Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi'nde sunulan "İstatistik Giriş" dersinin ikinci konusu olan "İstatistik Verileri" dersinin bir eğitim içeriğidir. Bir eğitmen tarafından sunulan videoda veri kavramı ve veri türleri detaylı şekilde anlatılmaktadır.
- Video, veri kavramını açıklayarak başlıyor ve veri türlerini üç ana kategoride inceliyor: değişken sayısına göre (tek, iki ve çok değişkenli), ölçüm türlerine göre (nicel ve nitel) ve kayıt türüne göre (kesitli, zaman serisi ve panel veriler). Ayrıca veri kaynaklarının (canlı, belgesel, doğal) özellikleri ve örnekleri de açıklanıyor.
- Videoda nicel verilerin kesikli ve sürekli olarak, sürekli verilerin ise aralıklı ve oransal ölçeklerde nasıl sınıflandırıldığı detaylı şekilde anlatılıyor. Son bölümde ise veri türlerinin özelliklerini ve örneklerini içeren değerlendirme soruları çözülüyor ve doğru cevaplar açıklanarak veri türlerinin nasıl ayırt edileceği gösteriliyor.
- 00:02Veri Kavramı ve Türleri
- Veri, araştırma konusuyla ilgili toplanan işlenmemiş ham bilgilere denir ve verilerin bir araya gelmesine veri kümesi adı verilir.
- Veriler bir araya getirilerek düzenlenirse enformasyon olarak adlandırılır ve istatistiksel analizler ham bilgilere dayanarak yapılır.
- Veri türleri değişken sayısına, ölçüm türlerine ve kayıt türüne göre üç farklı şekilde sınıflandırılır.
- 02:43Değişken Sayısına Göre Veri Türleri
- Tek değişkenli veriler, adı üzerinde tek bir değişkenden gözlem alındığında elde edilen verilerdir.
- İki değişkenli veriler, bir birimde iki farklı değişken gözlemlendiğinde oluşur.
- Çok değişkenli veriler, bir birimde birden fazla değişken hakkında bilgi elde edildiğinde ortaya çıkar.
- 03:21Ölçüm Türlerine Göre Veri Türleri
- Ölçüm türlerine göre veriler nicel (kantitatif) ve nitel (kalitatif) olarak ikiye ayrılır.
- Nitel veriler, cinsiyet, medeni durum, saç rengi gibi sayısal olmayan verilerdir ve sınıflayıcı (nominal) veya sıralayıcı (ordinal) olabilir.
- Nicel veriler, yaş, kilo, başarı notu gibi sayısal verilerdir ve kesikli veya sürekli olarak sınıflandırılır.
- 07:17Nicel Verilerin Ölçüm Ölçekleri
- Sürekli veriler, aralıklı ve oransal olmak üzere ikiye ayrılır.
- Aralıklı ölçekte, üzerinde durulan değişken belirli iki değer arasında sonsuz değer alabilir ve sıfır değeri ölçülen karakteristiğin olmadığını göstermez (örneğin sıcaklık).
- Oransal ölçeğe göre, ölçülen karakteristiğin sıfır olması o karakterin olmadığını gösterir ve aynı ölçülen bir karakteristik diğerinin katlarıyla ifade edilebilir (örneğin ağırlık ve boy).
- 10:09Kayıt Türüne Göre Veri Türleri
- Kesit veriler, belirli bir anda, belirli bir günde veya belirli bir zaman aralığında toplanmış verilerdir.
- Zaman serisi veriler, değişkenin yıllara göre değişimi şeklinde toplanan verilerdir.
- Panel veriler, hem zaman hem de kesit verilerinin bir arada olduğu, birden fazla kişi birimlerinin birden çok zaman diliminde ölçüldüğü verilerdir.
- 11:26Veri Özellikleri ve Kaynakları
- Veri fonksiyonel, yeterli, güvenilir ve doğru olmalıdır.
- Veri kaynakları üç gruba ayrılır: canlı veri kaynakları (bitki, hayvan, insan), belgesel veri kaynakları (yayınlanmış ve yayınlanmamış) ve doğal veri kaynakları (yaşayan ve kalıntı).
- Belgesel veri kaynakları arasında yayınlanmış belgeler (kitap, ansiklopedi, gazete, dergi, araştırma, istatistikler) ve yayınlanmamış belgeler (belge, bulgu, arşiv evrakları) bulunur.
- 12:30Veri Türleri ve Değerlendirme Soruları
- Ölçüm türlerine göre veriler nicel, nitel, sınıflayıcı ve sıralayıcı olabilir; kayıt türüne göre panel şeklinde olabilir.
- Nitel veri, niteleyici bilgileri içerir (örneğin öğrencilerin cinsiyeti); nicel veri ise sayısal ölçülen karakterleri içerir (örneğin boy).
- Sıralayıcı verilerde sıralama söz konusudur (örneğin istatistik notu en yüksek olan ilk beş öğrenci).
- 14:54Veri Türleri ve Özellikleri
- Türkiye İstatistik Kurumu'nun sağladığı veriler yayınlanmış veri kaynağına örnektir.
- Sürekli veriler virgülle ifade edilebilen sayısal değerlerdir (örneğin kilo, ülke yüzölçümü).
- Verilerin taşıması gereken özellikler arasında fonksiyonel, yeterli, güvenilir ve doğru olmak vardır, ancak kesin olmak bu özellikler arasında değildir.