Buradasın
ISO 14064 Standartları ve Sürdürülebilirlik Eğitimi Webinarı
youtube.com/watch?v=-YdmsVZLxN0Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, yurt dışındaki sürdürülebilirlik bilgisini Türkiye'ye getirmeyi hedefleyen iki kadın girişimci tarafından sunulan bir eğitim webinarıdır. Konuşmacılar teknik uzman havuzuyla işbirliği yapmaktadır.
- Webinar, ISO 14064 standartlarının 2018 revizyonu, karbon ayak izi hesaplamaları ve sürdürülebilirlik kavramı üzerine kapsamlı bir eğitimi sunmaktadır. İçerik, standartların genel yapısı, sera gazı emisyonlarının kapsamı, veri toplama ve raporlama süreçleri gibi konuları ele almaktadır. Ayrıca, sürdürülebilirlik kültürünün kurumlar içinde nasıl oluşturulabileceği ve Birleşmiş Milletler'in 2030 yılına kadar gerçekleştirilecek 17 sürdürülebilir kalkınma hedefi de açıklanmaktadır.
- Webinar, özellikle karbon yönetimi, sera gazı emisyonları, veri kalitesi ve raporlama süreçleri konularında detaylı bilgiler içermektedir. Konuşmacılar, emisyon kategorilerini, veri toplama yöntemlerini, kalibrasyonun önemini ve hayata geçirme süreçlerini örneklerle anlatmaktadır. Video, sürdürülebilirlik ve karbon yönetimi konusunda bilgi edinmek isteyenler için kapsamlı bir kaynak niteliğindedir.
- ISO 14604 Revizyonu Hakkında Bilgilendirme
- ISO 14604 standartının 2018 revizyonu hakkında bilgilendirme yapılacaktır.
- Son dönemde standartların revizyonları üst üste gelmiş, 9001, 14001, 45001, 50001 gibi standartlar güncellenmiş ve sıra 14604'te gelmiştir.
- Karbon emisyonu hesaplaması için kullanılan bu standart, Türkiye'de 2008'den itibaren uygulamaları olan ilk versiyonu 2006'dı ve 2018 versiyonu Kasım 2018'de yayınlandı.
- 00:58Girişimcilerin Tanıtımı
- İki kadın girişimci olarak yurt dışındaki sürdürülebilirlik bilgisini Türkiye'ye getirmek için bu yola çıkmışlardır.
- Girişimcilik yolu iki buçuk-üç yıla dönmüştür ve tecrübelerini kendi firmaları üzerinden firmalara aktarmak için sürdürülebilir iş birlikleri kurmuşlardır.
- Teknik uzman havuzu bulunmakta olup, her projede kendileri dahil olurken, işbirliği yapacakları projelerde de güvenilen kişilerle çalışırlar.
- 02:33Sürdürülebilirlik Hedefleri
- Sürdürülebilirliğin bir kültür olduğu ve bunu kurumların özümsemesi için içselleştirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır.
- Sürdürülebilirlik, reklam aracı değil, kurumun içerisinde yaşatılması gereken bir şeydir ve bu için kuruma uygun çözümler sunulmalıdır.
- Kurumlardan en çok duyulan soru "sürdürülebilirlikle ilgili ne yapmalıyım" olup, bu geniş kavramda risk analizi ve yaşam boyu yaklaşımın temel alınması gerektiği belirtilmektedir.
- 04:41Sürdürülebilirlik Liderliği
- Sürdürülebilirlik kültürünün yaygınlaştırılmasını sağlayacak kişilerin varlığı önemlidir ve herkesin kendi içerisinde lider olması gerektiği vurgulanmaktadır.
- Eğitimler, webinarlar ve YouTube kanalında paylaşılan "kahve sohbetleri" formatında içeriklerle sürdürülebilirlik bilgisi yayılmaktadır.
- Sürdürülebilirlik kelimesi her yere yerleştirilebilecek kadar kapsamlı bir kavramdır.
- 06:22Sürdürülebilirlik ve İletişim
- Weber'in sürdürülebilirlik duyurusu hem LinkedIn'de hem de mail ortamında paylaşılmıştır.
- İnternet sitesindeki iletişim sayfasından e-bültenlere abone olunarak düzenli olarak paylaşımlardan haberdar olunabilir.
- E-bültenler ayda en fazla iki kez gönderilir ve tacizkar içeriğe sahip değildir.
- 07:16Karbon Ayak İzi Kavramı
- Karbon ayak izi, yaptığımız tüm faaliyetlerin birim karbondioksit eşdeğer cinsine çevrilerek çevreye verdiği zararın iklim değişikliğine etkisinin bir ölçüsüdür.
- Bireyler, kurumlar ve ülkelerin karbon ayak izi vardır.
- Türkiye, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'ne taraf olduğu için her yıl sera gazı emisyonları hesaplanarak bu çerçeve kapsamında sunulmaktadır.
- 08:24İklim Değişikliği ve Etkileri
- İklim değişikliğinin etkileri olarak aşırı yağmurlar, fırtınalar ve hortumlar yaşanmaktadır.
- İklim değişikliği artık "iklim krizi" olarak adlandırılmaktadır.
- Önümüzdeki on beş yıl içerisinde iklim değişikliğinden kaynaklı afetler dünyaya üç yüz altmış milyar dolara mal olacak, ancak bunu altı milyar dolar yatırım ile önlenebilir.
- 11:53Belediyelerin Sürdürülebilirlik Eylemleri
- Belediyeler iklim değişikliği eylem planları hazırlayıp başarılı uygulamalar yapmaktadır.
- İzmir Belediyesi gibi belediyeler ilk emisyon hesaplamalarını yapmış ve Çevre Şehircilik Bakanlığı'nın da karbon hesaplamalarını on sene öncesinden yapmıştır.
- Bu örnekler, diğer belediyelere motivasyon ve destek sağlamaktadır.
- 13:14Sürdürülebilirlik Standartları ve Hedefleri
- 1997 yılında Dünya Kaynakları Enstitüsü ve Dünya Sürdürülebilir Kalkınma Konseyi, kurumların sera gazı etkilerini raporlamak için bir standart olması gerektiğini belirtmiştir.
- 2001 yılında GT2 protokolü oluşturulmuş, 2006'da ISO 14064-1 yayınlamış ve 2018 yılında güncellenmiştir.
- 2015 yılında Birleşmiş Milletler 2030 yılına kadar gerçekleştirilecek on yedi tane sürdürülebilir kalkınma hedefi koymuştur.
- 15:52ISO ve Sürdürülebilirlik
- ISO standartlarının sürdürülebilirlikle bağını ISO'nun sayfasında görebilirsiniz.
- Yönetim sistemlerinde yapılan her hizmetin sürdürülebilirliğe hizmet ettiğini anlatmak önemlidir.
- ISO'nun 14064 aile standartları, iklim eylemine ve sanayi, yenilikçilik ve altyapıya destek vermektedir.
- 17:14ISO 14064 Ailesi ve Sera Gazı Emisyonları
- ISO 14064 ailesi, düşük karbonlu ekonomiye geçişte destek sağlayan standartlardır.
- ISO 14064-1 kuruluş bazında, ISO 14064-2 proje bazında, ISO 14064-3 ürün bazında sera gazı emisyonları hesaplamasını kapsar.
- Belgelendirme kuruluşları, ISO 14064-1 standartına göre karbon ayak izini belgelemeyi doğrulayarak beyan verirler.
- 19:31ISO 14064-1:2018 Değişiklikleri
- ISO 14064-1:2018'de dolaylı emisyonların dahil edilmesinde farklılık var ve sınırları belirlemede yeni bir yaklaşım sunulmuştur.
- Operasyonel sınırlar yerine artık raporlama sınırları terimi kullanılmaktadır.
- Ekler zenginleştirilmiş ve önemli dolaylı sera gazı emisyonları kavramı tanımlanmıştır.
- 21:50Raporlama Sınırları ve Sera Gazları
- Kuruluş sınırları değişmemiş, hala kontrol veya hisse senedi paylaşımı iki eksi üç kişiye göre belirlenmektedir.
- Yeni bir sera gazı olan NF₃ (nitrojen triflorid) eklenmiştir, özellikle mikro elektronikte kullanılmaktadır.
- NF₃'nin küresel ısınma potansiyeli 16.100 civarında olduğundan, bir ton NF₃ salınması bir ton karbondioksit salınmasına eşdeğerdir.
- 23:34Raporlama Sınırlarının Belirlenmesi
- Raporlama sınırlarını belirlerken, hangi dolaylı emisyonların dahil edileceğini belirlemek için süreç ve kriterler tanımlanması gerekmektedir.
- Standard, karbon emisyonlarını sadece kapım içerisinde değil, önünde ve arkasında da (upstream ve downstream) değerlendirmeyi beklemektedir.
- Raporlama sınırlarını belirlerken, kapımın dışına ne kadar çıkacağınız gösterilmelidir.
- 27:04Sera Gazı Kategorileri
- Sera gazı kategorileri altı kategoriye ayrılmıştır: doğrudan sera gazı emisyonları ve beş farklı dolaylı sera gazı emisyonu kategorisi.
- Dolaylı sera gazı emisyonları: enerjiden, taşımacılıktan, ürünlerden kaynaklı, müşteri tarafından kullanılan ürünlerden kaynaklı ve diğer kategorilerdir.
- 28:07Sera Gazı Emisyonlarının Önemi ve Kriterler
- Sera gazı emisyonlarını belirlerken büyüklük kriteri kullanılabilir, yani etki ne kadar büyükse o emisyon önemlidir.
- Etki etme gücü ve etkileyebileceğimiz alanlar da kriter olarak değerlendirilebilir, örneğin bir firmaya üretim yaptırtıyorsak tasarımı etkileyebiliriz.
- Risk ve fırsatlar da önemli bir kriter olabilir, özellikle tedarik zincirindeki iklim değişikliğiyle bağlantılı riskler ve fırsatlar.
- 30:36Sektör Spesifik Kılavuzlar ve Yeni Standart
- Sektör spesifik kılavuzlar var, örneğin çimento ve enerji sektöründe daha az emisyon yaymaya yönelik uygulamalar değerlendirilebilir.
- Yeni standartta kapsam üç emisyonu (diğer dolar emisyonları) artık ihmal edilmiyor, taşere edilen hizmetlerin emisyonları da dahil edilmek zorunda.
- Uber gibi kurumlar kendilerine ait araç olmadan taşımacılık hizmeti verirken, emisyonları da dahil etmek gerekiyor.
- 33:44Çalışan Katılımı ve Alt Kategoriler
- Çalışanların emisyon azaltmaya yönelik farkındalığı ve girişimleri de bir kriter olarak gösterilebilir.
- Sera gazı kategorileri alt kategorilere bölünmüş, bu teknik bir standart haline gelmiş.
- Alt kategorilere bölerek emisyonları hesaplamada duplikasyon (mükerrer sayım) olabiliyor, bu nedenle alt kategorileri iyi tanımlamak gerekiyor.
- 38:28ISO 14064-1 Standardı ve Hesaplama Adımları
- Yeni ISO 14064-1 standardı, kurumun LC (hayat boyu değerlendirmesi) gibi düşünülebilir, tedarik zincirindeki emisyonları da dahil ediyor.
- Hesaplama adımları eski versiyondan değişmemiş, önce kaynaklar ve varsa yutaklar belirlenir.
- Metodoloji seçilir, faaliyet verileri toplanır, emisyon faktörü çarpılır ve böylece emisyonlar hesaplanır.
- 39:45Veri Toplama ve Yönetimi
- Veri toplama sürecinde, sadece satın alma departmanı veya yan masadaki arkadaşlardan değil, tedarikçiden, tüketiciden ve atık bertaraf aşamasından da veri toplamak önem kazanmıştır.
- Veri toplama için prosedür oluşturulması, verilerin önceliklendirilmesi, veri kayıplarının nasıl giderileceği belirlenmesi ve veri kalitesinin sürekli iyileştirilmesi gerekmektedir.
- Sera gazı emisyonu yönetmeliğinde, veri oluşturduğu andan emisyon hesaplanana kadarki süreçte verilerin takip edilebilir, tekrar edilebilir ve güvenli olması gerektiği belirtilmektedir.
- 41:54Birincil ve İkincil Veriler
- Birincil veri, değer zincirinden direkt elde edilen, doğrudan ölçüm veya ölçmeye dayanan hesaplamayla elde edilen verilerdir (sayaç verileri, fatura bilgileri, kantar verileri).
- İkincil veri, değer zincirinden direkt elde edilemeyen, literatür verisi, sektör ortalaması veya uluslararası kabul görmüş veri tabanları gibi kaynaklardan elde edilen verilerdir.
- 14040 ve 14044 standartlarında, mümkün olduğu kadar birincil veri kullanılması ve özellikle önemli noktalarda ikincil veri yerine birincil veri kullanılması gerektiği belirtilmektedir.
- 43:13Veri Kalitesi ve Kalibrasyon
- Verilerin güvenilirliği açısından kalibrasyonlar ve belirsizlik hesabı önemlidir, kalibrasyonların takibi yapılmalıdır.
- Kurum dışındaki verilere ulaşmak zor olabilir, ancak doğru verilere ulaşmak önemlidir.
- ISO 50001'in 2018 versiyonunda, enerji verimliliğini etkileyen verilerin belirlenmesi ve izlenmesi için planlama aşaması yapılması gerektiği belirtilmektedir.
- 44:38Emisyon Azaltım Faaliyetleri
- Emisyon azaltım faaliyetleri, standart emisyonların hesaplanmasına ek olarak raporlanabilir ve toplam emisyon değerini etkiler.
- Türkiye'de emisyon azaltım faaliyetleri daha çok yenilenebilir enerji santralleri üzerinden değerlendirilmekte, ancak şebekeye bağlı enerji tesisleri bu kapsamda değerlendirilemiyor.
- Sanayi tarafından yapılacak emisyon azaltım faaliyetleri (enerji verimliliği projeleri, teknoloji iyileştirmeleri, karbon yakalama, yakıt değişiklikleri) karma ticarete dahil edilebilir ve ilerleyen yıllarda finansal karşılığı değerlenebilir.
- 47:04Hedeflerin Önemi
- Hedef koymak zorunlu değil, ancak kurum içerisinde motivasyon sağlayıp sahiplenmeyi kolaylaştırır.
- Hedef koyarak emisyonu, tüketilen yakıtı ve kaynağı yönetebilir, bu da maliyet yönetimi açısından avantaj sağlar.
- Hedef koyulması özellikle GR raporu, sürdürülebilirlik raporu ve CDP raporlaması yapıldığında yönetim sistemlerine entegre edilerek faydalı olur.
- 48:54Raporlama Bölümü
- Raporlama içeriğinde değişiklik olmasa da, sera gazı envanteri raporunda kurumun genel tarifi, amaç ve hedef kullanıcı belirtilmelidir.
- Raporlamada organizasyonel sınırlar (tesislerin fiziksel konumları, operasyonel/idari kontrolü veya hisse sahibi olduğu yerler) ve raporlama sınırları (emisyon kategorileri ve alt kategorileri) detaylı şekilde verilmelidir.
- Hesaplanmış sera gazı envanteri raporunda artık altı tane kapsamda emisyonlar gösterilmektedir.
- 51:31Raporlama ve Performans
- Sera gazı performansını takip etmek ve raporlamak önemlidir.
- Raporun içerisinde emisyon azaltım faaliyetlerinin etkileri ve sera gazı performansının nasıl değiştiği gösterilmelidir.
- Rapor tamamlandıktan sonra denetime girilebilir.
- 52:18Webinar Kapanışı
- Webinar'ın faydalı olduğu umulmuş ve katılımcılara teşekkür edilmiştir.
- Gelecek webinar'ların LinkedIn ve e-posta yoluyla duyurulacağı belirtilmiştir.
- Katılımcılardan webinarları paylaşmaları ve bilgi paylaşımının artması için rica edilmiştir.