Buradasın

Kanuni Sultan Süleyman'ın Hayatı ve Osmanlı İmparatorluğu'nun Savaşları

youtube.com/watch?v=KpKPE2a5Y7c

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, Kanuni Sultan Süleyman'ın hayatını ve Osmanlı İmparatorluğu'nun tarihsel seferlerini anlatan tarihsel bir belgesel formatındadır. Sultan Süleyman, Barbaros Hayrettin Paşa, Turgut Reis, Piri Reis ve Sinan Paşa gibi dönemin önemli şahsiyetleri ele alınmaktadır.
Video, Sultan Süleyman'ın 1495'teki doğumundan başlayarak, eğitim hayatı, tahta çıkış süreci ve 46 yıllık saltanatı boyunca gerçekleşen önemli savaşları kronolojik olarak anlatmaktadır. Belgrad Seferi, Mohaç Meydan Muharebesi, Viyana Kuşatması, Preveze Deniz Muharebesi, Zigetvar seferi gibi önemli askeri olaylar detaylı şekilde ele alınmaktadır.
Videoda ayrıca Osmanlı İmparatorluğu'nun Avrupa ve Akdeniz'deki genişlemesi, Barbaros Hayrettin Paşa'nın Akdeniz'deki üstünlüğü, şehzadelerin kavgası, kapitülasyonlar ve mimari gelişmeler gibi konular da işlenmektedir. Sultan Süleyman'ın "Kanuni" unvanının nedeni ve 46 yıllık saltanatı boyunca Osmanlı İmparatorluğu'nun genişlemesi hakkında önemli bilgiler sunulmaktadır.

00:55Kanuni Sultan Süleyman'ın Hayatı: Kanuni Sultan Süleyman, 27 Nisan 1495'te Trabzon'da doğdu, babası Birinci Selim, annesi Ayşe Hafsa Sultan'dı.
Yedi yaşında Topkapı Sarayı'ndaki Enderuna gönderildi ve burada din, tarih, edebiyat ve askeri taktikler öğrendi.
Genç yaşta Fargalı Damat İbrahim Paşa'nın arkadaşı oldu ve çeşitli sancakbeyiliklerde görev yaptı.
02:18Tahta Çıkışı ve İlk Günleri: Babası Selim'in 1520'de ölümü üzerine tahta çıktı ve Venedik elçisi Barcelomeo Contari'ye göre 25 yaşında, uzun, ince boylu, kibar görünüşlü ve bilgili bir hükümdardı.
Babasına büyük bir cenaze töreni düzenledi ve Sultan Selim Camii'ni yaptırdı.
Tahta çıktığında cülus bahşişi verdi, silahdarlara bin akçe, yeniçerilere üç bin akçe bahşiş dağıttı ve gündeliklere beş akçe zam yaptı.
03:34Kanuni Unvanı ve İlk İsyân: Kaptan-ı Derya Cafer Bey ve birkaç silahdarı zulmettiği gerekçesiyle idam ettirdi, bu onun "Kanuni" unvanını almasında önemli rol oynadı.
1521 yılında Canberdi Gazali isyanı çıktı, Şam valisi Canberdi Gazali, Melik Eşref unvanıyla hükümdarlığını ilan etti.
Canberdi Gazali, Memlük Devletini yeniden kurmak için Mısır valisi Hayr Bey'den yardım istedi ancak yardım alamadı ve Mastaba Savaşı sonrası yakalanarak idam edildi.
04:50Belgrad Seferi: Kanuni, Macaristan'ın onu tebrik etmemesine tepki olarak Belgrad'a ilk seferini yaptı.
1521 yılında Osmanlı donanması Tuna Nehri'nden büyük bir orduyla Belgrad'ı kuşattı ve kale komutanı teslim oldu.
Belgrad, Osmanlı'nın Avrupa'ya yapılacak yeni seferler için üs olarak kullanılmaya başladı ve "Darül Cihad" olarak anılmaya başladı.
07:06Aile Hayatı ve Rodos Seferi: Belgrad'dan İstanbul'a dönerken iki yaşındaki kızı ve dokuz yaşındaki oğlu Mahmut'u kaybetti, vezirler padişahın çocuklarının cenazelerine yaya olarak refakat ettiler.
Rodos Kalesi, II. Mehmet zamanında kuşatılmış ancak alınamamıştı.
Sultan Selim, Rodos'u fethetmek istemeyen vezirlerine donanma kurmalarını emretti ve Piri Paşa donanmayı Selim ve Süleyman devirlerinde hızla geliştirdi.
09:34Rodos'un Fethi: Kanuni, 1522'de Rodos'a ikinci seferini yaptı ve 21 Aralık'ta teslim anlaşması imzalandı.
29 Aralık 1522'de Rodos Hakimi Williers de Isle affedilirken, Cem Sultan'ın Hıristiyan oğulları idam edildi.
Aynı sene Yemen sorunu sona erdi ve Dulkadir Beylerbeyi Şehsuvaroğlu Ali Bey olayı Ferhat Paşa tarafından bertaraf edildi.
11:10Mohaç Meydan Muharebesi: Kanuni, Fransuva'nın ısrarıyla 1526'da Mohaç üzerine üçüncü seferini yaptı.
Macar ordusu Mohaç ovasında olduğu keşfedildi ve Osmanlı ordusu düşmana sezdirmeden savaş düzenine geçirildi.
Macar ordusu hilal taktiğiyle çevrelenince kendini Tuna Nehri'ne atmayı denediler ancak Osmanlı ordusu her iki yandan ve geriden ateş desteğine dayanarak taarruza başladı.
12:54Savaşın Sonucu: Çarpışmalar sonucunda düşman ordusundan 25 bin den fazla ölü ve 20 bin yakın Macar esir edildi.
Kral II. Layoş, savaşı kaybettiğini görünce kaçmaya başladı ancak Çele Suyu'nda atı yorgun olduğundan kıyıya çıkamadı ve bataklığa yuvarlanarak kayıplara karıştı.
Mohaç Meydan Muharebesi, dünyanın en kısa süren meydan savaşlarından biri olarak kabul edilir.
14:37Mohaç Meydan Muharebesi ve Sonuçları: Osmanlı ordusu 13 Eylül 1526'da Budin'e girdi ve savaş sonunda Budin Osmanlı'ya katıldı.
Macaristan Osmanlı'ya bağlı bir krallık haline geldi ve başına Jean Zapolya getirildi.
Mohaç meydan muharebesi dünyanın en kısa süren meydan savaşı olarak kabul edilir ve savaş iki saat sürmüştür.
15:36Baba Zünnun ve Kalender Çelebi İsyanları: Baba Zünnun isyanı 1526'da başladı ve Baba Zünnun 26 Eylül 1526'da Höyüklü'de yenilip öldürüldü.
1527'de Kalender Çelebi adında biri ayaklandı ve 27 Mayıs 1527'de Cincilfe'de vuruştu.
Kalender Çelebi yenilgi sonrası kuvvetini artırdı ancak daha sonra kuvveti azaldı ve 22 Haziran 1527'de Elbistan civarında yenilgiye uğradı.
18:27Viyana Kuşatması: Avusturya Arşidükü Ferdinand ve Şarlken, Macaristan'ın Osmanlı hakimiyetine girmesini istemedi.
Kanuni Sultan Süleyman Viyana'yı kuşattı ancak kış mevsiminin yaklaşması üzerine 16 günde kuşatma kaldırıldı.
10 Mayıs 1529'da 200 bin kişilik bir orduyla sefere çıkan Kanuni, 7 Eylül'de Budin'e girdi ve Zapolya'ya Macar krallığı tacını giydirdi.
20:19Alman Seferi ve İstanbul Antlaşması: Kutsal Roma Cermen İmparatoru Şarlken'in ve kardeşi Ferdinand'ın Macaristan'ın iç işlerine karışması üzerine Kral Yanoş Sultan Süleyman Han'dan yardım istedi.
25 Nisan 1532'de 120 bin mevcutlu ordusuyla Avusturya'yı zaptetti ve Şarlken Osmanlıların karşısına çıkmaya cesaret edemedi.
22 Haziran 1533 tarihli İstanbul Antlaşması'na göre Ferdinand, Sultan Süleyman Han'ı baba ve metbu olarak kabul etti ve Macaristan üzerindeki veraset iddialarından vazgeçti.
22:53Barbaros Hayrettin Paşa ve Kaptan-ı Deryalı: Baba Oruç ve kardeşi Hızır Reis 16. yüzyılın başlarında Akdeniz'de ticaret yapan gemilere saldırıyorlardı.
1516 yılında Cezayir'i İspanyollardan aldılar ve 1518 yılında Hızır Reis Cezayir hükümdarı oldu.
1533 yılında Kanuni tarafından İstanbul'a çağrılan Hızır Reis'e kaptan-ı deryalık teklif edildi ve teklifi kabul ederek Hayrettin adını aldı.
24:31Irakeyn Seferi: Sultan Süleyman 13 Temmuz 1534'te Tebriz'i barışla teslim aldı ve ordusuyla sefere çıktı.
Sultan Süleyman, Konya'da Mevlana Celaleddin Rumi'nin türbesini ziyaret ederek yoluna devam etti ve Hemedan'a kadar ilerledi.
Osmanlı ordusu 8 Ocak 1536'da İstanbul'a ulaştı ve bu seferde Kuveyt, Lahsa, Katif, Necd, Hemedan, Katar, Bahreyn, Kasr-ı Şirin, Bağdat ve Tebriz şehirlerini ele geçirdi.
26:38Preveze Deniz Muharebesi: Osmanlı donanması, Barbaros Hayrettin Paşa 1533'te kaptan-ı derya olana kadar Akdeniz'de herhangi bir varlık gösterememiştir.
7 Haziran 1538 günü İstanbul'dan hareket eden Barbaros, kendisine 3000 yeniçeri ve bazı sancakbeyleri katılmıştı.
Preveze Muharebesi'nde Osmanlı donanmasında 122 gemi ve 8000 cenkçi asker vardı, düşmana karşı sayı itibariyle üçte biri, top itibariyle ise onaltı biri olduğu belirtiliyor.
29:09Barbaros'un Akdeniz Savaşı: 24 Eylül 1538'de Barbaros harp vaziyeti alır ve bir gün sonra Traveze önlerine gelen Andrea Doria, Barbaros'u Prevezeden çıkarıp savaşa girmeye mecbur etmek için harekete geçer.
27 Eylül'de Osmanlı donanması Korfu istikametinde harekete geçerken, Doria şaşkınlıkla Osmanlı donanmasını görüp tereddüt geçirir, sonra harp vaziyeti alır.
İki taraf Ayamavra adasının batı kıyısında karşı karşıya gelir, Barbaros hilal şeklinde tertibat alırken, Haçlı donanması borda nizamı alır ve üç saf teşkil eder.
30:55Savaşın Sonuçları: Düşmanın sayıca üstünlüğü karşısında Barbaros yarma harekatına girişerek müttefik Haçlı filosunun gerilerine kadar ilerler.
Büyük bir bozguna uğratılan müttefik donanmasının 36 teknesi ele geçirilir ve 2175 esir alınırken, Türk donanmasının kayıpları oldukça azdır.
Türkiye'de 27 Eylül günü donanma günü olarak kutlanmaktadır ve bu savaşta Akdeniz'in Türk gölü haline geldiği bazı tarihçilerce kabul edilir.
31:46Boğdan Seferi: Kanuni, 1538 Mayısında Boğdan üzerine yürümeyi kararlaştırır ve bu kararını gizli tutar.
Osmanlı ordusu Yas şehrini yakıp yıktıktan sonra 16 Eylül 1538'de Voyvoda'nın merkezi olan Suceva şehriyi alır ve şehir halkı kale anahtarlarını teslim eder.
Kanuni şehirde umumi af ilan ederek Beylerin kendi aralarından bir Voyvoda seçmelerini ister ve seçilen Voyvoda Petro Rares'in kardeşi Stefan Lacusta'dır.
33:38Seferin Sonuçları: Bu seferin sonunda Osmanlılar Frut ile Dinester nehirleri arasında kalan yerleri ellerine geçirmişlerdir.
Elde edilen yerler bir sancak haline getirilirken, yıktırılan Killi kalesi yeniden inşa edilmiş ve Hakkarman müstahkem bir hale getirilmiştir.
Boğdan meselesinin hallinden sonra Osmanlı ordusu geri dönmüş, sefere katılmış bulunan Kırım Hanı Sahib Giray'a da geri dönme izni verilmiştir.
34:50Estergom Seferi: 1543 Macaristan seferinde, Budin'den dönen ve kışı Edirne'de geçiren Süleyman, Ferdinand'ın elçilerinin teklifini kabul etmez.
Ferdinand'ın topladığı yaklaşık 80 bin kişilik ordu, Peşte önlerine gelir ve 8 bin kişilik kuvvet tarafından müdafaa edilen kaleyi muhasara altına alır.
Osmanlı kuvvetlerine göre sayıca kat kat üstün olan bu ordu, 7 günlük bir kuşatmadan sonra bozguna uğrayıp geri çekilmek zorunda kalır.
36:03Sultan Süleyman'ın Hareketi: Peşte kuşatmasının duyulması üzerine gerekli hazırlıklarını tamamlayan Sultan Süleyman, 23 Nisan 1543'te İstanbul'dan Macaristan üzerine hareket eder.
Önden gönderilen Osmanlı kuvvetleri ve hudut beyleri, Pojega civarındaki bazı kaleleri, Nana ve Valpo gibi önemli iki kaleyi zapt ettikten sonra Sikloş'u kuşatırlar.
Sultan, Ösek'e gelmiş bulunan Sikloş'un kuşatılmasına yardım eder ve kale 8 Temmuz 1543'te alınır.
36:47Estergon'un Fethi: Pet şehri teslim olmuş, Sultan Budin'e gelir ve Estergon üzerine varır.
Estergon'da şiddetli bir muharebe başlar ve kaledekiler 10 Ağustos 1543'te teslim olurlar.
Estergon'un fethiyle sonuçlanan bu seferde Ferdinand'ın elinden eski Macar krallarının merkezi olan Estergon ve Budin'in güneybatısında Macar krallarının kabirlerinin bulunduğu bazı yerler alınır.
37:53Şarlken'in Cezayir Seferi: Barbaros Hayreddin Paşa, İstanbul'da bulunduğu sıralarda yerine evlatlığı Hasan'ı vekil olarak bırakmıştır.
Hasan, Sicilya'dan Cebelitarık'a kadar Avrupa sahillerini tehdit ediyor ve taşınan kıymetli malları ele geçiriyordu.
Şarlken, bizzat kendisinin başında bulunduğu ordusuyla 65 parça kadırga ve 400'e yakın nakliye ve yelkensiz gemiyle Cezayir üzerine hareket eder.
38:50Cezayir Kuşatması: İmparatorun da yer aldığı Doria idaresindeki donanma 20 Ekim 1541'de Cezayir sahillerine gelir ve 25 bin kişilik bir kuvvetle Cezayir kuşatılır.
Cezayir kalesindeki Hasan Ağa'nın az sayıdaki kuvvetinin büyük direnişi ve hava şartlarının elverişsizliği yüzünden Şarlken Cezayir önlerinde büyük bir hezimete uğrar.
Şarlken fırtına yüzünden çoğu batmış bulunan donanmasını toparlayarak İspanya'ya zor bir şekilde dönebilir.
39:31Fransa'ya Yardım Seferleri: Başından beri Fransızlarla iş birliğinden yana olan Barbaros'un da uygun görmesiyle Akdeniz'de Şarlken'e bağlı bulunan yerlere karşı ortak bir harekete karar verilir.
Sultan Süleyman, Barbaros'a "Seni Fransızlara yardım etmek ve İspanya üzerine yüklenmek üzere başkomutan yapıyorum" diyerek görev verir.
29 Mayıs 1553'te Barbaros, yanında Fransız elçisi olduğu halde İstanbul'dan hareket eder ve 110 gemilik filosuyla İtalyan sahillerini vurduktan sonra 20 Temmuz'da Marsilya önlerine gelir.
40:52Nissi Kuşatması: Barbaros, Fransız donanmasının hazırlıklarının tamamlanmasından sonra 30 gemilik Fransız donanmasıyla müştereken Şarlken'in müttefiki Savoi Dükü Charles'ın elinde bulunan Nissi'yi muhasara eder.
Şehir 20 Ağustos'ta ele geçirilir ancak Barbaros, Fransızların dindaşlarına karşı yavaş davranmasından dolayı iç kaleyi fethe lüzum görmediği ve Fransızların bu tavrına kızdığı için kuşatmaya son verir.
Barbaros, Cenova'da esir bulunan Turgut Reis ile birlikte birçok Müslüman ve Türk esiri kurtarır ve 1544 yaz aylarında İstanbul'a döner.
42:23Turgut Reis'in Seferi: 1552 senesi ilkbaharında Osmanlı donanması, Kaptan-ı Derya Sinan Paşa komutasında Batı Akdeniz seferine çıkar.
Fransız Kralı II. Henry'nin Şarlken'le aralarında meydana gelen düşmanlık yüzünden Osmanlılardan yardım istemesi üzerine ikinci
43:16Turgut Reis'in Deniz Seferleri: Turgut Reis, Sicilya kıyılarını vurmaya gönderilmiş ve Napoli'ye gelerek Fransız donanmasını beklemiş, ancak rastlanamadığı için kuzeye doğru seyahat etmiş.
Andrea Doria'nın Napoli'ye geçeceği haber alınarak Ponza adalarında pusu kurulmuş, pusuya düşürülen Doria yenilerek kaçmış ve 5 Ağustos 1552'de 7 gemisi zapt edilmiş.
Trablusgarb'ın fethi için Sultan, Turgut Reis'e bir Kur'an ve altın kılıç gönderip yardım etmesini emretmiş, fethedilirse valiliği ona verilecekti.
44:33Trablusgarb'ın Fethi ve Sonrası: Turgut Reis ile birleşen Osmanlı donanması, Gazo adasını zapt etmiş ve Trablusgarb kalesi 15 Ağustos 1551'de teslim olmuş.
Kaptan-ı Derya Sinan Paşa, Trablusgarb valiliğini Turgut Reis'e vermek yerine Tacura Sancakbeyi Murat Bey'i vali olarak tayin etmiş.
Turgut Reis donanmadan ayrıldığında leventlerin büyük kısmı onun ardından gitmiş, daha sonra Karlıeli Sancakbeyliği verilmiş ve 1554'te Sinan Paşa'nın ölümüyle karşısındaki en büyük engel kalkmış.
45:46Hint Deniz Seferleri: Hint Okyanusu'na düzenlenen ilk seferde Hadım Süleyman Paşa Yemen'i, ikinci seferde Piri Reis Maskatı almış.
Piri Reis 1552'de Umman ve Basra üzerine 30 gemiyle çıkıp Hürmüz kalesini kuşatmış, Portekizlilerden aldığı haraç karşılığında kuşatmayı kaldırmış.
Donanmayı Basra'da bırakıp ganimet yüklü üç gemiyle Mısır'a döndüğünde, Basra Valisi Kubat Paşa'ya ganimetten haracı vermemesi ve Mısır Beylerbeyi Mehmet Paşa'nın olumsuz raporu üzerine 1554'te idam edilmiş.
47:33Nahçıvan Seferi ve Amasya Antlaşması: 1554 yılında Osmanlı ordusu Kars'a geldikten sonra Erivan, Nahçıvan ve Karabağ'ı alıp yakıp yıkmış, Şah Tahmasb barış istemiş.
Padişah verdiği cevapta Azerbaycan'ın İran'a bırakıldığını ve Azerbaycanlıların İslam kutsal yerlerini ziyaret etmelerine izin verildiğini bildirmiş.
1555 yılında yapılan Amasya Antlaşması'na göre Tebriz Azerbaycan'a, Bağdat ve Gürcistan'ın bir bölümü Osmanlılara bırakılmış, bu antlaşma Osmanlı İmparatorluğu ile Safevi İmparatorluğu arasında ilk yazılı antlaşmadır.
49:07Şehzadelerin Kavgası: 1553'te Şehzade Mustafa olayı yaşandı, Mustafa birinci Süleyman'ın Mahidevran Sultan'dan olan ilk çocuğuydu ve şehzade olarak Amasya'ya gönderilmiş.
Mustafa'nın İran Şahı Tahmasb'a kendisinin veliaht olmasından dolayı padişah olacağına dair mektuplar göndermesi üzerine 1553 yılında Ereğli Ovası'nda boğdurulmuş.
Bu olaydan sonra Şehzade Bayezid ayaklanmış ve İran'a gitmiş, Şah barışı bozmamak için onu öldürtmüştür.
50:47Malta Kuşatması ve Zigetvar Seferi: Trablusgarb ve Cezayir'in güvenliği için Malta'nın alınması gerekiyordu, 1565 yılında Turgut Reis ve Piyale Paşa'nın komutasındaki deniz askerleri Malta adasını kuşatma altına almış.
Kuşatma başarısızlıkla sonuçlanmış ve Turgut Reis savaşta aldığı darbeyle vefat etmiş, 1566 yılında Piyale Paşa komutasındaki gemiler Sakız adasını fethetmişlerdir.
Zigetvar seferi, Avusturya Arşidükü Maksimilya'nın İstanbul Antlaşması'nı bozması üzerine yapılmış, Zigetvar fethedilmeden bir gün önce 6 Eylül 1566'da Süleyman vefat etmiştir.
52:55Kapitülasyonlar: Kapitülasyon, bir ülkenin vatandaşı olan ya da olmayan kişilere ülkenin hükümdarı tarafından verilen ayrıcalık hakkıdır.
İlk defa 1352'de Cenevizlilere verilen kapitülasyonlar daha sonra çeşitli devletlere verilmiştir.
Fransa'ya 1535 yılında Fransızların hazırladığı kapitülasyon taslağı tasdik edilmemiş, resmen ilk Fransız kapitülasyonu Süleyman'ın ölümünden üç yıl sonra 1569 yılında verilmiştir.
54:17Kanuni Sultan Süleyman Döneminde Mimari: Birinci Sultan Süleyman 46 yıl saltanatta kalmış, babası Yavuz Sultan Selim tarafından temelleri atılan İstanbul Sultan Selim Camii'ni tamamlamış.
Dönemin en büyük mimarı Mimar Sinan, 92 camii, 52 mescit, 55 medrese, 7 darül-kurra, 22 türbe, 17 imaret, 3 darüşşifa, 5 su yolu, 8 köprü, 20 kervansaray, 36 saray, 8 mahzen ve 48 hamam olmak üzere 375 eser vermiştir.
Süleyman su yollarına önem vermiş, birçok eski barajdan İstanbul'a su getirmiş ve en önemli hayrı Süleymaniye Camii olarak kabul edilmiştir.
56:03Kanuni'nin Kişiliği: Kanuni, başarılı bir asker, kudretli bir devlet adamı ve eşine nadir rastlanan bir devlet teşkilatçısıydı.
Kanuni unvanı, kanunları yenileyip ek kanunlar yapıp bunlara önem verdiği için verilmiştir.
Süleyman başarılı bir şair olarak da bilinir, Divan'ında 2779 adet gazel bulunmaktadır ve divan şairleri arasında en fazla gazel yazmış olan zatinin bile ulaştığı gazel sayısı 1825'tir.

Kanuni Sultan Süleyman'ın Hayatı ve Osmanlı İmparatorluğu'nun Savaşları

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir