Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, İslam'da piyasa anlayışı ve kar oranları hakkında bilgi veren bir eğitim içeriğidir. Konuşmacı, İslam'da kar oranlarının belirlenmesi konusunda detaylı açıklamalar yapmaktadır.
- Video, İslam'da kesin kar haddi belirlenmediğini ve piyasanın arz-talep dengesine göre oluştuğunu anlatarak başlıyor. Ardından Hz. Ömer döneminde yaşanan bir olay üzerinden piyasa fiyatlarının nasıl belirlenmesi gerektiği açıklanıyor. Daha sonra Emeviler döneminde nar fetvası verilmesi ve Osmanlı döneminde fiyat kontrolü uygulamaları ele alınıyor. Video, İslam'da piyasa anlayışının zaman içinde nasıl geliştiğini kronolojik olarak sunuyor.
- İslam'da Kar Oranı
- İslam'da kesin kar haddi belirlenmemiş, arz ve talep dengesine göre piyasada oluşan fiyatlar üzerinden satış caiz görülmüş.
- Ucuza mal eden veya malı ucuz alanlar fazla kar ederken, pahalıya mal eden veya pahalı olan veresiye alanlar daha az kar eder.
- Tarlada yetişen mahsuller için de çok ucuza mal edilen ürünler pazar yerinde kat kat kar edilebilir.
- 02:29İslam'da Piyasa Anlayışı
- İslam'da ucuz satılması da istenmiyor, diğer esnafın müşterilerini kendi üzerine çekmek hoş karşılanmıyor.
- İslam ahlakında ve piyasa anlayışında o günkü piyasanın götürdüğü fiyat üzerinden satış caiz görülmüş.
- Fiyatları düşürmek de hoş görülmemiş, aşırı yükseltmek de hoş görülmemiş, piyasanın oluşturduğu fiyatlar üzerinde durulmuş.
- 03:01Hz. Ömer'in Piyasa Kontrolü
- Hz. Ömer halife iken pazar yerine teftiş için gelmiş ve kuru üzüm satan bir sahabenin fiyatlarını kontrol etmiş.
- Sahabe kuru üzümü 5 TL'ye satarken, Hz. Ömer "Bu kadar ucuz fiyat koydun mal benimse, istediğin fiyata satamam mı?" diye sormuş.
- Hz. Ömer, Taif'ten gelen kervanın Medine'ye mal bırakmaması için fiyatların düşürüldüğünü düşünmüş ve sahabeye piyasa fiyatı koymasını emretmiş.
- 06:01Hz. Ömer'in Düşüncesinin Değişimi
- Hz. Ömer, fiyat yükseltme emrini verdikten sonra düşündüğünü ve haksız bulduğunu fark etmiş.
- Piyasa serbestliği olduğunu, isteyenin istediği fiyatı haksızlık olmak üzere uygulayabileceğini düşünmüş.
- Sonunda sahabeye serbest olduğunu, istediği fiyata satabileceğini söylemiş.
- 06:50Devletin Fiyat Kontrolü
- Hz. Ömer ve Hz. Osman dönemlerinde piyasa kontrolü manasında müdahaleler olmuş.
- Emeviler döneminde özellikle ekmek ve et fiyatlarında fiyat kırma yoluyla haksız rekabet yapanlar görülmeye başlamış.
- Emevi yönetim merkezlerine piyasada dengeyi sağlamak amacıyla özellikle insanların zaruri ihtiyacı olan ekmek ve et fiyatları başta olmak üzere fiyat kontrolü ihtiyacı duyulmuş.
- 07:36Tabiin ve Abbasiler Dönemindeki Fetva
- Tabiin devrinde Yahya Müsait, El-Ensa, Rabia bin Abdurrahman ve Said bin el-Müseyyeb üç tabi müştefteki, devletin ihtiyar duyarsa fiyatların istikrar bulması için piyasada aşırı fiyat kırılmasını veya yükseltmesini önlemek amacıyla toplumun ihtiyacı olan gıda maddeleri başta nar koyabilir diye fetva vermişler.
- Devlet fiyatlara müdahale edebilir anlayışı Abbasiler döneminde özellikle Osmanlı İmparatorluğu döneminde devletin iğneden ipliğe bütün eşya fiyatlarına narh uygulaması şeklinde geniş uygulama alanı bulmuş.
- Osmanlı Devleti'nde nah cetvelleri yayınlanmış, toptan fiyatı, perakende fiyatı ve kar oranları belirlenmiş, toptan fiyatıyla perakende fiyat arasında yüzde 10 ile yüzde 35-40 arasında kar oranları uygulanmış.