Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, "Bilgisayar Kavramları" ofisinde gerçekleştirilen, Süleyman Demirel Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği mezunu bir öğrenci ile Sakarya Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği mezunu, 10 yıllık sektör deneyimine sahip Yusuf Arslan arasında geçen bir röportajdır.
- Video, iş zekası kavramını tanıtmayı, bu alandaki uzmanlığın ne olduğunu ve nasıl edinilebileceğini ele almaktadır. İçerikte iş zekasının tanımı, Excel'e göre avantajları, veri ambarı ve iş zekası uzmanlığı için gerekli beceriler, günlük görevler, raporlama araçları ve sektörün geleceği gibi konular detaylı olarak incelenmektedir.
- Röportajda ayrıca iş zekası uzmanlarının çalışma saatleri, maaşları, mesleğin zorlukları ve Türkiye'deki iş zekası durumu hakkında bilgiler verilmektedir. Bilgisayar mühendisliği, matematik mühendisliği, istatistik ve sayısal alanlarda eğitim alanların bu alanda daha yatkın olduğu, lise ve üniversite mezunları için yüksek lisans programlarının önemi ve iş zekasının eksponansiyel bir büyüme gösterdiği vurgulanmaktadır.
- İş Zekası Video Serisi Tanıtımı
- Bilgisayar Kavramları ofisinde iş zekası üzerine bir video serisi hazırlanıyor.
- Veri ambarı ve iş zekası üzerine uzman konuklar davet edilerek sektörle ilgili, geleceği ve genç arkadaşlara tavsiyeler sorulacak.
- Program Eda Hanım'ın hazırladığı bir video serisi olup, Süleyman Demirel Üniversitesi bilgisayar mühendisliği mezunu bir kişi tarafından sunuluyor.
- 01:02İş Zekası Kavramı
- Yusuf Arslan, Sakarya Üniversitesi bilgisayar mühendisliği mezunu olup on senedir iş zekası alanında çalışmaktadır.
- İş zekası (Business Intelligence) kavramı Türkçe'ye "ticari istihbarat" olarak çevrilebilir.
- İş zekası, üst düzey yöneticilerin doğru zamanda, doğru yerde karar almalarını sağlayan bir konsepttir.
- 02:24İş Zekasının Teknik Tanımı
- İş zekası, normal database'ler, flat file'lar ve big data engine'lerden veri alıp işleyip temizleyerek rapor halinde sunabilen bir sistemdir.
- Raporlar liste tipi, dashboardlar veya skor kartları şeklinde olabilir.
- İş zekası, tüm veri kaynaklarını işleyip üst yönetime anlamlı, kolay anlayabileceği raporlar sunabilen bir sistemdir.
- 03:14İş Zekasının Amacı
- İş zekasının amacı veri (data)dan bilgi (knowledge) elde etmektir.
- Veri madenciliği, big data ve karar alma ağaçları gibi yöntemlerle şirketin önümüzdeki beş veya on senede nerelerde olabileceği tahmin edilir.
- İş zekası, şirketin önündeki yolları, aşamaları ve zorluklarını göstererek optimum kararları bulmaya yardımcı olur.
- 04:49İş Zekasının Avantajları
- İş zekası, Excel'de yapılan raporlamaları otomatikleştirerek zaman tasarrufu sağlar.
- Büyük sistemlerde Excel'den rapor alma artık yaygın değildir, orta ve küçük ölçekli işletmelerde ise yavaş yavaş iş zekası tarafından terk edilmeye başlanmaktadır.
- İş zekası, iş yükünden kurtulmak, insan bağımlılığından kurtulmak ve rakipleri yakalamak için kullanılır.
- 07:32İş Zekasına Giriş
- İş zekası veya veri ambarı dönüşüm projeleri maliyetli ve uzun süreli projelerdir.
- Küçük ve orta ölçekli firmalar genellikle Tableau veya Click gibi hızlıca kullanılabilen iş zekası araçlarından başlarlar.
- Firma ihtiyaçları giderek artarak kurumsal veri ambarı ve metadata management gibi daha gelişmiş sistemlere ihtiyaç duyarlar.
- 10:11Veri Ambarı ve İş Zekası Uzmanlığı İçin Gerekli Bilgiler
- Veri ambarı ve iş zekası uzmanlığı için iyi bir database bilgisi gereklidir, bunun temeli SQL dilini öğrenmektir.
- Bir database'in çalışma mantığını öğrenmek önemlidir; Oracle, DB2, Terra Data, Exadata, SAP Hano gibi farklı database'lerin nasıl işlediği bilinmelidir.
- İş zekası kısmına başlarken önce "veri nedir" sorusuna cevap vermek gerekir; veri sınıfları, veriden bilgiye ulaşmada yollar öğrenilmelidir.
- 11:26Öğrenme Kaynakları ve Yöntemleri
- Veri ambarı ve iş zekası konusunda TW ve DAMADA gibi kuruluşlarda inanılmaz makaleler bulunmaktadır.
- En kısa öğrenme yöntemi bir eğitim almak, ancak eğitim alamayanlar için blogları okumak ve IMMAN ve Kimbal gibi kişileri takip etmek önemlidir.
- İş zekası, Türkiye'de raporlama gibi algılanırken, aslında veri madenciliği, big data, veri ambarı ve database gibi alanları kapsar.
- 13:17Öğrenme Süreci ve Usta-Çırak İlişkisi
- Veri quentin adımları gibi konuları ilk başta anlamak zor olabilir, ancak sürekli okumaya devam ederek 360 derece bakış açısı kazanılabilir.
- Bu alanda çalışmak isteyenler için en önemli şey okumaktır, sonrasında iş hayatına girdiğinde kendine rehberlik edecek iyi bir usta bulmak gerekir.
- İngilizce kaynaklı kaynaklar çok önemlidir, Udemy ve Coursera gibi platformlarda birçok eğitim bulunmaktadır.
- 15:35İş Hayatında Hazırlık ve Meslek
- Veri madenciliği, iş zekası, veri ambarı ve big data gibi alanlar arasında ayrım yapmak gerekir, bu alanlar arasında birbirine bağlı bir ilişki vardır.
- İş hayatına atıldığında kocaman bir dünya olduğunu ve hazırlıklı olmak gerektiğini unutmamak gerekir.
- İş zekası uzmanı olarak başarılı olmak için İngilizce bilgisi, veritabanı bilgisi, veri madenciliği ve iş zekası arasındaki farkı bilmek, eğitimler almak ve usta-çırak ilişkisi kurmak önemlidir.
- 17:27İş Zekası Uzmanının Görevleri
- İş zekası uzmanları raporlama araçları üzerinde çalışarak liste tipi raporlar, drilldown'lar, dashboardlar ve squatlar gibi raporlar oluşturabilirler.
- Fiziksel mantıksal katman (semantic layer) olarak adlandırılan veri ambarını modelleyebilirler; bunun için S'nin Bio toolu, IBM'in Cognos, Oracle Nobi ve Click View gibi araçlar kullanılır.
- İş zekası uzmanları, veri ambarındaki tabloları modelleyerek kullanıcıların sürükle-bırak yöntemiyle kendi raporlarını hazırlayabilmelerini sağlarlar.
- 20:09İş Zekası Uzmanlarının Yaşam Tarzı
- İş zekası uzmanlarının maaşları iyi olup, veritabanı uzmanlarıyla kafa kafaya, yazılım uzmanlarından ise biraz daha önde yer alırlar.
- İş zekası uzmanları genellikle 9-18 saat arasında çalışırlar, ancak yoğun projelerde sabah erken kalkıp çalışabilirler.
- Bir projeyi tamamladıktan sonra, başlangıçta 10 kişiye ihtiyaç varsa, proje bittiğinde sadece 1-2 kişiye ihtiyaç kalabilir.
- 22:53İş Zekası Alanındaki Yenilikler
- Uluslararası pazarda Microsoft'un Power BI'si en tepedeydi ve self-service BI (kendini sürükle-bırak hızlıca rapor yap) özelliği olan tablo tarzı yazılımlar revaçta.
- Türkiye'de de son üç senedir bu alanda büyük yatırımlar yapılmış ve iş zekası konsepti değişmeye başlamıştır.
- İş zekası artık sadece big data'dan değil, gerçek zamanlı stream data ve unstructured data'dan da beslenen bir yapı haline gelmiştir.
- 26:04İş Zekası ve Veri Toplama
- Karar ağaçları, müşterilerin sorularına verdiği cevaplara göre farklı kararlar alabilir; örneğin "yedi yaşında büyük oğlunuz veya kızınız var mı?" sorusuna evet cevabı verildiğinde, X, Y, Z paketini satma önerisi yapılabilir.
- İş zekası, soğuk veri (veri ambarı) ve sıcak veri (anlık veri) birleşiminden oluşur; soğuk veri müşteri segmentini, sıcak veri ise o anki alım eğilimini belirler.
- Amazon Yesterday gibi platformlar, müşterilerin gelecekteki alışveriş davranışlarını önceden tahmin ederek önceden ürün gönderme gibi hizmetler sunmaktadır.
- 28:04Veri Toplama Örnekleri
- Web sayfalarında arama yaptığınızda, başka web sayfalarında ilgili reklamların görünmesi veri ambarına örnek verilebilir.
- Facebook'ta bir ürün hakkında paylaşım yaptığınızda, o ürünle ilgili reklamların ve mesajların size yönlendirilmesi veri toplama sürecidir.
- Akıllı televizyonlar, kameralar ve diğer cihazlar üzerinden toplanan veriler analiz edilerek kişiselleştirilmiş reklamlar sunulmaktadır.
- 31:05Veri Savaşlarına Doğru
- İş zekası konsepti ve yapılar değişmekte, uluslararası camiada daha büyük oyuncular daha fazla veriye sahip olmak istemektedir.
- Veri toplamak sadece rapor yapmak değil, veri savaşlarına doğru giden bir süreçtir ve en değerli şey veridir.
- Veri toplama konusunda bir sınır olmadığı için, sağlık alanında bile kişiselleştirilmiş ilaçlar geliştirilebilir ve sağlık durumu takip edilebilir.
- 33:26Türkiye'de İş Zekası Durumu
- Türkiye'de iş zekası alanında yüzlerce proje bulunmaktadır ve veri büyüdükçe bu alan da büyüyecektir.
- İş zekası alanında çalışan kişiler için İŞKUR, KOSGEB ve devlet destekli programlar tarafından eğitim verilmektedir.
- İş zekası alanında çalışmak isteyenler genellikle mezun olduktan sonra bu alana yönelmektedir, bu nedenle bu alanda büyük bir ihtiyaç vardır.
- 36:46İş Zekası Sektörünün Geleceği
- İş zekası sektörü eksponansiyel büyüme gösteriyor ve big data ile birlikte genişliyor.
- İş zekası sektörü yeni doğan bir sektör olup, bilinirlik artıyor ve üniversitelerde hocalar farkındalığı arttırıyor.
- Beş sene önce ayda bir-iki mail alırken, şu anda günde iki-üç mail alınıyor ve iş hayatında bu alanda çalışan kişilerin sayısı artıyor.
- 38:18İş Zekası Uzmanı Olmak İçin Gerekli Alanlar
- İş zekası uzmanı olmak için bilgisayar mühendisleri, matematik mühendisleri, istatistik okuyanlar ve sayısal alanlarda eğitim alanlar daha yatkın.
- Bilgisayar mühendisliğinde iyi bir eğitim programından mezun olmak, yazılım, donanım, ağ ve güvenlik sistemleri hakkında bilgi sahibi olmak önemlidir.
- İstatistik okuyanlar veri madenciliği konusunda daha yatkın olup, Rapid Miner gibi araçları kullanarak ilerleyebilirler.
- 40:22Eğitim Tavsiyeleri
- Yüksek lisans yapabiliyorsa, iş zekası, veri ambarı ve big data alanlarını içeren bir konseptte eğitim bulabiliyorsa mutlaka kaçırmamalıdır.
- Sekiz-dokuz sene önce bu tür programlar yokken, şimdi bireysel ve kurumsal eğitimler artmış, üniversitelerde kurslar açılmaya başlamıştır.
- Eğitim programı güzel olan bir yüksek lisans veya doktora programına kayıt olunması önerilmektedir.