Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitim dersi formatında kalite güvence ve standartlar konusunu anlatan bir sunumdur.
- Video, standartların tarihçesinden başlayarak standart çeşitlerini detaylı şekilde açıklamaktadır. Standartlar yapı karakterine göre (temel ve türev standartlar), uygulama şekillerine göre (isteğe bağlı ve zorunlu standartlar) ve uygulama alanlarına göre (özel, endüstriyel, milli, bölgesel ve uluslararası standartlar) üç ana başlık altında gruplanmaktadır. Ayrıca Türkiye'de standardizasyonun tarihi, Türk Standartları Enstitüsü'nün (TSE) kuruluşu ve faaliyetleri hakkında bilgiler verilmektedir.
- 00:01Standardın Tarihçesi
- Standardın tarihçesi insanlık tarihi kadar eskidir; ilk insanlar kabilede anlaşmayı sağlayabilmek için dili, sonra yazıyla sembolleri ve harfleri geliştirmişlerdir.
- Çömlek ve ziynet eşyalarının şekilleri ve sütleri standart hale gelmiş, böylece kültür basamakları şekillenmiştir.
- Endüstriyel anlamda standartlaşma, 4500 yıl önce Mısır'da piramitlerin yapımında kullanılan taşların ölçüsü ve Roma Devleti'nin su kanallarının yapımında ortaya çıkmıştır.
- 01:28Standart Çeşitleri
- Standart çeşitleri, standart uygulama alanlarına ve şekillerine göre üç ana başlık altında gruplanır: yapı karakterine göre, uygulama şekillerine göre ve uygulama alanlarına göre.
- Yapı karakterine göre standartlar temel standartlar ve türev standartlar olmak üzere ikiye ayrılır.
- Temel standartlar, ölçü birimi, yazı, rakam, terimler gibi mal alışverişlerinde ve çeşitli hizmetlerde anlaşmaya, değer, biçim ve kıyaslamaya yarayan genel kapsamlı standartlardır.
- 02:05Türev Standartlar
- Türev standartlar, temel standartlardan yararlanmak suretiyle meydana gelen madde, mamül, metot ve hizmet gibi kategoriye ayrılan standartlardır.
- Madde standartları, maden cevheri gibi maddeleri tabi halleri ile bir örnek yapan standartlardır.
- Mamul (ürün) standartları, insanların mamul, yarı mamul ve tabi şekilde faydalandıkları tarım ürünlerinin veya sanayi ürünlerini bir örnek yapan standartlardır.
- 02:35Diğer Standart Kategorileri
- Metot standartları, herhangi bir hizmetin ne türlü alet ve araçlar kullanılarak ne şekilde yapılacağını belirten standartlardır.
- Hizmet standartları, çeşitli ihtiyaçların nasıl, nerede, ne şekilde kullanılacaklarını ve tüketileceklerini içeren standartlardır.
- Yapı karakterine göre standartlar da madde standartları, mamul standartları, mahsul standartları, metot standartları ve hizmet standartları olmak üzere gruplanır.
- 03:54Uygulama Şekillerine Göre Standartlar
- İsteğe bağlı standartlar, standardizasyon konusunda görevli kuruluşlar tarafından hazırlanıp yürürlüğe konulan ancak uygulanmasına ilişkin hiçbir yasal zorunluluk olmayan standartlardır.
- Zorunlu standartlar, ilgili kuruluşlar tarafından hazırlandıktan sonra resmi yetkililerce zorunlu olarak uygulamaya konulan standartlardır.
- Uygulama alanlarına göre standartlar işletme iş yerlerinin belirli ihtiyaçlarını karşılamak için düzenledikleri özel standartlardır.
- 05:00Türkiye'de Standardizasyon
- Türkiye'de standardizasyon ilk olarak 1500 yılında Sultan II. Beyazıt Han tarafından yayınlanmış olan "Kanunname İktisadi Bursa" (Bursa Belediye Kanunu) fermandır.
- Bu kanunda her alanda alınan, satılan ve işlenen çeşitli kumaşların, giyeceklerin, yiyeceklerin ebatlama, ambalajlama, kalite gibi esasları ile nah ve ceza hükümlerine yer verilmiştir.
- Ekmek, giyecek maddeleri ve dayanıklı tüketim maddeleri hakkında ayrı bölümler açılmış, ayakkabı gibi malların dayanıklılık süresi, kumaş, hasır gibi mallarda en ve boy ölçüleri belirtilmiştir.
- 06:17Standardizasyonun Paydaşları ve Türk Standartları Enstitüsü
- Standardizasyonun paydaşları sanayi, KOBİ'ler, kamu, odalar ve borsalar, iş dünyası, sivil toplum örgütleri, araştırma ve deney kuruluşları, tüketicilerdir.
- Türk Standartları Enstitüsü (TSE), her türlü madde ve mamuller ile usul ve hizmet standartlarını hazırlama amacıyla kurulan, özel hukuk hükümlerine göre yönetilen bir kamu kurumudur.
- TSE'nin gelirinin %95'i standartlar yapımı, satımı, laboratuvar muayene ve deneyimleri, belgelendirme, meteoroloji ve kalibrasyon eğitim hizmetlerinden sağlamaktadır.