Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Mühendislik Jeolojisi Derneği tarafından hazırlanan eğitim seminerleri dizisinin bir parçasıdır. Video, zemin ve kaya mekaniği laboratuvar deneylerinin standartlara uygun yapılışını açıklamaktadır.
- Video iki ana bölümden oluşmaktadır: İlk bölümde konsolidasyon kavramı, konsolidasyon süreci, gerilme değişimleri ve konsolidasyon teorisi anlatılmaktadır. İkinci bölümde ise deneyin ASTMD 24-35 standardına uygun yapılışı gösterilmektedir. Video, konsolidasyon sürecinin piston-yay modeli ile açıklanması, efektif gerilmelerdeki değişimlerin grafiksel gösterimi ve Terzaghi'nin konsolidasyon teorisi hakkında bilgiler içermektedir. Ayrıca deney için gerekli aparatlar ve örnek hazırlama aşamaları detaylı olarak gösterilmektedir.
- Giriş ve Konsolidasyon Kavramı
- Mühendislik jeolojisi derneği tarafından hazırlanan eğitim seminerleri, zemin ve kaya mekaniği laboratuvar deneylerinin standartlara uygun yapılışını açıklamayı amaçlamaktadır.
- İlk videoda konsolidasyon kavramı, konsolidasyon süreci, gerilme değişimleri ve konsolidasyon teorisi ele alınacaktır.
- İkinci videoda deneyin ASTM D2435 standardına uygun yapılışı gösterilecektir.
- 00:45Konsolidasyon Süreci
- Zemin üzerine yük uygulandığında mevcut gerilme koşulları değişir, su ortamdan uzaklaşır ve efektif gerilim artar.
- Zemin taneleri birbirine yaklaşır, boşluk oranı azalır ve düşey yönde gelişen bu deformasyon konsolidasyon olarak tanımlanır.
- Konsolidasyon sonucunda zemin yüzeyinde veya yapıda meydana gelen seviye kaybı oturma olarak adlandırılır.
- 01:39Konsolidasyon Modeli
- Konsolidasyon süreci piston yay modeli ile ifade edilebilir: piston yüzey topografyasını, yay zemin ortamını, drenaj kanalları zemin taneleri arasındaki boşluğu, su ise gözenek suyunu ifade eder.
- Zemin yüzeyine ağırlık ilave edildiğinde hem su hem de yay bu yüke karşı koyarak pistonun aşağı hareketini engellemeye çalışır.
- Su basıncı yüksek olan taraftan düşük olan tarafa doğru hareket eder ve kanalların geniş olması durumunda süreç hızlı, dar olması durumunda yavaş olur.
- 02:39Konsolidasyon Sürecinin Tamamlanması
- Suyun silindirden kaba doğru hareketi sonucunda gözenek suyu basıncı azalır ve yay aşağı doğru hareket eder.
- Kap ve silindir içindeki su basıncı eşit olunca drenaj kanallarındaki su akışı durur ve aşırı gözenek suyu basıncı sönümlenir.
- Artık yükün tamamı yay tarafından taşınmaktadır ve statik denge başlangıçtaki halinde, sadece yayın sıkışmış olması fark edilir.
- 03:15Gerilme Değişimleri
- Konsolidasyon sürecini iyi anlamak için efektif gerilmelerdeki değişimlerin anlaşılması gerekmektedir.
- Zemin üzerine yük ilavesi ile toplam gerilmedeki ani artış inşaat süresince doğrusal olarak artar ve inşaatın bitme noktasında sabit kalır.
- İnce taneli zeminlerde suyun ortamdan uzaklaşması yavaş gerçekleşir, bu nedenle inşaat süresince boşluk suyu basıncında ani artış dikkat çekerken, efektif gerilme sabit kalır.
- 04:39Konsolidasyon Teorisi
- Terzaghi, konsolidasyon olayının bazı kabullerle basitçe çözülebilmesini öngören bir teori geliştirmiştir.
- Terzaghi'nin en önemli kabulü, konsolidasyon olayı ile meydana gelen hacimsel küçülme oranının bir boyutta olan küçülme oranıyla eşit olmasıdır.
- Bir boyutlu konsolidasyon teorisinde zemin homojendir, doygun, su hareketi sadece düşey yönde meydana gelir ve geçimlilik katsayısı sabittir.
- 05:37Deney Aparatları ve Hazırlık
- Deney için iki adet torostaş, iki adet filtre kağıdı, yükleme hücresi, hücre başlığı, hücre halkası ve vidaları, örnek halkası gibi aparatlar gereklidir.
- Araziden örselenmeden alınan deney örneği, nemliliğini kaybetmeyecek şekilde muhafaza edilerek laboratuvara getirilir.
- Örnek halkasının kütlesi, çapı ve yüksekliği not edilir ve bu değerler deney sonrasındaki hesaplamalarda kullanılacaktır.
- 06:44Deney Örneğinin Hazırlanması
- Örnek halkası tamamen zemin içinde kalıncaya kadar araziden getirilen örneğe yavaşça çakılarak örselenmemiş deney numunesi elde edilir.
- Deney numunesinin alt ve üst kısımları kesici bir aparatla düzeltilir ve örselenmemesi için özen gösterilir.
- Örnek tartılarak kütlesi not edilir ve halkanın düşey şekilde yerleştirilmesi gereklidir.
- 07:40Deney Sisteminin Kurulumu
- Örnek hücresinin tam ortasına horoz taşlardan geniş olanı yerleştirilir ve üzerine aynı boyutlarda filtre kağıdı konulur.
- Filtre kağıdının üzerine örnek halkası, ardından yine bir filtre kağıdı ve poroz taş yerleştirilir.
- Tüm aparatlar aynı hizada olacak şekilde yerleştirilir, hücre halkası yerleştirilir ve vidalanarak sistem sabitlenir.