Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan Kabahatler Kanunu hakkında kapsamlı bir eğitim dersidir. Eğitmen, KPSS alan bilgisi kapsamında hukuksal maliye, muhasebe, YDS dersleri ve kamu mali yönetimi kontrol kanunu gibi konuları da ele aldığını belirtmektedir.
- Video, Kabahatler Kanunu'nun çeşitli yönlerini sistematik olarak incelemektedir. İlk bölümde kabahatin ihmali ve kasten işlenmesi, tüzel kişiler ve çocuklar hakkında idari yaptırımlar ele alınırken, ikinci bölümde kusurlu ortadan kaldıran ve etkileyen sebepler, kabahatlerde teşebbüs, iştirak, içtima ve aynı kabahatin birden fazla işlenmesi durumları açıklanmaktadır. Son bölümde ise idari para cezaları, tahsil usulü, taksit ödemeleri, kanun yolları ve yeniden değerleme oranları detaylı olarak anlatılmaktadır.
- Ders, Kabahatler Kanunu ile Türk Ceza Kanunu arasındaki farkları karşılaştırmalı olarak sunmakta ve mülkiyet kamuya geçirmesi konusunun bir sonraki derste anlatılacağı belirtilmektedir.
- 00:22Kabahatler Kanunu Hakkında Genel Bilgiler
- Kabahatler Kanunu 31 Mart 2005 tarihli ve 5326 sayılı olup, 1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
- Kabahatler Kanunu, Türk Ceza Kanunu ile aynı tarihte yürürlüğe girmiştir.
- Kabahatler Kanunu'nda kabahat, idari yaptığını öngörülen haksızlık olarak tanımlanmıştır.
- 02:21Kabahatin İşlenmesi
- Kabahat hem ihmali davranışla hem de ima davranışı ile işlenebilir.
- İma davranışı ile kabahat işlenebilmesi için o konuda icrayı yani değişiklik yapılmasına dair bir hareketin bulunması gereklidir.
- İcrai davranışı yerine getirilmezse veya göz ardı edilirse, ihmali davranışla kabahat işlenebilir.
- 03:04Tüzel Kişiler Hakkında İdari Yaptırım
- Organ veya temsilcilik görevi yapan veya bu görevi kapsamında işlemiş olduğu kabahatten dolayı tüzel kişi hakkında da idari yaptırım uygulanabilir.
- Türk Ceza Kanunu'nda tüzel kişiler hakkında ceza uygulanamaz çünkü tüzel kişilerin suçun maddi unsurlarından biri olan hareket etme kabiliyeti yoktur.
- Kabahatler Kanunu'nda tüzel kişiler hakkında sadece faaliyet izni iptali ve müsaade yaptırımları uygulanabilir.
- 04:33Temsilci Sıfatı ve Sorumluluk
- Temsilci sıfatıyla hareket eden kişinin bu sıfatıyla bağlantılı olarak işlemiş kabahatten dolayı temsil eden gerçek kişi hakkında idari yaptırım uygulanabilir.
- Gerçek kişiye ait bir işte çalışan kişinin bu faaliyeti çerçevesinde işlemiş bulunduğu kabahatten dolayı iş sahibi kişi hakkında idari yaptırım uygulanabilir.
- Temsilci, geçerli bir işleme dayanmaksızın temsil edilen hukuki dayanağı varmadan bir temsilci kendisi atamışsa, bu durumda temsil eden hakkında idari yaptırım uygulanabilir.
- 05:44İdari ve Adli Yaptırımlar
- Kabahatler Kanunu'nda idari yaptırımlar idari para cezası ve diğer idari tedbirlerden oluşur.
- Diğer idari tedbirler mülkiyet kamuya geçirilmesi ve ilgili kanunda öngörülen işyeri ruhsatın eline alınması gibi tedbirlerdir.
- Türk Ceza Kanunu'nda ceza olarak hapis cezası ve adli para cezası uygulanırken, Kabahatler Kanunu'nda idari para cezası ve diğer idari tedbirler uygulanır.
- 07:39Kast ve Taksir
- Kast, kabahat veya suçun maddi unsuru bilerek ve istenerek işlenmesidir.
- Taksir, kabahat ve suçun neticesi öngörülmeyerek ihmal sonucu, dikkat ve özen yüküne aykırılık sonucu işlenmesidir.
- Kabahatler Kanunu'nda hüküm bulunmayan hallerde hem kasten hem taksirle işlenebilir, Türk Ceza Kanunu'nda ise suçlar kural olarak kasten işlenebilir.
- 09:14Kabahatler Kanunu'nda Özel Durumlar
- Kanun hallerine ilişkin hükümler ancak kasten işlenen kabahatler bakımından uygulanır.
- 15 yaşını doldurmamış çocuk hakkında idari para cezası uygulanmaz.
- Akıl hastaneleri hukuki ve sonuçları algılayamayan veya davranışlarını yönlendirme yeteneğini önemli derecede azalmış olan kişi hakkında idari para cezası uygulanmaz.
- 10:52Kusurlu Ortadan Kaldıran ve Etkileyen Nedenler
- Akıl hastalığı olan kişiler mülkiyetin para geçirmesi veya idari yaptırımlara maruz kalmışsa, sadece idari para cezası uygulanmaz.
- Kusuru ortadan kaldıran sebepler arasında meşru müdafaa, akın kullanılması, kanun hükmünün yerine getirilmesi ve amir emri bulunur.
- Kusuru etkileyen nedenler arasında alkol ve uyuşturucu kullanımı, sevgili kusurlu yitirilmesi, dilsizlik ve küçük yaşta olma gibi durumlar yer alır.
- 12:28Kabahat ve İdari Yaptırım Örnekleri
- Kanun hükmünün yerine getirilmesi durumunda, örneğin ambulans hız sınırını geçerse, idari yaptırım uygulanmaz.
- Zorunluluk hali durumunda, örneğin yabani hayvanla karşılaşıldığında ve saldırıya uğrandığında, idari yaptırım uygulanmaz.
- Kabahatlerde teşebbüs oluşturulmaz, ancak özel hükümlerde teşebbüs de uygulanabilir ve suç teşebbüse gönül vazgeçme hükümleri kabahatler bakımından da uygulanır.
- 15:15Kabahatlerde İştirak ve İctima
- Kabahatlerde iştirak eden herkes fail olarak idari parası verilir, iştirak edenlerin türleri (yardım eden, azmetten) yoktur.
- Özel niteliği taşıyan kişiler arasında suç, diğer kişiler arasında kabahat olarak tanımlanan fiili ortaklıklar işlenmesi halinde suça iştirake ilişkin hükümler uygulanır.
- İctima, bir fiil ile birden fazla kabahati işlenmesi halinde, bu kabahatlere ilişkin sadece idari para cezası öngörülmüşse en ağır idari para cezası verilir.
- 19:01İdari Yaptırım Türleri
- İdari yaptırımlar temel olarak idari para cezası, mülkiyet kamuya geçirmesi ve ilgili kanun öngörülen tedbirler şeklinde ikiye ayrılır.
- İdari para cezası mahdu (belirli bir tutar) veya nispi (oransal) olabilir, örneğin kara para aklama ve şüpheli işlem bildirime ship kimlik tespiti gibi kabahatlerde 5.000 TL civarında idari para cezası kesilebilir.
- İdari para cezası, kişinin durumuna ve ekonomik durumuna göre 10.000-100.000 TL arasında kesilebilir, bu durumda alt üst sınır 10.000 ve 100.000 olarak belirlenmiştir.
- 22:28İdari Para Cezalarının Tahsil Edilmesi
- Üst düzenleyici denetleyici kurumlara 2016'da Kişisel Veri Koruma Kurumu, 2018'de Nükleer Düzenleme Kurumu, 2019'da Sigorta Özel Emeklilik Düzenleme Denetleme Kurumu eklenmiştir.
- Diğer kamu kurum ve kuruluşları tarafından verilen idari para cezaları, ilgili kanunlardaki hükümler saklı kalmak kaydıyla genel bütçeye (hazineye) gelir kaydedilir.
- Sosyal güvenlik kurumları mali idari para cezaları kendi güçlerini geri kaydedilir.
- 23:15İdari Para Cezalarının Ödeme Koşulları
- Kişi ekonomik durumu müsait olmadığı halde idari para cezası ilk taksidi peşin ödenme koşuluyla bir yıl içinde dört eşit taksit halinde ödenmesine karar verilebilir.
- Taksitleri zamanında ve tam olarak ödenmemesi halinde idari parası kalan kısmı da tam tahsil edilir.
- Taksitlerin tamamı ödenmemesi durumunda, kalan tüm tutar o anda ödenmesi gerekir ve borç muhacir hale gelir.
- 24:16İdari Para Cezalarının Tahsil Usulü
- Genel bütçe gelir kaydedilmesi gereken ilerilerına ilişkin kesinleşen karlar, 21 Temmuz 2013 tarihli ve 6183 sayılı kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığı tarafından vergi dairesi başkanlıkları veya vergi dairelerine gönderilir.
- Sosyal güvenlik kurumları mali idaresi tarafından verilen idari para cezaları, ilgili kanunlarında aksi hüküm bulunmadığı takdirde kendi tarafından tahsil olur.
- Diğer kamu kurum ve kuruluşları tarafından verilen ve genel bütçeye kaydedilmesi gereken idari para cezaları, kanun özel kurum bulunmadığı takdirde genel hükümlere tabidir.
- 25:02İdari Para Cezalarının Tahsil Edilme Süreci
- İdari parası tahsisten itibaren en geç bir ay içerisinde ilgili kamu kurum ve kuruluşuna bildirilir.
- İdari para cezası veya kamu görevlisi ilgi rıza göstermesi halinde bu tahsilatların tahsilatı derhal kendisi gerçekleştirir.
- İdari para cezası kanun yolu başvurmadan önce ödeyen kişiden bunun dörtte üçü tahsil edilir, peşin ödemek kişinin bu karara karşı kanun yoluna başvurma hakkını etkilemez.
- 26:07İdari Para Cezalarına Karşı Kanun Yolları
- İdari para cezası mülkiyet kamu geçirmesini gerektiren bir karara karşı, kararın ilgili kişiye tebliğ ve tefm tarihinden itibaren onbeş gün içerisinde kişi hakkında idari parası ve mülkiyet kamuya geçirilmesi karar veren kişi suç ceza hakimliğine başvurabilir.
- Başvuru kanyonunda sonuç alamaz ise yedi gün içerisinde itiraz kanyonuna gidilebilir.
- Kanun yollarına gitmeden önce peşin ödeme yapıldığında, ödenen tutar dörtte üçü indirilir ve bu durum kanun yollarına gitme hakkını etkilemez.
- 28:39İdari Para Cezalarının Yeniden Değerleme Oranı
- İdari para cezaları her takvim yılbaşında geçerli olmak üzere, 4 Ocak 1961 tarihli ve 2113 sayılı Vergi Kanunu Mükerrer 298. maddesi hükümleri aracı tespiti ve ilahi yeniden değerleme oranı artırılarak uygulanır.
- Örneğin, 5549 sayılı kanunun 3. maddesi düzenlenmiş, kimi tespiti, 4. maddesi düzenlenmiş şüpheli işlem bildirimi, 6. maddesi düzenlenmiş devamlı bilgi verme yükümlülükleri için öngörülmüş kabahatlerde 5000 TL idari para cezası öngörülmüştür.
- Bu 5000 TL her yıl yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır: 2014 yılında 5000 TL, 2015 yılında 5500 TL, 2016 yılında 6000 TL, 2017 yılında 7500 TL şeklinde her yıl yeniden değerleme oranında artırılır.