Buradasın
Kafkasya Krizi ve Uluslararası İlişkiler Üzerine Bir Tartışma
youtube.com/watch?v=ZZvaJZPKfuQYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Bahçeşehir Üniversitesi'nde gerçekleşen "Siyaset Meydanı" programının Kafkas Dosyası bölümünün çözüm bölümüdür. Programda dış politika uzmanı Şükrü Burada, Gürcü yazar Fahrettin Şilioğlu, Rusya uzmanı Dr. İlyas Kamal ve diğer konuklar yer almaktadır.
- Video, Rusya-Gürcistan çatışmasının tarihsel kökenlerini, Güney Osetya ve Abhazya meselesini, Rusya'nın yakın çevre politikasını ve Montrö Anlaşması'nın önemi gibi konuları ele almaktadır. Konuşmacılar, Gürcistan'ın toprak bütünlüğü, Rusya'nın müdahalesinin gerekçeleri ve uluslararası hukuk açısından toprak bütünlüğü ve egemenlik hakları hakkında tartışmaktadır.
- Programda ayrıca NATO'nun Gürcistan ve Ukrayna'nın üyelik süreçleri, Rusya'nın "Medvedev Doktrini", bölgedeki stratejik çıkarlar ve bu krizin üçüncü dünya savaşı riski, tek kutuplu dünyanın sona ermesi gibi geniş uluslararası bağlamdaki etkileri de tartışılmaktadır. Kosova'nın bağımsızlığı örneği üzerinden uluslararası hukuk ve bölge dengeleri arasındaki ilişki de ele alınmaktadır.
- 00:30Kafkas Dosyası ve Çözüm Arayışı
- Kafkas dosyası Türk ve uluslararası kamuoyunda büyük bir sıcaklıkla tartışılıyor ve bu akşam Siyaset Meydanı'nda çözüm bölümü açılacak.
- Program, sorunun nasıl çözüleceğini, Türkiye'nin bölgedeki rolünü ve olumsuz etkilerin asgariye indirilmesi için neler yapılması gerektiğini ele alacak.
- Kafkas dosyası tarihsel kökenleri olan ve bölgedeki enerji kaynakları açısından bugünün ekonomik çıkarlarını ilgilendiren karmaşık bir sorun.
- 01:51Rusya-Gürcistan Çatışması
- Rusya ile Gürcistan arasındaki Osetya ile yaşadığı sorunlar, işgaller ve Rusya'nın müdahalesi tartışılıyor.
- Programda siyasetçiler, strateji uzmanları ve bölge halklarının Türkiye'deki yurttaşları ile Ankara stüdyosundaki Rus ve Gürcü gazeteciler konuyu ele alacak.
- Montrö Anlaşması'nın son noktası son derece önemli ve son bir hafta içinde Marmara'dan Karadeniz'e doğru Amerikan gemileri akıp geçti.
- 03:47Çatışmanın Nedenleri
- Süreç Gürcistan'ın Güney Osetya'ya saldırısıyla başladı ve dünya basını bu konuda Gürcistan'ın ilk adımı attığını kabul ediyor.
- Rusya'nın cevabı şiddetli oldu ve gücü beklenmeyen ölçülerde aşırı bir şekilde kullandı.
- Rusya'nın bu konuda bir hazırlığı vardı ve Gürcistan'ın bir hata yapmasını bekliyordu.
- 05:51Uluslararası Tepkiler
- Amerika başlangıçta caydırıcı bir açıklama yapmadı ve etkili olmayan açıklamalar yaptı.
- Avrupa Birliği içinde bölündü ve ortak bir vitrin ortaya koyamadı.
- Nisan ayında Bükreş'te yapılan NATO toplantısında Ukrayna ve Gürcistan'ın NATO'ya üyeliği tartışılıyordu.
- 07:30Rusya'nın Kuşatılma Sendromu
- Son aylarda üst üste gelen iki durum Rusya'yı rahatsız etti: Çek Cumhuriyeti ve Polonya'nın füzesavar füze sistemlerini bölgelerine yerleştirmesi.
- Rusya'da bir kuşatılma ve çevrelenme sendromunun geliştiğini gördük.
- Amerika ve NATO, Rusya'yı kuzeyden Baltık ülkeleriyle, batıdan Doğu Avrupa ve Balkan ülkeleriyle, güneyden ise Ukrayna ve Gürcistan'ın NATO'ya üyeliği meselesiyle çevreledi.
- 09:40Medvedev Doktrini
- Medvedev doktrini beş maddeden oluşuyor ve üçüncü maddesi son derece önemli.
- Medvedev, Rusya'nın Amerika merkezli tek kutuplu dünya düzenini kabul etmediğini belirtiyor.
- Rusya'nın ayrıcalıklı bölgeleri vardır ve bu bölgelere tecavüz edilmesine tahammül edemeyeceklerini vurguluyor.
- 10:46Rusya'nın Yakın Çevre Politikası
- Rusya, vatandaşlarının hayatları, çıkarları ve onurlarının Rusya'ya emanet olduğunu ve bunlara sahip çıkacağını belirtiyor.
- Rusya, eski Sovyetler Birliği topraklarında yaşayan Rus azınlıkların çıkarlarını korumak için müdahale etme hakkını iddia ediyor.
- Güney Osetya, Abhazya ve Gürcistan meselesi izole değil, Rusya'nın yeni stratejisi içinde değerlendiriliyor.
- 12:19Rusya'nın Ukrayna'ya Mesajı
- Rusya, Ukrayna'ya NATO'ya girmek ve Batı dünyasıyla işbirliği yapmak isteyenlerin Gürcistan'ın başına gelecekleri hatırlatıyor.
- Rusya, Kırım'ın Rus çoğunluklu olduğunu ve ayrılmak istediğini belirterek, orayı istediği şekilde kullanabileceğini ifade ediyor.
- Konuşmacı, Rusya'nın yayılmacı bir politika yerine, yakın çevresinde saygı beklediği bir bölgesel güç olduğunu düşünüyor.
- 13:59Montrö Anlaşması ve Amerikan Gemileri
- Montrö Anlaşması çerçevesinde Amerikan gemilerinin Boğazlardan geçişleriyle ilgili Türkiye'de eleştiriler oluştu.
- Konuşmacı, hükümetin Montrö Anlaşması konusunda iyi idare ettiğini ve Dışişleri Bakanlığı'nın bu konuda hassas olduğunu belirtiyor.
- Montrö Anlaşması'na göre, Karadeniz'e çıkarken 15 tonu geçmeyecek bir gemi ve Karadeniz'de bulundurulan güçlerin toplamının 45 bin tonu geçmemesi gerekiyor.
- 17:17Türkiye'nin Boğazlar Konusundaki Hassasiyeti
- Türkiye, Boğazlar konusunda son derece hassas bir tutum sergiliyor.
- 1922'de Lozan'dan bir devlet olarak egemenliğimiz ortaya çıktı, ancak Boğazlar üzerindeki egemenliğimiz tam olarak sağlanamadı ve uluslararası denetime verildi.
- 1936'da imzalanan Montrö Sözleşmesi ile Türkiye'nin Boğazlar dahil olmak üzere egemenliğinin bütünlüğü sağlandı.
- 18:03Gürcistan ve Güney Osetya Meselesi
- Gürcistan, toprak bütünlüğü ve egemenlik hakları itibariyle haklı görünüyor çünkü Sovyetler Birliği'nden ayrıldıktan sonra bir cumhuriyet olmuş ve sınırları içerisinde egemenlik haklarını geliştirmek istiyor.
- Gürcistan, egemenliğini tamamlayabilmek için Acaristan, Güney Osetya ve Abhazya'ya yöneldi, ancak Acaristan üzerindeki hakimiyetini tamamladıktan sonra Güney Osetya'ya yöneldi.
- Gürcistan'ın bu harekata girişmesi ve Batı'nın kendisini destekleyeceğini düşünmesi yanlış bir hesaplama oldu.
- 20:44Üçüncü Dünya Savaşı Riski
- Dünya bir üçüncü savaş tehdidiyle karşı karşıya, ancak bu ihtimalin ortaya çıkması için önce tek kutuplu dünyanın sona erdiğini kabul etmemiz gerekiyor.
- Amerika tek kutuplu dünya düzeni sadece kendisi değil, dünya hakimiyet politikasını ortaya koyup gücünü fazla dağıttı ve sonunu getiremedi.
- Rusya bu fırsatı değerlendirdi ve eylemi yaptı, ancak Rusya ile Amerika'nın karşı karşıya gelip çatışma ortamına girişmesi bloklaşma yaratacak ve zaman içerisinde üçüncü dünya savaşı'na doğru götürecektir.
- 22:15Güney Osetya'nın Gerçekleri
- Uluslararası hukuk açısından, sınırlarının tanınmışlığı açısından Güney Osetya ve Abhazya Gürcistan'ın doğal bir parçası olarak görülüyor.
- Güney Osetya çok küçük bir bölge olup 4000 metrekarelik bir alanı bile kapsamıyor ve 70 bin kadar nüfusu var, bu nüfusun tamamı Oset değil, içinde Gürcü nüfusu da var.
- Güney Osetya'nın tamamı Oset iktidarı tarafından kontrol edilmiyordu, 1992'den itibaren yarısı kadar bölge Gürcistan yönetimi tarafından kontrol ediliyordu.
- 24:25Olayın Gerçek Boyutu
- Gürcistan'ın Güney Osetya'ya saldırdığı veya işgal ettiği söylense de, bir ülke kontrol edemediği bir bölgede silahlı birlikleriyle operasyona giriştiğinde bu saldırı ve işgal olarak değerlendirilemez.
- Oset milisler bu bölge içindeki Gürcü köylerine sistematik olarak saldırılar düzenliyordu ve silahlı Osetler tarafından Gürcü köylerine ve Gürcü barış gücüne yönelik saldırılar vardı.
- Birleşmiş Milletler, Avrupa Konseyi ve AGİT gibi kurumlar Gürcistan'ın sınırları içerisinde tanınmış sınırları olduğunu ve Gürcistan'ın haklı olduğunu görüyor.
- 27:12Türkiye'nin Kafkasya Politikası
- Türkiye'nin Kafkasya politikası sadece Azerbaycan ve Gürcistan ile değil, bölgenin bütün ülkelerini kapsayacak şekilde olmalıdır.
- Rusya faktörü unutulmamalı, Türkiye ile Ermenistan ilişkilerinde bazı dış faktörlerin bundan sonraki süreçte etkili olacağını tahmin etmek mümkün.
- Ermenistan aynı zamanda Rusya'nın Kafkasya'daki tek kalesidir, bu nedenle Rusya'nın politikası bundan sonraki süreçte etkili olacaktır.
- 28:20Gürcistan'ın Toprak Bütünlüğü ve Güney Osetya-Abhazya Sorunu
- Gürcistan'ın toprak bütünlüğü birçok ülke ve Birleşmiş Milletler tarafından tanınmış olsa da, Sırbistan'dan bir parçanın ayrılarak bağımsızlığın ilan edilmesine engel olmamıştır.
- Güney Osetya ve Abhazya kağıt üzerinde Gürcistan'ın toprağıdır, ancak Sovyetler Birliği yıkıldıktan sonra bu bölgelerin bağımsız hareket etmeye başladığını ve hiçbir zaman Gürcistan hakimiyetini kabul etmediklerini görüyoruz.
- Rusya, Gürcistan'ın sınırlarını tanımış bir ülkedir ve fiili durumlar yaratılabilir.
- 30:02Uluslararası Hukuk ve Fiili Durum
- Birleşmiş Milletler'in ya da diğer uluslararası kuruluşların tek bir görüşü olmaması ve çifte standart uygulaması, bu konuda karar verirken zorluk yaratmaktadır.
- AGİT kararlar aldığında Gürcistan'la ilgili sınırlar üzerinden karar alıyor ve Rusya da bu kararlara uymak zorundadır.
- Sovyetler Birliği'nin dağılmasından itibaren Abhazya'nın büyük kesimini Gürcistan yönetimi hiçbir zaman kontrol edemedi, sadece küçük bir kesimini kontrol ediyordu ve bu da son savaşta Rusya'nın eline geçti.
- 31:30Rusya'nın Tavrı ve Bölge Dengeleri
- Rusya'nın fiili denetimi barışidir ama hukuki değildir ve asla meşru değildir.
- Rusya'nın tavrı hukuki olmayabilir ama bölge dengelerine bakarak hareket etmek gerekir.
- Kosova'nın bağımsızlığının kabul edilmesi de hukuki olarak haklı mıydı sorusu da gündeme getirilebilir, bu nedenle tek bir hukuktan bahsetmek mümkün değildir.
- 32:41Osetlerin Tarihi ve Bağımsızlık Süreci
- Osetler tarihlerin hiçbir döneminde Gürcülerin bir tebaası olmamışlardır, ta ki 1922'de Gürcistan suni olarak yaratılırken, Abhazya ve Güney Osetya Acaristan Gürcistan'ın bir parçası olarak oraya ilave edilmiştir.
- Sovyetler Birliği'nin çöküşüyle birlikte bu yasanın ortadan kalkmasıyla birlikte Osetya'nın, Güney Osetya'nın ve Abhazya'nın Gürcistan'a bağlı olma şartı da ortadan kalkmıştır.
- 1989'da Osetler bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir, 1990 yılında devletlerini ve parlamentolarını kurmuşlar ve bundan sonra savaş başlamıştır.
- 33:57Güney Osetya'daki Savaş ve Göç
- 1992'de Güney Osetya'da ciddi bir savaş oluyor ve bölge Gürcistan'ın mezalimine uğruyor.
- Toplarıyla, tanklarıyla girilen bölgede 65 bine yakın bir göç veriyor bu bölge ve bu insanların tamamı Kuzey Osetya'ya geçerek Rusya'nın belli bölgelerine geçerek yaşamlarını sürdürmek zorunda kalıyorlar.
- 1992'den itibaren bağımsızlıklarını kurdukları için ve dünyada tanınmadıkları için bir pasaporta ihtiyaçları vardır, Ruslar bunlara zorla pasaport vermemiştir.