Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu webinar, Nilde Hanım moderatörlüğünde ve ISO 50001 enerji yönetimi sistemi konusunda uzman olan Gülşen Akgün İnce'nin sunumuyla gerçekleştirilmektedir. Gülşen Hanım, İTÜ çevre mühendisliği mezunu, 18 yıllık sektör tecrübesi ve 17 yıllık belgelendirme, denetim ve eğitim alanında deneyime sahiptir.
- Webinar, ISO 50001 enerji yönetim sistemi standartının temel yapı ve maddelerini detaylı şekilde ele almaktadır. Sunum, standartın planlama, uygulama, kontrol ve sürekli iyileştirme döngüsünü, bağlam, liderlik, dış ve iç hususlar, ilgili taraflar, risk ve fırsat kavramlarını, enerji gözden geçirme ve enerji performans göstergelerini açıklamaktadır. Ayrıca enerji referans noktası, veri toplama, yetkinlik, iletişim, operasyonel kontrol, tasarım, satın alma, performans değerlendirme ve yönetim gözden geçirme gibi önemli maddeler ele alınmaktadır.
- Webinar, Türkiye'de yasal gerekliliklerle ve sürdürülebilirlik kapsamında enerji yönetiminin önemi, belgelendirme zorunluluğu, ENPG (Enerji Performans Göstergeleri) kavramı, verimlilik artırıcı projeler ve devlet desteği gibi konuları da kapsamaktadır. Soru-cevap bölümünde ise 2023 yılı sonuna kadar sistem kurulması gerekliliği ve belge alma koşulları gibi konular detaylandırılmaktadır.
- 00:25ISO 50001 Enerji Yönetimi Sistemi Hakkında Giriş
- ISO 50001 enerji yönetimi sistemi hakkında detaylı bir konuşma yapılacak.
- Türkiye pazarında yasal gereklilikler ve sürdürülebilirlik kapsamında enerji yönetimi daha fazla gündeme gelmeye başlamıştır.
- Konuşma, ISO 50001 enerji yönetim sisteminin belgelendirilmesiyle ilgili yasal gereklilikler, hangi işletmelerin belgelendirilmeli olduğu ve standart gereklilikleri içerecek.
- 01:33Konuşmacılar Tanıtımı
- Gülşen Akgün İnce, İTÜ Çevre Mühendisliği Bölümü mezunu ve İTÜ'de yüksek lisansını tamamlamıştır.
- 18 yılı aşkın sektör tecrübesi olan Gülşen Hanım, önce sağlık sektöründe, sonra danışmanlık alanlarında çalışmış ve 17 yıl belgelendirme, denetim ve eğitim alanlarında farklı pozisyonlarda yer almıştır.
- Moderatör Nilde Hanım, 15 yılı aşkın süredir gıda sektöründe çalışmakta ve halihazırda SGS ve gıda bölümü yöneticisi olarak görev yapmaktadır.
- 03:12Sürdürülebilirlik Hedefleri ve Enerji Yönetimi
- Pandemi döneminden sonra sürdürülebilirlik hedefleri ile ilgili yaptırımlar başlamış ve sürdürülebilirlik raporlarının hazırlanması gerekmektedir.
- 2015'te Birleşmiş Milletler'e üye ülkeler tarafından oluşturulmuş ve 2030 yılına kadar ulaşılmak istenen hedeflerin içerisinde 9. ve 13. hedef iklim değişikliği ve endüstrilerle ilgili gereklilikler içermektedir.
- Sürdürülebilirlik raporlarında enerji ile ilgili kısımların mutlaka değinilmesi istenmektedir.
- 04:46Enerji Yönetimi Sisteminin Önemi
- İklim değişikliği ile ilgili konular gündeme gelmekte ve bu değişiklikler enerji ile ilişkilidir.
- Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli'ndeki araştırmalara göre karbondioksit salınımının büyük çoğunluğu fosil yakıtlarından kaynaklanmaktadır.
- Enerji ile ilgili iyileştirmeler yapıldığında karbondioksit emisyonlarının %19 ile %31 arasında azalması sağlanabilir.
- 06:10Yasal Gereklilikler
- ISO 50001, International Standard Organization tarafından çıkarılan standartlardan biridir.
- Yönetmeliklerde enerji kaynaklarının ve enerjinin kullanımında verimliliğin arttırılmasına yönelik projeler (WEB projesi) bulunmakta ve bu projelerden faydalanabilmek için ISO 50001 yönetim sisteminin kurulması zorunludur.
- 2023 yılı sonuna kadar belirli işletmelerin (endüstriyel tesisler, ticari binalar, hizmet binaları, kamu binaları, organize sanayi bölgeleri ve enerji üretim tesisleri) ISO 50001 yönetim sistemini kurma ve belgelendirme zorunluluğu bulunmaktadır.
- 09:10Enerji Yönetimi Sisteminin Faydaları
- Enerji yönetim sistemi, enerjinin daha verimli kullanılmasını sağlayarak enerji kullanımını azaltma yöntemleri sunmaktadır.
- Enerji kısıtlaması durumunda, enerji yönetim sistemi sayesinde üretim devamlılığı sağlanabilir.
- Enerji verimliliğini artırmak, kaynak tasarrufu sağlayarak rekabet gücünü artırır ve çevresel anlamda iklim değişikliğine olumlu katkı sağlar.
- 11:23ISO 50001 Standardı Hakkında Genel Bilgi
- ISO 50001 standardı 2018 yılında revize edilmiş olup, sadece normal endüstri tesisleri için değil, herhangi bir organizasyon (ofis, kamu binası) için kurulabilecek bir jenerik standarttır.
- Yeni revizyonlarla tüm standartlar ortak bir yapıya sahip olmuş, 4. maddeden 10. maddeye kadar olan yapı tüm standartlarda ortak bir yapıdır.
- Standardın yapısı planlama, uygulama, kontrol ve sürekli iyileştirme döngüsü çerçevesinde yer alır.
- 13:31Bağlam ve İlgili Taraflar
- Dış hususlar, yönetim sistemini dış etkileri ifade eder; örneğin enerji fiyatlarının artması, yasal mevzuatlar gibi.
- İç hususlar ise kuruluşun içinde olan ve yönetim sistemini etkileyebilecek konuları kapsar; çalışan kültürü, altyapı sistemi gibi.
- İlgili taraflar hem dış hem de iç hususlardan gelebilecek konuları içerir ve bu tarafların ihtiyaç ve beklentileri önemlidir.
- 16:35Liderlik ve Yönetim Sistemi
- Liderlik maddesi tüm yönetim sistemlerinde ön plana çıkmış, eski standartlardaki "yönetim temsilcisi" kavramı ortadan kalkmıştır.
- Artık tüm çalışanlar yönetim sistemini kendi işinin bir parçası olarak ele almak zorundadır.
- Üst yönetimin taahhüdü ve liderlik göstermesi, yönetim sistemlerinin etkin bir şekilde yürütülmesi için büyük önem taşır.
- 18:16Enerji Politikası ve Sorumluluklar
- Enerji politikası dökümane edilmek zorunda olup, sadece kendi çalışanlarına değil, ilgili taraflara da bilgi verilmelidir.
- Enerji ile ilgili görev, yetki ve sorumluluklar, görev tanımlarının ve prosedürlerin içerisine belirtilmelidir.
- Enerji referans noktası ve performans indikatörleri, risk ve fırsat kavramları yönetim sisteminin önemli unsurlarıdır.
- 21:15Planlama ve Enerji Gözden Geçirme
- Enerji yönetim sistemi ile ilgili ölçülebilir hedef ve amaçlar oluşturulmalıdır.
- Enerji gözden geçirme aşamasında hangi enerji tüketen noktaların olduğu belirlenmelidir.
- Enerji performans göstergeleri, kuruluşlara özgü olabilir; örneğin birim ürün başına tüketilen kilowatt saat, metrekare başına tüketim veya kilometre başına tüketilen litre gibi.
- 25:07Enerji Referans Noktası
- Enerji referans noktası, enerji performansında iyileşme veya azalma tespit etmemizi sağlayan bir ölçümezlik noktası olarak düşünülmelidir.
- Referans noktası belirli bir periyotun ortalama değerini temsil edebilir, ancak dönemsel faaliyetler yapan işletmeler için uygun dönemlerin dikkate alınması gerekir.
- Enerji referans çizgisini oluştururken, hava koşulları gibi dinamik faktörler ve ürün, vardiye sayısı gibi statik faktörler dikkate alınmalıdır.
- 27:07Veri Toplama ve Planlama
- Enerji ile ilgili verileri toplamak için bir planlama yapmak gerekir; hangi verilerin nereden alınacağı ve kimin sorumlu olacağı belirlenmelidir.
- Doğalgaz tüketimi, kilometre veya litre gibi verilerin faturalardan veya taşıtmatik sistemlerinden alınması gerekebilir.
- 27:52Yetkinlik ve Eğitim
- Enerji yöneticisi olabilmek için sertifika gereklidir ve klima bakım gibi enerji etkileyen işleri yapan çalışanların da uygun sertifikaları olmalıdır.
- Mentorluk veya usta-çırak ilişkileri gibi sözlü eğitimlerin de kayıt altına alınması gerekmektedir.
- 29:23İletişim ve Dokümantasyon
- Enerji performansı ile ilgili iyileştirme yapabilecek veya yorum yapabilecek kişilerin (stajyerler, dış hizmet sağlayıcılar) de dahil olması gerekmektedir.
- Dökümantasyon artık genellikle dijital ortamda yapılır ve yasal gerekliliklerle ilgili süreç içerisinde dökümanların saklanması gerekir.
- Yabancı çalışanlar için farklı dillerde yayınlanması ve dökümanların yedek alınması önemlidir, ayrıca arşivler su baskını gibi durumlara karşı korunmalıdır.
- 31:33Operasyonel Kontrol ve Tasarım
- Satın alma süreçlerinde enerji performansı kriterleri ve değerlendirme kriterleri belirlenmelidir.
- Tasarım değişikliklerinde enerji tüketimini etkileyebilecek faktörler değerlendirilmelidir.
- Tedarikçi seçiminde enerji ile ilgili kriterler oluşturulmalı ve tedarikçilerin enerji performansı değerlendirilmelidir.
- 34:14Kontrol ve Performans Değerlendirmesi
- Kurulan sistem belirli periyotlarda kontrol edilmeli ve performans göstergeleri izlenmelidir.
- Yasal gereklilikler takip edilmeli ve enerji etüdü gibi zorunlulukların yerine getirilip getirilmediği değerlendirilmelidir.
- Müşteri beklentileri, projeler veya kredi gereklilikleri gibi diğer gereklilikler de değerlendirilmelidir.
- 36:44İç Tetkik ve Yönetim Gözden Geçirme
- İç tetkik yapabilmek için ISO 19011 (iç tetikçi standardı) ve ISO 50001 (enerji yönetim sistemi standardı) ile ilgili bilinçlendirme eğitimine ihtiyaç vardır.
- İç tetiklerde bağımsızlık önemlidir ve gerektiğinde dış kurumdan destek alınabilir.
- Yönetim gözden geçirmesinde kritik performans göstergeleri, hedefler ve risk/fırsatlar değerlendirilmelidir.
- 38:14İyileştirme Maddesi ve Önemi
- İyileştirme maddesi, uygunsuzluk ve düzeltici faaliyetlerin olduğu, sürekli iyileştirmenin yer aldığı önemli bir maddedir.
- Standart gereği uygunsuzluklar ve düzeltici faaliyetlerin mutlaka kayıt altına alınması gerekmektedir.
- Kök sebep analizi yapılması önemlidir, çünkü sadece geçici düzeltmeler sistem açısından yeterli değildir.
- 39:57Sürekli İyileştirme ve Enerji Yönetim Sistemi
- Sürekli iyileştirme, tüm alanlarda aynı anda değil, enerji yönetim sisteminin önemli noktalarından başlayarak yapılmalıdır.
- Enerji yönetim sistemi kapsamında, 2023 yılı sonuna kadar sistem kurulması ve belgelendirme alınması gerekmektedir.
- Enerji verimliliği ile ilgili yönetmelikte, sadece sistem kurmak yeterli değil, belgelendirme şartı koymuşdur.
- 43:05Enerji Performans Göstergeleri ve Normalizasyon
- ENPG, Enerji Performans Göstergeleri'nin kısaltmasıdır.
- Enerji referans noktası belirlerken bazı değişkenleri dikkate almak gerekir, bu da normalizasyon anlamına gelir.
- Enerji tüketimi, hava koşulları gibi faktörlere bağlı olduğundan, geriye dönük analizlerde normalizasyon yapılması gerekir.
- 44:51Verimlilik Artırıcı Projeler ve Devlet Desteği
- Enerji verimliliği, iklim değişikliği ve enerji krizi nedeniyle son zamanların odak noktası olmuştur.
- Enerji tüketimini azaltmak, firmalara parasal anlamda iyileştirme sağlar ve devlet destekleri alınabilir.
- Devlet desteklerini alabilmek için enerji yönetim sistemini kurmak yeterli değil, EN 501 belgelendirmesi şart koşulmaktadır.
- 46:30EN 501 Enerji Yönetim Sistemi Hakkında Bilgiler
- EN 501 yönetim standardı, firma büyüklüğüne, ticari veya endüstriyel olmasına bakmadan jeneriktir.
- Standart gönüllülük esasına dayalıdır, zorunlu değildir.
- EN 501 için doğrudan teşvik bulunmamakta, ancak verimlilik artırıcı projeler kapsamında destek alınabilir.