Buradasın

ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Eğitimi

youtube.com/watch?v=B0zjguldgSM

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, Bursa Valiliği, Bursa Milli Eğitim Müdürlüğü, Enerji Bakanlığı ve Enerji Verimli Çevre Dairesi Başkanlığı tarafından düzenlenen "İşimiz Enerji Verimlilik" buluşmalarından bir eğitim sunumudur. Konuşmacılar arasında Türk Akreditasyon Kurumu uzmanı ve enerji, çevre ve kalite baş denetçisi Tekin Altuğ ve TS Bursa Bölge Koordinatörü Mehmet Hüsrev Bey bulunmaktadır.
Video, ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi standardının tanıtımı, kurulumu ve uygulanması üzerine kapsamlı bir eğitim içermektedir. Sunum, enerji verimliliğinin önemi, ISO 50001'in tarihsel gelişimi, standartın içeriği, kurulum aşamaları ve uygulama süreçleri hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır. Ayrıca enerji yönetim sisteminin kurulumu için gereken adımlar, belgelendirme süreci ve akreditasyon sistemi de açıklanmaktadır.
Eğitimde enerji yönetim sisteminin temel bileşenleri (enerji yönetim ekibi, enerji politikası, izleme-ölçme sistemleri, enerji performans göstergeleri), POCO (Planla, Uygula, Kontrol Et, Önleme Al) yaklaşımı ve teknik terimler (tetkik, ölçüm, enerji performansı, enerji referans çizgisi, risk, enerji hedefi) gibi konular detaylı şekilde ele alınmaktadır. Video, kamu kuruluşlarının enerji yönetim sistemi kurulumunda karşılaştıkları zorluklar ve çözüm önerileri ile soru-cevap bölümüyle sona ermektedir.

00:10Enerji Verimlilik Buluşması Tanıtımı: BEBKA 2001 Yenilik ve Verimlilik Mali Destek Programı kapsamında Bursa Valiliği, Bursa Milli Eğitim Müdürlüğü, Enerji Bakanlığı ve diğer kurumlar tarafından haftalık enerji verimlilik buluşmaları düzenlenmektedir.
Bu toplantıda konuk Tekin Altı, Türkak Akreditasyon Uzmanı ve Enerji, Çevre ve Kalite Baş Denetçisi olarak yer almaktadır.
Konuşma, ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi standardı kapsamında kamu kurumlarında enerji yönetim birimlerinin kurulması ve mevzuat gereği bir enerji yönetim sisteminin kurulması ve işletilmesi konusunu ele alacaktır.
03:56Yeşil Dönüşüm Çağının Önemi: Dünya yeni bir düzene geçiyor ve bu dönemi "yeşil dönüşüm çağının" başlangıcı olarak tanımlamaktayız.
Sanayileşme sonrası fosil yakıtların keşfedilmesiyle dünya kirletmeye başlamış ve Paris İklim Antlaşması'nın onaylanmasında, ortalama sıcaklığın 1,5 dereceye kadar yükselmesinin önlenmesi gerekiyor.
Türkiye, iklim değişikliğine karşı en kırılgan ülkelerden biri olup, önümüzdeki 30 yıl içinde Ankara'nın ikliminin Riyad'e, İstanbul ve Bursa'nın ikliminin Kahire'ye benzer hale gelebileceği bilimsel veriler bulunmaktadır.
05:57Enerji Yönetim Sisteminin Önemi: Dünya yönetiminde iki temel konu vardır: gıda ve enerji. Her iki konu da günlük tüketim için temel ihtiyaçlardır.
Fosil yakıtlı enerjiden (doğalgaz, kömür, petrol) çıkarak yeni enerji kaynaklarına geçmek gerekmektedir.
2023 yılından itibaren Dünya Bankası ve kalkınma finans bankaları, fosil yakıtlı enerji ile ilgili yatırımlara para vermeyi durduracaktır.
08:06Türkiye'nin Enerji Durumu: 2023 yılı itibariyle kamu kuruluşlarının ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi kurmaları ve sertifikalandırılması zorunluluğu bulunmaktadır.
Türkiye'nin 2020 yılı ithalat rakamı 220 milyar dolar olup, bunun yaklaşık 55-56 milyar doları enerjiye ayrılıyor.
Türkiye'de kullanılan enerjinin %33'ü eve ve sanayide, %24'ü konutta, %16'sı ulaşım için, %27'si ticari binalarda kullanılmaktadır.
11:16Enerji Verimliliğinin Önemi: Bilim insanlarının çalışmaları, fosil enerji kaynaklarının azaldığını ve fosil yakıt kaynaklı finansmanın durdurulduğunu gösteriyor.
Alternatif kaynakların henüz yeterli ve ekonomik olmaması, artan talebin fiyatları tırmandırması ve ekolojik dengenin alarm vermesi enerji verimli kullanmamızı gerektiriyor.
Enerji verimliliği, yaşam kalitesinden ve üreticilikten ödün vermeden enerji tasarruf kullanmaktır.
12:53Enerji Tasarrufu Örnekleri: 100 watt'lık akkor flamanlı lambayı söküp yerine 20 watt'lık tasarruf lamba takmak, konutta aydınlanma konforunu değiştirmeden maliyeti dört ayda çıkartır ve iki ağaç dikmiş olur.
Her evde iki lamba değiştirilirse, iki keba büyüklüğünde yeni santral ihtiyacını ortadan kaldırabiliriz.
6,90 watt'lık LED ampul ile 60 watt'lık akkor lambası karşılaştırıldığında, beş yıl sonra LED ampul yaklaşık 37 dolar tasarruf sağlarken, akkor lambası 108 dolar maliyet oluşturur.
15:04Sanayi ve Konutta Enerji Tasarrufu: Elektriğin %70'i elektrik motorları tarafından harcanır ve bu motorların verimliliğini artırarak tasarruf sağlanabilir.
Konutta basit tasarruf tedbirleri olarak elektrik cihazlarının kapatılması, dantelli şeylerin koymamak ve kapı-pencerelerdeki hava sızıntılarının önlenmesi bulunur.
Taşıtlarda ani fren ve hızlanma %10 fazla yakıt tüketirken, otomobilin 30 saniyeden fazla durması durumunda motorun susturulması enerji tasarrufu sağlar.
16:31Enerji Verimliliği Hedefleri ve Yasal Çerçeve: Yapılan eğitim ve bilinçlendirme çalışmalarıyla bina sektörlerinde %30, sanayi sektöründe %20, ulaşımda %15 tasarruf yapılabilir.
ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi, bu tasarrufu sağlayacak normatif dökümandır.
Ülke olarak 1000 dolarlık milli hasıla üretmek için yaklaşık 400 litre petrolde enerji harcarken, ekonomik kalkınma isbirligi örgütü ülkelerin ortalaması 200 litre, Japonya ve Danimarka'da ise 100 litredir.
17:28Yasal Mevzuat ve ISO 50001: 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynakları Kanunu, 5620 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu ve çeşitli yönetmeliğler mevcuttur.
Kamu binalarında enerji yönetim sistemi kurmak zorunludur ve bu sistem 2023 yıl sonuna kadar sertifikalandırılmalıdır.
ISO 50001 standardı, ISO'nun teknik komitelerinden TC 301 Enerji Yönetim ve Enerji Tasarruf Teknik Komitesi tarafından geliştirilmiş, 2011 yılında piyasaya sürülmüş ve 2018 yılında revize edilmiş bir dökümandır.
20:40ISO 50001'in Ek Standartları: ISO 50002 standardı, enerji tetkikleri için kullanılan bir rehber dökümandır.
ISO 50003 standardı, enerji yönetim sistemi belgelendirmesi yapan kuruluşların akreditasyon denetimlerinde kullanılır.
ISO 50004 standardı, enerji yönetim sisteminin iyileştirilmesi ve sürdürülmesi için bir rehber dökümandır.
ISO 50006 standardı, enerji referans çizgisi ve enerji performans göstergeleri ile ilgili prensipler ve rehberlik sağlar.
22:10ISO Standartları ve Enerji Yönetim Sistemi: ISO 5015 standartı, işletmelerdeki enerji performansının ölçülmesi ve doğrulanması ile ilgili genel prensipleri ve rehberlik yapan bir dökümandır.
ISO 5047 standartı, bir organizasyondaki enerji tasarrufunun belirlenmesine ilişkin şartları içerir.
ISO 170741 ve 170742 standartları, enerji tasarruf projelerinin doğrulanması, hesaplanması, ölçülmesi ve enerji verimli ve tasarrufun hesaplanması ile ilgili teknik kuralları verir.
23:45Yenilenebilir Enerji Kaynakları: ISO 13273 standartı, enerji verimli ve yenilenebilir enerji kaynakları ile ilgili genel bilgi verir.
Portekiz 2020 yılı sonunda itibaren tükettiği enerjiden daha fazlasını yenilenebilir enerjilerle üretmeye başlamıştır.
Almanya'da yenilenebilir enerji oranı %70'lerde, Hollanda ise fosil yakıtlardan tamamen çıkmış durumdadır.
24:42ISO 50001 ve Enerji Yönetim Sistemi: ISO 50001 standartı tek başına bir yönetim sistemi kurulmasına yetmediği için diğer standartların da kullanılması gerekir.
ISO 50008 standartı, binalardaki veri yönetimi ile ilgili bir rehber dökümandır.
ISO 50009 standartı, enerji yönetim sisteminin genel bir uygulama rehberidir.
27:37Enerji Yönetim Sisteminin Faydaları: Enerji yönetim sistemi, kaynakların optimum kullanımı, bakım ve giderlerin azalması, maliyetlerin düşürülmesi ve işletmelerin daha karlı hale getirilmesini sağlar.
ISO 50001 sertifikasyon şartlarından biri, üç yıllık çevrim boyunca enerji tasarrufu sağlanmaması durumunda belgenin iptal edilmesidir.
Enerji yönetim sistemi, sürekli iyileştirme, geniş izleme ve kontrol, yönetimin kolaylığı, döküman az döküman sonuç odaklı çalışma ve diğer sistemlere uyumlu belgelendirme modeli sağlar.
29:13Enerji Yönetim Sisteminin Etkileri: Enerji yönetim sistemi, enerji performansını iyileştirir, enerji izleme planları oluşturur ve enerji politikasını hedefler.
Sistem, enerji verimli tüketim ve kullanımını iyileştirir, teknolojik gelişmelerle itici bir güç sağlar ve sürekli iyileştirme yönünde fayda sağlar.
Enerji yönetim sistemi, enerji kaynaklarının daha verimli kullanımı, artan rekabet edilebilirlik, sera gazı salınımlarının azaltılması ve enerji maliyetlerinin düşürülmesini sağlar.
31:43Enerji Yönetim Sistemi Kurulumu: Enerji yönetim sistemi kurulumu için öncelikli olarak varlık yönetim sistemi kurulması gerekir.
Varlık yönetim sistemi, varlık listeleri, varlık yönetim politikası, stratejisi, kodlama, sınıflandırma ve bakım yönetim prosedürleri gibi unsurları içermelidir.
Enerji yönetim sistemi kurulumu için kuruluşun sınırları ve organizasyonun tanımlanması, enerji yönetim politikası, ekibi ve stratejisinin oluşturulması gereklidir.
33:42Enerji Yönetim Sistemi İçin Gerekli Adımlar: Enerji yönetim prosedür akış şemaları ve talimatları oluşturulmalı, enerji operasyon maliyetleri hesaplanmalı ve izleme ölçme sistemi kurulmalıdır.
Enerji amaç ve hedef aksiyon planları, yedekleme ve acil durum planları oluşturulmalı, enerji yönetim ekibi seçilmeli ve kurulmalıdır.
Ölçüm ve analiz ihtiyaçlarının tespiti, gerekli araçların temini, eğitim planları ve enerji verimli analiz çalışmaları yapılması gerekir.
34:47Enerji Yönetim Sistemi Kurulumu İçin İlk Adımlar: Öncelikle kendi işletmenin varlığını test edip, enerji ile ilgili bir takım oluşturmak gerekir.
Sınırlar belirlenip, ilgili projelerin dökümanları hazırlanmalı ve tasarrufa yönelik tedbirler belirlenmelidir.
Enerji performans göstergelerinin iyileştirilmesi için alınacak tedbirlerin tanımlanması gerekir.
35:28Enerji Yönetim Ekibi ve Politikası: Enerji yöneticisi ve ekibi atanmalı, üst yönetimin onayıyla önemli enerji kullanan birim yöneticileri, satın alma ve mimari grup gibi bölümlerden yetkin kişilerle enerji yönetim ekibi kurulmalıdır.
Enerji yönetim ekibi üst yönetim onayıyla ISO 50001 standardına uygun enerji politikası hazırlayıp tüm paydaşlara duyurmalıdır.
Enerji politikası, sistemin kurulma amacını ve üst yönetimin enerji tasarrufu sağlamak için verdiği taahhütleri içermelidir.
36:55Enerji Yönetim Sistemi İçin Kaynaklar ve Boşluk Analizi: Enerji yönetim sistemi kurulumu için gerekli eğitim, yetkinlik, ölçüm aletleri ve kontrol sistemleri gibi tüm kaynak ihtiyaçların belirlenmesi gerekir.
Enerji yönetim ekibinin görev dağılımı ve sorumlulukları tanımlanmalıdır.
Mevcut sistem gözden geçirilip, ISO 50001 standardıyla karşılaştırılarak boşluk analizi yapılmalı ve eksik kalan noktalar doldurulmalıdır.
37:41Enerji Yönetim Prosedürleri ve Uygulama Planı: Enerji yönetim prosedür akış şeması hazırlanmalı, bu şemada ölçümlerden analize kadar hangi birimlerin hangi yöntemlerle faaliyet gösterdiği gösterilmelidir.
Uygulama planı oluşturulmalı, oluşması gereken faaliyetler, enerji gözden geçirme ve izleme ölçüm ihtiyaçları belirlenmelidir.
İhtiyaç duyulan analizler, araçlar, teknikler, eğitim ihtiyaçları, maliyetler, zaman dilimleri ve kaynak ihtiyaçları hesaplanmalıdır.
38:32Enerji Yönetim Sisteminin Kapsamı ve Ölçüm: Enerji yönetim sisteminin kapsamı ve kuruluşun sınırları tanımlanmalıdır.
Önemli olan ölçüm ve analiz raporlamalarında, enerji tüketimi olan sistemler ve detaylı ölçüm yöntemleri oluşturulmalıdır.
İzleme, ölçme, veri kayıt sistemi gibi tüm raporlar kimin tarafından hazırlandığı, periyodu ve paylaşım şekli belirlenmelidir.
39:27Enerji Performans Göstergeleri ve Referans Çizgisi: Standart enerji performans göstergeleri ve enerji referans çizgisi ile enerji amaç ve hedefleri belirlenmelidir.
Performans göstergeleri için bir referans yıl seçilir ve genellikle bir yıllık bir periyot belirlenir.
Enerji referans çizgisi, enerji yönetim sistemi kurulduğu tarihten itibaren yapılan tüm çalışmalar ve hesaplamalarla enerji tüketimi periyodik olarak karşılaştırılır.
41:07Enerji Aksiyon Planı ve Diğer Gerekli Öğeler: Enerji yönetimince analizler ve tasarruf odakları doğrultusunda aksiyon planları oluşturulmalı, her aksiyon maddesi için fizibilite yapılması ve bütçe gerektiren noktaların tespiti gerekir.
Aksiyon planları için bütçe onayları alınmalı ve tüm faaliyetler kayıt altına alınarak tüm kuruluşta duyurulmalıdır.
Yasal mevzuat takibi, enerji gözden geçirmeleri için periyot ve yöntemler, döküman ve kayıtların oluşturulması, dış iletişim kararı alınması gerekir.
42:47Doğrulama Yöntemleri ve Bakım Planları: Doğrulama yöntemleri ve bakım planları tanımlanmalı, kalibrasyona ve doğrulamaya tabi olan cihazlar ve yöntemler belirlenmelidir.
Ölçümleri ve faturaların doğrulama yöntemleri belirlenip, yapılan doğrulamalar kayıt altına alınmalıdır.
Önemli enerji tüketen sistemler, ekipmanlar ve süreçlerle ilgili kayıtlı bakım gereklidir ve satın alma ve dizayn konusunda enerji tasarrufuna yönelik talimatlar hazırlanmalıdır.
43:39Enerji Yönetim Sistemi Kurma ve Belgelendirme: Enerji yönetim sistemi kurulurken farkındalık için eğitimler, broşürler ve alt yüklenicilerin (taşeronların) bilgilendirilmesi gibi noktaların tanımlanması gerekir.
Yönetim sistemi kurulduktan sonra belgelendirme işlemi için Türk Akreditasyon Kurumu'ndan akreditasyon alınmalıdır.
Enerji yönetim sistemi kurma süreci minimum dokuz ay sürer, ancak altyapıda problem varsa bu süre bir-iki yıla kadar uzayabilir.
45:22Denetim ve Akreditasyon Sistemi: Enerji yönetim sistemi kurulduktan sonra işletmeler kendilerine belirli periyotlarda (12 aylık süreçte) denetim yapmalıdır.
Akreditasyon sistemi, ISO 17021-1 ve ISO 14003 standartları temelinde, uluslararası akreditasyon formu ve Türk HAK dökümanları nezdinde değerlendirilir.
Denetimleri başarıyla tamamlayan belgelendirme kuruluşları akreditasyon alabilir ve sertifikasyon çalışmalarına başlayabilir.
47:03ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Standardı: ISO 50001 standardı yaklaşık on maddeden oluşur ve enerji verimliliği, kullanım ve tüketimi dahil olmak üzere enerji performans iyileştirmesi için gerekli sistemleri sağlar.
Standard, POCO (Planla, Uygula, Kontrol Et, Önleme Al) yaklaşımına dayanır ve tüm işletmelerde uygulanabilir.
Enerji yönetim sistemi standartı, küçük fabrikalardan büyük holdinglere, kamu binasından AVM'lere kadar tüm türdeki kuruluşlarda uygulanabilir.
49:48ISO 50001'den Terimler ve Tanımlar: Enerji yönetim sisteminin sınırı fiziksel veya kurumsal sınırlar, bir proses, bir prosesler grubu, bir saha veya tüm kuruluş olabilir.
Enerji yönetim sistemi, enerji politikası, amaçlar, hedefler, faaliyet planları ve prosesler için bir bütün yönetim sistemidir.
Enerji politikası, üst yönetim tarafından verilen enerji performansı ile ilgili genel amaçların ve yöntemlerin yönlerinin beyanıdır.
52:10Diğer Önemli Terimler: Enerji yönetim ekibi, enerji tasarrufunu sağlayacak kişilerden oluşur ve büyüklüğü kuruluşun yapısına ve kaynaklarına bağlıdır.
Dokümente edilmiş bilgi, kuruluş tarafından kontrol edilmesi ve sürdürülmesi gereken bilgi ve bu bilginin yer aldığı ortamdır.
Proses, girdileri çıktılara dönüşen, birbiriyle ilişkili, etkileşim halinde olan faaliyetlerdir.
Tetkik, iki taraflı (kendinizin yaptığı) ve üçüncü taraf (bağımsız belgelendirme kuruluşlarının yaptığı) olmak üzere iki türlüdür.
55:57Ölçüm ve Enerji Performansı: Ölçüm, enerji yönetim sistemi standardı bir değeri belirleme sürecini ölçümüdür ve ölçülebilir sonuçlar performans olarak adlandırılır.
Enerji performansı, enerji verimli enerji kullanımı ile ilgili ölçülebilir sonuçlardır ve enerji yönetim sisteminin performansında bir bileşendir.
Enerji performans göstergesi, kuruluş tarafından tanımlanan enerji performansının ölçüsüdür ve basit bir matrik, oran veya model olarak ifade edilebilir.
58:36Enerji Performans İyileştirmesi ve Referans Çizgisi: Enerji performans iyileştirmesi, enerji verimliliğinin veya enerji tüketiminin ölçülebilir sonuçlarında enerji referans çizgisine kıyasla tasarruf yapmaktır.
Enerji referans çizgisi, kuruluş tarafından belirlenen bir zaman dilimine veya koşullara ait verilere dayanır ve enerji performans iyileştirmesinin belirlenmesi için kullanılır.
ISO 5001 standardına göre enerji performans iyileştirmesi için bir veya daha fazla enerji referans çizgisi kullanılabilir.
59:51Statik Faktör ve İlgili Değişken: Statik faktör, enerji performansını önemli ölçüde etkileyen ve düzenli olarak değişmeyen tanımlanmış faktördür (tesis büyüklüğü, donanım tasarımı, vardiya sayısı, ürün yelpazesi).
İlgili değişken, enerji performansını önemli ölçüde etkileyen ve değişen nicel bir faktördür (hava koşulları, işletme koşulları, iç mekan sıcaklığı, üretim çıktısı).
Normalleştirme, enerji performansının eşdeğer koşullar altında karşılaştırılabilmesini sağlayacak değişikliklerdir ve farklı binalar arasında benzer hale getirilmesini sağlar.
1:01:56Risk ve Enerji Kavramları: Risk, belirsizlik etkisi olumlu veya olumsuz beklenen durumdan sapmadır ve genellikle potansiyel olaylar, sonuçlar ve ihtimalin bir kombinasyonudur.
Enerji hedefi, enerji performansı iyileştirmenin ölçülebilir amacına da denir.
Sürekli iyileştirme, performansı artırmak için gerçekleştirilen yinelenen faaliyetlerdir ve özellikle enerji performansının iyileştirilmesi ile ilgilidir.
1:03:37Enerji Verimi ve Kullanımı: Enerji verimi, hizmet, mal, ürün ve enerjinin bir çıktısı ile enerji girdisi arasındaki oran veya niceli ilişkiyi ifade eder.
Enerji uygulamaları (havalandırma, aydınlatma, ısıtma, soğutma, taşma, veri depolama) enerji kullanım olarak adlandırılır.
Enerji gözden geçirme, enerji veriminin ve kullanımı veriler ve diğer bilgilere dayalı olarak analiz edilmesi ve enerji performans iyileştirmesi için fırsatların tanımlanmasıdır.
1:06:14ISO 5001 Standardının İçeriği: ISO 5001 standardı, kuruluş bağlamını belirleyerek enerji yönetim sistemi kurmanın amacı, çıktılar, iç ve dış hususları tanımlar.
İç hususlar stratejik yönlendirme, organizasyon yönetimi, süreçler, sistemler, operasyon faktörleri ve ekipman durumunu içerir.
Dış hususlar ekonomik, finansal durum, arz güvenliği, teknoloji, kültür, sosyal, politik durumlar ve yasal gereklilikleri kapsar.
1:07:24Enerji Yönetim Sistemi İçin Önemli Faktörler: Kamu kuruluşları müşterileri ve özellikle tedarikçileriyle yapılan anlaşmalar, gönül enerji anlaşmaları, ticari birlikler ve topluluklar enerji yönetim sistemi kapsamını oluşturur.
Enerji yönetim sistemi (ISO 5001 temelinde) oluşturulması ve uygulanması için üst yönetimin liderlik göstermesi, enerji yönetim takımını desteklemesi ve enerji performansını sürekli iyileştirmesi gerekir.
Enerji yönetim sistemi kapsamı, sınırları belirlenirken, enerji politikası oluşturulur, amaç ve hedefler belirlenir, stratejik yönde uygunluk değerlendirilir.
1:08:53Üst Yönetimin Rolü: Üst yönetim, enerji yönetim sistemi gerekliliklerini iş proseslerine entegre eder, faaliyet planlarını oluşturur ve onaylar.
Gerekli kaynaklar belirlenir, enerji yönetim sistemi için etkili uygulama için gerekli çalışmalar yapılır.
Üst yönetim, enerji yönetim ekibini kurar, eğitimleri sağlar ve enerji performans göstergelerinin uygun şekilde temsil edilmesini sağlar.
1:10:15Enerji Yönetim Sisteminde Risk ve Fırsatlar: İşletme, enerji yönetim sistemi kurarken riskleri ve fırsatları belirler, gerekirse SWOT analizi yapar.
Mevcut işleyen sistemin enerji yönetim sistemine nasıl entegre edileceği çalışılır.
Ehil olmayan personel bakım faaliyetlerini zamanında yapmaması, tecrübesiz operatörler ve izleme cihazlarının yanlış değerlendirilmesi enerji kaybına ve fazla tüketime sebep olabilir.
1:12:02Enerji Hedeflerinin Belirlenmesi: Farklı fonksiyon ve seviyelerde amaçlar belirlenir, bu amaçlar enerji politikasıyla tutarlı, ölçülebilir, uygulanabilir ve enerji kullanımlarını göz önünde bulundurmalıdır.
Amacı ve hedefi belirlerken, enerji performansı iyileştirme fırsatları dikkate alınır, izlenir, duyurulur ve gerekirse güncellenir.
Amacın nasıl, ne şekilde, ne zaman, nereden ve kim tarafından gerçekleşeceği belirlenir (5W1H kuralı).
1:12:59Enerji Tüketimi ve Maliyet Analizi: Enerji yönetim programı uygulamaya başlarken, işletmedeki tüketilen enerjinin parasal değeri, tahminler, çalışma saatleri ve enerji maliyeti belirlenir.
İşletmenin büyüklüğü, enerji kaynakları, tüketim ekipmanları ve organizasyon yapısı tanımlanır.
Enerji tasarruf miktarı hesaplanır ve enerji gözden geçirmesi yapılır.
1:14:13Enerji Performans Göstergeleri ve Referans Çizgisi: Ölçüm ve veriler temelinde enerji kullanım ve tüketimi analiz edilir, enerji mevcut çeşitleri tamamlanır ve geçmişteki enerji kullanımı değerlendirilir.
Enerji performans göstergeleri belirlenir ve enerji performans iyileştirmeleri ile ilgili bilgiler saklanır.
Enerji referans çizgisi belirlenir ve uygun zaman diliminde enerji gözden geçirmeleri yapılır, veriler saklanır.
1:17:56Enerji Yönetim Sisteminin Özellikleri: Enerji yönetim sistemi, kalite yönetim sistemi gibi diğer standartlardan farklı olarak merkez teşkilatının tüm mülki idarelerde uygulanmasını sağlayamaz.
Her mülki idare veya kamu binası kendi enerji yönetim sistemini kurmak zorunda kalacak çünkü her binanın enerji giderleri, kaynakları ve kullanımları birbirinden farklıdır.
1:19:30Üç B Kuralı ve Karbon Ayak İzi: Üç B kuralı (politter faceps - kirleten öder) 1972 yılında ISO tarafından ortaya atılmış ancak yıllarca bir kenarda kalmıştır.
Bu kurala göre, insanların yaptığı faaliyetlerden ne kadar çevreye zarar verirse o zararı kendileri ödeyecekler.
Her bir ürünün karbon ayak izi hesaplanacak ve bu emisyonlar için ücret alınacak, örneğin ithal muzun karbon emisyonu için ek ücret uygulanabilir.
1:21:55Enerji Verilerinin Toplanması ve Planlanması: Enerji verilerinin uygun bir yöntemle toplanması ve planlanması aşamasında, enerji kullanımı değişkenleri, tüketimi, çalışma kriterleri ve statik faktörler önemlidir.
Enerji planlama sürecinde ne kadar enerji kullanıldığı, nerede ve kimler tarafından kullanıldığı, enerji kullanımı nasıl etkileniyor ve hangi iyileştirmeler yapılabilir gibi sorulara cevap aranır.
Enerji gözden geçirmesi için mevcut enerji kaynaklarının belirlenmesi, gelecekteki kullanımı tahmin edilmesi ve enerji kullanımlarını etkileyen değişkenlerin belirlenmesi gerekir.
1:24:14Enerji Performansı ve Tasarrufu: Enerji performans göstergelerinin iyileştirilmesi ve enerji tasarrufunun yapılması için yenilebilir kaynaklar ve alternatif kaynakların kullanılması gereklidir.
Enerji yönetim sisteminin oluşturulması ve uygulanması için gerekli kaynaklar (insan, ekipman, cihaz, bakım) belirlenmelidir.
Enerji yönetim sistemi ile ilgili iç ve dış iletişim kanalları belirlenmelidir.
1:27:06Dokümantasyon ve Tasarruf Yöntemleri: ISO 50001 standardı temelinde dökümantasyon edilmiş bilginin kayıt altına alınması gerekir.
Enerji performansında sapmalara yol açan tesislerin, donanımların ve sistemlerin etkili biçimde çalışması için ölçütler oluşturulmalıdır.
Tasarruf için verimli cihazlar kullanılmalı, otomasyon sistemlerine geçilmeli ve gerekli izleme ve bakımlar yapılmalıdır.
1:29:24Enerji Tasarrufu ve Mimari Yapılar: Mimar Sinan binaları enerji tasarrufu açısından avantajlıdır; yazın klima olmadan soğuk, kışın az ısıtma ile ısınır.
Modern cam giydirme plazaları enerji tüketimi nedeniyle artık dünyada ruhsatlanmamaktadır.
Enerji tasarrufu için enerji verimli ürünlere ve donanımlara yönelmek gerekmektedir.
1:30:31Enerji Kullanımı ve Performans Ölçümü: Elektrik, doğalgaz ve kömür gibi sıvı yakıtlar enerjidir ve hava kompresörleri, motorlar, bilgisayarlar, yazıcılar, izolasyon ve ampuller enerji kullanımlarını etkiler.
Enerji performansı için izleme, ölçme ve değerlendirme yöntemleri belirlenmelidir.
Enerji tüketimi haftadan haftaya, aydan aya değişebilir ve işletmenin üretim miktarına göre değişkenlik gösterebilir.
1:31:59Enerji Tüketimini Etkileyen Parametreler: Enerji tüketimini etkileyen parametreler ortam sıcaklığı, çalışma sıcaklığı, ürün tipi, çalışma saatleri ve üretim miktarıdır.
Performans ölçümünde hedef ile gerçek durum karşılaştırılır ve enerji tasarrufu hedeflerine ulaşmak için önlem alınır.
İzleme, ölçme ve değerlendirme metotları belirlenirken yasal mevzuat takibi de önemlidir.
1:33:10Enerji Performansını Artırma Çalışmaları: Enerji performansını artırmak için yetkin personel belirlenir ve periyodik olarak yapılan çalışmalar kontrol edilir.
Tetkiklerde enerji verimli lambaların kullanımı, gecelik ayarlama, ekipmanların kapatılması ve giriş kapılarının yalıtılması gibi sorular sorulur.
Stratejik yönelime uygun ilerleme için yönetim gözden geçirme toplantıları yapılmalıdır.
1:34:45Uygunsuzlukların Düzeltilmesi: Uygunsuzluk saptanırsa, kök sebep analizi yapılır ve düzeltici faaliyet planı oluşturulur.
Enerji yönetim sistemi sürekli iyileştirme kavramına dayanır ve belirli periyotlarda gözden geçirilmelidir.
Üçüncü taraf belgelendirme kuruluşu üç yıllık çevrim boyunca enerji tasarrufu kontrol eder ve sertifika devamını sağlar.
1:36:19Enerji Tasarrufu Yöntemleri: Düşük maliyetli ve geri dönüşümü hızlı olan faaliyetler enerji tasarrufu için uygulanabilir.
Kaçakların onarımı, optimum yanma verimi sağlanması, boruların bakımı ve ekipmanların yalıtımı basit işletme örnekleridir.
İyileştirme projeleri genellikle geri ödeme süresi bir ile üç yıl arasında olan projelerdir ve ısı eşanjörleri, iklimlendirme sistemleri gibi uygulanabilir.
1:37:44İkame Projeleri ve Enerji Ekibi: Geri ödeme süresi üç yıldan fazla olan ikame projeleri de uygulanabilir.
Yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmek, yeni kazanların alması ve bileşik ısı güç santrallerinin kurulması ikame projeleridir.
Enerji üretim tesisi atanır ve enerji ekibi kurulur.
1:38:14Enerji Yönetim Sistemi Uygulaması: Enerji yönetim sistemi uygulaması için eğitimler alınıp, kapsam sınırları belirlenmeli, planlamalar yapılmalı ve gözden geçirmeler gerçekleştirilmelidir.
Enerji yönetim sisteminin uygulanması, izleme ve ölçme faaliyetleri yürütülmesi, iş tetkikleri gerçekleştirilmesi ve yönetimi gözden geçirme çalışmaları yapılmalıdır.
Üst yönetim davranış değişikliklerini doğru belirlemeli ve çalışanların sisteme katkı sağlamaları beklenir, ancak çalışanların gerekli desteği sağlanamadığında bu davranış değişiklikleri tespit edilmeli ve önlemler alınmalıdır.
1:39:16Enerji Yönetim Sistemi Uygulama Önerileri: Çok karışık dökümanlar oluşmasına gerek yoktur, ancak standardın bütün maddeleri yerine getirilmeli ve ilgili standartlar göz önüne alınmalıdır.
Enerji ile ilgili finans dahil tüm faaliyetler kayıt altına alınmalı ve enerji performansını etkileyen tüm parametreler güncel tutulmalıdır.
Kendi sistem ve dış tetikçiler için ayrı sistemler oluşturulmamalıdır, bu tehlikelidir ve sıkıntıya sebep olabilir.
1:40:10Enerji Yönetim Sistemi İçin Gerekli Koşullar: Enerji yönetim sistemi sadece çekirdek ekibin değil, tüm personelin sorumluluğundadır ve uygun iletişim kanallarıyla tüm personel bilgilendirilmelidir.
Yeterli kaynakların olması, yönetim gözden geçirme toplantılarının etkin bir şekilde kullanılması ve üst yönetimin taahhüdü gereklidir.
Doğru ve yeterli verileri toplayacak bir yapı kurulmalı, enerji verimliliği ilgili amaç ve hedefler belirlenmeli ve uygun aksiyonlar geliştirilmelidir.
1:41:45ISO 50001 Uygulaması ve Sorular: ISO 50001 standartı tüm tip işletmelere uygulanabilir bir kolay standardır; üniversite, çelik fabrikası, okul gibi farklı kurumlarda kurulabilir.
Enerji performansını ölçebilmek için teknik bilgiye sahip olmak gerekir ve diğer ilgili standartlara (5002, 5005, 5006, 5001, 4002) hakim olunmalıdır.
Sınır, enerji yönetim sisteminin sınırlarını belirlerken, kapsam ise faaliyet alanını kapsar; örneğin ana binadan ayrı hizmet binası sınırın dışına çıkarabilir.
1:45:07Enerji Yönetim Sistemi Uygulaması Detayları: Regresyon analizleri enerji yönetim sistemi kurarken mutlaka yerine getirilmelidir.
Enerji referans çizgisinin belirlenmesi süresi binanın büyüklüğüne bağlıdır; on katlı bir bina ile bir katlı bir bina arasında farklılıklar vardır.
Üç B kuralı (kirleten öder) ve üç D kuralı (geri kullanım, yeniden kullanım ve kirletmeyi azaltma) enerji yönetim sistemlerinde önemli olacak kurallardır.
1:48:10Enerji Yönetim Sistemi Hedefleri ve Süre: Enerji yönetim sistemi kurmanın en büyük amacı enerji tasarrufuna yönelmektir, bu aşamada alternatif enerji kaynaklarına yönelme hedefleri belirlenmelidir.
Enerji yönetim sistemi kurma süreci, tüm şartlar yerine getirilirse dokuz ay, altyapı sorunları varsa bir-iki yıl sürebilir.
Enerji yönetim sistemi kurma aşamasında herhangi bir soru olduğunda ilk etapta ön fizibilitenin yapılması gerekir.
1:50:40Kamu Kuruluşlarında Enerji Yönetim Sistemi Zorlukları: Kamu kuruluşlarında enerji yönetim sistemi kurmak kolay bir süreç değil, çünkü bu bir mühendislik standardı olduğu için yetkin bir enerji yöneticisi gerekiyor.
Kamu kuruluşlarında enerji yönetim timi kurulup, bu ekip diğer kamu kuruluşlarına da görev alabilir, böylece işbirliği yaparak süreç daha kolay hale gelebilir.
Kamu kurumlarında profesyonel bir ekip olması gerekirken, mevcut kadroda bu tür bir ekip bulunmamaktadır.
1:52:10Mevzuata Göre Enerji Yönetim Sistemi Kurma Zorunluluğu: Mevzuata göre 10.000 metrekare ve üzerinde, 250 Tp enerji tükettiren binalarda enerji yönetim sistemi kurmak ve enerji yöneticisi görevlendirmek zorunludur.
Kamu kuruluşlarında bu işi yapacak profesyonel bir ekip bulunmamakta, bu yüzden valilik koordinasyonunda ekibin kurulup standartlarla ilgili eğitim yapılması gerekmektedir.
Özel sektörde bu sorun yoktur çünkü kendi bünyesinde yetkin kişileri bulabilir veya atayabilir.
1:53:10Valilik Enerji Yönetim Birimi: Valilik enerji yönetim birimlerinin esas kuruluş amacı, ildeki kamu kuruluşları, belediyeler ve üniversitelerin enerji yönetimi ile ilgili yasal mevzuat gereği yapması gereken çalışmaları yapmaktır.
Bursa Valiliği olarak web tabanlı bir yazılım kullanılmakta ve bu yazılım içerisinde prosedürler, talimatlar, formlar ve iş akış şemaları hazır bulunmaktadır.
Bu yazılım 17 valilik tarafından kullanılmaya başlanmış ve valiliklere hem 50501 sürecinde yardımcı olunacak hem de danışmanlık ve destek sağlanacaktır.
1:54:39Türk Standartları Enstitüsü'nün Rolü: Türk Standartları Enstitüsü (TSE) ülkenin tüm bölgesel kurum ve kuruluşlara hem eğitim bazında hem de belge bazında katkı sağlayacaktır.
TSE, 50501 konusunda bilgilendirme yapıyor ve AGRETASYONUMUZ sayesinde tüm Türkiye'de hazırlıklarını yapmakta ve aksiyon planları oluşturmuştur.
TSE, personel, lokasyon ve lojistik olarak tüm çalışmalarını yaparak bu hedefe entegre olacak ve bilimsel yaklaşım ile çalışacaktır.
1:57:21Standardların Erişilebilirliği ve Kapanış: Standardlar TSE.org sayfasından "standart satın al" butonuyla temin edilebilir veya Organize Sanayi Bölgesi'ndeki yerleşkede veya merkezden destek alınabilir.
Konuşmacılar, Paris İklim Antlaşması'nda %21 hedef, Cumhurbaşkanlığımızın 100. yılda %15 hedef enerji verimliliği ve tasarrufu konusunda önemli bir konu olduğunu vurgulamışlardır.
Çevresel ve küresel yaşanan sıkıntıların en kesin çözümünün enerji verimli ve etkinlik kullanmak olduğu, bu işleri yaparken de bir standarda ve düzenli bir çalışma planına ihtiyaç olduğu belirtilmiştir.

ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Eğitimi

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir