrenci hukuk fakültesini birincilikle bitirdi, hakim-savcı sınavında yazılıda başarılı oldu ancak alınamadı.
- 01:19Devlet Memuru Sayısının Artışı
- Türkiye'de AKP iktidara geldikten sonra devlet memuru sayısı yüzde kırksekiz oranında artmış.
- Bu artışın yüzde sekseni en kritik birimlerde gerçekleşmiş.
- Meclis kapanmadan önce adalet komisyonunda dezenformasyon yasası gündeme gelmiş.
- 02:17Sosyal Medya ve Meclis Çalışmaları
- Sosyal medya, insanların feryat ettiği, şiddet altında kalan kadınların ve çocukların sesini duyurduğu bir alan.
- Meclis'in çalışması durmuş, milletvekilleri tatildeyken sorunlar yaşanıyor.
- Bu tip olayların yaşanmaması için kararlı bir irade ve araştırılması gerekiyor.
- 04:13KPSS Krizinin Sonuçları
- Bir milyon altıyüz bin öğrenci sınava girmiş ve soruların çalınması durumunda adil bir değerlendirme sağlanamıyor.
- Sınavın iptal edilmesi dışında başka bir seçenek bulunmuyor.
- Liyakat meselesi bu durumda çok belirleyici ve sınav yolsuzluğunu araştırmak için komisyon kurulması gerekiyor.
- 05:38Devlet ve Adalet İlişkisi
- Kamu personeli seçme sınavında ortaya atılan iddialar skandal ve vahim.
- Devletin temel unsurları hukuk, adalet ve devletle vatandaş arasındaki güven ilişkisidir.
- 2005-2013 yılları arasında KPSS, polis akademisi, hakim-savcı adaylığı gibi sınavlarda soruların çalınması sonucu 260 bin öğrenci mağdur edilmiş.
- 07:22Fetö Meselesi ve Araştırma Gerekliliği
- Fetö meselesi Türkiye Cumhuriyeti devleti için artık siyasi partiler üstünde bir devlet meselesi olarak görülmesi gerekiyor.
- ÖSYM sınavları ve kurumuyla ilgili ciddi bir araştırma yapılması gerekiyor.
- Cumhurbaşkanı Erdoğan, devlet denetleme kurulu görevlendirip, ÖSYM başkanını görevden almış.
- 09:35Liyakat ve Kamu Kurumları
- Vatandaşların eşit şartlarda ve liyakata dayalı bir şekilde devletin kamu kurum ve kuruluşlarında görev alması olmazsa olmaz.
- Liyakat o kadar belirleyici ki, liyakatli bürokratlar olsaydı bu mağduriyetler yaşanmazdı.
- 10:17KPSS Sınavı Skandalı ve Eleştiriler
- Muhalefet, geçmişe yönelik sınavlarla ilgili eleştirilerde bulunuyor ve bunların sebepleri ve nedenleri önemlidir.
- Devlet Denetleme Kurulu, kamu kurum ve kuruluşlarında araştırma yapma yetkisine sahip önemli bir kurumdur.
- Konuşmacı, yazılı sınavlardan sonra sözlü mülakatların insanların kafasında şüpheler uyandırdığı kanaatindedir.
- 12:46KPSS Sınavı Skandalının Geçmişi
- Türkiye'de KPSS sınavıyla ilgili ciddi bir durum ve karanlık bir hikaye bulunmaktadır ve bu durumun aydınlatılması gerekmektedir.
- ÖSYM koordinatörlüğünde yapılan KPSS, ÖSS, ALES, askeri liseler ve YDS sınavlarının sorularının FETÖ tarafından ele geçirildiği iddia edilmektedir.
- 2010 yılında 120 soruda 100 net üzeri alan 3227 aday tespit edilmiş ve bunların üçte birinin FETÖ dershanelerinin öğretmenleri olduğu, üçte birinin askeri lojmanlarda adres verdiği tespit edilmiştir.
- 15:54Olayların Gelişimi ve Devletin Tepkisi
- 2012 yılında "MK" adlı bir çocuğun üzerinden şifrelenmiş cevap anahtarı yakalanmış ve bu bilgi ÖSYM başkanına iletilmiştir.
- ÖSYM başkanı, bu durumu Emniyet Müdürlüğü'ne bildirmiş, ancak Emniyet'den gelen tehditlere karşı mahkeme kararı olmadan veri paylaşmamıştır.
- O dönemde AKP Genel Başkan Yardımcısı Hüseyin Çelik ve Başbakan, bu olaylara karşı "cemaatten bilinecek böyle şey olur mu?" ve "ÖSYM'yi terörize etmeyin" gibi açıklamalar yapmıştır.
- 19:16Geçmişten Ders Çekilmediği
- 2003 yılında kurulan ve 2021'e kadar tüm olayları atlayan bu şirket/dershaneler şu anda soruşturulmaktadır.
- İddialara göre bu kurumun başka bir tarikatın temsilcisi olduğu ve yayınevi ve dershanesi olduğu belirtilmektedir.
- Konuşmacı, geçmişteki olayların üzerine gidilmediğini ve şimdi de aynı durumun tekrarlanabileceğini sorgulamaktadır.
- 21:30Türkiye'deki Zehirli Sarmaşık Yapısı
- Konuşmacı, Türkiye'nin zehirli sarmaşık yapıdan kurtulma sürecinin henüz bitmediğini belirtmektedir.
- Türkiye Cumhuriyeti'ne sızmış, desteklenmiş ve büyütülmüş bir yapıdan bahsedilmektedir.
- Bu yapı, Türkiye'nin ilk özel üniversitelerinden ve televizyonlarından birini kuran, 12 Eylül darbesini kendi yayın organında "Selam" ile karşılayan bir yapıdır.
- 22:31Siyaset ve Zehirli Sarmaşık
- Türkiye siyasetinde, özellikle 2000'li yılların ilk on yılında, siyasetin "cemaat" veya "hizmet" olarak adlandırılan yapıya tamah etmesi ortadaydı.
- Türkiye siyasetinin yakın tarihinde bu konuda istisna olan çok az isim var, bunlardan biri Necmettin Erbakan'dır.
- Bu tür yapılarla mücadele ederken en büyük sorunlar, yapıyı doğru analiz etmemek ve rehavete kapılmaktır.
- 24:16Sınava İlişkin Güven Sorunu
- Türkiye'de insanlar bir sınava girerken, devletin o sınavın güvenliğini sağlayacaklarına dair kalpten, akıldan bir güvenleri yok.
- Bu ciddi bir aidiyet problemidir ve krize hızlı müdahale edilmesi ve sert kararların alınması olumlu bir noktadır.
- Bu bir hak meselesidir ve milyonlarca insanın hukuku vardır.
- 25:43ÖSYM'deki Sorunlar
- Soruların hazırlanma biçimi, havuzun oluşturma şekli ve mahremiyet konularında zaaflar bulunmaktadır.
- Yüksek teknolojiyi uygulamak, mahremiyeti koruduğunuzu düşünmeniz aldatıcıdır, karanlık yapılar bu işe nüfuz edebilir.
- ÖSYM'den soruların nasıl hazırlandığı, hangi programlarla işlendiği ve teknoloji alanlarındaki güvenlik sorunları hakkında toplumla paylaşılması beklenir.
- 27:55Soruşturma ve Çözüm Önerileri
- Karanlık yapıların ortaya çıkartılması ve soruşturma sürecinin şeffaf yürümesi gereklidir.
- İnsanların inançları gereği belli gruplara mensup olmalarına karşı olunmamalı, ancak bu aidiyetlerin devletle olan aidiyetlerin üzerine çıkmaması gerekir.
- Bu tür yapıların faaliyet alanlarını sınırlamak, kaynaklarını denetlemek ve devlette omuzdaşlık ilişkilerini engellemek önemlidir.
- 30:46Eğitim ve Sağlık Alanındaki Sorunlar
- Eğitim ve sağlık alanlarında yaşanan büyük sorunlar, devletin bu alanlardaki kapasitesinin artırılması ve kaliteli hale getirilmesi gerektiği vurgulanıyor.
- Dershanelerin yaygın olması, devletin eğitimde yeterince yer alamaması olarak değerlendiriliyor.
- Sağlık sektöründe de benzer sorunlar yaşanıyor ve bu alanlarda devletin rolünün artırılması gerektiği belirtiliyor.
- 32:14Yapıların Kaynaklarının Denetlenmesi
- Bu tür yapıların kaynaklarını denetlemek ana temadır; bunu eksiksiz yapılırsa birçok faaliyet alanında varlıklarını sürdüremeyeceklerdir.
- Bu yapıları yakından tanıyan kişilerin, her birini devlet düşmanı olarak etiketlemek doğru bir yaklaşım olmadığı belirtiliyor.
- Bu tür yapılar uluslararası örgütlerle iletişime geçtiğinde ciddi bir sorun oluşturacakları vurgulanıyor.
- 33:54Devlet ve Bürokrasi Sorunu
- Devlet kavramının önemli olduğu, devleti oluşturanların bürokratlar olduğu ve liyakatli bürokratların olmaması nedeniyle mağduriyetler yaşanabildiği belirtiliyor.
- KPSS sorularının korunamaması gibi olaylar, devletin sorumluluğunda olduğu vurgulanıyor.
- Geçmişte de yapıldığı için insanların bugün nasıl güven yaşayabilecekleri sorusu ortaya atılıyor.
- 35:33Kanun ve İnsan Sorunu
- Anayasadaki yolsuzluk, usulsüzlük, adam kayırma ve rüşvetin önlenmesi için birçok kanunun olduğu ancak bunların uygulanmadığı belirtiliyor.
- Türkiye'de kağıt, yazı, kanun ve madde sorunu değil, insan sorunu olduğu vurgulanıyor.
- Memleketin ormanlarının yok olması, erozyon ve toprak kayıpları gibi sorunların insan sorunu olduğu belirtiliyor.
- 37:51FETÖ Sorunu
- FETÖ'nün bir iflastan ibaret olduğu, sınav sorularını alarak kendi cemaatine, yurtlarına ve okullarına servis ettiği belirtiliyor.
- FETÖ'nün sınav sonuçlarına göre bireylere hangi okula gitmeleri gerektiği konusunda servis ettiği vurgulanıyor.
- FETÖ'nün Türkiye'nin son elli yılda gördüğü en ciddi kargaşa ve en büyük ihanet olduğu ifade ediliyor.
- 39:42Sınavlarda Yolsuzluk Sorunu
- Konuşmacı, 1994-1997 yıllarında Anadolu liseleri, üniversiteye giriş sınavları ve açık öğretim sınavlarında yolsuzluk olduğunu, bunları saygın gazetecilerin yazdığını belirtiyor.
- Tuncay Özkan'ın açık öğretim fakültesi sınavı sorularının Ankara'da bir kafede parayla satıldığını anlattığını ifade ediyor.
- Türkiye'de KPSS sınavı yapılmadan önce kamuda özellikle işçilerin büyük bir kısmının "torpille" işe girdiğini söylüyor.
- 42:21Devlet Memurlarının Sorunları
- Herkesin sınavlardaki yolsuzluk sorununda hemfikir olduğunu, ancak devletin yapısı konusunda konsensus sağlayamadığımızı belirtiyor.
- Devlet memurlarının gün içinde görevlerini yerine getirip, saat beşte mesai bittiğinde dernek, vakıf veya cemaat merkezlerine gittiğini, devletle olan ilişkinin hesabını orada verdiğini eleştiriyor.
- Bu durumun "bir devlet memuru olup akşama kadar adliyede hakimlik yapıp, hastanede başhekimlik yapıp, okulda müdürlük yapıp saat beşten sonra gidip kime hesap veriyor?" sorusunu ortaya koymasını belirtiyor.
- 43:23Çözüm Önerileri
- Sorunun çözümü için bazı tedbirlerle çözülebileceğini, ancak bunun açık ve net bir şekilde siyasilerin ifade edemediği şekilde yapılmasını gerektirdiğini belirtiyor.
- Derneklerin, vakıfların ve cemaatlerin okul açabilme hakkının denetlenmesi gerektiğini, ancak bunun nasıl yapılacağı konusunda belirsizlik olduğunu ifade ediyor.
- Eğitim alanında bu tür yapıların yer almaması gerektiğini, kaynaklarını denetlediğiniz takdirde bunların %90'ının bu faaliyet alanlarına giremeyeceği konusunda emin olduğunu belirtiyor.
- 45:36Sınav Yolsuzluğu ve Kanunlar
- ÖSYM'nin 1974 yılında kurulduğunu, KPSS'nin 1999 yılında hayatımıza girdiğini ve daha sonra KMS ile birleştirildiğini belirtiyor.
- Sınavlarda soruların aktarılması ve kopya çekme fiillerinin 2011 ve 2013 yıllarında suç sayıldığı, 2010 yılına kadar suç olmadığı bilgisini paylaşıyor.
- 104 sayılı kanunun kanuni prensibi gereği, suç saydığı andan itibaren ilerideki fiillere tatbik edildiğini, ancak geçmişteki fiillerin kıyasla uygulanamayacağını açıklıyor.
- 48:13Yargı Süreci ve Kanun Uygulaması
- Sınav yolsuzluğu fiillerinin artık suç olduğu, ancak 2022 yılında Ankara Cumhuriyet Başsavcısı'nın işe el atması için ceza muhakemesi kanununun 160/1 maddesinin ihbar yeterli olduğunu belirtiyor.
- Devlet Denetleme Kurulu'nun şikayette bulunması gerektiği algısının yanlış olduğunu, takibi şikayette bağlı bir suç olmadığını açıklıyor.
- 2011 ve 2013 tarihlerinde fiillerin suç haline getirildiğini, 2010 yılına kadar suç olmadığı, ancak bunun parlamenter sistemle ilgisi olmadığını vurguluyor.
- 50:44Sınav Çalma Skandalı ve Soruşturma
- Konuşmacı, yayınevine müdahale edildiyse ÖSYM de edilmeli olduğunu belirtiyor.
- Fetö dönemi olarak adlandırılan dönemde devletin ele geçirilemeyeceği, devletin ağlama yeri olmadığı vurgulanıyor.
- Cemaatler ve tarikatlarla ilgili konuda İnkılap Kanunları ve anayasada yazılı olanlara göre hareket edilmesi gerektiği söyleniyor.
- 51:54Sınav Sorularının Kaynağı
- Yayınevi sahibi ve öğretmenin açıklama yaptığı belirtiliyor.
- İddialar doğruysa, soruları hazırlamayan ve başkalarının sorularını kullanan kişilerin tesadüfen ortaya çıkmış olması durumunda, Fetö'ye bağlanmanın gerekli olmadığı vurgulanıyor.
- KPSS sınavlarında 1999 yılından itibaren kayırmacılık ve mülakatlar olduğu belirtiliyor.
- 52:52Devletin Güven Kaybı
- Türkiye Cumhuriyeti'nin evlatları sınavların sonucunda atamalar ve görevlendirmeleri hak ediyorlar.
- Devlet güven kaybetmiş ve hatalardan ders alamamaktadır.
- Sınava girenlerin milyonu aşkın insanın sınavlarının geçersiz sayılması hakkarsız bir durum olarak değerlendiriliyor.
- 53:57Sınava Hazırlanma Süreci ve Gençlerin Güveni
- Sınavlara hazırlık sürecinin uzunluğu vurgulanıyor (8-9 ay KPSS, 2 yıl üniversite sınavları).
- Gençlerin devlete güvenmemelerinin sebebi, devletin vazifelerini yerine getirmemesi olarak belirtiliyor.
- 2002-2022 yılları arasında geçen sürede aynı hataların tekrar edildiği ifade ediliyor.
- 55:46Soruşturma ve Savunma
- Soruşturma şeffaf yürümeli ve soruları hazırlayan kuruldaki öğretmenlerin çağrılması gerektiği belirtiliyor.
- Yayınevinin savunması olarak "soruları MEB'den aldık" ifadesi kullanılıyor.
- Konuşmacı, somut olay üzerinden konuşmanın ve güvenin ciddi şekilde sarsıldığını vurguluyor.
- 57:07Devletin Sorumluluğu ve Gelecek
- Türkiye Cumhuriyeti'nin liyakat, ehliyet, adalet ve eşitliği önceleyen bir sistemi hayata geçirmesi gerektiği belirtiliyor.
- Gençlerin ülkeyi terk etmemesi için inancı tekrar test edilmesi gerektiği vurgulanıyor.
- Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'nın ivedilikle soruşturma yapması gerektiği ifade ediliyor.
- 58:19Yargı Davaları ve Devlet Sorumluluğu
- Sınava girenlerin tazminat davası açma ve sınavın iptalini isteme hakkına sahip oldukları belirtiliyor.
- Devletin sadece özür dilemekle olmaz, iddiaları ispat etmek zorunda olduğu vurgulanıyor.
- Sınavlara girenlerin soru işaretleriyle sınavlara gireceği ve devletin ehliyet, eşitlik ve adalet konularına önem vermesi gerektiği tekrar ediliyor.