Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitim dersi formatında kamu yönetiminin denetim mekanizmalarını detaylı şekilde anlatan bir içeriktir.
- Video, kamu yönetiminin denetim mekanizmalarını kapsamlı bir şekilde ele almaktadır. İçerikte denetim kavramı tanımlanarak, iç ve dış denetim, hukuka uygunluk denetimi, performans denetimi, mali denetim gibi denetim türleri açıklanmaktadır. Ayrıca kamuoyu denetimi, parlamento denetimi, idari denetim ve yargısal denetim gibi farklı denetim mekanizmaları incelenmektedir.
- Video, demokratik bir devlette idarenin denetlenmesi gerekliliğini vurgulayarak başlamakta ve denetim türlerini çeşitli ölçütlerle sınıflandırmaktadır. İç ve dış denetim, ön denetim, anında denetim ve sonradan yapılan denetim gibi denetim türleri anlatılmakta, konuyla ilgili soruların yanıtlanmasıyla devam etmektedir.
- 00:09Kamu Yönetiminin Denetimi
- Kamu yönetimi süreci insanlar vasıtasıyla işlemektedir ve insana özgü özellikler kamu yönetimine yansımaktadır.
- İdarenin hukuka, kamu yararına ve hizmet gereklerine uygun hareket etmesinin sağlanması için denetlenmesi gerekmektedir.
- Anayasa koyucu ve kanun koyucu çeşitli denetim mekanizmaları öngörmüştür.
- 01:36Denetim Kavramı ve Türleri
- Denetim kısaca bir işin usulüne uygun yapılıp yapılmadığının incelenmesi olarak tanımlanabilir.
- Denetim yapılarak kamu yönetiminde yönetim faaliyetinin hukuka, hizmet gereklerine ve kamu yararına uygun olarak ifa edilip edilmediği incelenir.
- Kamu yönetimi temel kanun tasarısına göre denetim, kamu kurum ve kuruluşlarının faaliyet ve işlemlerinde hataların önlenmesine yardımcı olmak amacıyla yapılır.
- 02:57Denetimin Sınıflandırılması
- Kamu yönetiminin denetimi çeşitli ölçütlerle sınıflandırılmaktadır.
- Yönetimin kendi iç işleyişini denetlemesine iç denetim, bir başka kuruluş tarafından denetlenmesine ise dış denetim denilmektedir.
- Denetimin yapıldığı döneme göre ön denetim, anında denetim ve sonradan yapılan denetim olarak ayrılır.
- 03:45İç ve Dış Denetim
- İç denetim, hataların önlenmesi, risk ve zayıflıkların belirlenmesi, iyi uygulama örneklerinin yaygınlaştırılması amacıyla yapılan denetimdir.
- Dış denetim, kamu kurum ve kuruluşlarının hesap verme sorumluluğu çerçevesinde bütün faaliyet, karar ve işlemlerinin kurumsal amaç, hedef ve planlara ve kanunlara uygunluk yönünden incelenmesi ve sonuçlarının değerlendirilmesidir.
- Kamu kurum ve kuruluşlarının iç ve dış denetimi; hukuka uygunluk denetimi, mali denetim ve performans denetimini kapsar.
- 04:52Kamu Denetimi Türleri
- Kamu yönetiminin denetimi, denetimin kapsamı, yapıldığı zaman ya da denetleyenler esas alınarak da sınıflandırılmaktadır.
- Denetleyenler esas alınarak yapılan denetim, kamu denetimi, idari denetim, parlamento denetimi ve yargısal denetim şeklinde sınıflandırılabilir.
- Kamuoyu, belli bir zamanda belli bir tartışmalı sorun karşısında, bu sorunla ilgilenen önemli sayıdaki insanın birleşmiş kanaatlerinin siyasi iktidarı belli oranda etkileyecek şekilde ifade edilmesi olarak tanımlanmaktadır.
- 06:06Kamu Denetimi İçin Gereklilikler
- Kamu denetimi için bazı gereklilikler söz konusudur: denetimi gerçekleştirecek kişi ve toplulukların bilinçlenmesi, kitle iletişim araçlarının gelişmesi, hukuk sisteminin de kamu denetimine imkan sağlayacak şekilde temel hak ve özgürlükleri teminat altına almasıdır.
- Kamu denetimi kapsamında ele alınan temel hak ve özgürlükler; seçimler, bilgi edinme hakkı, toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkı, dilekçe hakkıdır.
- Kanuni idare ilkesi gereğince idare teşkilatındaki birimlerin kuruluşu ve görevlerini düzenleyen Türkiye Büyük Millet Meclisi, bu şekilde kamu yönetiminin faaliyetlerini yönlendirebilmektedir.
- 06:51Parlamento Denetimi
- Yasama organı, yönetimin işleyişinde de denetim yetkisi kullanabilmektedir.
- Doğrudan denetim, dilekçe komisyonuyla insan haklarını inceleme komisyonlarınca yapılan denetimler şeklinde gerçekleşebileceği gibi, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin meclis araştırması, genel görüşme ve meclis soruşturması yollarıyla hükümeti denetlemesi şeklinde de gerçekleşebilir.
- Dolaylı denetim ise, Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne bağlı kamu denetçiliği kurumuyla Türkiye Büyük Millet Meclisi adına denetim yapan Sayıştay tarafından yapılan denetimdir.
- 08:44İdari Denetim
- İdarenin kendisini denetlemesi önem taşımaktadır.
- İdari denetim, idari birimin içerisinde olabileceği gibi bir idari birimin diğerini denetlemesi şeklinde de olabilir.
- Merkezi yönetimin yerinden yönetim idareleri üzerindeki denetim yetkisi idari vesayet olarak adlandırılmaktadır.
- 09:38Yargısal Denetim
- Kamu yönetimi eylem ve işlemlerinde hukuka uygun hareket etme yükümlülüğü altında olsa da bazen bu yükümlülüğüne aykırı eylem ve işlemler yapabilmektedir.
- Bu durumda hukuka aykırılıkların tespiti ve sonuçların ortadan kaldırılması ve bireylerin temel hak ve özgürlüklerinin güvence altına alınması için bağımsız ve tarafsız yargı organları tarafından kamu yönetiminin denetlenmesi zorunluluğu ortaya çıkmıştır.
- Yargısal denetim, idarenin denetlenmesidir ve demokratik bir devlette idarenin hukuka, kamu yararına ve hizmet gereklerine uygun hareket etmesi gerekmektedir.