Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan elektronik devreler ve kodlayıcılar (encoder) hakkında kapsamlı bir eğitim dersidir.
- Video, kodlayıcıların temel tanımı ve türleriyle başlayıp, normal kodlayıcılar ve öncelikli kodlayıcılar arasındaki farkları açıklamaktadır. Ardından kodlayıcı entegre yapısının çalışma prensibi, tablo analizi yöntemleri ve çıkış değerlerinin belirlenmesi anlatılmaktadır. Son bölümde ise farklı tip entegrelerin özellikleri, kullanım alanları ve özellikle 4x2 kodlayıcıları kullanarak 8x3 encoder elde etme yöntemi gösterilmektedir.
- Videoda yetkilendirme girişi (enable) kavramı, doğruluk tabloları, karma haritası kullanarak ifadeleri elde etme ve validasyon çıkışının çalışma prensibi gibi teknik konular detaylı olarak ele alınmaktadır. Ayrıca izleyicilere 4x2 kodlayıcıları kullanarak 8x3 encoder devre şemasını araştırmaları için bir görev verilmektedir.
- 00:03Kodlayıcılar (Encoder) Tanıtımı
- Kodlayıcılar (encoder), belli girişlere sahip bir sistemi farklı giriş-çıkış sayısına kodlamaya yarayan birleşik lojik devrelerdir.
- Normal kodlayıcılar 2^n giriş ve n çıkışlı sistemlerdir, öncelikli kodlayıcılar ise aynı yapıya sahip olup, birden fazla girişin 1 olması durumunda hangi değerin kabul edileceğine öncelik verir.
- Öncelikli kodlayıcılar en anlamlı biti dikkate alır, örneğin 4 girişli bir kodlayıcıda en anlamlı bitin değeri önemlidir.
- 01:58Kodlayıcı Türleri ve Yetkilendirme Girişi
- Kodlayıcılar 2x1, 4x2, 8x3, 16x4 şeklinde değerlendirilebilir, ancak 2x1 entegre bulunmaz, bunun yerine OR kapısı kullanılabilir.
- Yetkilendirme girişi (Enable), kısaltması EN, ENB veya E olan giriş, entegre enerjili olsa da işlemi gerçekleştirmesi için onay görevini görür.
- Enable girişinin 0 olması durumunda çıkış 0 olur, 1 olması durumunda giriş değerleri çıkışa etki eder.
- 04:37Kodlayıcı Gösterimleri ve İşlevleri
- Kodlayıcıların gösteriminde EN girişi bulunabilir, bazen EN girişi yerine ENB (Enable Bar) kullanılarak entegre sıfır ile aktif edilebilir.
- 2x1 kodlayıcıda, D0 girişinin 1 olması durumunda çıkış 0, D1 girişinin 1 olması durumunda çıkış 1 olur.
- Kodlayıcılar, çoklu girişleri daha az çıkışa dönüştürerek kablo sayısını azaltarak maliyet tasarrufu sağlar.
- 09:27Fonksiyon Değerlerinin Değerlendirilmesi
- Tablo yazıldıktan sonra, fonksiyonun 1 yapan değerlerine bakılır.
- Bir fonksiyonun 1 yapan değerlerini bulmak için tabloda ilgili satırlar incelenir.
- Bir fonksiyonun 1 yapan değerlerinin toplamı alınabilir, örneğin "de bir artı de üç" şeklinde ifade edilebilir.
- 10:42Kodlayıcı Entegre Yapısı
- Kodlayıcı entegre yapısında 4x5'lik ve 3x5'lik tablolar bulunur.
- Tablolar, 16 tane olasılığı (0000-1111) gösterir.
- Validasyon çıkışı, girişlerde veri gelip gelmediğini ölçen bir noktadır; veri gelmediğinde 0, herhangi bir girişte veri geldiğinde 1 değerini verir.
- 12:18Kodlayıcı İşlemi
- Kodlayıcıda, de bir, de iki, de üç ve de değerlerinin hangi durumlarda ne olacağı incelenir.
- Birden fazla girişte veri gelmesi istenmeyen bir durumdur, bu durumda en yüksek dereceli bit kodlanır.
- Kodlayıcı, en önemli amacı olarak tek bir veri gelmesi durumunda onu doğru kodlamaktır.
- 14:28Fonksiyonların Yazılması
- Fonksiyonlar yazılırken, validasyon çıkışının herhangi bir girişte veri gelmesi durumunda 1 vermesi önemlidir.
- Tabloların karma haritası, fonksiyonların daha kolay gözlenmesi için kullanılır.
- Tablolar doldurulurken, önemli olmayan değerler için X işareti kullanılır.
- 17:39Kar Map'ı ve Sonuçlar
- Kar map'ı çizilirken, X'in 0 alınması avantaj sağlar.
- Map'te 2 tane 8'li grup, 1 tane 4'lü grup ve 1 tane 2'li grup bulunur.
- Sonuçlar elde edilirken, değişen ve değişmeyen değerler incelenir ve mantıksal ifadeler elde edilir.
- 21:41Encoder Kullanımı ve Pozisyonel Hesaplamalar
- Encoderlar pozisyonel hesaplamalarda kullanılır; örneğin, bir robot kolunun açısını ifade eden dönen bir mekanizma üzerinde beş volt gerilim kullanılır.
- Dönen mekanizma belirli açılar (0, 45, 90, 135 derece gibi) üzerinden hareket eder ve her konuma geldiğinde lojik bir sinyal gönderir.
- Encoderlar özellikle motorların hız ve sayısı kontrolünde kullanılır ve optik encoderler gibi farklı tipte encoderler mevcuttur.
- 23:20Terslenmiş Girişli Entegreler
- Terslenmiş girişli entegreler (örneğin 74448) girişlerinde tüm girişlerin başına bir değil kapısı bulunur.
- Bu entegrelerde, giriş hay (1) durumdaysa, çıkışlar hay (1) durumunda olur ve bu durum entegrenin çalıştığını gösterir.
- Ters yapılı entegrelerde, veri girildiğinde çıkışlar belirli değerler üretir (örneğin 11011 verildiğinde data 7, 10101 verildiğinde data 6 gibi).
- 25:19Encoder Devre Tasarımı
- 4x2 girişli entegreler kullanılarak 8x3 encoder elde edilebilir.
- Entegrelerde D7, D6, D5, D4, D2 gibi çıkışlar bulunur ve toplamda 4 çıkış vardır.
- Devre şeması için araştırmalar yapılmalıdır ve birinci çıkışın nasıl indirileceği öğrencilere bırakılmıştır.