Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Dünya Dahileri" kanalında yayınlanan bu eğitim videosunda, bir öğretmen kimyasal tepkimelerin hızları konusundaki test sorularını çözmektedir.
- Video, kimyasal tepkimelerin hızları konusundaki çeşitli problemlerin adım adım çözümünü içermektedir. İlk bölümde bütan maddesinin yanma tepkimesi üzerinden hız eşitliği soruları ele alınırken, ikinci bölümde karbonmonoksit gazının tepkimesi üzerinden fosgen gazının ortalama oluşma hızı hesaplanmaktadır. Son bölümde ise gaz molleri, iletkenlik değişimi ile hız ölçümü, mol/s ve gram/dakika cinsinden hız hesaplamaları ve hız-zaman grafikleri gibi konular işlenmektedir.
- Öğretmen, tepkime hızının mol sayısıyla doğru orantılı olduğunu, sabit hacimli kapta ve sabit sıcaklıkta gaz basıncındaki artışla izlenebileceğini vurgulamakta ve her problem için tepkime denklemleri yazarak, katsayıları belirleyerek ve hız hesaplamalarını yaparak detaylı açıklamalar sunmaktadır.
- 00:09Kimyasal Tepkimelerin Hızları Testi
- Dünya Dahileri kanalında kimyasal tepkimelerin hızları birinci testi çözülecek.
- İlk soruda bütan maddesinin yanma tepkimesinde r1, r2, r3 ve r4 hızları verilmiş ve hangisinin yanlış olduğu soruluyor.
- Hız eşitliği sorularında genellikle her maddenin derişimindeki değişim zamana bölünür ve katsayılarına göre bölünür.
- 01:16Hız Eşitliği Çözüm Yöntemleri
- İlk yöntemde katsayıların en küçük ortak katı bulunarak eşitlikler oluşturulur.
- İkinci yöntemde her maddenin harcanma ve oluşma hızının katsayısı ile doğru orantılı olduğu kullanılır.
- Katsayısı bir olan maddenin harcanma hızı bir mol bölü litre saniye ise, katsayısı altı olan maddenin harcanma hızı altı mol bölü litre s'dir.
- 03:37İkinci Soru Çözümü
- İkinci soruda iki litrelik sabit hacimli kapta 11,20 gr karbonmonoksit gazı 100 saniyede harcanıyor.
- Karbonmonoksitin harcanma hızı, fosgen gazının ortalama oluşma hızına eşittir.
- Karbonmonoksitin mol sayısı, kütlesi (11,20 gr) ve molar kütlesi (28) kullanılarak 0,40 mol olarak bulunur.
- 04:51Tepkime Hızı Hesaplamaları
- Karbonmonoksitin harcanma hızı 2×10⁻³ mol/saniye ise, posgenin oluşma hızı da 2×10⁻³ mol/saniyedir.
- Tepkimede harcananlar (oksijen ve kükürt disülfür) eksi işaretiyle, oluşanlar (karbondioksit) artı işaretiyle gösterilir.
- Tepkime denklemi CS₂ + 3O₂ → CO₂ + 2Se₂ şeklindedir ve katsayılar hızlarla doğru orantılıdır.
- 08:04Tepkime Hızı İlişkileri
- Tepkimede maddelerin harcanma ve oluşma hızları arasındaki ilişki 6√x = 2√r = 3√s ise, a, b ve c katsayıları arasındaki ilişki b > c > a'dır.
- 10 litrelik kapta propan gazı yakıldığında, 20 saniye sonunda 1,86×10²³ karbondioksit gazı oluştuğunda, tepkimenin hızı propan gazı türünden 5×10⁻⁴ mol/litre-saniyedir.
- Tepkimede katsayılar hızlarla doğru orantılıdır, bu nedenle karbondioksit hızı 15×10⁻⁴ mol/saniye ise, propan hızı 5×10⁻⁴ mol/saniyedir.
- 11:10Tepkime Hızı ve Basınç İlişkisi
- Tepkimede a gazının ortalama harcanma hızı b gazının ortalama oluşma hızına eşitse, x=y'dir; c gazının oluşma hızı a gazının yarısı ise, x=2z'dir.
- Tepkime denklemi 2CO₂ + 2CO + 1O₂ şeklindedir ve gaz basıncındaki artış mol sayısına bağlıdır.
- Sabit hacimli kapta ve sabit sıcaklıkta gerçekleşen tepkimelerde, gaz basıncındaki artışla tepkime hızı izlenebilir.
- 12:34Karbondioksit Hızı Hesaplama
- Kireçtaşının tuz ruhu ile tepkimesinden oluşan karbondioksit gazının mol sayısının zamanla değişimi grafitik olduğunda, hidroklorik asitin 100 ml'sinin ortalama harcanma hızı 1 mol/litre-saniyedir.
- Karbondioksit gazının derişimi 0,05 mol/L ve 10 saniyede 0,05 mol karbondioksit oluştuğu için, karbondioksit hızı 0,05 mol/saniyedir.
- Katsayısı 1 olan maddenin hızı 0,05 mol/saniye ise, katsayısı 2 olan tuz ruhu hızı 1 mol/saniyedir.
- 14:45Gaz Molleri ve Tepkime Hızı
- Gaz molleri değişmemişse (örneğin 1 mol gazdan 1 mol gaza çıkmışsa) bu durum işe yaramaz.
- Üç molden iki mole düşüş basınç azalışı ile ölçülebilir.
- İletkenlik değişimi ile hız ölçülebilir çünkü çözeltilerde iyon bulunursa elektriğin iletilmesini sağlar.
- 15:54Tepkime Hızı Hesaplamaları
- 0,8 mol oksijen gazı 20 saniyede tükeniyorsa, katsayılar 2:1 olduğundan 0,4 mol azot harcanacaktır.
- Hız mol bölü saniye olarak istendiğinde, harcanan molü zamana bölerek 2×10⁻³ mol/saniye bulunur.
- Etan gazının yanma tepkimesinde karbondioksit gazının ortalama oluşma hızı 0,6 mol/saniye ise, etan gazının ortalama harcanma hızı 0,3 mol/saniye olur.
- 18:13Hız-Zaman Grafiği Analizi
- Sabit hacimli bir kapta sabit sıcaklıkta gerçekleşen X gazının Y ve Z'ye ayrışma tepkisinin hız-zaman grafiği incelenmiştir.
- Tüm zaman aralıklarında birim zamanda oluşan toplam ürün miktarı aynı değildir çünkü X gazının harcanma hızı zamanla azalmıştır.
- T3 anında tepkime, T1 anında olduğundan daha yavaştır çünkü hız-zaman grafiğinde en hızlı olan T1 anı, en yavaş olan T3 anıdır.