Buradasın
Kahramanın Yolculuğu ve Psikolojik Bireyselleşme Üzerine Sohbet
youtube.com/watch?v=0jKKfdI9eOwYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Ümit Akçakaya adlı psikolog ve tasavvuf uzmanı ile bir sunucu arasında geçen yaklaşık 40 dakikalık canlı bir sohbet programıdır. Ümit Akçakaya, Jung'un psikolojik kuramları ve Joseph Campbell'ın "Kahramanın Yolculuğu" kavramı üzerine detaylı bilgiler paylaşmaktadır.
- Program, insan kişiliğinin yapısı, bilinç ve bilinçdışı arasındaki ilişki, kahramanlık kavramı ve kişisel gelişim süreci üzerine odaklanmaktadır. Konuşmacılar, Jung'un "kapalıçarşı modeli" üzerinden kişiliğin üç temel bileşenini (vitrin, dükkan, depo) açıklamakta, bilinçaltı kavramını ve gölge teorisini ele almaktadır. Ayrıca, krizlerin kişisel dönüşümdeki rolü, bireyselleşme yolculuğu ve hayatın anlamı gibi derinlemesine konular tartışılmaktadır.
- Sohbet sırasında, Gılgamış mitolojisi, Neşet Ertaş'ın psikobiyografisi ve çeşitli felsefi düşünceler (Picasso, Bediüzzaman gibi) üzerinden örnekler verilmektedir. Konuşmacılar, toplumsal kavramların bizi kısıtladığını, kendi değer sistemimizi oluşturmanın önemini ve hayatın bir defter olarak değil, yazmamız gereken bir kitap olarak görülmesi gerektiğini vurgulamaktadır.
- 00:02Programın Başlangıcı
- Konuşmacı, Psikolojin Tasavvuf Sohbetler sayfasında Ümit Hoca'yı alamadığı için kendi sayfasından deneyeceğini belirtiyor.
- Ümit Hoca'yı kendi sayfasından alabileceğini düşünerek programı başlatıyor.
- Program başlangıcında izleyicilere selam veriyor ve Ümit Hoca'nın gelmesini bekliyor.
- 01:53Programın Hazırlığı
- Ümit Hoca programda yer alıyor ve konuşmacı telefonun sabitlenmesiyle ilgili zorluklar yaşamaktadır.
- Programın başlangıcında kriz yönetimi konusu ele alınıyor.
- Ümit Hoca'nın sayfasından programın yapılacağı ve diğer sayfada yaşanan sorunlar hakkında bilgi veriliyor.
- 04:34Programın Konusu
- Programın konusu "Kahramanın Yolculuğu" olup, Joseph Campbell'ın çalışmaları ele alınacak.
- Kahramanın yolculuğu, herkesin hikayesi ve ruhuna dokunan önemli bir konu olarak tanımlanıyor.
- Programda kahramanlık, serüvenler ve maceralar hakkında konuşulacak.
- 05:43Joseph Campbell'ın Hayatı
- Joseph Campbell'ın babasının onu yedi yaşındayken sinemaya götürmesi ve oradaki kızılderililerden etkilendiği anlatılıyor.
- Programın yaklaşık kırk dakika süreceği belirtiliyor.
- Kahramanın yolculuğunun kuramsal temelini anlamak için Jung'un modeline bakılması gerektiği vurgulanıyor.
- 07:56Jung'un Arketip Modeli
- Jung'un arketip modeli "kapalıçarşı modeli" olarak anlatılıyor.
- Bu modelde kapalıçarşı, toplum olarak, dükkanlar ise kişilikler olarak hayal ediliyor.
- Persona (maske) kavramı, kişinin dışarıya açılan kapısı ve iletişim kurarken kullandığı vitrin olarak tanımlanıyor.
- 10:33Vitrin ve Kişisel Gösteriş
- Vitrin, dışa açılan dünyamız ve başkalarıyla iletişim kurarken kullandığımız bir arayüzdür; kişilere ve ortamlara göre değişir.
- İyi görünme, temizlik, dikkat çekme ve takdir edilmeyi bekleriz, ancak vitrin üzerine fazla yapılanma yapmak "personel inflation" olarak adlandırılan bir duruma yol açabilir.
- Jung'un dediği gibi, ego'nun personel ile özdeşleşmesi, kişinin kendi iç dünyasına yabancılaşmasına neden olabilir; bu durum internet fenomenlerinin takipçi düşkünlüğü ve depresyonuna girmelerinde görülebilir.
- 12:41Bilinç Alanı ve İç Dünya
- Jung'un bilinç dediği alan, iç dünyamızı temsil eden aydınlık bir alandır; burada duygular, düşünceler, algılar ve sezgiler bulunur.
- Bilinç alanımız, hayata adapte olabilmemiz için çok önemlidir; gerçeklik zemine basabilmemiz için gerekli bir yapıdır.
- Bilinç, öznel bir alan olarak okyanustaki bir azıcık gibidir; burada hisler, düşünce, tasarım ve gelecek düşünme gibi aktiviteler gerçekleşir.
- 14:24Bilinç Alanının Özellikleri
- Bilinç alanında lineer zaman deneyimi vardır; geçmiş, şimdi ve gelecek şeklinde olaylar algılanır.
- Bu alanda mantıklı, rasyonel bir zemindir; neden-sonuç bağlantısı ve algılar burada yer alır.
- Bilinç alanında sezgisel bir kanal da vardır; modern insan olarak aşırı rasyonel ortam bizi bu kanalda biraz bağımızı koparmış olsa da, aktive edilmelidir.
- 16:35Bilinçaltı ve Depo Alanı
- Bilinçaltı, karanlık tarafımız ve uyku sırasında aktive olan bir alan olarak düşünülebilir; rüyalar burada görülmektedir.
- Bilinçaltı alanında hakikatlerimizin çoğunluğu vardır; bilincin çok daha ötesinde bir derinlik ve sonsuzluk bu alanda yer alır.
- İlk depo katmanında kişisel bilinçaltı bulunur; burada geçmişimiz, bastırdığımız duygular, düşünceler, bitirmemiş olaylar ve travmalar yer alır.
- 18:24Gölgeler ve Potansiyel
- Bilinçaltı alanında sadece olumsuzluklar değil, potansiyel ve beceriler de karanlıkta saklıdır; bu beceriler yeterli seviyeye gelmeden çıkartılamaz.
- Jung'a göre bilinçaltı, sadece cinsellik ve agresyon değil, daha derin farklı boyutları barındıran bir alan olarak görülür.
- Gölgeler, yüzleşmekten kaçtığımız, çıkarmaktan uzaklaştığımız hakikatler ve gerçeğimizdir; halledilmemiş enerji olarak orada varlığını sürdürür ve baskı unsuru oluşturur.
- 19:22Kendini Tanımak ve İçsel Savaş
- Kendini tanıma, bilinen bir mottodur ve tasavvufta da çok önemlidir.
- İçsel karanlık taraflarla yüzleşmek, onları aydınlığa çıkarmak ve bilinçli olarak olgunlaştırmak, bireyin bütünlüğünü kazanmasına yol açar.
- Peygamber Efendimiz'in "küçük savaş bitti, büyük savaş başladı" sözü, asıl savaşı kendi içindeki karanlık taraflarla karşılaştırmak için kullanılmıştır.
- 20:23İçsel Karanlık ve Şeytan Figürü
- Bilinçdışındaki kaotik, bilinmediğimiz ve bastırdığımız taraflarımız, mitolojilerde ejderha, cadı ve şeytan gibi kötü figürlerle temsil edilir.
- Campbell'a göre, şeytan ayrımcılık ve iki kişilik (çoğul kişilik) olarak tanımlanır ve bütünleşmenin önüne geçer.
- Tasavvufta şeytan, Allah'tan uzak kalanların sırrı olarak görülür ve bireyin tekamül erdirmek için gelen bir vazife olarak tanımlanır.
- 22:45Bilinç ve Bilinçdışının Bağlantısı
- Bilinç ve bilinçdışı arasındaki bağlantı ne kadar kopuksa, kişi o kadar benliğinin spontanlığından uzaklaşır ve otomatik savunma mekanizmalarıyla hareket etmek zorunda kalır.
- Bilinçdışındaki yüzleşmeyi bekleyen karanlık taraflar, kişinin bilinç düzeyindeki tutarsızlık, bozukluk ve psikolojik sıkıntıları yaratır.
- Alt ne kadar görülmemiş bataklık kaynıyorsa, üstte de huzursuzluk, anlamsızlık, boşluk ve sürekli tedirginlik hissi oluşur.
- 24:47Kolektif Bilinç ve Eşzamanlılık
- Bilinçdışını anlamak için kolektif bilinç içinde bakmak gerekir; her bireyin kendi deposu olmasına rağmen, derinleşince ortak bir katman ortaya çıkar.
- Jung'un kuramındaki eşzamanlılık, bilinçdışının işleyişini açıklar; lineer zamanın ötesinde, farklı zamanlarda farklı kişilikler ve alakasız durumlar iç içe girmiştir.
- Jung'a göre, bilinçdışının derinlikleri tüm insanlığa kadar gider ve sonsuzluk alanıdır; sonlu bir bilinç sonsuzluğu kavrayamaz, sadece sezebilir ve hissedebilir.
- 27:32Ego ve Teslimiyet
- Ego, içimizdeki narsistik bir parça olarak düşünülebilir ve anlayamadığımız durumları anlamaya çalışır.
- Bilinç açığa çıktıkça alan teslimiyete doğru geçer ve sezgisel bir kavramla hissedilir.
- Yumurta, "Tanrı'ya inanıyor musun?" sorusuna "İnanmıyorum, biliyorum" diye cevap verir, inanmanın ötesinde bilmek ve tecrübe olduğunu vurgular.
- 28:30Sezgi ve Eşzamanlılık
- Bilmek ve sezgisel kanalın devreye girmesiyle alakalı duygu, düşünce, algının dışında bir sezgi vardır.
- Eşzamanlılık, evrende her şeyin birbirine görünmez iplerle bağlı olduğunu ve evrenin bir parçası olarak bizim de etkileşimde bulunduğumuzu gösterir.
- Kahramanın yolculuğunda başımıza gelen olaylar, durumlar ve krizler tesadüfen değil, eşzamanlılığın sonucu olan şeylerdir.
- 30:53Eşzamanlılık Örnekleri
- Eşzamanlılık, kafamızda çözemediğimiz bir problemle meşgulken radyodan gelen sözlerle bingo deneyimlememizdir.
- Eşzamanlılık, hayatımızda düşünmediğimiz bir problemi danışanımız getirip birlikte bir dönüşüm yaşayabilmemizdir.
- Eşzamanlılığı doğru okursak çok yönlendirici, anlam verici, düzenleyici ve harekete geçirici olur.
- 34:15Ego ve Kendilik
- Kahramanın yolculuğunda egonun temel amacı karanlık taraflarımızı aydınlığa taşımaktır.
- Ego konfor alanını bozmak istemez, olumsuz duyguları deneyimlemek gerekecek ama ego pozitif tarafta kalmaya çalışır.
- Jung'a göre içimizdeki tanrısallık parçası olan kendilik, egoyla bütünleşmek çabasındadır ve kendine endeksli bir hal aldırması için çabalayabilir.
- 36:36Kurban Rolü ve Sorumluluk
- Kurban rolü, sorumluluk almamayı, değişime direnmeyi ve konforu bırakmamayı içerir.
- Sorumluluk almamak için insanlar suçlayıcı ve kurtarıcı rolünü ararlar.
- Kriz durumunda insanlar başlangıçta isyan eder, inkar eder, suçlar, bastırır ve kurtarıcı bekler.
- 37:12Kriz Deneyimi ve Kurbana Geçiş
- Makro krizler, bir kişinin kaybı, hastalık ve koronavirüs gibi büyük olaylardır.
- Konuşmacı, annesinin vefatı sonrası kurban rolünü yaşadığını ve "uyusam iki sene sonra uyansam" gibi düşüncelerle başa çıktığını anlatıyor.
- Kurbana geçmemek için gerekli adımları atmak için önce kurban rolünü deneyimlemek gerekir.
- 39:10Kahramanlık Yolculuğu
- Kahramanlık yolculuğunda, krizlerden geçip kendi karanlığına inebilmek gerekir.
- Bu yolculukta acı çekmek ve olumsuz duyguları deneyimlemek zorunludur.
- Mücadele sonunda aydınlık bir alana geçilir, değişilir ve dönüşümler yaşanır.
- 40:24Mitoloji ve Kahramanlık
- Kahramanlık yolculuğunda perspektifin genişlemesi ve yeni becerilerin ortaya çıkması bir ödül olarak görülür.
- Tüm mitoloji ve masallar, kahraman olmanın nasıl olması gerektiği konusunda sembolik rehberlik sunar.
- Sembolik içerik, her zaman ve her insana hitap edebilmesi için kuşaktan kuşağa aktarılır.
- 41:52Erginleşme ve Yenilenme
- Mağara, balığın karnı, kuyu ve orman gibi karanlık, dar alanlar erginleşme ve bilinçdışını temsil eder.
- Kriz sonrası insanlar içlerine döner ve bu alana aydınlatmaya çalışırlar.
- Bu deneyimden sonra yenilenmiş, tazelenmiş ve kabuk değiştirmiş olarak çıkarız.
- 43:19Ölümle Yüzleşme
- Kahramanlık yolculuğu aslında ölümle yüzleşmeyi içerir.
- Joseph Campbell, ölümü "kozmetik kozmogonetik çevrim" olarak tanımlar, yani tekrarlanan bir döngünün bilinciyle hareket etmek.
- Tüm psikolojik sorunların kaynağı, varoluş kaygısı ve ölüm korkusudur.
- 45:51Bağımsızlık ve Özgürlük
- Campbell'ın temel mesajı, hiçbir şeye (hayat dahil) bağımlı olmamaktır.
- Bağımlılık olduğunda, insan kendini kaybeder ve özgür davranamaz.
- Tüm krizler, bu bağları çözüp ruhun özgürleşmesi için vardır.
- 46:20Tasavvuf ve Bağımlılık
- Tasavvufa göre, bir şeyi kendine ait iddia edersen o seni hesaba çeker ve imtihan getirir.
- Mevlana'nın "Kimi benden daha çok seversen onu senden alırım" sözü, dünyevi şeylerle bağlanmanın olumsuz sonuçlarını anlatır.
- Hayatta tüm bağlarımız kopmalı, özellikle bağımlılıklarımızdan kurtulmalıyız.
- 47:58Var Olmak ve Olmak Edimi
- "Sahip olmak" edimi yerine "olmak" edimine yaklaşmak, her şeyin gidebileceğini kabul etmek ve kendini gerçekleştirmek demektir.
- Jung'a göre nihai anlamda ulaşılması gereken nokta, insan-ı kamil olmak ve bireyselleşmektir.
- Bu durum, gayba kesinlikle ve varoluşsal doyum içerisinde hareket etme özgürlüğüdür.
- 49:18Toplumsal Bağlardan Kurtulma
- Toplumun etkisi ve baskısı bir bağdır ve bu kolektif gölgedir.
- Kendi değer sistemini oluşturmak için aklın ve vicdanınla öğretilenleri sorgulamak gerekir.
- Kalıplardan kurtulduğunda, evrensel ahlak ilkesine ulaşır ve potansiyelin açığa çıkması anlamını taşır.
- 50:25Kavramların Ötesine Geçmek
- Kavramların ötesine geçmek, kendi kendini zannettiğin alışkanlıkları kırdığında önünde sonsuz bir deneyim alanı açar.
- Çoğu insan kavramları sorgulamaz, bunlar onları korkutmuş ve pasif uygulayıcılara dönüştürmüştür.
- Cemil Meriç'e göre, kavramlar zihne vurulmuş kelepçelerdir ve bizi bir alana sıkıştırır.
- 52:20Kavramların Gölgesi
- Modern dünyada yanlış şekilde kavramlar öğretildiği için insanlar sevilmiyor, değersiz, mutsuz gibi hisseder.
- Bu kavramlar gölge kalıplarıdır ve bize ait değildir, topluma entegre olmak için kodlanmışlardır.
- Kavramları yeniden anlamlandırmak, adalet, vicdan, suçluluk gibi önemli kavramları kendi bilincimizde yapılandırmak gerekir.
- 54:31Kavramların Önemi ve Kahramanlık
- Başkalarının kavramlarıyla hareket ederek kurtarıcı rolünü üstlendiğinizde sorumluluk alamazsınız ve bu konudaki en büyük engel olur.
- Kavramları yeniden anlamlandırmak hayatın temel yolculuklarından biridir ve bunu yapabilmek için cesaret, irade ve kararlılık gereklidir.
- Kavramları yeniden oluştururken dışlanmayı, yalnız kalmayı ve toplumun içine kalmayı göze almak gerekir, bu da bireyselleşmenin en zor kısmıdır.
- 55:45Gılgamış Masalı ve Sembolizmi
- Sümer mitolojisinde Gılgamış, ölüm korkusundan dolayı ölümsüzlüğü aramak için yolculuğa çıkar.
- Masalda Enkidu, Gılgamış'ın kişisel gölgesi olarak temsil edilir ve başlangıçta düşman gibi görünse de sonunda işbirliği yaparlar.
- Sedir ormanındaki canavar Humbaba, toplumsal gölgeyi temsil eder ve bu canavara karşı mücadele, kişinin kendi potansiyelini açığa çıkarmasını sağlar.
- 58:39Toplumsal Gölgeler ve Özgürlük
- Toplumsal gölge, süper ego baskısı olarak adlandırılır ve kişinin potansiyelini açığa çıkarmasını engelleyen şeydir.
- Yargılanma kaygısı, yalnız kalma korkusu, dışlanma ve rezil olma gibi baskılar, kişinin özgürlüğünü kısıtlar.
- Bu baskıları kontrol altına alabilmek, kişinin kendi değer sistemini oluşturmasına ve özgürleşmesine olanak sağlar.
- 1:00:13Kahramanın Yolculuğu ve Anlam Arayışı
- Kahramanın yolculuğunun örüntüsü, kurban ve kahraman boyutları, krizler ve krizlerin anlamı gibi temel konuları içerir.
- Kur'an-ı Kerim'de anlatılan peygamberlerin hikayelerinden ibret alınabileceği belirtilir.
- Joseph Campbell'ın "Bin Yüzlü Kahraman" kavramı, her kahramanın yaşadığı canavarların ve korkuların herkesin ortak olarak yaşadığı şeyler olduğunu vurgular.
- 1:04:50Hayatın Anlamı ve Kişisel İrade
- Hayatın anlamı, hayatın bize yönelttiği bir soru veya bizim hayata yöneltilmiş bir soru olarak görülebilir.
- Pasif durumda kalıp hayatın bize kapı açmasını beklemek yerine, bizim de irademiz (cüzi irade) var ve bunu kullanmalıyız.
- Mevlana'nın "şöhret olman gerekiyorsa da şöhret oluyor" sözü, hayatın bize bir şey sunmayacağını ve bizim kendimizi geliştirmemiz gerektiğini vurguluyor.
- 1:05:41Hayatın Anlamı ve Kişisel Görev
- Hayat okumamız gereken bir kitap değil, yazmamız gereken bir defterdir.
- Jung'a göre varoluşumuzun amacı, hangi yaraya merhem olup hangi karanlığa aydınlık taşımak için varız ve dünyayı tamam etme eğilimimizdir.
- Kişisel kanalı ve frekansı bulduğunda, insan hayatında yürüyebilir ve bu yolculukta müthiş bir enerji bulabilir.
- 1:07:44Picasso'nun Hayat Anlayışı
- Picasso'ya göre hayatın manası hediyeni bulmaktır.
- Hayatın anlamı ise bu hediye (potansiyel) onu vermektir.
- Bütün yolculuk, kendi potansiyelimizi açığa çıkartıp bir kanaldan sunmak üzerine yapılmış durumdadır.
- 1:08:42Başkalarına Hizmet Etme ve Kişisel Deneyim
- Rahibe Teresa'nın "birbirimize yardım etmekten başka çaremiz yok" sözü, hayatta başkalarına hizmet etmenin önemini vurguluyor.
- Konuşmacı, yazmasam bile başkalarına hizmet etmek gerektiğini hissettiğini ve kahramanın yolculuğunu kime ulaştırabileceğini düşünmekle keyif aldığını belirtiyor.
- Her danışanla yolculuk anlatırken yeni şeyler öğrendiğini ve kendini sürekli geliştirdiğini ifade ediyor.
- 1:09:57Kişisel Amac ve Misyon
- Konuşmacının amacının, kahramanın yolculuğunu mümkün olduğu kadar yaymak ve bunu emretmek için emin olduğunu belirtiyor.
- Kahramanın yolculuğu, ona bu konudaki perspektifi sunduğunu ve "bundan ilerleyeceksin" dediğini söylüyor.
- İnsanların içinde keşfedilecek çok potansiyeli olduğunu ve belki bir dürtme, bir ilham beklediklerini vurguluyor.
- 1:11:58Allah'ın İsmiyle Yolculuk
- Bediüzzaman'ın hikayesinde iki kişi yola çıkar, biri padişahın ismini alır, diğeri almayarak sıkıntılar yaşar.
- Allah'ın ismiyle dünyaya gönderildiğimizi ve bu ismiyle bir yolculuk yaptığımızı hatırlatıyor.
- Hayatta yaşadığımız her sıkıntıyla da Allah'ın ismiyle bir şekilde evlendirildiğimizi ve tekamül ettiklerimizi belirtiyor.
- 1:13:04Toplumsal Sorumluluk
- Herkesin bir kanalı var, bazıları buldu, bazıları arayışta, bazıları ise ruhunu öldürerek robotlaşmış durumda.
- Misyonumuz, bu kitleyi uyandırmak ve harekete geçirmek.
- Kemal'ın "yolu yola kendimizi kurtarmak için çıkarız ama orada insanlığı kurtarırız" sözü, bencil davranmanın bedelinin ağır olduğunu vurguluyor.
- 1:13:42Programın Sonu ve Gelecek Planları
- Konuşmacılar, programın sonuna yaklaştıklarını ve izleyemeyenler için kaydın daha sonra paylaşılacağını belirtiyor.
- Başkaları tarafından işgal edilmekten korkan kişilerin, insanları işgal ve kontrol etmekten çıkar yolda olduğu ifade ediliyor.
- Konuşmacılar, Psikolojin Tasavvufu sayfasında tekrar bir araya gelmeyi planlıyorlar.
- 1:15:28Ümit Akçakaya'nın Çalışmaları
- Ümit Akçakaya'nın eğitimleri ve kitapları (Uyanışlar, Dönüşüm, Özgür Ruhlu Çocuklara Çizmek, Çocukları Yetiştirmek) hakkında bilgi veriliyor.
- Ümit Akçakaya, "Kahraman Arketip Bir Bağlamında İnsanın Kendini Gerçekleştirme Yolculuğu: Türk Halk Özansı Neşet Ertaş Örneği" başlıklı tezini anlatıyor.
- Tezde Neşet Ertaş'ın hayatını arketipsel bir zeminde inceleyerek psikobiyografi ve Campbell'ın aşamalarında denk gelen süreçleri anlattığını belirtiyor.
- 1:16:23Kahramanlık ve Sorumluluk
- Kahraman olma baskısının bazen kişide rahatsızlık yaratabileceği vurgulanıyor.
- Devi Ford'un "En çok korktuğumuz şey yetersizliğimiz veya karanlığımız değil, ışığımızdır" sözü aktarılıyor.
- Kahramanlık bir sorumluluk getirdiği ve kişinin eski kalıplarını bırakması gerektiği, ancak bu durumda kişinin o hak verilir ve bakış açısı değişir diye belirtiliyor.