Buradasın
Kazım Karabekir Paşa ve İsmet Paşa Arasındaki Siyasi Görüşler
youtube.com/watch?v=kHxuO4CFQOsYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Erhan Gökay Aksoy tarafından seslendirilen, Kazım Karabekir Paşa ve İsmet Paşa arasındaki siyasi görüşlerin aktarıldığı bir anlatımdır. Konuşmacı, 1921 yılında yaşanan olayları ve iki önemli siyasi figür arasındaki diyalogları aktarmaktadır.
- Video, Kazım Karabekir Paşa'nın anayasa ve cumhuriyet konusundaki görüşlerini ve İsmet Paşa'nın bu görüşlere verdiği yanıtları içermektedir. Ayrıca, İzzet ve Salih Paşaların Ankara'dan İstanbul'a dönüşleri ve bu süreçte yaşanan olaylar da anlatılmaktadır. Konuşmacı, anayasanın ivedi yapılması, halifelik ve padişahlık sorunu, siyasi partilerin kurulması ve devlet örgütlenmesi gibi konularda iki siyasi figür arasındaki farklı yaklaşımları detaylı şekilde aktarmaktadır.
- Kazım Karabekir Paşa'nın Anayasa Hakkındaki Görüşleri
- Kazım Karabekir Paşa, devlet biçiminde tarihsel değişiklikler yapılacağı zaman asker ve sivil devlet adamlarının düşüncelerinin alınması gerektiğini belirtmiştir.
- Karabekir Paşa, hükümet biçimine ilişkin ilkelerin anayasada saptanmış olmasına rağmen, bu yasa içeriğinin bir parti programı içinde kalmasını daha yararlı bulduğunu ifade etmiştir.
- Karabekir Paşa, devlet biçiminde büyük değişiklik yapmaya girişirken, asker ve sivil devlet adamlarının düşüncelerinin alınması gerektiğini savunmuştur.
- 01:29Cumhuriyet İlanı ve Karabekir Paşa'nın Tepkisi
- Kesin Zafer'den sonra ikinci büyük millet meclisi cumhuriyeti ilan ettiği zaman, Kazım Karabekir Paşa İstanbul gazetelerine verdiği demeçte "cumhuriyet ilanını bize sormadılar" diyerek yakınmalarını dile getirmiştir.
- Karabekir Paşa'nın bu görüşleri, TBMM'nin ulusça olağanüstü yetkiler verilmiş üyelerden kurulu olağanüstü bir meclis olduğunu unutmuş gibi görünmektedir.
- Karabekir Paşa, devlet örgütünü değiştirecek kararlar alabilmek için asker ve sivil devlet adamlarının düşüncelerinin alınması gerektiğini savunmuştur.
- 02:30Yanıt ve Anayasa Hakkındaki Açıklamalar
- Konuşmacı, Kazım Karabekir Paşa'nın tel yazısına 20 Temmuz 1921'de yanıt vermiştir.
- Müdafaa-i Hukuk grubunun ülkenin tam bağımsızlığını sağlamak amacıyla kurulduğunu ve anayasanın uygulanması da amacı içindedir.
- Anayasa, bütün yönetim kollarını kapsayan ayrıntılı bir yasa olmayıp, ülkenin sivil yönetim ve örgütlerinde zamanın gerektirdiği halkçılık ilkesini ortaya koyan bir kuraldır.
- 04:42Anayasa Yapımının Nedenleri
- Anayasanın yapılmasında ivedi tutumun nedeni, halkçılık akımını sağlam bir biçim üzerinde saptayarak başka karışımlara yer vermemektir.
- Anayasa, yüzyıllardan beri yetersizler elinde kötüye kullanılan ulusal hakları korumak ve bu hakların gerçek sahibi olan ulusa söz hakkı vermek için yapılmıştır.
- Halifelik ve padişahlık sorunu diye temel bir sorun yoktur, söz konusu olan sorun padişahın hakları olup, bunun belirtilip sınırlanmasında son birkaç yüzyılın denemeleri ve devlet kavramındaki ulus haklarının gerçek anlamı etken olmalıdır.
- 05:51Siyasi Partiler ve Gruplar
- Konuşmacı, millet meclisi niteliğinde bir meclisin başkanı olmasa da bir partinin üyesi bulunmanın doğaldır.
- Büyük millet meclisi'nin yürütme yetkisi de bulunduğundan, bir bakıma hükümet niteliğindeki bir meclisin başkanı bulunmaktayım.
- Grup hemen hemen meclis genel kurulu'na yaklaşan bir çoğunluğu içine almaktadır, dışarıda kalanlar yalnızca Erzurum milletvekillerinden Celaleddin Arif Bey ve Hüseyin Avni Efendi ile birkaç benzeri davranışlarında serbest kalmak isteyen birkaç kişidir.
- 06:54İzzet ve Salih Paşaların İstanbul'a Dönüşü
- Ankara'da bulunan İzzet ve Salih Paşalar bir türlü Ankara'ya ısınamadılar ve İstanbul'daki ailelerinin yanına gitmelerine izin vermemizi rica ediyorlardı.
- 1921 yılı Mart başlarında İsmet Paşa'nın Ankara'ya gelmiş bulunduğu bir sırada paşalar ricalarını yenilediler.
- İzzet Paşa, İstanbul'da siyasal görev almayacağına uzun uzadıya açıklamalar yaparak söz vermiş ve İstanbul'daki ailesinin yanına dönmek için izin rica etmiş, Salih Paşa'nın da böylece söz vererek serbest bırakılması ricasında bulunduğunu söylemiş.
- 08:06Paşaların Söz Verme Belgesi
- Bakanlar kurulu, İzzet ve Salih Paşaların varlıklarının ulusal işlerde yararlı olmadığı, tersine Ankara'da bir yük olarak bulundukları ve kimi olumsuz akımlara yol açtıkları anlaşılmış bulunduğundan, onların İstanbul'a dönmelerinde sakınca görmedi.
- Konuşmacı, paşaların verdikleri sözün gerçek ve içtenlikli olmadığı, İstanbul'a dönünce İstanbul hükümetinde görev alarak tedirgin etmeyi sürdürecekleri kanısında bulunduğunu söylemiştir.
- İzzet Paşa hemen bir kağıt kalem alıp hükümetten çekileceklerini bir söz verme belgesi olarak yazmış, imzalamış ve Salih Paşa'ya da imza ettirmişti, ancak konuşmacı bu kısa belgenin yeter görmediğini belirtmiştir.