Buradasın
İstanbul'un Surları ve Kapıları Hakkında Tarihi Gezi Rehberi
youtube.com/watch?v=qkFY3icqMrAYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir tarih rehberi tarafından sunulan İstanbul'un surları ve kapıları hakkında bilgilendirici bir gezi formatındadır. Rehber, izleyicilere İstanbul'un tarihi ve mimari özelliklerini detaylı bir şekilde anlatmaktadır.
- Video, İstanbul'un fethiyle ilgili yanlış anlatımlarla başlayıp, Edirnekapı'nın gerçek tarihsel önemi üzerine odaklanmaktadır. Ardından İstanbul'un üç ana sur grubu (kara surları, Haliç surları ve Marmara denizi surları) tanıtılıyor ve Edirnekapı'dan başlayarak Ayvansaray, Balat, Fener, Eminönü, Sarayburnu, Yedikule gibi sur kapıları ziyaret ediliyor. Son bölümde ise İkinci Mahmut döneminde halkın yeniçerilere karşı ayaklanması ve surların günümüzdeki durumu ele alınıyor.
- Rehber, Fatih'in İstanbul'u fethettiğinde Edirnekapı'dan değil surların yıkıntılarından girdiğini, şehrin içine girdikten sonra Cuma namazı için Ayasofya'ya gittiğini ve Osmanlı'nın saltanat kapısı olarak Edirnekapı'nın önemini vurguluyor. Ayrıca surların mimari özellikleri, savunma sistemleri ve tarihsel önemi hakkında detaylı bilgiler sunuluyor.
- 00:01İstanbul'un Fethi ve Fatih'in Kapıdan Girişleri
- İkinci Abdülhamid Han'ın ressam Zonaro'ya çizdirdiği İstanbul'un fethiyle ilgili tablolar vardır.
- Fatih'in askerleri ve Akşemseddin'in kapıdan girişini ressam Hasan Rıza da çizmiştir.
- Fatih, 1453'te İstanbul'u fethettiğinde askerleriyle birlikte bu kapıdan değil, Edirnekapı ile Topkapı arasındaki sur yıkıntılarından sürünerek girmiştir.
- 01:01Fatih'in Kapıdan Girişinin Gerçek Zamanı
- İstanbul 29 Mayıs'ta fethedildi ve aradan üç gün geçtiğinde, 2 Haziran'da (Cuma) Fatih ordusuyla şehirden çıktı.
- Ayasofya cami olmaya hazır olduğunda, Fatih ve ordusuyla birlikte buradan içeri girdiler ve Ayasofya'ya gidip cuma namazı kıldılar.
- Bu kapı, bu önemli olay nedeniyle son derece önemlidir.
- 01:42Edirnekapı ve Mihrimah Sultan Camii
- Edirnekapı bölgesinde Osmanlı'nın İstanbul surlarının en muhteşem kapısı ve Mihrimah Sultan Camii bulunmaktadır.
- Mihrimah Sultan Camii devasa boyutlarda bir avlusu, önünde kervansarayı ve avlusunda dev bir medresesi vardır.
- Bu cami bir "kışla camisi"dir; Osmanlı ordusu Avrupa'ya sefer yapacağı zaman burada kışlayıp namazlarını kılıp hazırlandıktan sonra Edirnekapı'dan çıkıyorlardı.
- 02:55Şehir Dışında ve İçinde Olma Kavramı
- Edirnekapı'dan birkaç adım dışarı çıkıldığında şehrin dışına çıkmış olunur.
- Bu durum, Fatih'in İstanbul'u fethi öncesi Romalıların ikamet ettiği ve Fatih'in kuşattığı yer olarak önemlidir.
- Kapıdan dışarı çıktığımızda, 1453 yılının 2-5-10 Nisan tarihinde Fatih'in askerleri arasındayız, ancak 29 Mayıs'ı geçtikten sonra içerdeyiz ve şehir alınmış olur.
- 04:38Edirnekapı'nın Önemi ve Şehir Surları
- Edirnekapı, Osmanlı Devleti'nin saltanat kapısıdır.
- Görülen surlar şehir surlarıdır ve şehri çeviren surlardır.
- Surlar birbirine karıştırılmamalıdır; bazıları dağın başına bir kale, bazıları şehrin kenarında sadece yönetici aileyi çeviren iç kale, bazıları ise şehri çeviren surlardır.
- 05:30İstanbul'un Surları ve Tarihi
- İstanbul'un surları ilk olarak Konstantin tarafından değil, Bizans adlı delikanlı tarafından kurulduğu bir efsane vardır.
- Bizans, kahinlerin "körler ülkesinin karşısına kuracaksın şehri" dediği Sarayburnu'na yerleşerek ilk şehir surlarını inşa etmiştir.
- Konstantin İstanbul'u başkent seçti ve şehir surlarını genişletti, II. Theodosius döneminde ise surlar son kez genişletildi.
- 07:30İstanbul'un Sur Sistemleri
- İstanbul'daki surlar üç gruba ayrılır: kara surları, Haliç surları ve Marmara denizi surları.
- Kara surları Edirnekapı'dan başlayarak Yedikule Hisarı'na kadar uzanır ve Marmara denizi ile bitişir.
- Haliç surları Ayvansaray'dan Eminönü'ne kadar, Marmara denizi surları ise Sarayburnu'dan Yedikule'ye kadar uzanır.
- 09:23Sur Gezisi ve Kapılar
- Gezide Edirnekapı'dan başlayarak Ayvansaray'a kadar yürüyecek, Balat-Fener hattında ara ara yürüyecek ve arabaya binilecek.
- Eminönü'nde arabadan inilecek çünkü buradaki surların çoğu yok edilmiş, sadece iki burç parçası kalmıştır.
- Yedikule'ye kadar yürüyecek, sonra Yedikule'den buraya doğru Silivri Kapısı, Belgrad Kapısı gibi meşhur kapıları yürüyerek ve ara sıra arabayla gezilecek.
- 10:22Sur Kapılarının Savunma Sistemi
- Sur kapılarında kemerli bir kapı ve kapının kenarlarına illaki burçlar bulunur.
- Burçlar, şehri ele geçirmek isteyen orduların kapıyı kırmaya çalışırken, tepeden ve yanlardan savunma yapmak için kullanılır.
- Edirnekapı çok özel bir kapıdır çünkü Fatih İstanbul'u fethettiğinde Roma imparatorlarının seçtiği altın kapı (Golden Gate) yerine bu kapıyı saltanat kapısı olarak seçmiştir.
- 13:05Osmanlı Padişahlarının Eyüp Sultan Ziyareti
- Fatih'ten Sultan Vahdettin'e kadar 36 Osmanlı padişahı, tahta geçtiklerinde önce Eyüp Sultan'a gitmiştir.
- Padişahlar Topkapı Sarayı'ndan saltanat kayığı ile Haliç'e gidip, Bostan İskelesi'nde kıyıya çıkarak Eyüp Sultan'a yürümüşlerdir.
- Padişahlar Eyüp Sultan'dan at sırtında şehre girmiş, önce Fatih'in türbesi, sonra diğer padişahların mezarlıklarını ziyaret ederek Topkapı Sarayı'na gitmişlerdir.
- 15:22Edirnekapı'nın Sembolleri
- Edirnekapı'nın üzerinde makas, alemli flama, kılıç, servi, kama gibi semboller bulunmaktadır.
- Kapının bazı taşları kırılmıştır çünkü bu sembollerin üstüne vurulmuştur.
- Bu zararlar 1826 yılında Vakayı-i Hayriye ile Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılmasından sonra yapılmıştır.
- 16:58İkinci Mahmut Dönemi Yeniçeri Ayaklanması
- İkinci Mahmut döneminde hükümdar ve halk, bozulmuş orduya darbe yaptı ve yeniçerilerin kışlalarını işgal ettiler.
- Aksaray, Süleymaniye ve Eminönü'deki yeniçeri kışlaları işgal edildi, yeniçerilerin birçoğu öldürüldü, bir kısmı kaçtı.
- Halk, Edirnekapı, Eyüp ve Karacaahmet mezarlıklarındaki binlerce yeniçeri mezartaşını kırdı ve yeniçeri sembollerini yok etmeye çalıştı.
- 18:30Yeniçeri Ortalarının Kapıları
- Yeniçeri ortaları (bölükler) kapıların kenarında sabahtan akşama, geceden sabaha bekleyerek şehri koruyorlardı.
- Yeniçeriler, kapıların içlerine kendi ortalarının (bölüklerinin) amblemlerini işlerlerdi.
- 1826'da yeniçeriler yok edildikten sonra kapıların içlerine karakollar kuruldu, örneğin Cibali Karakolu İkinci Mahmut tarafından kurulmuştur.
- 20:34Yeniçerilerin Su Taşıları
- Yeniçeriler kapıların yanında dev taş küntler koymuş, bunlar sabahleyin temizlenip suyla doldurulurdu.
- Yolcular bu su taşlarından su alıp içebilir, sonra "Rahmet ya da Allah razı olsun" diyerek devam edebilirlerdi.
- Günümüzde bu su taşları kırılmış, çatlamış durumda ve acilen bakıma ihtiyaç duyuyorlar.
- 21:34İstanbul Surları'nın Durumu
- İstanbul Surları'nın bilgilendirme tabelaları son üç yılda üç defa yenilenmiş, ancak her seferinde kırılmış durumda.
- Konuşmacı, surların önündeki hendekleri suyla doldurup kayıkla gezme projesi hazırladığını belirtiyor.
- Surların dibinde güvenli yürüme yolları yapılması ve surların korunması için önlem alınması gerektiği vurgulanıyor.