Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, İndeks Akademi stüdyosunda bir eğitimci tarafından sunulan tarih dersidir. Eğitmen, tahtada notlar alarak ve harita kullanarak konuları anlatmaktadır.
- Video, İslamiyet öncesi Türk tarihini kapsamlı şekilde ele almaktadır. Göktürk Devleti'nin kuruluşu ve gelişimi, Orhun Abideleri, Uygur Devleti, Kırgızlar, Karluklar, Akhunlar, Hazarlar, Türgişler, Avarlar, Bulgarlar, Oğuzlar, Peçenekler ve Kıpçaklar gibi Türk boyları ve devletleri hakkında detaylı bilgiler sunulmaktadır. Ders, Türk topluluklarının coğrafi dağılımları, İslamiyet'in yayılması ve Türk kurultayları gibi konuları da içermektedir.
- Video, ÖSYM, KPSS ve diğer sınavlarda çıkabilecek önemli tarihsel bilgileri içermekte ve sınavlarda çıkabilecek soru tipleri hakkında kodlama teknikleri de paylaşılmaktadır. Dersin sonunda Bilgecan Dede ve Keloğlan hikayesi anlatılarak, başarıya ulaşmak için karşılaşılan engeller ve kendi yolunda ilerlemenin önemi vurgulanmaktadır.
- 00:57Göktürk Devleti'nin Kuruluşu
- Göktürklerin adının aslında Köktürk olduğu, ancak Türkçe'de "Göktürkler" olarak kullanıldığı belirtilmektedir.
- Birinci Göktürk Devleti, Türk adıyla kurulan ilk Türk devletidir ve ırk adını devlet adı olarak kullanması ulusçu milliyetçi bir yapıya sahip olduğunun göstergesidir.
- Asya Hunları'nın parçalanmasından sonra Orta Asya'da Avar Devleti kurulmuş, Avarlara bağlı dağınık halde yaşayan Türk boylarına "töler" denilmiştir.
- 02:09Bumin Kağan'ın Yükselişi
- Tölerler Avar Hakanlığına karşı isyan çıkarmış, Avar Hakanı bu isyanı bastıramayacağını anlayarak etrafında sevilip sayılan demirci ustası Bumin'den yardım istemiştir.
- Bumin, isyanı bastırdıktan sonra Avar Hakanı'ndan kızını istemiş, ancak reddedilince Avarlara karşı büyük bir isyan çıkartarak Avarların varlığına son vermiştir.
- 552 yılında merkez Ötüken olmak üzere bir Göktürk Devleti kurmuş ve ilk Kağan unvanını almıştır.
- 03:30Göktürk Devleti'nin Yönetim Anlayışı
- Bumin Kağan, kardeşi İstemi Yabgu ile birlikte devleti yönetmiştir; Doğu'yu Büyük Kağan, Batı'yı ise Yabgu unvanı ile yönetmiştir.
- Bu ikili yönetim anlayışı, Türklerde ilk ikili yönetim ve federal bir yönetim anlayışının benimsendiğinin göstergesidir.
- Birinci Göktürkler devletin kuruluşundan itibaren devleti doğu-batı şeklinde ikili yönetim şeklinde yönetmişlerdir.
- 04:27Göktürklerin Dış Politikası
- İstemi Yabgu, devlet gelirlerini arttırmak için İpek Yolu'na hakim olmak istemiştir.
- Bu dönemde İpek Yolu üzerinde hakimiyet kuran Akhun denilen bir Türk devleti vardı ve Göktürkler, İpek Yolu üzerinde hakimiyet kurmak için İran'daki Sasanilerle ittifak kurarak Akhunların varlığına son vermiştir.
- Sasaniler güçlendiğinde, Göktürkler Bizanslı ittifak kurarak Sasanileri yıpratmıştır.
- 06:17Göktürkler ve İslam Dünyası
- Orta Asya'da Göktürk hakimiyeti, İran'da Sasaniler hakimiyeti, Anadolu'da Bizans hakimiyeti ve İslam coğrafyasında Hz. Ömer dönemi yaşanıyordu.
- Göktürk-Bizans ittifakı sonucunda İran'daki Sasenler yıprandı ve bu durum Hz. Ömer'in İran'ın fethini ve İslam'ın yayılmasına ortam hazırladı.
- İslam tarihinde yaşanan Hz. Ömer döneminde Türklerle Müslümanlar komşu olmuştur.
- 07:54Göktürk Devletleri
- Orta Asya'dan Bizans'a ilk elçi gönderen Türk devleti Soğuttu Tüccar Mania'dır, Bizans ise Zemmerkos adında birini Göktürklere elçi olarak göndermiştir.
- Birinci Göktürklere en parlak dönemi yaşatan Mukan Kağan'dır ve devletin kurucusu Bumin Kağan'dır.
- Birinci Göktürkler "Altayların demircileri" olarak bilinir ve taht kavgaları, Çin entrikaları sonucu elli yıl kadar sürecek esaret devri yaşamıştır.
- 09:00Türklerin İlk Milli İstiklal Ayaklanması
- Türklerin ilk milli istiklal ayaklanması Kürşat Ayaklanmasıdır ve başarısızlıkla sonuçlanmıştır.
- Kürşat, Çin sarayını basıp Çin imparatorunu rehin alıp, tutsak edilen yeğeni Urku Tegin'i kaçırıp Ötüken'e gelip yeni bir Türk devleti kurmayı planlamıştır.
- Kürşat ve adamları başarısızlıkla karşılaştıktan sonra, Kutluk yanındaki atlılarla birlikte Ötüken'e gelmeyi başarıp ikinci Göktürk Devleti'ni kurmuştur.
- 09:45İkinci Göktürk Devleti
- İkinci Göktürk Devleti, Çin'e karşı bağımsızlık mücadelesi vererek kurulmuştur ve bu yönüyle Türkiye Cumhuriyeti'ne benzer.
- Birinci Göktürkler Avarların varlığına son vermiş, bu yüzden bağımsızlık mücadelesi değil hakimiyet mücadelesi olarak değerlendirilmelidir.
- Kutluk Kağan'a Orta Asya Türklerinin meclisi olan Kurultay İlters unvanı verilmiştir.
- 10:53Kutluk Kağan Anıtı ve Orhun Abideleri
- Moğolistan'da Nomgon Vadisi'nde Kutluk İlters Kağan'ın anıtı bulunmuştur.
- Türk adının geçtiği ilk yazılı metin olarak kabul edilen Orhun Abideleri'nden önce Kutluk Kağan anıtı bulunmuştur.
- Orhun Abideleri'nde Bilge Kağan, Tonyukuk ve Kül Tigin adına dikilmiştir.
- 12:09İkinci Göktürklerin En Parlak Dönemi
- Akademik kaynaklar ve eski MEB kitapları ikinci Göktürklerin en parlak dönemini yaşatan kişiyi Bilge Kağan olarak kabul ederken, yeni MEB kitapları Kapgan Kağan'ı kabul etmektedir.
- Adına anıtı bulunan ve ikinci Göktürklerin en parlak dönemini yaşatan kişi Bilge Kağan'dır.
- Türk tarihinin muhteşem üçlüsü Bilge Kağan, Kül Tigin ve Vezir Tonyukuk'tur.
- 13:07Orhun Abideleri'nin Önemi
- Türk İslam devletlerinde Kutadgu Bilig, Divan-ı Lügati, Türk, Atabet'ül-Hakayık, Divan-ı Hikmet ve Orhun Abideleri ÖSYM'nin vazgeçilmez eserleridir.
- Orhun Abideleri'nin dikiliş sıralaması: önce Tonyukuk anıtı, sonra Kül Tigin, sonra Bilge Kağan anıtıdır.
- Tonyukuk anıtını Tonyukuk kendisi yazmıştır ve ilk Türk tarihçi ve yazar olarak kabul edilir, ayrıca "Türk Bismark" olarak da anılır.
- 15:06Orhun Abideleri'nin Korunması
- Orhun Abideleri günümüzde Moğolistan'da bulunmaktadır.
- TİKA (Türk İşbirliği ve Kalkınma Ajansı) yurtdışındaki kültürel mirasımızın korunmasında etkili bir kuruluştur.
- TİKA'nın önderliğinde Moğolistan'da Orhun Müzesi yaptırılmıştır.
- 16:27Orhun Abideleri ve Özellikleri
- Orhun abidelerinde sosyal devlet anlayışı işlenmiş olup, "aç milleti doyurdum, çıplak milleti giydirdim" gibi ifadeler bulunurken, aynı zamanda "Çin'in tatlı sözüne kanma, ipekli kumaşına aldanma" gibi uyarılar da yer almaktadır.
- Orhun abideleri, Kül Tigin ve Bilge Kağan anıtlarını Yulu Tigin, Tonyukuk anıtını ise Tonyukuk'un kendisi yazmıştır ve kaplumbağa kaidesi üzerine oturtulmuştur.
- Orhun abideleri Rus Yadrinse ve İsveçli Subayştra Lemberg tarafından bulunmuş, ancak Danimarkalı bilim adamı William Thomson tarafından çözülmüştür çünkü Vikinglerin anavatanı Danimarka'dır ve Vikinglerde runik yazı sistemi kullanılmıştır.
- 18:07Orhun Abideleri Hakkında Bilgiler
- Orhun abideleri ile ilgili ilk bilgileri veren İslam müellifi Cüveyni'dir ve "Tarihi Cihang" adlı eserinde Moğolistan bozkırlarında gezerken üzeri kargacık burgacık yazılarla dolu dikitler bulduğunu belirtmiştir.
- Orhun abidelerinde Oğuz adına da ilk kez rastlanmış bir detay bulunmaktadır.
- Avrupalı bilim insanı Messerschmidt, Orhun abidelerinin Avrupa bilim camiasına tanıtılmasında etkili olmuştur.
- 19:08Göktürkler ve Budizm
- Eski milli eğitim kaynakları Tapu Kağan'ı, yeni milli eğitim kaynakları ise Bilge Kağan'ı Budistleşme isteği kurultay tarafından reddedilen hükümdar olarak kabul etmektedir.
- İkinci Göktürkler döneminde otuzsekiz harflik Göktürk alfabesi oluşturulmuş, bu alfabeye Orhun abidesi veya Orhun alfabesi de denilmektedir.
- Türkler göçebe yaşıyordu ve yazıyı kullanmıyordu, esaret devrinde Çin'den öğrenmişlerdir, ancak Çin kültürü kendi ülkelerinde yoğun etkili olmasından olmasınlar diye Çin'den öğrendikleri yazıyı kendi dil karakterlerine uydurup kendi milli alfabelerini oluşturmuşlardır.
- 20:30Uygur Devleti
- Orta Asya Türklerinin kullandığı oniki hayvanlı Türk takvimini ilk kez kullananların ikinci Göktürk olduğu belirtilmektedir.
- Uygur, Karluk ve Basmiller üç Türk boyu bir araya gelerek ikinci Göktürklerin varlığına son vermiş ve Uygur Devleti'nin kurulmasında etkili olmuşlardır.
- Uygur Devleti'nde ikinci Huyu Ben A yapıp "Uygar" olmuştur ve uygarlıkta en ileri giden İslam öncesi Türk devleti Uygurlardır.
- 21:53Uygur Devleti'nin Özellikleri
- Uygur Devleti'nin kurucusu Kutluk Kağan, en parlak dönemini yaşatan ise Bilge Kağan'dır ve merkezi Karabalgasun veya Karabalasagun şehridir.
- Uygur Devleti Orta Asya'da din değiştiren ilk Türk devletidir ve Budizm ve Maezm inançlarını benimsemişlerdir.
- Uygurlarda Bögü Kağan adında biri Tibet seferine çıkarak Maezm inancı ile tanışmış ve Maneist rahipleri ülkesine getirmiştir.
- 22:39Maezm İnançının Etkileri
- Maezm inancında et yemek yasak, savaşmak yasak ve tapınaklarda ibadet şarttır.
- Bu inanç Türklerin askeri özelliklerinin zayıflamasında etkili olmuştur.
- Tapınaklarda ibadet şart olunca tapınaklar yapılmaya başlanmış, bu da Türklerin göçebe yaşamdan yerleşik yaşama geçişinde etkili olmuştur.
- 23:37Maezm İnançının Diğer Özellikleri
- Maezm inancında ay ışığının kutsallığına inanılır ve bu inancın diğer adı "ışık dinidir".
- Uygur hükümdarları Maezm inancını benimsedikten sonra hükümdarlar kullandıkları ünvanlara "ay" ve "kün" ünvanlarını eklemişlerdir.
- Uygurlar Çinlilerden matbaayı öğrenmiş ve matbaada hareketli harf sistemini uygulamışlardır, tahta kalıplar kullanarak harflerin daha hızlı dönmesini sağlamışlardır.
- 24:56Uygurların Kültürel Katkıları
- Modern matbaanın kurucusu Alman Jean Gutenberg, matbaada devrimi gerçekleştirme seydi olarak Uygurları göstermiştir.
- Türklerin Orta Asya'da kullandığı Hakaniye lehçesiyle ilk kitaplar Uygurlarda basılmıştır.
- İlk kütüphanecilik, arşivcilik, ciltçilik ve minyatür örnekleri Uygurlarda görülmüştür.
- 25:52Uygurların Ekonomik ve Eğitim Faaliyetleri
- Uygurlar İranlı South kavmiyle ticaret yaparak South alfabesini öğrenmiş ve kendi milli alfabelerini oluşturmuşlardır.
- İlk ipotek senedi, faiz ve bankacılık uygulamaları Uygurlarda görülmüştür.
- Türklerde ilk örgün eğitim faaliyetleri Uygurlarda, ilk eğitim faaliyetleri ise Asya Hunlarında olmuştur.
- 27:03Uygurların Sanatsal Katkıları
- Uygurlar sözlü hukuk kuralları olan töreyi yazılı hale getirmişlerdir.
- İlk fresk ve çinicilik örnekleri Uygurlarda görülmüştür.
- Türklerde ilk ortaoyunu ve pandomin/mim sanatı Uygurlarda yerleşik yaşama geçmesinden dolayı ortaya çıkmıştır.
- 27:56Uygurların Son Dönemi ve Etkileri
- Uygurların en parlak dönemini Moyaçur yaşatmış, ancak Kırgızlar onların varlığına son vermiştir.
- Kansu ve Turfan Uygurları varlıklarını sürdürmüş, Turfan Uygurlarının bulunduğu bölgede mevsiminde yetişmeyen ürünler (turfanda) üretilmiştir.
- Moğollar Uygurların bulunduğu bölgeleri ele geçirdiklerinde, Uygurların üst düzey bürokratlarını ve öğretmenlerini kendi devlet bünyelerine katmışlardır.
- 29:42Diğer Türk Devletleri ve Boyları
- ÖSYM, diğer Türk devletleri ve boyları ile ilgili boyları sol tarafa verip yanlarına önemli özelliklerini vererek sorular sorar.
- Kırgızlar Moğollara itaat eden ilk Türk boyu olarak kabul edilirken, Karluklar Moğollara itaat eden ilk Müslüman Türk boyu olarak bilinir.
- Kırgızlar Uygurların varlığına son vermiş ve Ötüken merkezli kendi devletlerini kurmuşlardır; Manas destanı günümüzde hala yazımı devam ettirildiği için yaşayan destan olarak anılır ve dünyanın en uzun destanı olarak kabul edilir.
- 31:38Türk Toplulukları ve Yazıtları
- Yenisey yazıtları Kırgızlara aittir ve genellikle mezar taşlarından oluşmaktadır.
- Peçenekler dışındaki diğer Türk boyları boy teşkilatı halindeyken sonradan devletleşmiştir.
- Akhunlar (Eftalitler) Afganistan dolaylarında hüküm sürmüş ve İpek Yolu üzerinde denetim kurmuşlardır.
- 32:48Hazarlar ve Türgişler
- Hazarlar Musevilik ve Yahudiliği benimseyen ilk ve tek Türk devletidir ve Sibirlerin (Sabarların) devamı olarak kabul edilirler.
- Hazarlar Hz. Osman döneminde İslam ordularıyla Kafkasya'da Belencer Savaşı'nı yapmışlardır.
- Türgişler Emeviler döneminde İslam orduları ile Orta Asya'da mücadele etmiştir.
- 35:11Hazarların Özellikleri
- Hazarlar ordularında paralı asker bulundurmuşlardır, bu da vatan millet sevgisinin ön planda olmadığını gösterir.
- Hazar ülkesinde yapılan kazı çalışmaları sonucunda Budistlere ait tapınaklar, Hıristiyanlara ait kiliseler ve Yahudilere ait havralar yan yana bulunmuştur.
- Hazarlar "Hazar Barış Çağını" (Paks Hazaria) yaşatmışlardır ve yönetimin başında Kaan olsa da Bek denilen yöneticiler aracılığıyla devleti yönetmişlerdir.
- 36:15Türgişlerin Özellikleri
- Türgişler kendi adlarına para bastırıyor ve Türk hükümdarı Bagat Tarkan kendi adına para bastıran ilk Türk hükümdarı olarak kabul edilir.
- Türgişler yerleşik hayata geçmişlerdir ve Wataship ve Haristan savaşlarını yapmışlardır.
- Türgişler ikiye ayrılıyor: Sarı ve Kara Türgişler olarak belirli bir süre daha varlıklarını sürdürüyorlar.
- 37:38Avarlar
- Avarlar (Juan Juanlar, Aparlar) İstanbul'u kuşatan ilk Türk boyudur ve Sasenlerle birlikte İstanbul'u kuşatmışlardır.
- Avarlar hem Orta Asya'da hem Avrupa'da devlet kurmuşlardır ve Bayan Han önderliğinde Avrupa'ya giderek devlet kurmuşlardır.
- Avarlar Slavlara askerlik ve teşkilatlanma konusunda yardımcı olmuş, üzengiyi Avrupalılara öğretmişlerdir.
- 40:20Türk Topluluklarının Coğrafi Dağılımı
- Kırgızlar ve Akunlar Orta Asya'da kurulmuş, Avrupa'ya gitmemişlerdir.
- Hazarlar Doğu Avrupa bölgesinde kurulmuş ve Avrupa'ya göç eden Türk toplulukları içerisinde gösterilebilir.
- Türgişler Orta Asya'nın içlerinde kalmış, Avarlar ise Bumin Kağan'ın Orta Asya'daki varlığına son vermesiyle Avrupa'ya göç etmişlerdir.
- 41:33Türk Topluluklarının Göçleri
- Bulgarlar Avrupa'ya göç etmiş, Karluklar Orta Asya'nın içlerinde kalmış ve Karahanlıların kurucu unsuru olmuşlardır.
- Macarlar Macaristan'dan Avrupa'da devlet kurmuş, Sibirler (Sabarlar) Doğu Avrupa'ya göç eden Türk toplulukları arasında yer almıştır.
- Oğuzlar, Peçenekler ve Kıpçaklar Orta Asya'da Bizans ordusunda ücretli askerlik yapmış, Başkırtlar ise günümüzdeki Rusya'da yaşayan özerk bir Türk topluluğu olarak Orta Asya'nın içlerinde kalmışlardır.
- 42:55Tabgaçlar ve Bulgarlar
- Tabgaçlar Çin'de kurulmuş Türk devletidir.
- Bulgarlar Kubra döneminde Büyük Bulgar Krallığını kurmuş, sonradan Tuna ve İtil Bulgarları olmak üzere ikiye ayrılmışlardır.
- Tuna Bulgarları Boris Han döneminde Hıristiyan Ortodoks mezhebini benimsemiş, hükümdarları Çar unvanını kullanmış ve İstanbul'u kuşatmışlardır.
- 44:46İtil Bulgarları
- İtil Bulgarları Hazar Denizi'ne dökülen İtil Nehri çevresinde kurulmuş, Abbasilerle ticaret yapmışlardır.
- Abbasilerle yaptıkları ticaret sonucunda Almış Han döneminde İslam'ı benimsemişlerdir.
- İtil Bulgarları'nın diğer adı Volga Bulgarları'dır ve Ruslar bu toplulukla karıştırılmamalıdır.
- 46:49Karluklar
- Karluklar İkinci Göktürk Devleti'nin yıkılmasında etkili olmuş, Uygur ve Basmiller ile birleşerek bu yıkılışı sağlamışlardır.
- Karluklar ilk Müslüman Türk boyu olarak kabul edilir ve Moğollara itaat eden ilk Müslüman Türk boyu olarak Kırgızlarla karşılaştırılır.
- Talas Savaşı'nda Karluk, Yağma Çiğil ve Tusi denilen Türk toplulukları Abbasilerin yanında yer alarak İslam'ı benimsemiş, Çin'in Orta Asya üzerindeki baskısı sona erince Karahanlıların kurulmasını sağlamışlardır.
- 49:36Macarlar ve Türk Kurultayları
- Macarlar liderleri Arpa önderliğinde Avrupa'ya gidip bir devlet kurmuş, Hristiyanlığın Katolik mezhebini benimsemiş ve milli benliklerini belirli ölçüde yitirmişlerdir.
- Günümüzdeki Macarca'da 3500'ün üzerinde Türkçe kelime bulunmakta ve dünyada ilk Türkoloji Enstitüsü Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de kurulmuştur.
- Macaristan'daki Bugaç kentinde Türk kurultayları düzenlenmekte, unutulmaya yüz tutmuş Türk sporları, sanatları ve zanaatları yeniden canlandırılmaktadır.
- 51:22Türk Toplulukları ve Bizans İlişkileri
- Sibirler (Sabahlar), günümüzdeki Sibirya'ya adını veren Türk topluluğudur ve 6. yüzyılda Anadolu'ya yağma ve talan akınları düzenlemişlerdir.
- Oğuzlar, Peçenekler ve Kıpçaklar Bizans ordusunda ücretli askerlik yapmışlardır.
- 1071 Malazgirt Savaşı'nda Oğuzlar ve Peçenekler karşı tarafta Türklerin olduğunu öğrenince Bizans'ı satıp Sultan Alparslan'ın safına geçerek Malazgirt Savaşı'nı kazanmasında etkili olmuşlardır.
- 52:38Kıpçaklar ve Oğuzlar
- Bizans, Kıpçaklara Oğuzları ve Peçenekleri ortadan kaldırmaları için para ve altın vermiştir.
- Kıpçaklar yoğun bir şekilde Peçeneklerle mücadeleye girişmiş ve Peçeneklerin büyük bir kısmını ortadan kaldırmışlardır.
- Oğuzlar Türklerin en kalabalık topluluğudur, 24 kola ayrılmıştır ve Avrupa'ya giden Hıristiyanlaşan Oğuzlara Uz, güneye inerek İslamiyeti benimseyen Oğuzlara Türkmen denilmektedir.
- 53:36Oğuzların Cihanşümul Devletlerdeki Rolü
- Oğuzlar birçok cihanşümul (evrensel) devletin kurulmasında etkili olmuştur.
- Oğuzlar merkezi Yenikent olan Orta Asya'da kurulan Oğuz Yabgu Devleti'ni kurmuşlardır.
- Oğuzlar Büyük Selçukluların, Anadolu Selçukluları'nın ve en büyük cihanşümul Türk devleti Osmanlı'nın kurulmasında etkili olmuştur.
- 54:10Oğuzların Kola Ayrılışı
- Oğuzlar ana hatlarıyla Bozoklar ve Üç Oklar olarak ayrılır.
- Bozoklar Günhan, Ayhan, Yıldızhan; Üç Oklar Denizhan, Dağhan, Gökhan olarak ayrılır ve her alt kol dört ayrı başlığa ayrılır.
- Osmanlılar Oğuzların Bozok kolunun Cünhan soyundan gelen Kayı boyundandır, Büyük Selçuklular ise Oğuzların Üçok kolundan gelen Deniz Han soyunun Kınık koluna mensuptur.
- 55:26Türk Boylarının Yerleşme Özellikleri
- Orta Asya'da yaşayan Türkler, gittikleri yerlere kendi isimlerini vermişlerdir.
- Yüreğir boyu, Orta Asya'dan Anadolu'ya geldiklerinde Seyhan ve Ceyhan nehirlerine bu isimleri vermişlerdir.
- Ankara adı, Orta Asya'daki Engürü veya Ankiri denilen yerden gelen Türklerin yerleşmesiyle günümüze kadar dönüşmüştür.
- 57:11Türk Boylarının Türkiye'deki Varlıkları
- Türk boyları, kendi isimlerini taşıyan köyler kurmuşlardır.
- Türkiye'nin dört bir yanına bakıldığında Mersin, Eskişehir, Ankara ve İzmir gibi şehirlerde Kınık köyleri bulunmaktadır.
- İzmir'in Çeşme ilçesinde İğdır İyidir denilen bir köy vardır.
- 58:03Peçenekler ve Kıpçaklar
- Peçenekler hiçbir zaman devlet kuramamış ve hep boy teşkilatı halinde kalmışlardır.
- Kıpçaklar (Kumanlar), Türklerin en güzel boyu olarak bilinir, sarışın, renkli gözlü, uzun boylu erkek ve kadınlardan oluşur.
- Kıpçaklar Malazgirt Savaşı'nda Bizans'ı satmış ve Bizans tarafından Oğuz ve Peçenekleri ortadan kaldırmakla görevlendirilmişlerdir.
- 58:52Kıpçakların Etkileri
- Kıpçaklar Ruslarla da mücadele etmiş ve Rusların Igor Destanı'na konu olmuştur.
- Kıpçaklar Codex Kuanicus adlı bir sözlük hazırlamış ve savaşçılık özellikleri çok gelişmiştir.
- Eyyubiler ve Memlükler adı verilen Türk-Islam devletleri ordularını Kıpçaklardan oluşturmuşlardır.
- 59:33Deşti Kıpçak ve Diğer Türk Boyları
- Karadeniz'in kuzeyinden Sibirya'ya kadar uzanan sahaya Kıpçaklar kendi adlarını vermişlerdir ve bu bölgeye Deşti Kıpçak denir.
- Deşti Kıpçak bölgesinde kurulan Moğol devleti Altın Orda Devleti'dir ve Kıpçaklar Altın Orda Devleti'nin Türkleşmesinde etkili olmuşlardır.
- Başkırtlar günümüzde Rusya'da Başkordostan Özerk Bölgesi'nde varlıklarını sürdürüyorlar ve Kim ekler ülkelerini on bir ile ayırıp Tutuk denilen valiler aracılığıyla yönetmişlerdir.
- 1:00:55Bilgecan Dede ile Keloğlan Hikayesi
- Öğretmen, dersini bitirmek için Bilgecan Dede ile Keloğlan'ın eşek hikayesini anlatacağını belirtiyor.
- Hikayede Bilgecan Dede ve Keloğlan yanlarında eşekle bir yerden bir yere gidiyorlar.
- Bilgecan Dede, Keloğlan'a küçük olduğu için eşeğe binmesini söylüyor, Keloğlan ise eşeğe biniyor ve Bilgecan Dede yürüyor.
- 1:01:42Hikayenin Devamı
- Karşılaştıkları kişiler, yaşlı adamı yürütüp kendilerinin eşeğe binmiş olmalarını eleştiriyor.
- Bilgecan Dede, Keloğlan'ın inmesini istiyor ve kendisi eşeğe biniyor, ancak bu sefer de küçük çocuğu yürütüp kendilerinin eşeğe binmiş olmalarını eleştiriyorlar.
- Bilgecan Dede, Keloğlan'a arkasına binmesini söylüyor, ikisi birlikte eşeğe biniyorlar ancak bu sefer de yazın sıcağında incecik eşeğe iki kişi birden binmiş olmalarını eleştiriyorlar.
- 1:02:44Hikayenin Sonu ve Ders
- Bilgecan Dede ve Keloğlan, eşekten inip birlikte yürüyorlar ve yine karşılaştıkları kişiler, eşek dümdüz yürüyüp birinin eşeğe binmediğini eleştiriyorlar.
- Öğretmen, bu hikayenin anlamı olarak başarmak için elinizden gelen her şeyi yapmanız gerektiğini, ancak yolda çeşitli engellerle karşılaşacağınızı ve size farklı söylemlerde bulunacaklarını belirtiyor.
- Öğretmen, memur olmak veya 657'ye tabi olmak isteyenlerin, kulak asmamaları ve kendilerine değer vermeleri gerektiğini vurguluyor.
- 1:03:43Dersin Sonu
- Öğretmen, memleketlerine selamlar ve sevgiler gönderiyor.
- Bir sonraki derste kaldıkları yerden İslam öncesi Türk tarihine devam edeceklerini belirtiyor.