• Buradasın

    KPSS Coğrafya Dersi: Türkiye'de Basınç Merkezleri ve Rüzgarlar

    youtube.com/watch?v=wIB2OWX6ryM

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, bir öğretmenin KPSS coğrafya dersi kapsamında Türkiye'de basınç merkezleri ve rüzgarlar konusunu anlattığı eğitim içeriğidir. Öğretmen, dünya haritası ve çizimler kullanarak konuyu görsel olarak açıklamaktadır.
    • Video, Türkiye'nin orta kuşak ülkesi olması nedeniyle yıl içinde farklı basınç merkezlerinin etkisini anlatmaktadır. Türkiye'yi etkileyen dört önemli basınç merkezi (Sibirya Termik Yüksek Basıncı, İzlanda Dinamik Alçak Basıncı, Basra Termik Alçak Basıncı ve Asor Dinamik Yüksek Basıncı) detaylı olarak ele alınmakta, her birinin oluşumu, mevsimsel etkileri ve Türkiye'ye getirdiği hava koşulları açıklanmaktadır.
    • Videoda ayrıca Türkiye'nin özel konumunun Sibirya ve Basra basınç merkezlerinin etkisini nasıl etkilediği ve matematik konumunun İzlanda ve Asor basınç merkezlerinin etkisini nasıl belirlediği de açıklanmaktadır. Video, bir sonraki derste Türkiye'deki rüzgarlar konusunun ele alınacağı bilgisiyle sonlanmaktadır.
    00:01Türkiye'de Basınç ve Rüzgarlar
    • Bu ders videoda Türkiye'nin sıcaklık özelliklerinden sonra Türkiye'de basınç ve rüzgarlar konusu ele alınacaktır.
    • Türkiye'de basınç ve rüzgarlar konusunun ilk bölümü Türkiye'yi etkileyen basınç merkezleri olup, fiziki coğrafya konuları içerisinde en karmaşık başlıklardan biridir.
    • Türkiye bir orta kuşak ülkesi olduğu için yıl içerisinde bizi etkileyen basınç merkezleri değişmektedir.
    01:01Orta Kuşak Ülkesi Olmanın Özellikleri
    • Türkiye tropikal kuşakta olsaydı, 12 ay boyunca hep tropik hava kütleleri iklimini etkileyecekti.
    • Türkiye kutuplara yakın olsaydı, kutuplardaki hava kütleleri tüm yıl boyunca etkileyecekti.
    • Türkiye orta kuşak ülkesi olduğu için yaz mevsiminde tropikal hava kütlelerinin, kış mevsiminde ise kutbi ya da polar hava kütlelerinin etkisindedir.
    02:19Basınç Merkezlerinin Özellikleri
    • Basınç merkezleri Türkiye'yi zaman zaman yıl içerisinde farklı dönemlerde ziyaret eden misafirler gibidir.
    • Bu merkezler gelirken eli boş gelmez, bulundukları yerden hava koşullarını getirir ve Türkiye'yi etkileyip sonra etkilerini kaybedip ortadan kalkarlar.
    • Basınç merkezleri Türkiye'yi birkaç gün, birkaç hafta konaklıp sonra etkilerini kaybedip giderler.
    03:43Sibirya Termik Yüksek Basıncı
    • Sibirya termik yüksek basıncı, Rusya'nın kuzeyinde bulunan geniş bir platosudur.
    • Kış mevsiminde Sibirya'da soğuyan hava büzüşerek yoğunluğu artar, ağırlaşır ve yeryüzüne çökerek yere yaptığı basınç artar.
    • Sibirya termik yüksek basıncı kuzeydoğu yönünden Türkiye'yi etkiler ve kuru soğuk hava getirir, özellikle Erzurum-Kars yöresinde eksi 30'ların eksi 40'ların görüldüğü dönemlerde etkisidir.
    06:49İzlanda Dinamik Alçak Basıncı
    • İzlanda dinamik alçak basıncı, 60. enlemde, 30. enlemden gelen batı rüzgarları ile kutuplardan gelen kutup rüzgarlarının çarpışma sahasında oluşur.
    • Çarpışma etkisiyle hava kütleleri gökyüzüne doğru yükseldiğinde 60. enlemde alçak basınç oluşur ve rüzgar hareketleri sebebiyle dinamik alçak basınç olarak adlandırılır.
    • İzlanda dinamik alçak basıncı tüm yıl boyunca bulunabilir ancak Türkiye'yi daha çok kış mevsiminde ziyaret eder ve okyanus üzerinden geçerken nemi de içeride getirir.
    10:22İzlanda Dinamik Alçak Basıncı
    • İzlanda dinamik alçak basıncı tüm yıl Türkiye'yi etkileyebilir, ancak daha çok kış mevsiminde gelir.
    • İzlanda'dan gelen hava kütleleri genellikle soğuk ve yağışlı hava getirir, Sibirya'ya göre daha ılık ve nemli bir hava kütlesi taşır.
    • Sibirya ise Türkiye'ye göre çok daha soğuk ve kuru bir hava kütlesi getirir.
    11:29Basra Termik Alçak Basıncı
    • Basra termik alçak basıncı yaz mevsiminde oluşabilen bir basınç merkezidir ve kışın yoktur.
    • Basra körfezi bölgesinde ısınma kaynaklı olarak termik nedenlerle bir alçak basınç merkezi oluşur.
    • Yaz mevsiminde Hint Okyanusu'ndan gelen muson rüzgarları, Basra körfezi üzerindeki hava kütlelerinin Türkiye'ye doğru sürüklenmesine sebep olur.
    16:03Basra Termik Alçak Basıncının Etkileri
    • Basra körfezi üzerinden gelen nemli sıcak hava kütleleri, Türkiye'ye ulaşmadan önce Irak ve Suriye gibi sıcak ve kuru memleketlerden geçerek nem oranını düşürür.
    • Özellikle Güneydoğu Anadolu'da, Şanlıurfa, Gaziantep ve Diyarbakır'da yaz mevsiminde görülen yüksek sıcaklıklar (46-47 derece) bu hava kütlelerinin etkisidir.
    • Basra termik alçak basıncı, muson sisteminin bir parçası olarak Türkiye'yi etkilemektedir.
    17:04ASOR Dinamik Yüksek Basıncı
    • ASOR (30. enlem) dinamik yüksek basıncı, 30. enlemdeki ASOR adalarından ismini alır ve tüm yıl boyunca var olan bir basınç merkezidir.
    • 30. enlemde ekvatora doğru esen alize rüzgarlar, ekvatorda çarpıştıktan sonra ters dönerek ilerler ve 30. enleme geldiklerinde hava boşluğunu kapatabilmek için yeryüzüne çöker.
    • ASOR dinamik yüksek basıncı Türkiye'yi daha çok yaz mevsiminde etkileyebilir ve yüksek basınç nedeniyle havanın göğe yükselmesini engelleyerek yağışı keser ve yaz mevsiminin kurak geçmesine sebep olur.
    20:59Türkiye'nin Hava Karakteri
    • Türkiye orta kuşakta bulunduğu için yaz mevsiminde tropikal hava kütlelerinin, kış mevsiminde ise polar hava kütlelerinin etkisinde kalmaktadır.
    • Türkiye'yi ziyaret eden basınç merkezlerinin tamamı misafirdir ve gelip birkaç hafta en fazla kalıp kaybolup gitmektedirler.
    • Basınç merkezleri geldikleri zaman geldikleri yerin hava karakterini Türkiye'ye de büyük ölçüde taşımaya çalışmaktadırlar.
    21:26Türkiye'yi Etkileyen Basınç Merkezleri
    • Türkiye'de özellikle etkili dört basınç merkezi vardır: Sibirya termik yüksek basıncı sadece kışın oluşabilen bir basınç merkezi olduğu için Türkiye'yi sadece kışın etkileyebilmekte ve ayaz koşulları yaratmaktadır.
    • Basra termik alçak basıncı, Basra Körfezi üzerinden sadece yaz mevsiminde gelebilen bir basınç merkezidir ve muson sisteminin etkisiyle Türkiye'nin güneydoğusunda kuru sıcak havanın etkili olmasına sebep olmaktadır.
    • Türkiye'yi tüm yıl boyunca etkileme becerisine sahip olan iki dinamik basınç merkezi vardır: İzlanda'dan gelen ve kış mevsiminde Türkiye'yi ziyaret eden, soğuk ve yağışlı hava getiren basınç merkezi ile Asor dinamik yüksek basıncı, yaz mevsiminde Türkiye'yi ziyaret eden ve yaz kuraklığını getiren basınç merkezi.
    23:03Türkiye'nin Konumu ve Hava Durumu
    • Türkiye'nin bulunduğu konum, Sibirya ve Basra termik basınçlarının etkisine maruz kalmasını sağlar.
    • Türkiye'nin İspanya'nın olduğu İber Yarımadası olsaydı, ne Basra termik alçak basıncı ne de Sibirya yüksek basıncının etkisinde kalması mümkün olmayacaktı.
    • Sibirya ve Basra'nın Türkiye'de yılın belli dönemlerinde etkili olabilmesi, Türkiye'nin sahip olduğu özel konumun sonucudur; İzlanda ve Asor'un Türkiye'yi tüm yıl ama daha çok yılın belli dönemlerinde etkileyebilmesi ise Türkiye'nin sahip olduğu matematiksel konumun bir sonucudur.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor