Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Erol Ayhan'ın sunduğu bir televizyon programında, Düzce Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Yusuf Oğuzoğlu ile yapılan bir röportajdır. Program, Konuralp Gazi'nin hayatı, Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk dönemlerindeki fetih hareketleri ve Düzce'nin tarihi önemi üzerine odaklanmaktadır.
- Video, Konuralp Gazi'nin kimliği ve "Konuralp" isminin anlamı ile başlayıp, Osmanlı'nın ilk fethetme dönemlerindeki rolüne geçmektedir. Daha sonra Osmanlı İmparatorluğu'ndaki yerel yönetim sistemi, ekonomik yapı ve Düzce'nin stratejik önemi ele alınmaktadır. Son bölümde ise Düzce'nin tarihi eserlerinin korunması ve kültürel mirasının tanıtılması konuları tartışılmaktadır.
- Videoda ayrıca Bitinya Krallığı'nın tarihi, Roma döneminden kalan antik eserler, Bizans İmparatorluğu'nun düşüşü ve İslam dünyasının yayılımı hakkında bilgiler sunulmaktadır. Düzce'nin verimli toprakları, akarsuları ve kereste kaynakları sayesinde İstanbul'u besleyen bir bölge olduğu, bölgede bulunan tarihi yapılar ve 21-22 Kasım tarihinde düzenlenecek Düzce sempozyumu hakkında da bilgiler verilmektedir.
- 00:23Konuralp Gazi Anma Programı
- Sunucu, Konuralp Gazi ile ilgili anma programının katılımcı sayısının az olduğunu ve bu konunun daha geniş kitlelere duyurulması gerektiğini belirtiyor.
- Düzce Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Yusuf Oğuzoğlu, programın panelinde yer alıyor.
- Sunucu, Konuralp'taki programın ilk olması nedeniyle dezavantajı olduğunu ancak başarılı seviyede olduğunu belirtiyor.
- 03:18Konuralp Gazi'nin Kimliği
- Konuralp Gazi, Osmanlı Gazi'nin yakın arkadaşlarından ve güvendiği kişilerden biriydi.
- "Alp" unvanı, o zamanki gelenekte yiğit, cesur, başarılı, iyi ata binen ve sultana yakın olan kişilere verilen bir unvandı.
- Konuralp Gazi'nin ismindeki "konur" sözcüğü, eski Türkçe'de "kestane renkli" anlamına gelen bir sıfatı ifade ediyor.
- 03:28Osmanlı Devleti'nin Kuruluşu
- Osmanlı Devleti sadece Bursa-Söğüt çevresinde değil, Bitinya eyaleti denilen Bolu-Düzce bölgesinden başlayıp Gelibolu'ya kadar uzanan geniş bir alanda kurulmuştu.
- Konuralp Gazi ve Akçakoca Gazi, Bitinya ucu denilen Düzce bölgesinden başlayıp İstanbul yakınlarına kadar gelen batı Karadeniz bölgesinde görevlendirilmişti.
- Akçakoca Gazi, Osmanlı Gazi'nin vefatından sonra da fetihlerde bulunmuş ve Kocaeli adının kökeni olan bu bölgede önemli rol oynamıştır.
- 08:54Konuralp Kazası ve Bölge Adları
- Bölgenin ilk adı "Konur İli" olmuş, daha sonra "Konuralpa" kazası olmuştur.
- Üsküp adı daha önce var olan bir sözcük olmasına rağmen, Osmanlı kayıtlarında daha çok "Konuralp kazası" adı kullanılmıştır.
- Osmanlı Gazi'nin sağ ve solunda iki önemli lider bulunuyordu: biri Konuralp, diğeri Akçakoca'dı.
- 10:34Osman Gazi'nin Fethi ve Stratejik Hareketleri
- 1304 yılında Osman Gazi, Geyve'ye kadar olan Orta Sakarya bölgesini tamamen fethetmiş ve Geyve'nin stratejik önemi vurgulanmıştır.
- Geyve'de Justinianus tarafından yaptırılan ve II. Bayezid tarafından yeniden yapılan muazzam bir köprü bulunmaktadır.
- Osman Gazi, İznik'i kuşattığında, Bizans'a yardım gelebileceği için Geyve'nin stratejik önemi fark etmiş ve bölgenin başını tutmuştur.
- 11:34Orhan Gazi'nin Fethi ve Akçakoca Gazi ile Konuralp Gazi'nin Rolü
- 1305'ten itibaren Orhan Gazi Yenişehir'de oturmuş ve darül harp bölgesi olarak adlandırılmıştır.
- Osman Gazi, oğlu Orhan'la birlikte Akçakoca Gazi ve Konuralp Gazi'yi görevlendirmiş, bu iki alp 1305 yılında bölgenin iki kalesini almıştır.
- Akçakoca Gazi ve Konuralp Gazi, Geyve Boğazı'na, Adapazarı ve Sapanca'ya doğru Bizans sahasına açılmışlardır.
- 12:38Bizans Topraklarının Fethi ve Osman Gazi'nin Başarıları
- O dönemde Akyazı, Hendek, Düzce, Bolu ve İznik Bizans'ın elindeyken, Gebze ve İstanbul arasında da Bizans toprakları bulunmaktadır.
- 1302 yılının 27 Temmuz'da Osman Gazi, Yalakova'da Bizans kuvvetlerini yenmiş ve Bizans kuvvetleri Yoros'a kadar kaçmıştır.
- Akçakoca Gazi ile Konuralp Gazi, fetihlerde işbirliği yapmış, biri İznik-İstanbul-Üsküdar bölgesini, diğeri ise Akyazı-Bolu-Düzce bölgesini ele geçirmiştir.
- 15:00Kocaeli ve İzmit'in Fethi
- Akçakoca Gazi'ye Kocaeli bölgesi, Konuralp Gazi'ye ise Düzce bölgesi ocaklık olarak verilmiştir.
- Orhan Gazi, Gebze Boğazı'nda Bizans İmparatorunu büyük bir yenilgiye uğratmış, İmparator yaralanmış ve denizden İstanbul'a kaçmıştır.
- 1337'de Akçakoca Gazi, Konuralp Gazi ve diğer akıncılar birleşerek İzmit'i fethetmişlerdir.
- 17:00Bitinya Krallığı ve Antik Medeniyet
- Bitinya adı, 3000 yıl önce Anadolu'ya gelen Bitinler kavmiyle ilişkilidir.
- Bitinler, Frigler ve Lidyalılar gibi kabileler 3000 yıl önce demir devriyle birlikte Anadolu'ya yerleşmiştir.
- Bitinya Krallığı'nın merkezi İzmit'te olup, asıl önemli sahası Prusa (Bugünkü Bursa) olmuştur.
- 18:15Konuralp Bölgesinin Tarihi Önemi
- Konuralp bölgesinde antik bir şehir kalıntısı bulunmaktadır; antik tiyatro, mermer lahitler gibi eserler burada görülmektedir.
- Konuralp, tarihi bir yer olduğu için korunması gereken bir yerdir.
- Roma döneminde bu bölgede büyük bir medeniyet yaratılmış, Roma'nın büyük payı vardır.
- 23:12Bizans İmparatorluğu'nun Düşüşü
- Bizans, Roma'nın mirasını iyi sürdürememiş, kendi içindeki hristiyanlık kavgalarına girmiştir.
- 622'den sonra Hz. Muhammed'in İslamiyet'i yaymaya başlaması ve 642'de Müslümanların İran'ı ele geçirmesi Bizans'a darbe vurmuştur.
- 600'lerde Bizans iyice zayıflamış, Balkanlara Slavlar gelmiş, Müslümanlar da bir bölüm topraklarını almıştır.
- 26:25Bizans ve Selçuklu Düzenleri
- Bizans döneminde topraklar soyluların malıydı ve köylüler (paraiko) boğazı topluluğuna çalışan, angaryalar yüklenen bıkmış adamlardı.
- Selçuklular 1071 Malazgirt'ten sonra Anadolu'ya hakim olmaya başladılar ve 1230 sene önce Kastamonu ve Sinop'u almışlardı.
- Çankırı tarafları 1081'de fethedilmiş, Malazgirt'ten sadece beş sene sonra İznik'i almış ve Haçlı seferine kadar (yaklaşık 20 sene) burada devlet kurmuşlardı.
- 28:34Selçuklu Düzeninin Devralınması
- Konuralp'in yönetimi Selçuklu düzeninin bir parçasıydı ve Osmangazi yeni şeyler icat etmeden, oradaki düzeni kurup Selçuklu'dan devraldı.
- Konurakgazi bugünkü Konuraklı bir kaza idaresi kurdu ve kadılık kuruldu, kadı fıkıh ilmine vakıf olacak ve İslam hukukunu uygulayacak biri olacaktı.
- Hukuk, medeni bir şeydi ve can, mal güvenliği, miras hukuku gibi konuları içeriyordu.
- 30:09Kadılık ve Medeni İdare
- Kadı, fiyatları belirleyen (narh veren) bir görevi de vardı ve kadı sicillerinde yılda birkaç defa narh listeleri görülürdü.
- Kadılık alanında medeni bir idare kurulmuş, Konuralp kadısının alanı Düzce ovasının tüm köyleriydi.
- Kadıya müdahale edilemezdi, sultan bile kadıya emir veremezdi çünkü "halk vedayı halil berayadır" (malik yaratan demek Allah'ın emanetidir) anlayışı vardı.
- 32:49Kadılık Sistemi ve Medeniyet
- Kadı askerlik ihdas edildi, medreseyi bitirmiş kişiler önce küçük yerlere tayin edilir, sonra kadılığa yükseltilirlerdi.
- Kadılar en çok 36 ay (18 aydan sonra 18 aya düşmüş) kalırdı, uzun süre kalınca evlenip akrabalık yapabilirdi.
- Medeniyetin birinci şartı olan şehirlere "medine" adı verilirdi, orada kaza, hukuk, yapılar, pazar, esnaf çarşıları ve camiler bulunurdu.
- 34:39Yörükler ve Üretim
- Orhan Gazi yörükleri bölgeye yerleştirmiş, Akyazılı cemaati, Yığıca tarafında yörükler, Üsküp'ün üst tarafında Beçi yörükleri bulunuyordu.
- Yörükler yaylaya giderken, keçi ve koyun yününden iplik dokuyor, bu iplik yünlü dokuma için hammadde olarak kullanılırdı.
- Yörükler ayrıca deri üretiyor, ham deriyi işleyip çizme, üst baş, evde kullanılan deri malzemeleri yapıyor, ayrıca süt ürünlerini peynir gibi işliyorlardı.
- 37:15Bölgenin Ekonomik Önemi
- İstanbul'un nüfusu 400 bine çıkınca, bu yörenin halkının ürettiği işlenmiş deriler, kereste, et, süt, meyve gibi ürünler İstanbul'u doyuruyordu.
- Düzce ovası gıda temininde kullanılıyordu ve Konuralp ocaklığı olarak belirlenmiş, yani oradaki vergi gelirleri Konuralp'e verilecekti.
- Bu vergiler fazla değildi ve Konuralp'in maaş olarak bir gelir kaynağı olması gerekiyordu.
- 38:56Osmanlı Dönemi Vergi Sistemi ve Düzce'nin Ekonomik Önemi
- Osmanlı döneminde öşür vergisi toplanıyordu, topraktan yedide bir veya altıda bir, buğdayın yüzde onbeş'i vergi olarak veriliyordu.
- Düzce'nin ocaklık olarak önemli bir mevkidaşa verilmesi, bölgenin zengin gelirlerine işaret ediyor.
- Bölgede çeltik alanları, değerli akarsular (Uğur Suyu, Derdin Derdin Çayı) ve verimli araziler bulunuyordu.
- 40:52Düzce'nin Ekonomik ve Kültürel Zenginliği
- Bölgede iyi has un yetiştiren araziler, değirmenler ve meyvecilik varlığı vardı.
- Hayvancılık ürünleri ve kereste kesimi yapılarak gemi yapımında kullanılıyordu.
- Düzce, İstanbul'un kışlık odun ihtiyacı gibi ihtiyaçlarını karşılayan önemli bir bölgeydi.
- 41:58Düzce'nin Tarihi Gelişimi
- Akçakoca Gazi'nin ölümünden sonra bölge, Orhan Gazi'nin büyük oğlu Şehzade Süleyman'a verildi.
- Timurtaş Paşa'nın oğlu Bali Çelebi'ye İmamlar tarafı tımar olarak verildi.
- Bölgede kültür bakımından da zenginleşme yaşandı, ulema ve okuma yazması bilen kişiler bölgeye yerleşti.
- 43:13Cuma Camileri ve Yerleşim Alanları
- Yeni nüfus getirildiği dönemde, Müslümanların cuma namazını kılmaları için cuma camileri inşa edildi.
- Göçer grupların yaşadığı bölgelerde divan adı verilen idari alanlar oluştu.
- Orhan Gazi döneminde inşa edilen camiler, Orhan Gazi Cuma Camisi olarak anılmaktadır.
- 45:06Düzce'nin Tarihi ve Kültürel Mirası
- Düzce'de 21-22 Kasım tarihinde bir sempozyum düzenlenecek ve belediye başkanı bu etkinliği finanse ediyor.
- Üniversitenin ortasında Osman Gazi, Orhan Gazi, Akçakoca Gazi ve Konuralp Gazi'nin büstleri yapıldı.
- Bölgede Bitinya Krallığı ve Osmanlı dönemi gibi önemli tarihi süreçler yaşandı.
- 49:19Tarihi Mirasın Korunması
- Bölgede çürümeye yüz tutmuş, körelmiş cuma camileri bulunuyor ve bunlar değerlendirilebilir.
- Çınar ağacı Türk kültüründe kutsal bir ağaç olarak görülüyor ve Osmanlı döneminde önemli bir yer tutuyor.
- İznik'te bulunan eski çınar ağacı ve yanındaki isimsiz mezar, 700 yıllık yaşına göre Davudu Kayseri'nin kabri olarak tespit edildi.
- 51:18Konuralp'ün Önemi ve Korunması
- Çınarda Bereket devrilmemiş bir eser olarak korunmaktadır.
- Konuralp'ün ön plana çıkması için tarihçilerin üzerine daha çok yazı yazması ve öğrencilerin bu bilgileri öğrenmesi gerekiyor.
- Düzce'nin her bölgesindeki okulların ilgili yerleri ziyaret etmesi ve Düzce'yi tanıması önemlidir.
- 52:14Onur Gazi'nin Anıtı ve Kent Müzesi Fikri
- Onur Gazi'nin türbesi bulunmakta ancak bina bakımsız ve mütevazi durumdadır.
- Onur Gazi'ye yakışır bir anıt yapılmalı ve anlatıcı duvarlarla onun hayatı ve önemini yazmak gerekir.
- Düzce'nin her kültürünü içine alan bir kent müzesi yapılması önerilmektedir.
- 54:13Düzce'nin Göçmen Kültürü
- Düzce'nin en büyük zenginliği göçmenlerdir; fetih kadar göçmenler çok önemlidir.
- Göçmenlerin dilleri, mutfak kültürleri, oyunları ve kıyafetleri kaydedilmeli ve müzeye getirilmelidir.
- Çerkez, Abbas, Gürcü, Kırım ve Bulgaristan muhacirleri gibi çeşitli göçmen kültürleri Düzce'de bir arada yaşamıştır.
- 55:06Kent Müzesi ve Eğitim Felsefesi
- Müze pedagosu fikriyle çocuklar okuldan önce müzeye randevu alarak ziyaret edebilirler.
- Öğrenciler kitaptan değil, bakarak, görerek ve dokunarak öğrenmeleri daha etkilidir.
- Müzeden sonra öğrencilerin ne öğrendiklerini belirten bir form doldurması, öğrenilen bilgileri tekrar etmelerini sağlar.
- 56:52Düzce'nin Kültürel Değeri
- Düzce'de dünyada başka bir yerde bulunmayan kadar göçmenin bir arada yaşamış olması önemli bir değerdir.
- Göçmenlerin barış içinde bir arada yaşamaları ve kültürlerini korumaları çok önemli bir değerdir.
- Düzce'nin bu çeşitliliği ve bir arada yaşama kültürü, Türkiye'nin kültürel zenginliğini göstermektedir.
- 59:07Gelecek Çalışmalar ve Sonuç
- Düzce Konuralp Gazi Anma Günü ile başlanan çalışmaların farklı programlarla devam etmesi ve sempozyumlar yapılması önerilmektedir.
- Düzce'nin tarihini ve kültürünü araştıran çalışmaların devam etmesi ve kitapların basılması planlanmaktadır.
- Düzce Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Yusuf Oğuzoğlu'nun katkılarıyla program tamamlanmıştır.