Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan laboratuvar ortamında yapılan kan testleri ve deneyleri hakkında kapsamlı bir eğitim içeriğidir.
- Video, dört ana bölümden oluşmaktadır: sedimantasyon hızı deneyi, ozmotik trajelite deneyi, hemoliz testi, kan gruplarının saptanması ve kanama zamanı tayini. Her deney için gerekli malzemeler, uygulama yöntemleri ve sonuçların nasıl yorumlanacağı detaylı olarak anlatılmaktadır.
- Videoda ayrıca kan pıhtılaşma zamanı deneyinin kapiller tüp yöntemi kullanılarak nasıl yapılacağı gösterilmekte ve normal pıhtılaşma zamanının 3-7 dakika arasında değiştiği belirtilmektedir. Eritrositlerin özellikleri, ABO ve RH kan grupları, trombosit sayısı gibi konular da açıklanmaktadır.
- 00:02Sedimantasyon Hızı Deneyi
- Sedimantasyon, damar dışına alınmış kanın kendi haline bırakıldığında çökmesidir ve bu aslında eritrositlerin çökme hızını ifade eder.
- Sedimantasyon deneyi için uygun tüpler kullanılır ve bu tüplerin içerisinde kanın pıhtılaşmasını önleyen antikoagülan maddeler vardır.
- Deneyde %3,80 lik sodyum sitrat kullanılır ve kan ile sodyum sitrat oranı 4:1 olmalıdır (kanın 1/5'i sodyum sitrat olmalı).
- 01:47Deneyin Uygulanması
- Kan tüpünün çizgisine kadar doldurulduktan sonra, mavi uçlu western green pipet siyah kapaktan aşağıya doğru indirilir.
- Pipet kanın içerisine bastırılırken, kapilarite nedeniyle kan tüpün içerisinde yükselmeye başlar ve bu işlem yavaş yapılmalıdır.
- Kan sıfır çizgisine geldikten sonra tüp sehpaya konulur ve bir saat gözlemlenir, sonra en üstten sıfır çizgisine kadar kaç milimetre çökmüşse bu sedimantasyon hızını verir.
- 03:30Sedimantasyon Hızını Etkileyen Faktörler
- Eritrositler kendi haline bırakıldığında ağırlıkları nedeniyle çökerler ve üst üste gelerek "rulo formasyonu" oluştururlar.
- Eritrosit sayısı sedimantasyon hızını etkiler; eritrosit sayısı fazla olursa sedimantasyon hızı daha düşük olur, azalsa (örneğin anemilerde) daha yüksek olur.
- Eritrosit büyüklüğü ve plazmada bulunan proteinler (albüm, globulinler, fibrinojen) sedimantasyon hızını etkiler; gebelik, yaşlılık, enfeksiyonlar gibi durumlarda sedimantasyon hızı genellikle artar.
- 09:22Hemoliz Deneyi
- Hemoliz deneyinde farklı konsantrasyonlarda sodyum klorür çözeltisi hazırlanır ve üzerine ikişer damla kan damlatılır.
- Binde 9'luk sodyum klorür çözeltisi izotonik olduğu için hemoliz olmaz, ancak suda eritrositler hemen hemoliz olur.
- Normalde binde 5'lik konsantrasyonda hemoliz gerçekleşmeye başlar ve binde 3'lük konsantrasyonda tamamen gerçekleşir; hemoliz daha erken veya geç gerçekleşiyorsa, eritrositlerin dayanıklılığı hakkında bilgi verir.
- 13:08Hemoliz Testi
- Hemoliz testinde her tübe eşit miktarda parfüm eklenerek standart bir sonuç elde edilmektedir.
- Hemoliz gerçekleştiğinde tüp saydamlaşır ve arkasındaki yazı okunabilir hale gelir, gerçekleşmediğinde ise tüp opak kalır.
- Normalde binde beş'lik sodyum klorür çözeltisinde hemoliz başlar, binde üç'lük konsantrasyonda tamamlanır; daha erken başlarsa dayanıklılık azalması, daha geç tamamlanırsa artması gösterir.
- 17:41Kan Grubu Testi
- Kan gruplarının saptanması, eritrositlerdeki membran antijen-antikor reaksiyonlarına dayalı bir testtir.
- ABO sisteminde kan grupları A, B, AB ve O olmak üzere dört gruba ayrılır ve her grupta farklı antijenler bulunur.
- Testte parmak ucundan alınan kan kapiller pipet yöntemiyle alınarak, temizlenmiş lambaların üzerine damlatılır ve üzerine anti-A, anti-B ve anti-Rh (anti-D) serumları damlatılarak karıştırılır.
- 25:01Kanama Zamanı Testi
- Kanama zamanı testi, damar duvarı fonksiyonları, trombosit sayısı ve fonksiyonlarıyla ilgili bilgiler verir.
- Dük yöntemi kullanılarak parmak ucundan alınan kan, her otuz saniyede bir süzgeç kağıdı ile emdirilir.
- Normal kanama zamanı bir ila beş dakika arasında olup, beş dakikadan fazlası anormal olarak kabul edilir.
- 28:44Kanama Zamanı ve Pıhtılaşma Deneyi
- Kanama zamanı normalde bir ila beş dakika arasında değişmektedir.
- Pıhtılaşma zamanı deneyinde parmak ucundan kan alınıp kapiller tüp yöntemi kullanılmaktadır.
- Kapiller tüp yöntemi dışında lam yöntemi veya normal tüp yöntemi de kullanılabilir.
- 29:30Pıhtılaşma Süreci
- Kızıllaşma zamanı, kanın pıhtılaşmasıdır; vücut dışına alındığında kan pıhtılaşır.
- Vücut içerisinde damar sistemi içinde dolaşırken antikalar nedeniyle pıhtılaşmaz.
- Pıhtılaşma zamanı normal değerlerde üç ila yedi dakika sürmektedir.
- 30:22Pıhtılaşma Deneyi Uygulaması
- Pıhtılaşma deneyinde mavi işaretli heparinsiz kapiller tüpler kullanılmaktadır.
- Parmağın delinmesinden sonra tüpler hafif eğilerek doldurulur ve üçte ikisine kadar dolması sağlanır.
- Tüplerin içerisine hava kabarcığı girmemesine dikkat edilmelidir.
- 31:30Pıhtılaşma Zamanının Ölçümü
- Kan alınmaya başlandığında kronometre çalıştırılır ve iki dakika kadar geçtikten sonra ölçüm yapılır.
- Her otuz saniyede bir tüpün ucundan bir santimetrelik kısımdan kırılarak fibrin ipliklerinin oluşup oluşmadığı gözlemlenir.
- Fibrin iplikleri görüldüğünde kronometre durdurulur ve pıhtılaşma zamanı ölçülür.
- 32:51Deneyin Uygulanması
- Mavi işaretli kapiller tüplere kan alınmaya başlandığında kronometre başlatılır.
- Tüpler üçte ikisine kadar doldurulduktan sonra diğer tüplere geçilir.
- Toplam kronometre süresi iki dakika olunca birinci tüpten itibaren kırma işlemine başlanır ve fibrin ipliklerin oluşana kadar devam edilir.