Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan klinik mikrobiyoloji ve ilaç etkileşimleri konulu eğitim dersidir.
- Video, üç ana bölümden oluşmaktadır: İlk bölümde uygun örnek alımının önemi, balgam, kan, beyin omurilik sıvısı ve idrar örneklerinin nasıl alınacağı anlatılmaktadır. İkinci bölümde antimikrobiyal duyarlılık testleri, ESBL pozitifliğinin tespiti ve solunum izolasyonu gibi konular ele alınmaktadır. Son bölümde ise ilaç etkileşimlerinin üç temel türü (aditif etkileşim, sinerjiizm ve antagonist etki) ve bunların mekanizmaları açıklanmaktadır.
- Video, sınavlarda çıkabilecek sorulara vurgu yaparak, Barlet klasifikasyonu, kantitatif ve azaltma ekim yöntemleri, antimikrobiyal duyarlılık testleri (disk difüzyon testi, E-test, disyon testleri), ESBL pozitifliğinin tespiti, kişisel koruyucu ekipmanların giyim ve çıkarma sırası, ateş türleri, genotip, sensivite ve spesifikite gibi önemli bilgileri içermektedir.
- Klinik Mikrobiyoloji ve Uygun Örnek Alımı
- Klinik mikrobiyoloji, laboratuvar mikrobiyolojisi olarak da bilinen ve son yıllarda önemi artan bir konudur.
- Klinikte yapılan en sık hatalardan biri uygun örnek alamama olup, örneğin pnömoni ön tanısında balgam yerine tükürük örneği alınmasıdır.
- Balgam örneğinin uygunluğu Barlet klasifikasyonu ile değerlendirilir; ideal örnek için sahada 25'in üzerinde nötrofil ve 10'un altında su-kaus epitel hücresi olmalıdır.
- 02:04Kan Kültürü ve Ekim Yöntemleri
- Kan kültürü için en değerli parametre alınan kan miktarıdır; erişkinlerde asgari 5 mililitre, çocuklarda 1-3 mililitre arasında yeterli kabul edilir.
- Kantitatif ekim yönteminde özeli dik açıyla besiye daldırıp, ilk ekimi dik açıyla yaparak bakteri kolonilerinin çoğalmasını ve kantitatif değer verilmesini sağlar.
- Azaltma ekim yönteminde özeli dört hamlede besiye daldırıp, sadece üredi-üremedi şeklinde rapor verilir.
- 04:55Beyin Omurilik Sıvısı Örneği
- Beyin omurilik sıvısı örneği (BOS) 53-54, 54-55 veya 55-56 aralığından alınır ve üç adet steril sızdırmaz kapaklı tüpün her birine en az 12 mililitre alınır.
- Invaziv hastalık olasılığı nedeniyle boz kültürüyle eş zamanlı olarak kan kültürü alınması önerilir.
- Beyin omurilik sıvısı örneği alındığı anda çalışılması önerilir, ancak hemen çalışılmayacaksa buzdolabına konmaz, oda sıcaklığında muhafaza edilir.
- 06:13Kan Kültürü Alımı ve Özellikleri
- Kan kültürü sepsis, osteomiyelit, endokardit, pnömoni ve menenjit gibi durumlarda alınır; kanda mikroorganizma konsantrasyonu ateşten önceki yarım saat ya da bir saatlik dönemde en yüksektir.
- Kan kültürleri antibiyotik verilmeden önce alınmalıdır; antibiyotik etkisinin en az olduğu durumda (bir sonraki dozdan hemen önce) örnek alınmalıdır.
- Kan kültür şişeleri oda sıcaklığında saklanır ve taşınır; erişkin hastalarda aero ve anaero şişelerden oluşması gerekir ve her kan kültür seti için 20-30 mililitre kan alınmalıdır.
- 08:18Kan Kültürü Kontaminasyonu ve Tanımlar
- Hastanelerde kan kültür kontaminasyonu hedef olarak %3'ün altında tutulması hedeflenir ve bunun için %70'lik izopropil alkol, %2'lik klorheksidin, %1-2'lik iyot tentür ve %10'luk povidon iyot gibi antiseptikler kullanılır.
- Serrasya türleri klorheksidine doğal dirençlidir ve kan kültürü vasatlarında pıhtı oluşumunu engellemek amacıyla sodyum poliettenol sülfonat (espiyes) kullanılır.
- İdrar kültür sonucu kantitatif verilir ve normal koşullarda 10 üzeri 5 ve üzeri koloni anlamlıdır; santrifüj edilmemiş idrarda mikrolitrede 10 ya da üzeri lökosit varsa piri şeklinde tanımlanır.
- 10:48İdrar Alma Yöntemleri
- En yaygın ve önerilen idrar alma yöntemi mitstream (orta akım) idrarıdır.
- Supra-pubik aspirasyon, an aerop idrar yolu enfeksiyon tanısı için alınması gereken örnektir.
- 11:19Antimikrobiyal Duyarlılık Testleri
- Antimikrobiyal duyarlılık testleri difüzyon ve delüzyon testleri olmak üzere ikiye ayrılır.
- Difüzyon testlerinde en sık kullanılan yöntem kirli baver disk difüzyon testidir (Müller-Hinton agara antibiyotik emdirilmiş diskler aracılığıyla).
- E-test, katı bir yerinde difüzyon yoluyla minimal inhibitör konsantrasyon (MIC) tespiti amacıyla kullanılır.
- 13:12Delüzyon Testleri
- Delüzyon testlerinde hem minimal inhibitör konsantrasyon (MIC) hem de minimum bakterisi de konsantrasyonu (MBC) tespit edilebilir.
- Minimum bakterisi de konsantrasyonu, en az %99,9 bakteri kolonisini inhibe eden antibiyotik konsantrasyonudur.
- ESBL değerinin tespitinde çift disk sinerji testi kullanılır; beta-laktam artı beta-laktamaz inhibitörlü kombinasyonu (amoksisilin-klavonik asit) ile beta-laktam antibiyotik diskleri (sefotaksim, astrosin, seftazidim) karşılaştırılır.
- 15:47İzolasyon ve Kişisel Koruyucu Ekipmanlar
- Solunum izolasyonu, pozitif hastalarda pulmoner veya ekstra pulmoner tüberküloz, larings ve akciğer tüberkülozu, kızamık, su çiçeği ve yaygın zona durumlarında uygulanır.
- Su çiçeği ve yaygın zona durumlarında temas izolasyonu da yapılması gerekir.
- Kişisel koruyucu ekipmanların giyim sırası: önlük, maske, gözlük, eldiven; çıkarma sırası ise eldiven, gözlük, önlük, maske şeklindedir.
- 16:32Ateş Türleri
- Remitten ateşte en düşük vücut sıcaklığı 38 derecenin üzerindedir ve sabah-akşam farkı 1 dereceden fazladır (örneğin plazmodium falciparum, lejyoner hastalığı, ağır viral solunum yolu enfeksiyonları).
- Intermittan ateşte sabah-akşam farkı 1 derecenin üzerinde olup sabahleyin ateş normale dönüyor (örneğin leş manyayı, tüberkülozu, enfektif endokarditi).
- Subfebril ateşte vücut sıcaklığı 37-38 derece arasında seyretmektedir.
- Devamlı ateşte vücut sıcaklığı devamlı 38 derecenin üzerinde olup sabah-akşam farkı 1 dereceden daha azdır (örneğin salmonellatif tifo).
- Rekre ateş, Borrelia recurrens'in genetik yapısının bir özelliği sayesinde ateş bir yükseliyor, sonra düşüyor, kris tarzında devam eder.
- 18:18Mikrobiyolojik Kavramlar
- Suç, aynı tip genotipe sahip hücrelerden oluşan bireyler topluluğudur.
- Bakterileri uzun süre muhafaza edebilmek için gliserol içerisinde saklanır.
- Sensitivite, hastaya hasta deme potansiyelidir ve taramalar açısından önemlidir; spesifik ise sağlam sağlam deme potansiyelidir ve tanı açısından önemlidir.
- İki ilacın birbiriyle olan etkileşimi (agonist veya antagonist) tespiti amacıyla izobol eğrisi kullanılır.
- 19:23İlaç Etkileşimleri
- Aditif etkileşimde, ayrı iken bir etki varken birleşince iki ortaya çıkıyor, çoğu ilaç arasındaki etkileşim aditif etkileşim örneğidir.
- Sinerjiizmada bir artı bir büyüktür iki, yani ayrı iken ortaya çıkan etkiyi topladığında birlikteyken ortaya çıkan etki ayrı iken toplamından daha fazladır.
- Sinerjik etki örneği olarak trimeto sülfo-metoksi zor ya da penisinin gentamisin kombinasyonu, enterokok endokardit tedavisinde kullanılır.
- 20:29Antagonist Etki ve Kaynak Önerileri
- Antagonist etkiden en güzel örnek penisinin G artı tetrasiklin kombinasyonudur; penisinin G sadece çoğalan mikroorganizmalara etki ederken, tetrasiklin statik etkilidir ve penisinin G'nin sidal etkisini engeller.
- Konuyla detaylı ilgilenenler için "Microbiology" ve "Manual of Clinical Microbiology" iki ciltlik kaynaklar önerilmektedir.
- Klinik Mikrobiyoloji Uzmanları Derneği'nin (Klima) sitesi, en güncel bilgilere ulaşmak için Türkçe kaynak olarak kullanılabilir.