Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Bir Söz Sözü Açtı" programında sunucu Tavla Arvas, emekli kurmay albay Ziya Burcuoğlu ve diğer eski öğrencilerle birlikte İstanbul Boğazı'nın Anadolu yakasındaki semtleri ve Kuleli Askeri Lisesi'nin tarihini anlatmaktadır.
- Video, İstanbul Boğazı'nın Anadolu yakasındaki Çengelköy, Kuleli, Beylerbeyi, Kuzguncuk ve Üsküdar semtlerinin tarihi ve kültürel değerlerini ele almaktadır. İlk bölümde Çengelköy ve Kuleli semtleri hakkında bilgiler verilirken, devamında Kuleli Askeri Lisesi'nin tarihi, mimari özellikleri ve eğitim hayatı anlatılmaktadır. Son bölümde ise Üsküdar'daki önemli tarihi yapılar (Şemsi Ahmet Paşa Camii, Kız Kulesi, Selimiye Kışlası) tanıtılmaktadır.
- Programda ayrıca 23 Ocak 1913'teki "Baba Ali Baskını", 1950 seçimleri, Vaniköy Camii'nin yangından sonra restorasyonu, Kırım Harbi, Kuleli Vakası, işgal dönemindeki durum ve 15 Temmuz 2016 olayından sonra lisenin durumu gibi tarihsel olaylar da ele alınmaktadır. Programın sonunda Balkanlar'ın anlatılacağı belirtilmektedir.
- 00:06Programın Tanıtımı ve Konuk
- Tavla Arvas ve Recep Tayyip Mutlu, "Bir Söz Sözü Açtı" programında emekli kurmay albay Ziya Burcuoğlu'nu konuk olarak kabul ediyorlar.
- Program, İstanbul Boğazı'nın Anadolu yakasını anlatarak devam ediyor ve bu bölümde Çengelköy'e odaklanıyor.
- Konuk, Çengelköy'de mezun olduğunu ve orada Kuleli Askeri Lisesi'nin bulunduğu yerde olduğunu belirtiyor.
- 02:26Boğaziçi Hatıraları ve Balkan Harbi
- Program, Boğaziçi hatıralarını Vaniköy, Çengelköy, Beylerbeyi, Kuzguncuk ve Üsküdar'a kadar anlatarak sonlandırıyor.
- Önümüzdeki hafta Balkan Harbi'nin anlatılacağı yeni bir program başlayacak.
- 23 Ocak 1913'te İttihatçılar, Balkan Harbi esnasında Sadaret Binası'nda (bugünkü İstanbul Valiliği binası) darbe düzenleyerek iktidarı ele geçirmişler.
- 06:091950 Seçimleri ve Tek Parti Dönemi
- Konuk, 1950 yılındaki 14 Mayıs seçimlerini hatırlıyor ve o dönemde köylerde sandık başkanlarının oylarının Halk Partisi'ne gittiğini anlatıyor.
- 1946 seçimlerinde "gizli oy, açık tasnif" taktiği uygulanmış, seçmenler sandık başındakilere kime oy verdiklerini gösteriyor, sandıklar gizli açılıp istedikleri gibi sonuçlar yazılıyordu.
- Konuk, bu durumu yeni nesilin anlayamadığını ve inanmadığını belirtiyor.
- 09:12Vaniköy Camii ve Çengelköy
- Vaniköy Camii, 2020'de çıkan yangından büyük bir kısmı yanmış ve 18 ay önce başlatılan restorasyon çalışmalarında %95 sona ermiş.
- Konuk, Vaniköy Camii'nde küçük bir cemaat olmasına rağmen hoparlör ve kabloların gereksiz olduğunu, bu durumun yangında kısa devre oluşmasına neden olduğunu belirtiyor.
- Çengelköy, 19. yüzyılda Kaptan-ı Derya ve valiliklerde bulunmuş Çengeloğlu Tahir Paşa'nın yaptırdığı mescitten ismini almış, ayrıca Bizans'tan kalan tarihi eserler ve Ayazmalar da bulunuyor.
- 13:18Çengelköy'ün Önemli Yalılar ve Kuleli Askeri Lisesi
- Çengelköy'de Sadullah Paşa Yalısı, Abdullah Paşa Yalısı ve Server Bey Yalısı gibi meşhur yalılar hala ayakta duruyor.
- Çengelköy'ün en önemli özelliği Kuleli Askeri Lisesi'dir.
- Konuk, Kuleli Askeri Lisesi'nin durumunu sorguluyor.
- 13:58Kuleli Askeri Lisesi'nin Tarihi
- Kuleli Askeri Lisesi, İstanbul'un en önemli askeri mimarilerinden biridir ve Fatih Sultan Mehmet devrinden itibaren Kanuni döneminde kasırlar yapılmıştır.
- İkinci Mahmut döneminde süvari birlikleri için inşa edilen kışla, Kuleli Askeri Lisesi'nin ilk yapısını teşkil etmiştir.
- Sultan Abdülmecid Han devrinde kışla yarı kagir olarak inşa edilmiş ve iki tarafına kuleler yapılmış, bu nedenle Kuleli Kışlası olarak anılmaya başlanmıştır.
- 15:00Kuleli'nin Tarihi Olayları
- Kırım Harbi'nde (1854) İngiliz ve Fransız askerleri Kuleli Kışlası'nda kalmışlardır.
- Tarihte "Kuleli Vakası" olarak geçen bir darbe teşebbüsü vardır; bu darbe Abdülmecid Han'ı tahttan indirmek için yapılmıştır.
- İşgal zamanında İngilizler Kuleli'yi işgal etmiş, Türk talebelerini dağıtarak yerine Ermeni çocuklarını getirip bir Ermeni yetimhanesi haline getirmişlerdir.
- 17:01Kaymak Mustafa Paşa Camii
- Kuleli'nin hemen yanında Kaymak Mustafa Paşa Camii vardır ve üçüncü Ahmet Han'ın devrinde Kaptan-ı Deryası olan Kaymak Mustafa Paşa tarafından yaptırılmıştır.
- Cami ikinci Abdülaziz Han döneminde bir elden geçirilmiş ve yakın zamanda restorasyonu yapılmıştır.
- Kuleli Camisi de diye anılır ancak esas ismi Kaymak Mustafa Paşa Camisidir.
- 17:4915 Temmuz Olayı ve Kuleli'nin Günümüz Durumu
- 15 Temmuz 2016 yılında Kuleli'de müessif bir olay olmuştur; oradaki öğrenciler kullanılmıştır.
- İlk defa bir darbede askeri öğrenciler, lise öğrencileri kullanılmıştır; Fetö'cüler öğrencileri kandırarak okula getirip tatil başlamıştı.
- Çengelköy Polis Karakolu'nun önünde yaklaşık 10-15 şehit verilmiş ve sivil halklardan yaralılar olmuştur.
- 19:15Kuleli'nin Günümüzdeki Kullanımı
- Kuleli'nin sahildeki tarihi bina müze yapılmak üzere olup, Boğaz'ın incisi olarak nitelendirilmektedir.
- Askeri lisenin kullandığı binalar arkasında bahçede olup, şu anda Kara Harp Okulu yerleşkesi olarak kullanılmaktadır.
- Eskiden lise olarak devam eden Kuleli, şimdi sadece tarihi bina olarak müze olarak kullanılmaktadır.
- 20:52Kuleli Askeri Lisesi'nde Din Eğitimi
- Kuleli Askeri Lisesi, 1957-1960 yılları arasında lise tahsilini yapan ve hayatının en verimli dönemlerini geçirdiği bir yerdir.
- Kimya hocası Hüseyin Hilmi İşık, fen ve kimya derslerini sevdiren, dini, milli ve manevi değerleri tanıtan bir kişidir.
- Hoca, ecdadımızın bize miras bıraktığı dinimizi doğru kaynaklardan öğrenmemizi sağlamış ve "Tam İlmihal Saadet-i Ebediye" kitabıyla İslamiyeti doğru olarak öğrenme imkanına kavuşturmuştur.
- 22:33Hoca'nın Dini Anlatım Yöntemi
- Hoca, siyasal İslamcılardan farklı olarak Peygamber Efendimiz ve arkadaşlarının yaşadığı dini anlatmıştır.
- Hoca, nakil meselesini anlatarak "şu zat böyle buyurmuş, şu zat böyle demiş" şeklinde metodolojik bir anlatım yapmıştır.
- Hoca derslerde son 10 dakikasını soru-cevap periyoduna ayırır, özellikle dini konulardaki soruları cevaplardı.
- 25:22Dini Etkinlikler ve Eğitim
- Sene içerisinde kandil akşamları, Miraç Kandili gibi mübarek gün ve geceler anlatılırdı.
- Hoca, namaz kılmanın faydalarını, namaz kılmamanın zararlarını, oruç tutmanın faydalarını, oruç tutmamanın zararlarını anlatırdı.
- O dönemde oruç tutmayan Kuleli'de talebe olmaz gibiydi ve birçok öğrenci beş vakit namaz kılardı.
- 27:33Dini Kaynaklar ve Eğitim
- Hoca, dinimizi doğru kaynaklardan öğrenmemizi ve özellikle "Tam İlmihal Saadet-i Ebediye" kitabının yaz tatillerinde okunmasını tavsiye ederdi.
- Hoca, o zamanki basından, gazetelerden kesinlikle din öğrenilmemesini tavsiye ederdi.
- Hoca, Fetö'cülerin kitaplarını okunmamasını zararlı olduğunu anlatırdı.
- 28:54Kuleli ve Tarihi Yerler
- İhlas Holding'in kurucusu Enver Ören, Kuleli'de mezun olmuştur.
- Asen, Kuleli'yi bitirdikten sonra askeriyeden ayrılarak İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi'ne geçmiştir.
- Kuleli Camii restore edilmiş olup, Beylerbeyi ve Kuzguncuk'a doğru konumlanmıştır.
- 30:10Sultan Vahideddin Han Köşkü
- Sultan Vahideddin Han Köşkü, Sultan Vahideddin'in veliahtken okula oturduğu ve padişah olduğu tebliğ edildiği yerdir.
- Köşk, Çengelköy'ün tepesinde bulunmakta ve Cumhurbaşkanı tarafından kullanılmaktadır.
- Köşk, Özal döneminde başbakanlık konutu olarak restorasyon için başlatılmış, ancak Özal'ın vefatı üzerine inşaat durmuş, 2007 yılında Erdoğan döneminde başbakanlık çalışma ofisi ve devlet konuk evi olarak restore edilmiştir.
- 32:08Beylerbeyi'deki Tarihi Yerler
- Beylerbeyi'nde Hamidi Evvel Camii ve Beylerbeyi Sarayı bulunmaktadır.
- Hamidi Evvel Camii, Birinci Abdülhamid Han'ın yaptırdığı yalı camisidir ve külliyede sıbyan mektebi, hamam, muvakkithane ve iki çeşme bulunmaktadır.
- İkinci Abdülhamid Han, camiyi restore edip ikinci bir minare yaparak çift minare haline getirmiştir.
- 34:46Beylerbeyi Sarayı
- Beylerbeyi Sarayı, 1865 yılında Abdülaziz Han tarafından mermer olarak inşa ettirilmiştir.
- Sarayın deniz tarafında haremlik ve selamlık olarak deniz köşkleri bulunmaktadır.
- Saray, boğaza paralel olarak yapılmış olup, yaklaşık 65 metre uzunluğunda, altı salon ve yirmialtı oda bulunmaktadır.
- Beylerbeyi Sarayı, Dolmabahçe Sarayı gibi yağma edilmediği için orijinal haliyle günümüze kadar gelmiştir.
- 36:36Yıldız Sarayı ve Kuzguncuk
- Yıldız Sarayı'nın son restorasyonu bitmek üzere olup, yakında yeniden açılacaktır.
- Yıldız Sarayı'nda Sultan Abdülhamid Han'ın biriktirdiği tarihi eşyalar yağma edilmiş ve Avrupa'da müzayelerde satılmıştır.
- Kuzguncuk'ta cami, kilise ve havra yan yana bulunmakta olup, Osmanlı döneminden günümüze kalan bir hatıradır.
- 40:19Üsküdar'daki Tarihi Yerler
- Üsküdar'da Mimar Sinan'ın eseri olan Mihrimah Sultan Camii ve Sultan III. Ahmed'in çeşmesi bulunmaktadır.
- Üsküdar'da dört hanım sultan'ın yaptırdığı cami ve külliyeler, Ayazma Camii ve Aziz Mahmut Hüdai Hazretleri'nin camisi ve türbesi bulunmaktadır.
- Aziz Mahmut Hüdai Hazretleri, Bursa'da kadılık yapmış, İstanbul'a gelerek tefsir, hadis ve fıkıh dersleri vermiş, Sultan I. Ahmet Han'ın cami açılışlarında bulunmuştur.
- 43:29Kuşkonmaz Camii
- Şemsi Ahmet Paşa Camii, Mimar Sinan'a yaptırılan ve bugün medresesi ve kütüphanesi hala kullanılan bir külliye halindedir.
- Caminin ismi, üzerine kuşların konmaması ve kirletmemesi için Mimar Sinan'ın rüzgarların kesiştiği Üsküdar'daki bir burnu tespit etmesiyle verilmiştir.
- Caminin inşaatında Mimar Sinan'ın amelelik yaptığı ifade edilir ve kubbenin üzerindeki kurşunlar tertemizdir çünkü hiçbir kuş bu caminin üzerinde uçmaz.
- 45:24Üsküdar'daki Diğer Tarihi Yerler
- Kız Kulesi, Bizanslılardan kalma bir kuledir ve bugün hala devam etmektedir.
- Üsküdar'da Selimiye Kışlası, III. Selim'in yaptırdığı ve bugün birinci ordu kumandanlığı karargahı olarak kullanılan bir yapıdır.
- Sultan II. Abdülhamid Han'ın yaptırdığı tıbbiye binası da bugün ayaktadır.