Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan kamu bütçesi ve mali yönetimi konulu eğitim dersidir. Eğitmen, özellikle Milli Eğitim Bakanlığı'na yönelik önemli bilgiler paylaşmaktadır.
- Ders, kamu bütçesinin çeşitli yönlerini kapsamlı şekilde ele almaktadır. İlk bölümde örtülü ödenek, yüklenmeye giriş ve bağışlar konuları anlatılırken, ikinci bölümde harcama yetkileri, harcama talimatları ve ödeme emri belgeleri açıklanmaktadır. Son bölümde ise ön ödeme uygulamaları ve gelir politikası konuları işlenmektedir.
- Eğitmen, konuları örneklerle ve sınavlarda çıkabilecek püf noktalarıyla destekleyerek anlatmakta, özellikle yükseköğretim kurulu, üniversiteler ve yüksek teknoloji enstitülerindeki harcama yetkilerinin nasıl belirlendiğini ve özel bütçeye tabi kurumların harcama yapma kurallarını detaylı şekilde açıklamaktadır. Ayrıca MYS (Mali Yönetim Sistemi) kullanımı ve kamu idarelerinin gelir kaynakları hakkında bilgiler sunulmaktadır.
- 00:02Örtülü Ödenek ve Yüklenme
- Örtülü ödenek, Cumhurbaşkanlığı bütçesine konulan binde beş oranında bir ödenektir.
- Yüklenmeye girişilmesi, usulüne uygun olarak düzenlenmiş sözleşme esasına veya kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümlerine dayanılarak iş yaptırılması ve mali ve mal ve hizmetin teslim alınmasına ilişkin olarak geleceğe yönelik olarak yüklenmeye girişilebilir.
- Yüklenme süresi mali yılla sınırlıdır ve tahsis edilen ödenek miktarınca yürür yüklenmeye girişleri.
- 01:32Ertesi Yıla Geçen Yüklenmeler
- Niteliklerinden dolayı mali yılla sınırlı tutulamayan mevcut ödeneğin ertesi yıla bırakılması mümkündür.
- Sürekliliği bulunan iş ve hizmetler için bütçelerinde öngörülen ödeneklerin yüzde elli'si izleyen yılın Haziran ayına geçmemek üzere ve yüklenme süresi oniki ayı aşmamak üzere ilgili üst yöneticinin onayıyla ertesi yıla geçen yüklenmelere girişilebilir.
- Süreli yayın alımı, taşıma, koruma ve güvenlik, temizlik ve yemek hizmetleri için bütçelerinde ödeneklerin yüzde elli'sinin aşılamayacağı hükmü Milli Eğitim Bakanlığı için aranmaz.
- 03:46Gelecek Yıllara Yaygın Yüklenmeler
- Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri bir mali yıl içinde tamamlanması mümkün olmayan yatırım projeleri için gelecek yıllara yaygın yüklenmeye girişilebilir.
- Türk Silahlı Kuvvetleri Stratejik Hedef Planında yer alan projeler için Milli Savunma Bakanlığı yetkilidir.
- Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı'nın bir mali yıl içinde tamamlanması mümkün olmayan asayiş ve güvenlik hizmetlerine yönelik adımlar, alımlar için gelecek yıllara yaygın yüklenmeye girişimi İçişleri Bakanlığı'na bağlıdır.
- Dışişleri Bakanlığı'nın Cumhurbaşkanının onayıyla yabancı ülkelerde dış temsilcilik binası, arsa alımı, kiralanması için gelecek yıllara yüklenmeye girişe.
- 06:17Bütçelerden Yardım Yapılması
- Gerçek ve tüzel kişilere kanunda ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde dayanağı olmayan kamu kaynağı kullandırılmaz, yardımda bulunulamaz veya menfaat sağlanamaz.
- Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçelerinde öngörülmüş olmak kaydıyla, kamu yararı gözetilerek dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekkürlere yardım yapılabiliyor.
- Bu yardımların yapılması, kullanılması, izlenilmesi, denetlenmesi, kamuoyuna açıklanmasına ilişkin usul ve esaslar Cumhurbaşkanlığı tarafından çıkarılan yönetmelikle belirlenir.
- 08:20Bağış ve Yardımlar
- Herhangi bir gerçek veya tüzel kişi tarafından kamu hizmetinin karşılığı olarak veya hizmet kamu hizmetleri ile ilişkilendirilerek bağış ve yardım toplanamıyor, devlet adına toplayamıyor.
- Kamu idarelerine yapılan her türlü bağış ve yardımlar gelir kaydedilecek.
- Nakdi olmayan bağış ve yardımlar ilgili mevzuatına göre değerlendirmeye tabi tutularak kayıtlara alınır.
- Kamu yararına kullanılmak üzere kamu idarelerine yapılan şartlı bağış ve yardımlar üst yönetici tarafından uygun görülmesi gerekir.
- Bağış olarak gelen tertipten ödenekten amaç dışında başka bir tertibe aktarma yapılamaz.
- Bağış ve yardımın amacı gerçekleşinceye kadar ertesi yıl bütçesine devir olmaz, ancak devredilebileceklerin bir istisnası vardır.
- 11:53Ödeneklerin İptali
- Ödeneklerden tahsis amacı gerçekleştirilmiş olanlardan kalan tutarlar, tahsis amacının gerçekleşmesi bakımından yetersiz olanlar ile yılın bütçesinde belirlenen miktarı aşmayan ve iki yıl devrettiği halde harcanmayan ödenekler iptal edilebilir.
- Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri için (TBMM, Sayıştay, Danıştay gibi üst yönetim kurumları ve bakanlıklar) iptal işlemleri Cumhurbaşkanı tarafından yapılır.
- Diğer ödemelerin iptal işlemine üst yönetici karar verir.
- 13:09Bağış ve Yardımların Geri İsteği
- Bağış ve yardımlar kullanılmadı veya amaç dışı kullanıldığı için geri istenildiği takdirde, kamu idaresinden tekrar istenebilir.
- Geri istenen gelir iade edildiğinde, gelirden çıktı olarak gider kaybedilir.
- 14:04Harcama Yetkilileri
- Bütçeyle ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst yöneticisi harcama yetkilisidir.
- Yükseköğretim Kurulu ile üniversiteler, yüksek teknoloji enstitülerinde harcama yetkilileri ödenek gönderme belgesi ile belirlenir.
- Harcama yetkilileri bütçede öngörülen ödenekleri kadar harcama yapabilir, ancak Yükseköğretim Kurulu, üniversite ve yükseköğretim enstitüleri ödenek gönderme belgesiyle kendisine ödenek gönderilen tutarınca harcama yapabilir.
- 17:02Harcama Talimatı
- Harcama talimatı bütçelerden harcama yapılabilmesi için harcama yetkilisinin harcama talimatı vermesiyle mümkündür.
- Harcama talimatında hizmetin gerekçesi, yapılacak işin konusu ve tutara süresi, kullanılabilir ödeneğin, gerçekleştirme usulü ve gerçekleştirme ile görevli olanlara ilişkin belgeler yer alır.
- Harcama yetkilisi bu belgeyi vermeden, onaylamadan bütçeden harcama yapılamaz.
- 18:33Ödeme Emri Belgesi ve Ödenmeyen Giderler
- Ödeme emri belgesine bağlandığı halde ödenmeyen tutarlar bütçeye gider yazılır ve emanet hesaplarından ödenir.
- Malın alındığı veya hizmetin yapıldığı mali yıl yılı izleyen beş yıl sonuna kadar talep edilmeyen emanet hesabındaki tutarlar bütçeye gelir kaydedilir.
- Gelir kaydedilen tutarlar yalnız mahkeme kararı ile ilgilisine ödenir.
- 20:36Ödeme Süreci ve Borçlar
- Kamu idarelerinin nakit mevcudunun tüm ödemeleri karşılayamaması halinde, ödenek tahsis edildiği andan itibaren ilk kayıt sırasındaki kimse ondan itibaren ödenmeye başlar.
- İlgili olduğu mali yılın sonundan başlayarak beş yıl içinde alacaklıları tarafından geçerli bir mazerete dayanmaksızın yazılı talep edilmediğinden veya belgeleri verilmediğinden dolayı ödenemeyen borçlar zaman aşıma uğrayarak kamu idarelerinin lehine düşer.
- 22:24Harcama Talimatına Dayanmayan Giderler
- Harcama talimatına dayanmayan giderlere ilişkin olup, Cumhurbaşkanlığı tarafından belirlenecek ekonomik kodlardan yapılan ve bütçede ödeneği öngörülmüş olmakla birlikte oluştuğu yer ve zamanda ödeneği bulunmayan giderler vardır.
- Bu giderlerin dayanağı oluşturan harcama belgeleri ve eklerinde usulüne göre gerçekleştirilecek ilgili hesaplara alınırlar.
- Ödeneğin gelmesini müteakiben ödeme yapılır ve ödenek gönderme belgeleri en geç mali yılın sonuna kadar muhasebe birimine gönderilerek muhasebeleştirme işlemi tamamlanır.
- 24:01Ön Ödeme
- Ön ödeme (avans) harcama yetkilisinin uygun görmesi ve karşılığı ödeneğin saklı tutulması kaydıyla yapılabilir.
- 24:31Ön Ödeme ve Avans İşlemleri
- İvedi ve zorunlu giderler için avans vermek veya kredi açmak suretiyle ön ödeme yapılabilir.
- Ön ödeme yapabilmek için harcama yetkilisinin uygun görmesi ve karşılığı ödeneğin saklı tutulması gerekmektedir.
- Verilecek avansın üst sınırları merkezi yönetim bütçe kanununda gösterilecek sözleşmesinde belirtilmek ve yüklenme tutarının yüzde otuzunu geçmemek üzere yüklenicilere teminat karşılığında bütçe dışı avans verilebilir.
- 26:14Ön Ödeme Süreleri
- Muhtemel ön ödemelerden harcadığı tutara ilişkin kanıtlayıcı belgeleri ilgili kanunlarınca belirtilmemiş olması halinde avanslarda bir ay, kredilerde üç ay süren kapama işlemi yapılır.
- Avanslarda bir ay, kredilerde üç ay içerisinde para tekrar maliyeye iade edilmelidir.
- 27:04Gelir Politikası ve İlkeleri
- Bütçelerinde bir giderin yapılabilmesi için iş, mal, hizmetin belirlenmiş usul ve esaslarına uygun olarak alındığının veya gerçekleştirildiğinin görevlendirilmiş kişi veya komisyonca onaylanması ve gerçekleştirme belgesinin düzenlenmiş olması gerekir.
- Giderin gerçekleştirilmesi, harcama yetkililerince belirlenen görevli tarafından düzenlenen ödeme emri belgesinin harcama yetkilisince imzalanması ve tutarın hak sahibine ödenmesi ile tamamlanır.
- Gerçekleştirme görevlileri harcama talimatı üzerine işin yapılması, mal ve hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme işlemi için gerekli belgelerin hazırlanması görevini yürütür.
- 29:10Ödeme Emri Belgesi ve Elektronik Sistem
- Ödeme emri belgesinde gerçekleştirme görevlisi ve harcama yetkilisinin imzası bulunur.
- Gerçekleştirme görevlisi elektronik ortamda oluşturulan ortak bir veri tabanından yararlanmak suretiyle yapılacak harcamalarda veri girişini yapar.
- Mali yönetim sistemi (MYS) hazine ve maliye bakanlığı tarafından oluşturulan bir sistemdir ve gerçekleştirme görevlileri bu kanun kapsamında yapmaları gereken iş ve işlemlerden sorumludur.
- 31:05Gerçekleştirme Belgelerinin Şekil ve Türleri
- Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri için gerçekleştirme belgelerinin şekil ve türleri hazine ve maliye bakanlığı tarafından belirlenir.
- Mahalle idareler için (belediyeler) çevre ve şehircilik bakanlığı, il özel idareleri için icisleri bakanlığı tarafından belirlenir.
- Sosyal güvenlik kurumları içinde bağlı oldukları bakanlıklar tarafından hazine ve maliye bakanlığının uygun görüşü alınmak suretiyle çıkarılacak yönetmelikler belirlenir.
- 32:07Gelirlerin Dayanakları ve Özel Gelirler
- Gelirlerin dayanakları vergi, resim ve benzeri mali yükümlülüklerdir ve kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır.
- Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin gelirlerinin kanuni dayanakları bütçelerinde gösterilir.
- Özel gelirler karşılığında idarelere tahsis edilen özel ödenek miktarları ilgili idarelerin bütçelerinde gösterilir ve mali yıl içinde kullanılabilecek özel ödenek miktarı tahsil edilen özel gelir tutarını geçemez.