Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, İslamiyetten önceki Türk tarihi hakkında bilgi veren eğitici bir içeriktir.
- Video, İslamiyetten önceki Türk devletlerinde kullanılan önemli kavramları tanıtmaktadır. Kurultay toy, tigin, yabgu, yarlı gibi siyasi unvanlar; idik, yu, yuh aşı, balbal, kurgan, ongun gibi inanç ve gelenek kavramları; ataerki, bodun, şap, töles gibi toplumsal yapılar; ikili teşkilat, tanrıkultu, atalar kültü, kam, koşuk, sav, sagu yuğ, toygun, ota, tamu, tamgacı, buyruk, bot gibi çeşitli terimler açıklanmaktadır.
- 00:01İslam Öncesi Türk Tarihi Kavramları
- Kurultay toy, ilk Türk devletlerinde devlet işlerinin görüşülüp karara bağlandığı büyük meclisdir.
- Tigin (tegin), İslam öncesi Türk devletlerinde hükümdar çocuklarına verilen unvandır.
- Yabgu, hükümdarın kardeşi olan ve ülkenin bir bölümünü idare eden yöneticilere verilen unvandır.
- 00:46Türk Kültüründe İnanç ve Gelenekler
- İslam öncesi Türkler dağ, ırmak, ay, güneş gibi varlıklarda gizli güçlerin olduğuna inanıyorlardı ve doğadaki bu ruhlara idik denilmiştir.
- Yu, ölen kişinin ardından düzenlenen cenaze törenidir.
- Yuh aşı, cenaze törenlerinde verilen ziyafet yani ölü aşıdır.
- 01:10Türk Mezar Gelenekleri
- Balbal, ölen kişinin hayattayken öldürdüğü kişiler sayısınca mezarın başına dikilen ya da mezarın içine konulan ağaçtan veya taştan heykellerdir.
- Kurgan, eski Türklerde ölülerin eşyaları ile birlikte gömüldüğü mezardır.
- Ongun (totem), bir topluluk tarafından ruhani özellikleri olduğuna inanılan ve sembol olarak kullanılan doğal bir nesne veya hayvandır.
- 01:46Türk Sosyal ve Siyasi Yapısı
- Ataerki, babanın hakimiyetine dayalı Türk aile yapısıdır.
- Bodun, boyların bir araya gelmesiyle oluşan siyasi birliktir.
- Şap, hükümdar soyundan olan komutanlara ve yöneticilere verilen addır.
- 02:02Türk Siyasi ve Askeri Sistemi
- Töles, Orta Asya'da Türk boylarının oluşturduğu siyasi birliktir.
- İkili teşkilat (çifte hükümdarlık), devletin iki idari bölgeye ayrılarak yönetilmesidir.
- Onlu sistem, ordunun onbaşı, yüzbaşı gibi onun katları şeklinde teşkilatlandırılmasıdır.
- 02:30Türk Yönetim Anlayışı ve Kültür Değerleri
- Sosyal devlet, halk arasındaki eşitsizliği gidermeye çalışan, halka hizmeti görev kabul eden yönetim anlayışıdır.
- Töre, Türklerde adet ve geleneklerden oluşan sözlü hukuk kurallarıdır.
- Veraset, hükümdarlık hakkının kan yoluyla hanedanın erkek çocuklarına geçmesidir.
- 02:52Türk İnanç Sistemi ve Sosyal Yapı
- Atalar kültü, ataların hatıralarına ve büyüklerine saygıya dayanan inanç sistemidir.
- Kam, şamanist din adamıdır.
- Koşuk, şölenlerde saz eşliğinde söylenen şiirlerdir.
- 03:05Türk Sosyal ve Dini Terimleri
- Sav, Türk atasözüdür.
- Sagu yuğ törenlerinde büyük kişiler için yakılan ağıtlardır.
- Toygun, kurultay üyelerine verilen isimdir.
- 03:16Türk Dini ve Sosyal Yapı
- Ota, hükümdar çadırıdır.
- Tamu, öldükten sonra kötü insanların gideceklerine inanılan yer (cehennem)dir.
- Uçma, öldükten sonra iyi insanların gideceklerine inanılan yer (cennet)dir.
- 03:32Türk Sosyal ve İdari Görevler
- Ağılık, hazine görevlisi (vezir)dir.
- Buyruk, devlet bakanı veya hükümet üyesidir.
- Tamgacı, yazışmalardan sorumlu olan kişi (vali)dir.
- Oguş, aile; uruk, soy; bot, boydur.