Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, idare hukuku dersi kapsamında kamu hizmeti kavramını açıklayan eğitici bir içeriktir.
- Video, kamu hizmetinin tanımı, temel ilkeleri (süreklilik ve düzenlilik, değişkenlik, nesnellik ve eşitlik), kurulma, düzenlenme ve kaldırılma usulleri ile türlerini detaylı şekilde ele almaktadır. Ayrıca kamu hizmetlerinin özel kesimce görülme usulleri (emanet, müşterek emanet, ruhsat, iltizam, imtiyaz ve yap- işlet- devret) açıklanmaktadır. Video, Türkiye Cumhuriyeti Devlet İdaresi'nin görevleri ve kamu hizmeti kavramının tarihsel gelişimi hakkında bilgiler de içermektedir.
- 00:09Kamu Hizmetleri ve Devlet İdaresi
- Kamu idarelerinin en önemli işlevleri arasında kamu hizmetleri yer alır ve bu hizmetler bireylere ihtiyaç duydukları hizmetlerin etkin ve kaliteli bir şekilde sunulmasıyla gerçekleşir.
- Devlet, bireylerin tümünü ilgilendiren ve özel kişilerce yürütülemeyen hizmetleri yerine getirmek durumundadır.
- Devletin başlıca görevleri; milli güvenliğin korunması, kolluk faaliyetlerinin yürütülmesi, kamu düzeninin sağlanması, kamu hizmetlerinin yürütülmesi, teşvik, destekleme, iç düzen ve planlama faaliyetlerinin gerçekleştirilmesidir.
- 02:19Kamu Hizmeti Kavramı
- Kamu hizmeti, doğrudan devlet veya yerinden yönetim kuruluşlarınca veya bunların denetim ve gözetimi altında kamu yararı ihtiyacının tatmini amacını güden bir etkinliktir.
- Kamu hizmeti yürütme yetki ve yükümlülüğü, merkezi idare içindeki bir birime, yerinden yönetim kuruluşlarına veya özel bir hukuk şirketine tanınabilir.
- Kamu hizmetinin özünde temel ve stratejik olarak değerlendirilen bazı etkinliklere herkesin ulaşabilmesini sağlama amacı yatar ve bu nedenle bu tür etkinlikler piyasa kuralları ile kar arayışının dışında bırakılır.
- 03:19Kamu Hizmeti Kavramının Tarihsel Gelişimi
- Kamu hizmeti kavramı 19. yüzyıl sonu ve 20. yüzyılın başından itibaren hukuki bir kimlik kazanmıştır.
- Fransız Danıştay'ı'nın devletin bütün kamusal etkinliklerinde bulunması gereken eşitlik, süreklilik ve değişkenlik unsurlarıyla somutlaştırdığı bir kavramdır.
- Fransız hukuku, etkisindeki diğer ülkelerde olduğu gibi Türk kamu hukuku ve idare hukukunun da temel kavramlarındandır.
- 03:53Kamu Hizmeti Teorileri
- Fransız hukukçu Morris Orio, kamu hizmeti kavramının birinci teorisini savunmuş ve idare hukukunda belirleyici ölçütün kamu kudreti olduğunu belirtmiştir.
- Leon Duggie ise Orio'nun tezine tamamen karşı çıkmış ve kamu hizmeti kavramındaki kamu kudreti ayrıcalıklarını dışarıda bırakmıştır.
- Leon Duggie, Roger Bona ve Geton Jes, kamu hizmetleri okulunu oluşturmuşlardır ve onlara göre tüm kamu hizmetleri organik olarak devletle bağlantılıdır.
- 04:46Kamu Hizmetlerinin Temel İlkeleri
- Süreklilik ve düzenlilik ilkesine göre kamu hizmetleri kesintiye uğramadan ve istikrarlı bir biçimde yürütülmelidir.
- Değişkenlik ilkesine göre kamu hizmetleri, toplumsal yaşantıdaki gelişmelere uyum sağlayarak varlığını devam ettirmelidir.
- Nesnellik ve eşitlik ilkesine göre idare kamu hizmetini yürütürken tarafsız hareket etmek zorundadır ve hizmetin yararlanıcıları eşit durumdadır.
- 05:36Kamu Hizmetlerinin Kurulma, Düzenlenme ve Kaldırılması
- Bir faaliyetin kamu hizmeti kimliği kazanması için kamusal bir irade açıklaması ya da kural koyulması gerekir ve bu yasama organının ve anayasada öngörülen sınırlar içinde kalmak şartıyla Cumhurbaşkanının yetkisindedir.
- Kurulduktan sonra kamu hizmetlerinin düzenlenmesi idareye aittir ve bu düzenlemede anayasa ve kanun hükümlerine sıkı ve tam bir uygunluk aranır.
- Kamu hizmetinin kaldırılması yetkilerin paralelliği ilkesince hizmeti kurmaya yetkili olan makam tarafından gerçekleştirilebilir ve şekil ve usulde paralellik ilkesi gereğince de kurulduğu şekil ve usulde kamu hizmeti olmaktan çıkarılmalıdır.
- 06:21Kamu Hizmetlerinin Türleri
- Kamu hizmetleri dört farklı şekilde ayrıma tutulabilir: tekeli ve tekelsiz kamu hizmetleri, milli ve mahalli kamu hizmetleri, doğrudan doğruya ve bireysel yararlanma ile dolaylı ve birlikte yararlanma sağlayan hizmetler, idari, iktisadi, sosyal, bilimsel, teknik ve kültürel kamu hizmetleri.
- Kamu hizmetleri günümüzde idare dışında özel kişiler tarafından da görülebilmektedir.
- Kamu hizmetlerinin kamu kesiminde yer alan tüzel kişiler tarafından görülme usulü emanet usulüdür, özel hukuk gerçek ve tüzel kişilerince görülme usulleri ise ruhsat, müşterek emanet, iltizam, imtiyaz ve yap- işlet- devret usulleridir.
- 07:40Kamu Hizmetlerinin Özel Kesimce Görülme Usulleri
- Emanet usulü, devlet örgütlenmesinin klasik biçimini ifade eder ve bu usulde kamu hizmetleri, kamu kesiminde yer alan tüzel kişilere kendi aracı, kendi personeli ve kendi parasıyla yürütülür.
- Müşterek emanet usulünde bir kamu hizmetinin masrafları, hasar ve zararı idareye aittir, özel hukuk kişisi emeği ile kamu hizmetine katılır ve kardan belli bir pay alır.
- Ruhsat usulünün diğerlerinden farkı, idare ile bir özel hukuk gerçek veya tüzel kişisi arasında sözleşme yapılmamasıdır ve belediyelerin toplu taşıma hizmetleri, eğitim ve sağlık hizmetleri bu türe örnektir.
- 08:24İltizam ve İmtiyaz Usulleri
- İltizam usulünde idare tarafından kurulmuş bir kamu hizmeti, belli bir bedel karşılığında özel hukuk kişisi tarafından yürütülür ancak bu usul günümüzde terk edilmiştir.
- İmtiyaz usulde idare, anonim şirket statüsündeki bir tüzel kişi ile sözleşme yapar ve bu sözleşme uyarınca kamu hizmetinin kar, zarar ve masrafları özel kişiye ait olmak üzere işletilmesi imtiyaz usulüdür.
- İmtiyaz sözleşmesinde idarenin yetkileri; denetim ve yaptırım uygulama, tek yanlı değişiklik yapma ve sözleşmeyi tek yanlı feshedebilmedir.