Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Kemerhisar'ın (eski adıyla Tiyana, Tuvana, Tiyana, Kilisehisar) tarihsel geçmişi ve günümüzdeki kazı çalışmaları hakkında bilgi veren bir belgesel formatındadır.
- Video, Kemerhisar'ın binlerce yıllık tarihini anlatarak başlıyor ve kentin Roma İmparatorluğu döneminde önemli bir dini merkez olduğunu, Tiyana'lı Apollon'un yurdu olduğunu ve Roma İmparatoru Caracalla döneminde yapılan görkemli yapıları (havuz, su kanalı, hamam) hakkında bilgi veriyor. Daha sonra kentin Bizans ve Arap dönemlerindeki durumu anlatılıyor ve 2001 yılından beri devam eden kazı çalışmaları, Roma hamamının bir bölümü dışında tümünün ortaya çıkarılması ve kentin bir müzeye dönüştürülmesi hedefi detaylandırılıyor.
- 00:10Kemerhisar'ın Tarihi ve Coğrafi Konumu
- Kemerhisar, binlerce yıldır Tuvanuva, Tufana, Tiana, Kisar ve şimdi de Kemerhisar adı altında bilinen, Zeus'a adanmış doğal ve kutsal su kaynağının fışkırdığı yerdir.
- Anadolu'nun ortasında, Kayseri, Ankara ve Konya'dan gelen üç ana yolun birleştiği, Gülek Boğazı'nı geçerek Çukurova'ya ve Akdeniz kıyılarına doğru yöneldiği bir noktadır.
- Binlerce yıldır toprak üstünde büyüleyici görüntüyü koruyan bu yer, yazılı kaynaklara göre MÖ 1680'de adı geçen Tuvava Tuhana Tina'nın kalıntılarını da toprak altında koruyup bize ulaştırmıştır.
- 01:49Kemerhisar'ın Tarihi Önemi
- MÖ 753 yılında Roma daha yeni kurulduğunda, Tuvana Asurlulara bağlı küçük bir Hitit Krallığı'nın başkentiydi.
- MÖ 400 yıllarında önce on binler ardından da 333'ten sonra Büyük İskender bu kentten geçmiştir.
- Burası, İsa ile çağdaş olan ve Roma İmparatorluğu'nun Hıristiyanlığı ve Müslümanlığı etkileyen, doğa, demokrasi, özgürlük ve diktatörlük konularında söyledikleri bugün bile geçerli olan Tiana'lı Apollon'un yurdudur.
- 02:56Roma Dönemi Anıtları
- MS 210-220 arasında Roma İmparatoru Cakaia, Tiana'nın en görkemli üç anıtını yaptırmıştır: kutsal suyun çıktığı yerdeki dev yapı havuz, suyu yer altından birkaç kilometre getiren su kanalı ve binikiyüz-binüçyüz metre uzunluğundaki su kenarları.
- MS 275-276 yıllarında Roma İmparatoru Oreliano, Tiana'yı ele geçirdiğinde yerle bir etmeyi tasarlamış ancak rüyasında gördüğü Tiana'lı Apollon'un uyarısı üzerine kenti onarıp yeni yapılar yaptırmıştır.
- Tiana, gelişen Hıristiyanlık döneminde önemli bir dini merkez olmuş ve MS 371 yılında ikiye bölünen Kapadokya içinde Küçük Kapadokya'nın başkenti olmuştur.
- 04:11Bizans ve Arap Dönemi
- Stratejik açıdan çok önemli olduğu için MS 7. ve 8. yüzyıllarda Bizanslılarla Araplar arasında sık sık el değiştirmiştir.
- En sonunda Araplar MS 835'te çekilirken Bizanslılara kalmasın diye onu yakıp yıkarlar, ancak kentte yaşam sürer.
- 20. yüzyıl başlarına dek Kiliseyi Sar adıyla varlığını sürdüren kentin adı, en önemli ve görkemli tarihsel su kemerlerinin anısına Kemerhisar olarak değiştirilir.
- 04:44Kazı Çalışmaları
- Kentin yer altındaki kalıntılarını gün ışığına çıkarma çabaları 2001 yılında sonuç vermeye başlar.
- 2001 yılında yapılan yüzey araştırması ardından 2002 yılında jeologlar araştırmaları ve kazı, 2003 yılında da kazı çalışmaları yapılmış olup, 2004'te de kazı çalışmaları sürecektir.
- Bu çalışmalar sonucunda Roma hamamının bir bölümü dışında aşağı yukarı tümü ortaya çıkarılmış sayılabilir ve 2004 yılında sonuçlandırılıp, kent içinde dağınık biçimde duran ve müzeye götürülemeyen kimi eserleri de içine alarak burasının bir müzeye dönüştürülmesi hedefleniyor.
- 05:23Kazı Sonuçları
- Kemerlerin kente giriş noktasındaki kazıda kenti çevreleyen surun bir bölümü, kente giriş kapılarından birisi ve çokgen planlı olası bir kilise yapısının bir bölümü ortaya konmuştur.
- Roma havuzunun olduğu yerde yapılan deneme kazısı, havuzun yapımında uygulanan yapı tekniğini, başka bir yapının kimi kalıntılarını havuzla birlikte yapılmış ve yer altından giden eski su yolunun başlangıç bölümünü ortaya koymuştur.
- Burada çıkan ve taşlar arasında bilinçli olarak yerleştirilmiş paralar paslanmış olsalar da havuzun ve bununla bağlantılı su kemerleri, hamam gibi kimi yapıların MS 2. yüzyılın sonuyla 3. yüzyılın başlarında yani Roma İmparatoru Caracalla döneminde yapıldığını ortaya koymuştur.