Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Mustafa Toköz'in sunduğu ve Burcu Turan'ın ana kumanda masasında görev yaptığı bir dini radyo programıdır. Programda İslam alimleri ve evliya kelam'dan sözler okunmakta, din adamları dinleyicilerden gelen soruları yanıtlamaktadır.
- Program, şiirlerle ve menkıbelerle başlayıp "Sorun Söyleyelim" bölümüyle devam etmektedir. İçerikte İslam'da hak ve vazife, kadın-erkek ilişkileri, yataktan kaçma hakları, Miraç Kandili, dünya nimetleri, hıyanet kavramı, beddua, tövbe, istiğfar ve sadaka gibi çeşitli dini konular ele alınmaktadır.
- Programda Taha-i Hakkari, Hakim-i Tirmizi gibi İslam alimlerinin sözleri okunmakta, dinleyicilerden gelen sorular yanıtlanmakta ve İslam'daki tazir cezaları, hırsızlık suçunun caydırıcılığı, adak konusundaki kurallar gibi konular açıklanmaktadır. Ayrıca "Dünya ve Nimetleri Hayaldir" başlığı altında dünya nimetlerine güvenmenin ahmaklık olduğu ve ahiret için hazırlanmanın önemi vurgulanmaktadır.
- 00:20Program Tanıtımı
- Mustafa Toköz ve Burcu Turan'ın sunduğu "İslam ve Toplum" programında şiirlerle menkıbeler yayınlanacak.
- Dinleyiciler programla iletişime geçmek için 212 454 56 46 kırkaltı numarasını arayabilir.
- 00:58Taha-i Hakkari'nin Menkıbeleri
- Taha-i Hakkari, ilim ehli büyük bir zat olarak "söz dinleyen kazanır, dinlemeyen bu yolda yükselemez" demiştir.
- Bir sözün dinlenmesi için ihlasla söylenmesi ve dinleyenlerin de ihlasla dinlemesi gerekir.
- Dinin temeli ilim, amel ve ihlas olup, ihlassız amellerden faide hasıl olmaz.
- 02:13Ahiret ve Dünya Hakkında Düşünceler
- Taha-i Hakkari, gençlere zamanlarını boş yere geçirmemelerini, okuyup sohbet etmelerini ve ihlası arttırmaya gayret göstermelerini tavsiye etmiştir.
- Dedikodu ve gıybet öldürücü zehirdir ve bu derde yakalananlar helake sürüklenir.
- Dünya hayaldir ve bir gün sona erecek, hayat öldükten sonra başlar.
- 03:22Peygamber Efendimizin Hadisi
- Peygamber Efendimiz hadiste "insanlar uykudadır, ölünce uyanırlar" demiştir.
- Çoğu insan uyanınca ne var ki is bitmiş, olan olmuş olur ve çaresi bulunmaz ki ölmeden uyanmaya.
- Mahşer gününde pişmanlık duymamak için bugün pişmanlık duymamak gerekir.
- 04:04Rehberin Önemi
- Din rehbersiz olamaz, rehber olmadan kurtuluş mümkün olmaz.
- Rehber gemi gibidir, kim binerse kurtulur ve dünya ve ahirette rahat ve huzur bulur.
- İslam alimlerine tabi olan kişi dünya ve ahirette rahat eder.
- 05:45Hakim-i Tirmizi'nin Sözü
- Hakim-i Tirmizi, "kimin arzusu din olursa, bu hayırlı düşüncesi hürmetine dünyevi işleri de ahiret işi haline gelir" demiştir.
- Bir kimsenin düşüncesi dünya olursa, niyetinin bozukluğu sebebiyle ahiret işleri de dünya işi haline gelir.
- 06:23Dinleyici Soruları
- İlk dinleyici yataktan kaçma konusunda erkeğin ve kadının hakkını anlatmasını istemiştir.
- İkinci dinleyici kabir azabına sebep olan şeylerden hıyanet etmek ne demektir sorusunu sormuştur.
- 08:03Dinleyici Soruları
- İmanla ölmüş insanlara her gün hangi dua ve sureleri okuyup hediye etmek gerektiği ve bunun sünnet olup olmadığı soruldu.
- Sadaka vermek, o kişiye edilen haklı bedduayı ve bunun zararını yok eder.
- Kur'an'daki tüm sureleri bayanlar temizken abdest almadan, Yasin kitabından okuyabilir veya hafız ise ezberden okuyabilir.
- 09:02Eğitim ve İnanç Sorunları
- 12 yaşında bir kız çocuğunun etek giydirilmesi konusunda sıkıntı yaşanıyor ve Tunç pantolon giydirmenin uygunluğu soruldu.
- Arkadaşlarla konuşurken günah konusunda telkinde bulunulurken, kendi tövbelerimiz için inancımızın o kadar kuvvetli olmaması sorgulandı.
- "Allahu teala affedicidir" demek bazen "günah işlemeye devam et" manasına gelebilir, aslında "tövbe etmeye devam et" demektir.
- 10:40Anlayış ve Niyet
- Anlayış çok mühimdir ve herkesin önüne koyulan bir cümleyi farklı anlayabilir.
- Allah aklı, zekayı, hafızayı, anlayışı ve idrak eşit yaratmamıştır.
- Bir kimsenin niyeti ahiretse, dünyevi işleri bile ahiret olarak yazılmaya başlar; niyeti dünya ise ahiret işleri bile dünya olur.
- 12:11Niyet ve İbadet
- Bir adamın namaza başlaması, kızının babasının onu görsün diye camiye gitmesi gibi niyetler ibadetin değerini değiştirir.
- Tüccarın müslümanların bulunduğu yerde namaz kılmasının amacı daha çok müşteri kazanmaksa, o namaz da dünyalık olur.
- Herkesin maksadı, niyeti neyse ona kavuşur.
- 13:48Ümit ve Yeis
- Küçük günaha devam etmek büyük günah olur, büyük günaha israr etmek küfür olur.
- Emin olmak (her gün namaz kılmanın cennete gitmek için yeterli olduğunu düşünmek) küfürdür.
- Yeis (Allah'ın günahlarımızı affetmeyeceğini düşünmek) de haramdır ve küfre götürür.
- 15:23Bilgi Kaynağı ve Anlayış
- Hakikat kitabının yayınlamış olduğu kitapları okumak mecburiyetindeyiz.
- Altyapı oluşunca sosyal medyada paylaşılan bilgilerin doğruluğunu araştırmadan kabul etmek yaygın hale gelmiştir.
- Bilgi kirliliği ve atizine karışmış durumda olunca insanlar cahil kalınca anlayışları da kıt olmaktadır.
- 16:23Takvim ve İbadetler
- Bazı kişiler takvimde Miraç Kandili'nin hangi gecede olduğu konusunda yanlış hüküm vermektedir.
- Ramazan-ı Şerif'te hilale bakmak gerekli şart olup, dünyanın herhangi bir yerinden görülürse yeterlidir.
- Recep-i Şerif'in başından itibaren hilal gözetlendi ve girişi doğru olarak belirlendi.
- 18:35Miraç Kandili Hakkında Bilgiler
- Miraç Kandili, salı günü öğleden sonra başlayıp ertesi gün akşam olup imsak vaktine kadar olan gece dilimidir.
- Miraç Kandili günü oruç tutmak isteyenler çarşamba günü oruç tutmalıdır.
- Oruç tutma konusunda hesap yapmak yerine, ehl-i sünnet alimlerine veya kitaplarına başvurmak gerekir.
- 20:36Ehl-i Sünnet Alimlerine Sorma Önemi
- Önemli konularda ehl-i sünnet alimlerine veya kitaplarına bakmak gerekir, kendi düşüncelerine göre hareket etmek doğru değildir.
- Ahirette melekler, kendi düşüncelerine göre hareket edenlerin kararlarını yanlış ve cehenneme götüren olarak değerlendirecektir.
- Bir şeye bağlı kalmak çok şeye kavuşmayı sağlar, çok yere bağlanan ise hiçbir şeye kavuşamaz.
- 24:51Dünya ve Nimetlerin Hayal Olması
- İnsanın başlangıcı bir damla su, sonu da toprak olup çürüyüp gitmektir.
- Şakik-i Belhi Hazretleri, Harun Reşid'e su örneğiyle servetin geçiciliğini anlatmıştır.
- Seyyid Ali Hemedani Hazretleri'ne göre dünya, kıyamet çölünün kenarında bir konaktır ve ahiret seferi için azık hazırlamak için vardır.
- 27:27Nimetlerin Emaneti Olarak Kullanılması
- Güç kuvvet sahibi olanlara verilen nimet, Allah'ın bir emanetidir.
- Akıllı olanlar bu emaneti ebedi saadet tohumlarını ekerek sonsuz nimetleri kazanmakta kullanırlar.
- Mağrur ve gafil olanlar, kendilerine emanet olarak verilen nimeti birkaç günlük kederli dünya hayatı için harcarlar ve ahirette cehenneme atılacaklardır.
- 28:23Sultanlık Makamının Geçiciliği
- Abdülkadir Deştuti Hazretleri, Sultan Kayıtbay'a sineklere sözünün geçmediğini göstererek dünya sultanlığına güvenmemesini tavsiye etmiştir.
- Sultanlık makam olarak yüksek görünse de, sineklerin bile kendisine itaat etmediği bir sultanlığa sultanlık denmez.
- Bu duruma aldanıp gururlanmamak gerekir.
- 29:16Karı-Koca İlişkilerinde Haklar
- İslam'da karı-koca ilişkilerinde her iki eşin de yataktan kaçma hakkı vardır.
- Kocada dini iman yoksa kadın yatağını ayırabilir, kadın İslam'a uymuyorsa kocanın da yatağını ayırabilme hakkı vardır.
- İslam'da kadın ve erkek ikisi de Allah'ın kulu olup, Allah ikisine de vazife ve karşılıklı haklar vermiştir.
- 30:37Kavgaların Kaynağı
- Tüm kavgalar hudut tecavüzünden meydana gelir.
- Çekirdek ailede bile kadın kocasının hakkını yerine getirmezse veya tecavüz ederse kavga başlar.
- Erkek de hanımın hakkını yerine getirmezse veya tecavüz ederse kavga başlar.
- 31:47Hudut Tecavüzü Örnekleri
- Okullarda sıraların ortasında kimsenin kolu geçmesin diye çizgiler çizilir, bu da hudut tecavüzüne karşı bir önlemdir.
- Trafikte de hudut tecavüzü vardır, yaya geçerken yaya sağ salim geçmedikçe arabayla geçme hakkı yoktur.
- Avrupa ülkelerinde yaya geçerken yaya sağ salim geçmedikçe arabayla geçme hakkı yoktur ve ağır cezalar getirilmiştir.
- 34:32Cezalar ve Ceza Sistemi
- İslam'da tazir cezaları vardır ve bu cezalar arasında azarlamak, kamçı ve ölüm cezası bulunmaktadır.
- Hapishane nüfusu sonbaharda artar çünkü hırsızlar cezalarını bilerek işler ve kışı kapalı ortamda geçirirler.
- Hırsızlık gibi suçlar caydırıcı cezalarla önlenmelidir, bir kimse bir şey yaptıysa onun bedelini mutlaka ödemesi gerekir.
- 37:03Adak ve Yemin Kefareti
- Bir kişi "şu işim olursa bin lira vereceğim" diyerek adak verebilir, ancak parası yoksa ve başka gayrimenkulleri yoksa adak sahih olmaz.
- Yemin kefareti için önce on fakiri giydirmek, sonra on fakiri bir sabah bir akşam doyurmak veya bir fakiri on gün sabah akşam doyurmak gerekir.
- Bu sıralamayı değiştirmek yasaktır, buna gücü yetmiyorsa on ayrı fakire kitap vermek veya üç gün arka arkasına oruç tutmak gerekir.
- 38:23Hıyanet Kavramı
- Hıyanet, hainlik anlamına gelir ve vatana, ırza, namusa, anaya babaya, kocaya, kadına, dine ve müşteriye hainlik olabilir.
- Mağazalarda müşteriye hainlik, sağlam malları sağlam diye satmak, kıymetli etiket koymak veya madı dolmuş malları taze diye satmak şeklinde olabilir.
- Kaşar peynirinde süt yerine muammüllerden yapılmış peynir satmak da hainliktir.
- 41:09Evlilik ve İhanet
- Evlenirken özrün hastalığını gizlemek hainliktir, evlenirken mert olup açıkça durumunu belirtmek gerekir.
- Bilal Habeşi'nin kardeşi, evlenmek isteyen birine kız kardeşinin artıları ve eksilerini açıkça söylemiş, bu güzel bir ölçüdür.
- İman ile ölenlerin sevaplarını göndermek, Kur'an-ı Kerim okumak, kelime-i tevhid, kelime-i temcid, istiğfar ve salavat okumak gibi ibadetler hainlikten kurtulmaya yardımcı olur.
- 42:29Beddua ve Kur'an Okuma
- Bedduaya uğrayan kişi tövbe istiğfar eder, sadaka verir, Allah'ın dinine hizmet eder ve beddua edenler de hayır dua eder, kalplerini çevirir.
- Kur'an-ı Kerim'deki sureleri kadınlar muayyen halini sormamalıdır.
- Normal namaz abdesti yokken Kur'an kitaplarındaki cüzleri eline alamaz, ancak ezbere okuyabilir.
- 43:06Giyim ve Kişisel Gelişim
- Tonik şeklinde pantolon dizin altına inerse ve kişi üşüyorsa, sahne rahat hareket edemiyorsa izin olabilir, aksi halde uygun değildir.
- İnsanlar genellikle başkalarının günahlarını kendilerine yüklerken, kendi günahlarını kabul etmezler.
- Evliya-i kiram ve ehli sünnet alimleri, insanların kendilerine bakmalarını ve kendi günahlarını kabul etmelerini tavsiye ederler.