• Buradasın

    Kıraat İlimi ve Hz. Osman Mushafları Üzerine Akademik Konferans

    youtube.com/watch?v=_3YrfH5C3yc

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, Dicle Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi'nde düzenlenen, Zoom platformu üzerinden çevrimiçi gerçekleştirilen bir akademik konferanstır. Konferansın sunucusu Dekan Prof. Dr. Musa Bacı ve konuşmacılar arasında Dr. Lokman Şan, Prof. Dr. NBA Yıldırım, Rıfat Hoca ve diğer hocalar bulunmaktadır.
    • Konferansın ana konusu "Geçmişten Günümüze Kıraat İlimi ve Hazreti Osman Mushafları" olup, Kur'an-ı Kerim'in yazılması süreci, kıraat farklılıkları, Hz. Osman mushafları ve kıraatlerin tarihsel gelişimi ele alınmaktadır. Program, Kur'an'ın vahyin inmesi sürecinde nasıl toplanıp yazıldığından başlayarak, Hz. Ebubekir ve Hz. Osman dönemlerindeki mushaf çalışmaları, kıraat farklılıklarının çözümü ve günümüzdeki kıraat ilmi durumuna kadar uzanan bir anlatım sunmaktadır.
    • Konferans sırasında ayrıca kıraatlerin Kur'an'a dayanması, kıraatlerin farklılıkları, noktalama işaretlerinin Kur'an'a konulmaması ve kıraatlerin korunması arasındaki ilişki gibi konular da tartışılmaktadır. Programın son bölümünde katılımcıların soru sorabileceği bir soru-cevap bölümü yer almaktadır.
    00:03Konferansın Tanıtımı
    • Fakülte, 21. konuyu müzakere etmek için öğretim görevlisi Dr. Lokman Şan'ın konferansını düzenlemektedir.
    • Konferans, geçmişten günümüze kıraat ilmi ve Hz. Osman mushafları konusunu ele alacaktır.
    • Fakülte, bu tür etkinlikleri haftada bir veya en az on beş günde bir devam ettirmeyi planlamaktadır.
    03:42Dr. Lokman Şan'ın Tanıtımı
    • Dr. Lokman Şan, Şanlıurfa'da verilen eğitimi başarıyla tamamlayıp, 2010 yılında Şanlıurfa Hafız Medresesi'nde Kuramullah Muhammed Ali Bayar Hocaefendi'den kıraat-ı sebah ve aşere dersleri icazeti almıştır.
    • 2013 yılında Diyanet İşleri Başkanlığı'nın düzenlediği Kur'an kursu öğreticiliği sınavını kazanarak Diyarbakır'da Selahaddin Eyyubi Camisi bünyesindeki Kur'an kursunda öğretmen olarak görev yapmıştır.
    • 2015 yılında Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Kur'an-ı Kerim'i Okuma ve Kıraat İlimi ana bilim dalında öğretim görevlisi olarak göreve başlamış, 2016 yılında yüksek lisansını, 2020'de doktorasını tamamlamıştır.
    06:52Kıraat İliminin Tanımı
    • Kıraat, genellikle ses, seda ve makam olarak anlaşılmakla birlikte, bu konferansda ele alınacak kıraat, Kur'an kelimelerinin farklı okuyuş şekilleri ve bu şekillerin sahipleridir.
    • Kıraat, Kur'an ve mushaf ile birlikte değerlendirilmesi gereken bir ilimdir.
    • Kıraat ilmi, Kur'an'ın varlığıyla beraber bilinen bir ilimdir.
    09:24Kur'an'ın Yazılışı ve Mushafın Oluşumu
    • Peygamber Efendimiz, Kur'an'ı vahiy katiplerine yazdırırken, özellikle Zeyd bin Sabit ve yaklaşık 43-44 kişilik bir grup sahabe Kur'an'ı yazdırmıştır.
    • Peygamber Efendimiz, Kur'an'ı hem müşafhe (sözlü) hem de kitabet (yazılı) yollarıyla öğretmiştir ve bütün ayetleri hayattayken yazdırmıştır.
    • Kur'an'ın ilk halinde, bugün okuduğumuz tek kitap şeklinde bir mushaf yoktu, ayetler çeşitli yazı malzemeleri üzerindeydi.
    11:25Mushafın Birleştirilmesi
    • Hz. Ebubekir halife olarak yerine geçtiğinde, Yemame Savaşı'nda yaklaşık 1200 sahbenin şehit olması ve bunların arasında birçok Kur'an'la iştigal eden sahbenin vefat etmesi üzerine tedirginlik yaşanmıştır.
    • Hz. Ömer, bu durumu Hz. Ebubekir'e arz ederek sahabelerin şehit olması durumunda Kur'an'ın ortadan kaybolma veya eksik kalma endişesini dile getirmiştir.
    • Hz. Ebubekir başlangıçta bu fikri reddetmiş, ancak düşündükten sonra kabul etmiştir.
    13:53Kur'an'ın Vahyinin ve Cem Edilmesi
    • Peygamber Efendimiz'e sürekli vahiy iniyordu ve vahyin ne zaman geleceğini, ne zaman kesileceğini bilmiyordu.
    • Kur'an'ın vahyinin kesilmesi durumunda, Peygamber Efendimiz kitap haline getirdiği Kur'an'ı yazdırdı, çoğalttı ve dağıttı.
    • Sahabe döneminde Kur'an'ın cem edilmesi gerek göstermemişti çünkü Araplar hafız konusunda çok güçlüydü ve çoğunluğu Kur'an'ı ezberlemişti.
    15:19Kur'an'ın Hafız ve Kitabe
    • Araplar hafız konusunda çok iyiydi ve çocuklar büyüklerinden dinledikleri hikayeleri harf harf ezberlerdi.
    • Sahabe, Kur'an'la ilgili titiz bir şekilde davranarak bir harfli kelimenin eksilmesi veya çoğalması durumunu önlüyordu.
    • Cezeri, Kur'an-ı Kerim'de esas olanın kitabetten ziyade sema ve sadırda olanı olduğunu belirtmiştir.
    17:29Kur'an'ın Cem Edilmesi Süreci
    • Hz. Ebubekir döneminde Kur'an cem edilmiş ve sahabelere teslim edilmiştir.
    • Hz. Ebubekir'den Hz. Ömer'e, Hz. Ömer'den kızı Hz. Hafsa'ya geçmiştir.
    • Hz. Osman döneminde Kur'an'ın çoğaltılması kararı alınmış ve Hz. Hafsa'dan hafızları alınarak Kur'an çoğaltılmıştır.
    18:11Hz. Osman'ın Kur'an'ı Çoğaltma Sebepleri
    • Hz. Osman'ın Kur'an'ı çoğaltmaya iten en önemli sebep kıraat farklılıklarıydı.
    • Hz. Osman'ın en büyük önceliği sahih mütevatir kıraatleri korumaktı ve şahıs-şahıs kıraatleri mushaf dışında bırakmaktı.
    • Yedi harf (yedi kıraat) bir ruhsattı ve Peygamber Efendimiz ümmetine kolaylık sağlamak için verilmiştir.
    20:56Kıraat Farklılıklarının Kaynağı ve Çözümü
    • Peygamber Efendimiz Kureyş lehçesine göre inen Kur'an'ın farklı lehçelerde de okunmasına müsaade etmiştir.
    • Kıraat farklılıkları, sahabelerin farklı beldelere göç etmesi ve orada Kur'an öğretmesiyle ortaya çıkmıştır.
    • Hz. Osman, Hz. Zeyd bin Sabit başkanlığında komisyon oluşturarak Hz. Ebubekir mushafından çoğaltmalar yapıp farklı beldelere göndermiştir.
    24:15Hz. Ebubekir ve Hz. Osman Mushafı Arasındaki Farklar
    • Hz. Ebubekir Mushafı ile Hz. Osman Mushafı arasında iki farklı görüş bulunmaktadır.
    • Bazı alimler Hz. Ebubekir Mushaf'ının yedi kıraati ihtiva ettiğini iddia ederken, Hz. Osman o yedi harften bir harf seçip çoğaltmıştır.
    • Diğer görüşe göre Hz. Osman sadece kopyalamış, kıraat farklılıklarını göz önünde bulundurmuş ve bazı kelimeleri kıraat farklılıklarına uyabilecek şekilde yazmıştır.
    25:16Hz. Osman'ın Mushafı Üzerindeki Değişiklikler
    • Konuşmacı, Hz. Osman'ın Hz. Ebubekir Mushaf'ını birebir kopyalamadığını ve bazı değişiklikler yaptığını düşünmektedir.
    • Bu değişiklikler, kelimelerin kıraat farklılıklarına uygun olması için yapılan küçük değişikliklerdir (örneğin "meliki" kelimesindeki elif'in kaldırılması).
    • Hz. Osman'ın çalışması icma (sahabe topluluğu) tarafından desteklenmiş ve tüm sahabe bu faaliyete katkı sağlamıştır.
    28:44Kıraat Farklılıklarının Kaynağı
    • Hz. Peygamber'in aynı kelimeyi farklı şekillerde okuduğu (meliki/maliki) rivayet edilmiştir ve bu iki kıraat sahiptir.
    • Hz. Osman, kelimeleri yazarken her iki kıraati de göz önünde bulundurarak yazım yapmıştır.
    • Kelimelerin nasıl okunacağı tamamen rivayetlere bağlıdır; rivayet yoksa veya Arap diline uymazsa, o kıraat kabul edilmez.
    30:32Kıraat Farklılıklarının Doğası
    • Bazı kişilerin iddia ettiği gibi kıraat farklılıklarının Hz. Osman'ın yazım eksikliğinden kaynaklandığı iddiası tutarsızdır.
    • Kur'an'da aynı yazılmış birçok kelimede bir yerde iki şekilde okunabilirken, diğer yerlerde sadece bir şekilde okunabilmektedir.
    • Kıraatlerin çoğunlukla rivayetlere dayandığı, hadisler gibi silsileleri olduğu ve bu silsilelerin Hz. Peygamber'e kadar gittiği belirtilmiştir.
    34:24Hz. Osman Mushaflarının Dağıtımı
    • Hz. Osman'ın çoğalttığı mushafların sayısı konusunda ihtilaf vardır; bazıları beş, bazıları yedi mushaf olduğunu söyler.
    • Mushafların Mekke, Medine, Basra, Şam, Kufe, Bahreyn ve Yemen'e gönderildiği rivayet edilmektedir.
    • Bu mushafların akıbetleri meçhul olup, beldelere gönderilen mushaflar etrafında insanlar kenetlenerek kendilerine ait mushaflar çoğaltmaya başlamıştır.
    37:13Hz. Osman Mushafları Hakkında Çalışmalar
    • Topkapı Sarayı Müzesi, Paris, Londra, Berlin ve Taşkent gibi şehirlerde bulunan yedi-sekiz tane müzede yer alan mushaflar incelenmiş ve fotoğrafları çekilerek basılmış.
    • Basımların bir tarafında tıpkı basımları, diğer tarafında ise yazılanlar günümüz yazısıyla yazılmış.
    • Altıkulaç hocanın görüşüne göre, incelenen saflardan hiçbirisi Hz. Osman'ın bizzat yazdırıp çoğalttığı mushaf değildir, ancak bunlar kesinlikle Hz. Osman dönemine yakın dönemde yazılmış mushaflardır.
    38:56Önemli Araştırmacılar ve Çalışmalar
    • Tayyar Altıkulaç, Abdurrahim Muhammed ve Beşir Hasan gibi alimler bu konuda önemli araştırmalarda bulunmuşlardır.
    • Beşir Hasan, "Resmel Osmanı" adlı altı ciltlik eserinde Hz. Osman mushaflarının yazı özelliklerini nürcüm şeklinde toplamış ve araştırmacıların istifadesine sunmuştur.
    • Bu eser alfabetik sıraya göre Kur'an'da geçen harflerin (hemze, elif, vav vb.) Hz. Osman saflarında, Şanlı saflarda ve Basra mushafında nasıl yazıldığını detaylı bir şekilde ele almıştır.
    41:48Kıraat İmamları ve Farklılıklar
    • Kıraat-ı Sebah ve Kıraat-ı Aşere konusunda eğitimli olan konuşmacı, kıraat ilminin Türkiye'de şahsi imkanlarla günümüze ulaştığını belirtmiştir.
    • Her kıraat imamının farklı iki rabisi ve her ravinin farklı tarifleri vardır.
    • Kıraat farklılıklarından örnek olarak "had usulde" veya "artık tertil" gibi terimler verilmiştir.
    43:21Kıraat Örnekleri
    • Konuşmacı Bakara suresinden Hafs rivayetinden farklı olan bir kıraat örneği okumuştur.
    • Hafs rivayetinde "salat" kelimesi kalın okunurken, farklı kıraatte "veli" ile ifade edilmiştir.
    • Her bir rivayetin kendi tecvidi ve kuralları vardır; ver tecvidi, al tecvidi, halef tecvidi, ibni kesir tecvidi gibi.
    47:24Kıraat Kuralları ve Kısırlık
    • Kıraatlerde "medi bedel" kuralı vardır; hemzeden sonra med harfinin gelmesi bu kuralı oluşturur.
    • Kıraatlerde "nakli" ve "iptali" gibi kelimeler vardır ve bunları yaparken kendi kural ve esaslarına göre yapmak gerekir.
    • Konuşmacı Kisa kıraatini de okumuştur ve her kıraat imamının rabisinin kendine özgü kaideleri ve kuralları olduğunu vurgulamıştır.
    52:23Kıraat Talimi Hakkında Bilgiler
    • Kıraat talimi Peygamber Efendimiz'den bize kadar müşabehe yoluyla gelmiştir ve günümüzde de kıraat talimi uygulamaları mevcuttur.
    • Türkiye'de ve dünyanın çeşitli yerlerinde kıraat üniversitesi fakülteleri bulunmaktadır ve bu fakülteler diğer fakültelerden ayrı olarak yedi sene hizmet vermektedir.
    • Türkiye'de Aşere Taklit Kursları bulunmaktadır ve Diyarbakır'da da bu yıl Aşiret Takri Kursu İhtisas Merkezi bünyesinde açılmıştır.
    53:39Kıraat Taliminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
    • Kıraat taliminde rahat imamlarının kaidelerine, kurallarına ve usullerine dikkat edilmelidir.
    • Kıraat ilmi son zamanlarda canlanmaya başlamıştır; gerek Diyanet vasıtasıyla resmi olarak gerek gayrı resmi çeşitli gayretlerle yaygınlaşmaya başlamıştır.
    • Rahmetli Seydamız Kurra Muğla Ali Bayar Hoca Efendi'nin Urfa'daki faaliyetleri özellikle takdire şayandır ve orada kıraat konusunda gelenek devam etmektedir.
    55:45Kıraatlerin Nüzulü Hakkında Görüşler
    • Kıraatlerin Kur'an'a dayanması ve farklılıklarının nüzulüne işaret edip etmediği konusunda alimler farklı görüşler belirtmişlerdir.
    • Bazı alimlere göre kıraatler ve Kur'an aynı olgudur, bazılarına göre ise peygamber Efendimiz'e azra-i uhra'da bütün kıraatler okutulmuştur.
    • Bazı alimlere göre Kur'an Kureyş lehçesi üzerine inmiş ve diğer lehçelerde de farklı okuyuşlara izin verilmiştir.
    1:01:36Kıraatlerin Tarihi
    • Kıraatler peygamber Efendimiz döneminden beri vardır ve Kur'an'ın yazılışından önce bile mevcuttu.
    • Kıraatler yazılışından sonra da devam etmiş ve günümüze kadar gelmiştir.
    1:02:16Mushaf Hakkında Bilgiler
    • Günümüzdeki mushaflar, Hz. Ebubekir'in toplamasından günümüze kadar birçok süreçten geçmiş, noktalanmış, hareketlenmiş ve hizipleri, cüzleri ilave edilmiş mushaflardır.
    • İlk dönem mushaflarda noktalar, hareketler ve vakıf yeri işaretleri yoktu.
    • Ayet sonları ve başları tespit edilebilmesi için daha sonraki dönemlerde iftida kitapları yazılmaya başlanmıştır.
    1:04:30Kur'an'ın Yazılışı ve Noktalama İşaretleri
    • Kur'an'ın yazdırıldığı dönemde Arapça Arap bölgesinde yazının olup olmadığı veya varsa hangi seviyede olduğu tartışma konusudur.
    • Muhammed Hamidullah hoca'nın araştırmaları çerçevesinde Peygamber Efendimiz döneminde yazının bilindiği ve bazı noktalama işaretlerinin bilindiği kanaatindeyiz.
    • Hz. Ömer'in Müslüman olma hadisesi Mekke'de yazdırılmış, Medine'de devam edilmiş ve Peygamberimiz vefat ettikten sonra bu süreç devam etmiştir.
    1:05:28Noktalama İşaretlerinin Kur'an'a Konulmaması
    • Hz. Osman'ın Kur'an'ı noktasız hareketsiz yazdırmasının tek cevabı, kıraatleri ihtiva etme gayretiydi.
    • Noktalı yazılsaydı "yukezzibun" kelimesi veya "tükendi bu" ve "yek bu" gibi farklı okumalar ortadan kalkardı.
    • Hz. Osman'da Kur'an'ı noktasız hareketsiz yazdırdı ki kıraatlere şamil gelebilsin.
    1:06:26Noktalama İşaretlerinin Gelişimi
    • Daha sonraki dönemlerde Hz. Osman safları noktalandı, ilk olarak harflerin noktaları konuldu.
    • İlk başlarda hareketlerde nokta olarak konuldu, bu noktalar birbirine karışınca farklı renklerin kullanıldığı söyleniyor.
    • Rivayetlere göre hareketeleme (hareketlerin konulması) noktalardan önceydi.
    1:08:07Noktalama İşaretlerinin Nihai Şekli
    • Halil bin Ahmet döneminde noktalama işaretleri nihai şekli verilmiş.
    • Fetha için elif, kesra için ye kullanılmış, zamanla ye yerini çizgi almış.
    • Bugün kullandığımız şekli Halil bin Ahmet koymuştur bu noktalama işaretlerini.
    1:09:22Kıraatlerin Tarihsel Gelişimi
    • Kıraat konusu bir çırpıda anlatılacak bir konu değil, bir anlamda da çetrefilli bir konu.
    • Tarih boyunca üzerine çok çalışmalar yapılmış, farklı araştırmalar yapılmış ve farklı iddialar yöneltilmiş.
    • Kıraat konusu, Kur'an, kıraatler ve resmi mushaf olmak üzere üç mesele birbiriyle bağlantılı ve iç içedir.
    1:11:49Rivayetlerin Önemi
    • Bu konuda sadece rivayetlere bağlı kalınıyor, rivayetlere dayanılarak tespit edilen hususlar dile getirilebiliyor.
    • Rivayetlere ulaşamayan bilgi ve bulguların çok olduğu düşünülüyor.
    • Özellikle David'in eseri gibi kaybolmuş eserlerin varlığı, bu konunun daha çok derin olduğunu gösteriyor.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor