Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Karaman'daki elma yetiştiriciliğinde budama ve fidan dikimi tekniklerini anlatan bir eğitim programının ikinci bölümüdür. Konuşmacı, meyve bahçesi kurulumu ve bakımı hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır.
- Video, meyve bahçesinin uzun ömürlü bir bitkisel üretim olduğu bilgisiyle başlayıp, fidan seçimi, dikimi ve budama tekniklerini adım adım göstermektedir. İçerikte fidan seçerken dikkat edilmesi gereken özellikler, fidan dikimi teknikleri, uç kesimi, bir yıllık sürgün kavramı ve farklı elma çeşitlerine göre budama farklılıkları anlatılmaktadır.
- Ayrıca videoda fidan dikimi sırasında dikkat edilmesi gereken noktalar, dalların doğru açıda (60 derece ve 45 derecenin üstünde) nasıl büyütüleceği, tehlikeli dalların nasıl tespit edileceği ve kesileceği, kök bakımı, toprakaltı zararlılarına karşı önlemler ve mantar enfeksiyonlarına karşı funiste doldurma gibi konular da ele alınmaktadır. Video, "İdealizler" programının kısa bir aradan sonra devam edeceği bilgisiyle sonlanmaktadır.
- 00:38Elma Bahçelerinde Fidan Seçimi
- Talianlar Karaman'daki elma yetiştiriciliğinde budama konulu programın ikinci bölümü, farklı yaş ve tipteki ağaçlarda budamaları paylaşacak.
- Meyve bahçesinin ilk kuruluş materyali fidandır ve meyve bahçesi en az yirmi yıl, bazı meyve türlerinde yirmibeş, otuz, kırk yıl gibi uzun ömürlü bir bitkisel üretimdir.
- Bahçe kurulurken bölgeye uygun, ticari değeri olan ve uygun bir anaç üzerinde aşılanmış fidan tercih edilmelidir.
- 01:58Fidan Seçim Kriterleri
- İyi bir fidan, ismine doğru hastalıklardan ağrı, iyi kök yapısına sahip, parlak ve canlı gövdesi, kurumamış, hastalık ve zararlı belirtileri olmayan bir fidan olmalıdır.
- Özellikle sık dikilen elma bahçelerinde saçak kökler bol miktarda ve canlı olmalıdır, kurumuş, kırılmış saçak kökleri az olan fidanlar tercih edilmemelidir.
- Her çeşit ve anaç türünde kendine has bir saçak sistemi vardır; örneğin armutta OHF 333 anacı kök sistemi daha az olabilirken, M9 anaca aşılanan elma fidanlarında saçak daha az, M106 ve M11 anaca aşılananlarda ise daha fazla olabilir.
- 03:41Fidan Dikimi Hazırlığı
- Fidanı dikerken önce kök temizliği yapılır; uzamış kökler kısaltılır, kırık ve kalın saçak kökü olmayan kısımlar kesilir, üst üste gelen yaralanmış kökler kesilir.
- Fidanlar hastalık ve toprakaltı zararlılarına karşı, mantari zararlılara karşı ve böcek ilacı insektisitte daldırılır.
- Dalsız fidanlar toprak seviyesine kadar dikilir, topraktan doksanbeş santimetre mesafede ve aşı gözüne bakan, meyile bakan bir gözden gözün hemen üstünden tepesi kesilir.
- 05:28Uç Kesimi
- Kesim çok önemlidir; kesimin hemen gözü üstünden olması ve gözün tersi istikametinde onbeş derecelik açıyla kesilmesi gerekir.
- Bir yıllık sürgünün ucunun kesilmesine uç kesimi denir.
- Bir yıllık sürgün, 2015 yılında 2014 yaz başlangıcından yaprakların döküldüğü döneme kadar geçen süre, yani vejetasyon dönemi (büyüme dönemi) olarak adlandırılır.
- 06:13Elma Fidanlarının Budama Tekniği
- Bir yıllık sürgünün ucunu kestiğimizde, kesim yerin altındaki ilk göz lider olacak, ikinci, üçüncü ve dördüncü gözler dar açılı olarak büyüyecektir.
- Hiçbir terbiye ve budama sisteminde dar açılı kalın gelişen dal istenmez, lider dik ve güçlü gelişmelidir.
- Liderli bir büyütmede, liderden sonraki iki-üç göz geniş açılı çıkacaktır.
- 07:27Apikal Dominans ve Budama İşlemi
- Apikal dominans (üst gözlerin alt gözlere baskınlığı) olarak adlandırılan bu durumda, üst gözler alt gözlerin çıkışını engeller.
- Kesim yaptıktan sonra sürgünler iki cm olduğunda, lideri bırakıp liderden sonraki iki, üç, dört gözleri koparmak gerekir.
- Bu işlem yapılmazsa, lider çıkar ve ikinci, üçüncü, dördüncü gözler dar açılı olarak büyüyecektir.
- 09:17Rüzgarlı Bölgelerde Budama
- Rüzgarlı bölgelerde bir lider bırakılırsa, o lider kırılırsa lidersiz kalınabilir.
- Bu nedenle rüzgarlı bölgelerde birinci gözü lider olsun diye bırakıp, ikincisini de ihtiyaten tedbir olarak bırakmak gerekir.
- Lider belli bir büyüklüğe gelince, rakip olmasın diye ucunu hafif kırabilir veya koparabilirsiniz.
- 10:12Dallı Fidan Elde Etme Amacı
- Amacımız dallı bir fidan elde etmek, liderin dört-beş göz altından sağa, sola, kuzeye, güneye dört-beş tane geniş açılı çıkan bir dal elde etmek.
- Dallar yerden altmış santimetreden itibaren en az başlamalı, kuvvetli gelişen çeşitlerde (Golden Grani, Smith, Fuji Gala, Jeromini) yerden yetmiş cm'den başlaması daha iyi olur.
- Altmış santimetrenin altında dal oluşmuşsa, beş-on santimetre olunca makasla değil el ile aşağı doğru sıyırılmalı ve yaralardan mantar girmesini önlemek için ilaçlanmalıdır.
- 11:48Zayıf Gelişen Çeşitlerde Budama
- Zayıf gelişen çeşitlerde (Scarlett, Super Supershift, Redchf, Oregon) fidanlar yerden seksen santimetreden uç kesimi yapılabilir.
- Zayıf gelişen çeşitler daha dik açılı dallar çıkarır ve daha az dallar meydana getirir, bu nedenle dört-beş gözün koparılması başlangıç için çok önemlidir.
- Dalsız veya üç-dört dalı olan fidanlar için, dalları yere paralel olacak şekilde kesip üçgen şeklinde kesim yerinin üstünden doksanbeş santimetreden kesmek gerekir.
- 14:13İyi Dallanmış Fidanların Budama
- İyi dallanmış fidanlarda değişik yönlerde geniş açıyla çıkan dallar bırakılmalı, liderden rakip olan ve üst üste gelen kırılmış dallar çıkarılmalıdır.
- Üst üste iki dal varsa, üstteki dal hem lidere rakip hem de güçlü ise kesilmelidir.
- Beş tane geniş açılı çıkan dal bırakılmalı, bazen dört tane dal daha olabilir.
- 16:39Uç Kesimi ve Dikim Hazırlığı
- Liderin boyu yaklaşık altmış santimetre olduğunda, uç kesimi yaparak lideri kuvvetlendirmek gerekir.
- Uç kesimi hem dallandırmayı sağlar hem de dalın kuvvetlenmesini sağlar.
- Yarı bodur fidanlarda (iki-üç metre dikilen) yan dalların uçlarını dışa bakan gözden hemen gözün tersi istikametinde hafif bir meyille kesim yapmak gerekir.
- 21:13Sık Dikilen Fidanlarda Budama
- Sık dikilen fidanlarda (bir metreye dikilmiş) yan dalların uzunluğu kırk-elli santimetre civarında olduğu için uç kesimi yapılmamalıdır.
- Uç kesimi dalı kuvvetlendirir, dar açılı ve hızlı büyütür, ancak meyve verimini geciktirir.
- Uç kesimi, büyüme ormanlarının sürgünün ucuna gelmesini ve sürmeyi teşvik etmesini sağlar, bu da kesim yapılan yerin arkasındaki dallarda meyve gözü oluşmasını engeller.
- 22:49Fidan Dikimi ve Dal Seçimi
- Dik dallar sürgüne, yatık dallar ise hem zayıf gelişir hem de meyveye yatar, bu nedenle açı geniş tutulmalıdır.
- Dikim sonrası "tekvando hareketi" olarak adlandırılan yöntemle, fidanın dalı hangi yöne rahat gidiyorsa o yöne çekilerek açı genişletilir ve meyve gözüne yatırılır.
- Dik dallar sık dikilmişse, hangi meyve türünde olsa yere paralel ve geniş açılı büyütülecek, meyveye yatırılacaktır.
- 24:24Tehlikeli Dallar ve Dikim Açısı
- Tehlikeli dallar, aynı yıl liderle rakip olarak kalın olarak büyür ve eğilemez, bu nedenle tekvando hareketiyle yere paralel hale getirilmelidir.
- Yarım odur fidanları 60 derece ve 45 derecenin üstünde, 60 dereceye yakın bir açıyla, diğer fidanlar ise 30 dereceye yakın bir açıyla büyütülecektir.
- Dalın üçte biri yere bakan gözden gözün tersi istikametinde kesilmelidir.
- 25:51Fidan Hazırlama ve Toprakaltı Bakımı
- Sık dikilen (bir metre mesafede) ve telli terbiye dikilen fidanlarda uç kesimi yapılmamalıdır.
- Kök kısmında saçak kökleri, sağlıklı beyaz kökler ve uzun köklerin kırılmış kısımları kesilmelidir ki daha kolay kallis oluştursun.
- Toprakaltı zararlılarına karşı böcek ilaçları (insektisit), kök çürüklüğüne ve mantar enfeksiyonlarına karşı mantar ilacı, sert çekirdek meyvelerde kök kanserlerine karşı biyolojik preparatlar kullanılmalıdır.