Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi'nde yapılan bir belgesel formatında röportaj ve tur sunmaktadır. Videoda rasathane müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, Uluslararası Tsunami ve Deprem İzleme Merkezi Müdürü Prof. Dr. Ali Pınar ve Rasathane Bilim Tarihi Binası yetkilisi Dr. Ömer Tahsin Ağaoğlu gibi uzmanlar yer almaktadır.
- Video, Türkiye'nin deprem riski ve Kandilli Rasathanesi'nin bu konudaki çalışmaları üzerine odaklanmaktadır. İçerikte rasathane içindeki deprem merkezi, sismik istasyonlar, tsunami izleme sistemi ve deprem uyarı sistemi gibi teknolojik altyapılar tanıtılmakta, ayrıca meteoroloji, jeomanyetizma ve astronomi laboratuvarları gösterilmektedir.
- Videoda ayrıca deprem parkı ve afete hazırlık eğitim birimi ziyaret edilmekte, burada deprem simülasyonu deneyimi paylaşılmaktadır. Son olarak, 1934 yılında hizmete açılan ve 2001 yılında terk edildikten sonra restore edilen tarihi bina gösterilmekte, burada bulunan asırlık bilimsel aletler, Osmanlı döneminde yapılan deprem ve astronomi çalışmaları ile ilgili kitaplar ve 1877'de yapılmış güneş sistemi gibi eğitim amaçlı aletler tanıtılmaktadır.
- 00:45Kandilli Rasathanesi'nin Tarihi
- Rasathane-i Amire (bugünkü adıyla Kandilli Rasathanesi) 1868 yılında kurulmuş, 1909'daki 31 Mart vakası sırasında Maçka'daki rasathane tahrip edilince çalışmalar durmuş.
- 1911'de matematikçi ve din adamı Fatin Hoca rasathaneyi Kandilli'ye taşıyarak çalışmaları tekrar başlatmış.
- Rasathane 1983 yılında Boğaziçi Üniversitesi'ne devredilmiş.
- 01:27Kandilli Rasathanesi'nin Görevleri
- Kandilli Rasathanesi tüm Türkiye'yi 7 gün 24 saat sismik, jeodezik ve derinkuyu gözlemleriyle deprem açısından kontrol altında tutuyor.
- İstanbul'da olası bir deprem bekleniyor, Marmara Denizi'nden geçen fayı kıracak ve İstanbul'u büyük oranda etkileyecek bir deprem beklentisi var.
- Depremin büyüklüğü 7'nin üstünde olabilir, ancak ne zaman olacağı bilimsel olarak belirlenemiyor.
- 03:17Deprem Tehlikesi ve Türkiye'nin Durumu
- Sadece İstanbul değil, Türkiye'nin büyük bir kısmı deprem tehlikesi altında.
- Marmara'da beklerken, farklı bir yerde 7'nin üstünde bir deprem olma olasılığı var.
- Kandilli Rasathanesi sadece deprem merkezli değil, birçok bileşeni de barındırıyor.
- 04:15Deprem Merkezi ve Teknolojik Altyapı
- Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü'nün deprem merkezi, Yeşil sertifikalı, kendi enerjisini kendi kendine yeten ve 9-9,5 büyüklüğündeki depreme dayanıklı bir bina.
- Türkiye'yi kapsayan yaklaşık 350 farklı özellikteki sismik ölçer cihaz bulunuyor.
- Herhangi bir deprem oluştuğunda otomatik çözümleme 15-20 saniyede ekrana düşüyor ve nöbetçi personel manuel olarak müdahale ederek depremin lokasyonunu, büyüklüğünü ve derinliğini anında çözüyor.
- 07:22Tsunami İzleme Sistemi
- Kandilli Rasathanesi sadece deprem ölçümü yapmıyor, üç tarafı denizlerle çevrili Türkiye'de deprem sonrası oluşabilecek tsunamilerle ilgili uyarı sistemi de mevcut.
- Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, Dışişleri Bakanlığı nezdinde Türkiye'nin deprem uyarı servis sağlayıcı merkezi.
- Doğu Akdeniz ve Ege Bölgesi'nde oluşabilecek deprem dolayısıyla ulaşılabilecek herhangi bir tsunami uyarısına Kandilli olarak veriliyor.
- 08:51Türkiye'nin Deprem Bilinci ve Gelişimi
- 17 Ağustos 1999'daki Marmara Depremi'nin ardından bilimsel alanda oldukça mesafe kat edilmiş durumda.
- 1999 depreminden sonra insanlar bina satın alırken farklı özelliklerine bakmaya başlamış, bu da bilim insanları için kazanç.
- Türkiye deprem konusunda dünyanın hiçbir yerinde hiçbir ülke bu konuya çok hazır olmasa da oldukça büyük aşama kaydetmiş durumda.
- 10:22Kandilli Rasathanesi'nin Önemi
- Kandilli Rasathanesi bugün tüm Türkiye'yi sismik olarak 7 gün 24 saat gözlüyor.
- Jeodezik olarak kurduğu GPS istasyonları ile özellikle Marmara Bölgesi'ni ve kampanya tarzı ölçülerle tüm Türkiye'yi gözlemliyor.
- Deprem dayanıklı, deprem güvenli konutlarda oturmak ve depremi bilerek yaşamak gerekiyor.
- 11:17Deprem Mühendisliği ve Erken Uyarı Sistemleri
- Deprem mühendisliği ana bilim dalının amacı büyük depremlerde hasarın mümkün olduğu kadar aza indirmektir.
- Deprem erken uyarı sistemleri, depremin yerini ve büyüklüğünü kısa sürede belirleyip, depremden yaklaşık 100 kilometrelik yarıçap içerisinde hangi bölgelerde ne kuvvette yer hareketli meydana gelebileceğini hesaplamaktır.
- Deprem erken uyarı sistemi 2001 yılında kurulmuş olup, Kocaeli'de meydana gelen bir deprem İstanbul'a 17 saniye önceden tespit edilebilmektedir.
- 13:03Erken Uyarı Sisteminin Uygulanması
- Erken uyarı sinyali halihazırda kritik yapılara gönderilmektedir, örneğin İstanbul'da Gaz Dağıtım Anonim Şirketi ile Avrupa Birliği projesi kapsamında entegre edilmiştir.
- Deprem meydana gelir gelmez sinyal gaz regülatörlerini kapatarak en büyük yangınların önüne geçmek mümkündür.
- Deprem erken uyarı sinyali kadar önemli olan acil müdahale sistemi, İstanbul'da 100'den fazla noktada kuvvetli yer hareketi kayıtçısı yerleştirilerek çalışmaktadır.
- 14:12Kayıp Hesaplama Programı
- Deprem mühendisliği ana bilim dalında geliştirilen kayıp hesaplama programı, anında hangi bölgede kaç sayıda binanın yıkıldığını veya ağır hasar gördüğünü ve bunlara bağlı olarak kaç kişi hayatını kaybetmiş olabileceğini üreten bir programdır.
- Bu program sayesinde etkilenen bölgeler daha çabuk arama kurtarma ekibine sevk edilir ve yardımların ulaştırılması sağlanır.
- 15:05Kandilli Rasathanesi Laboratuvarları
- Kandilli Rasathanesi içinde üç tane laboratuvar bulunmaktadır: Meteoroloji laboratuvarı 1911 yılından beri, Jeomanyetizma laboratuvarı 1947'den bu yana hizmette olup, manyetik alanların düzenli ölçümü yapılıyor.
- Astronomi laboratuvarı Türkiye'nin en büyük ve en eski teleskobuyla güneşin en alt atmosfer tabakasını 1946 yılından beri düzenli olarak gözlemlemektedir.
- Teleskop 1918'de sipariş edilmiş, 7 yıl gecikmeyle 1925 yılında getirilmiş ve çalışmalar 1946'da başlamıştır.
- 16:25Güneş Lekeleri ve Etkileri
- Elde edilen güneş lekeleri verileri, uyduların panellerini kapatma ve yörüngeden çıkmaması için gerekli önlemler alınmasına yardımcı olmaktadır.
- İklim bilimciler, lekelerin olup patlamaların olasılığının arttığı yıllarda üst atmosferin çok sıcak olduğunu söylüyorlar.
- Bazı çalışmalar, kalp krizi risklerinin güneş etkili aktivitesi ile ilişkili olduğunu bildirmektedir.
- 17:32Deprem Park ve Eğitim Birimi
- Afete Hazırlık Eğitim Birimi, 1999 Marmara depremi'nden sonra toplumda afet bilincinin yeterli olmadığı fark edilince kurulmuş ve 2004'te faaliyete geçmiştir.
- Bugüne kadar binlerce öğrenci depremi yaşayarak öğrenme fırsatı bulmuştur.
- Deprem parkında 5,5 büyüklüğünde bir deprem simülasyonu yapılarak, öğrencilerin deprem durumunda nasıl davranacakları gösterilmektedir.
- 20:13Gezici Deprem Simülasyon Tırı
- Afete Hazırlık Eğitim Birimi'nin yanında park halinde "Gezici Deprem Simülasyon Eğitim Tırı" bulunmaktadır.
- 2010'dan beri yaklaşık 200-250 günlük fay hatları projesi kapsamında binlerce kilometre yol katederek Türkiye'nin dört bir yanına ulaşan tır sayesinde on binlerce öğrenciye uygulamalı eğitim verilmiştir.
- Bugüne kadar 80'den fazla yerleşim bölgesinde 200 bin kadar kişiye temel afet bilinci, temel deprem bilinci ve depremden korunma yolları öğretilmiştir.
- 21:32Rasathane Bilim Tarihi Binası
- Rasathane Bilim Tarihi Binası 1930 yılında temeli atılmış, 1934 yılında hizmete açılmış ve 2001 yılında terk edilmiştir.
- 4 yıl atıl kaldıktan sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatıyla orijinale sadık kalınarak restore edilmiştir.
- Depoda tutulan tarihi deprem araç gereçleri 2006 yılında tekrar açılan tarihi binaya taşınmış ve bu cihazlar 1926 senesinde birkaç tane buraya satın alınmıştır.
- 22:37Kandilli Rasathanesi'ndeki Tarihi Aletler
- Tarihi binada asırlık bilimsel aletler ve Osmanlı döneminde yapılan deprem ve astronomi çalışmaları ile ilgili kitaplar bulunmaktadır.
- 150 yıl önce eğitimde kullanılan, 1877'de yapılmış bir güneş sistemi sergilenmektedir.
- Bu güneş sisteminde güneş, yeryüzü, ay ve diğer gezegenler fildişi olarak gösterilmiş ve mekanik olarak dönmektedir.
- 23:04Deprem Kayıt Cihazı
- Tarihi binada eğitim amaçlı deprem kayıt cihazı bulunmaktadır.
- Cihazın yanında zıpladığınızda sarsıntının şiddeti anında ekrana yansır.
- Cihazda 17 Ağustos depremi gibi gerçek deprem hareketleri de gösterilmektedir.
- 23:54Kandilli Rasathanesi'nin Önemi
- Türkiye'nin en köklü bilim kurumlarından Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü'ndeki gezim burada sona ermektedir.
- Tarihi rasathane, başındaki müdüründen akademisyenlerine kadar uluslararası alanda büyük saygı gören bir ekip tarafından yönetilmektedir.
- Ziyaretçi, rasathane sayesinde deprem konusunda daha bilinçli olduğunu ve bu kurumun toplumun bilinçlenmesinde büyük payı olduğunu belirtmektedir.