Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan iş sağlığı ve iş güvenliği konusunda bilgilendirici bir ders formatındadır. Konuşmacı, öğrencilere sınavlarda çıkabilecek önemli bilgileri aktarmaktadır.
- Video, kimyasal risk etkenleri konusunu kapsamlı şekilde ele almaktadır. İlk bölümde alerjik, aşındırıcı, tahriş edici, toksik, çok toksik, patlayıcı ve alevlenebilir maddelerin sınıflandırılması anlatılırken, ikinci bölümde asbest çeşitleri, TIVA, maruziyet üst sınır değerleri ve kurşun, civa, arsenik gibi tehlikeli maddelerin işyeri havasındaki maksimum konsantrasyonları açıklanmaktadır.
- Videoda ayrıca tehlikeli maddelerin ambalajlanması, etiketlenmesi, güvenlik sembolleri, MSDS (güvenlik bilgi formu) ve patlayıcı ortamlarla ilgili önlemler hakkında bilgiler verilmektedir. Tehlikeli sıvıların bulunduğu tank depolarının kontrolü ve onarımı ile sağlık gözetim süreleri ve kayıt tutma gereklilikleri de detaylı olarak anlatılmaktadır.
- 00:26Kimyasal Risk Etkenleri
- Alerjik madde, solunduğunda veya cilde nüfuz ettiğinde aşırı hassasiyet meydana getiren ve maruziyet kalınması durumunda olumsuz etkiler yaratan maddelerdir.
- Aşındırıcı madde, canlı doku ile temasında dokunun tahribatına neden olan maddelerdir.
- Tahriş edici madde, mukoza veya cilt ile ani ve uzun süreli temasta lokal eritem, eskar veya ödem oluşmasına neden olabilen, aşındırıcı olarak sınıflandırılmayan maddelerdir.
- 01:36Kimyasal Maddelerin Sınıflandırılması
- Biyolojik sınır değeri, kimyasal maddenin veya metabolitin uygun biyolojik ortamdaki konsantrasyonunun ve etki gösterdiğinin üst sınırını ifade eder.
- Toxik madde, az miktarda solunduğunda, ağız yoluyla alındığında veya deri yoluyla emildiğinde insan sağlığı üzerinde akut ve kronik hasarlara veya ölüme neden olan maddelerdir.
- Çok toksik madde, çok az miktarda solunduğunda, ağız yoluyla alındığında veya deri yoluyla emildiğinde insan sağlığı üzerinde akut veya kronik hasarlara veya ölüme neden olan maddelerdir.
- 03:16Tehlikeli Kimyasal Maddeler
- Tehlikeli kimyasal madde, patlayıcı, oksitleyici, çok kolay alevlenir, kolay alevlenir, toksik, çok toksik, zararlı, aşındırıcı, tahriş edici, alerjik, kanserojen, mutojen, üreme için toksik ve çevre için tehlikeli özelliklerinden bir veya birkaçına sahip madde veya müstaharlardır.
- Zararlı madde, solunduğunda, ağız yoluyla alındığında veya deri yoluyla emildiğinde insan sağlığı üzerinde akut veya kronik hasarlara veya ölüme neden olan maddelerdir.
- Alevlenebilir madde, parlama noktası 21-55 derece arasında olan sıvılardır.
- 04:06Alevlenebilir Maddelerin Sınıflandırılması
- Kolay alevlenebilir madde, enerji uygulaması olmadan ortam sıcaklığında hava ile temasında ısınabilen, sonuç olarak alevlenen maddeyi veya ateş kaynağı ile kısa süreli temasta kendiliğinden yanabilen maddelerdir.
- Çok kolay alevlenebilir madde, sıfır dereceden düşük parlama noktası ve 35 dereceden düşük kaynama noktasına sahip sıvı haldeki maddeler ile oda sıcaklığında ve basıncı altında hava ile temasında yanabilen gaz halindeki maddelerdir.
- İşyerinde faaliyetin sona ermesi halinde işveren sağlık ve maruziyet kayıtlarında sosyal ve güvenlik kurumuna teslim eder.
- 05:27Patlamaya Karşı Koruma
- AB'nin 94/9 EC nolu direktifi ATEx 100A olarak geçer ve patlamaya karşı korumalı tesisat ve koruyucu sistemlere ilişkin gereksinimleri belirlemektedir.
- Exproof, patlamaya karşı korunmuş anlamına gelir ve patlama riskinin olduğu yerlerde kullanılmalıdır.
- Tehlikeli gaz ortamının oluşma sıklığı ihtimalinin azalan sırasına göre üç temel boşalma derecesi vardır: sürekli derece, ana derece, tali ikincil derece.
- 08:06Tehlikeli Maddelerin Etiketlenmesi
- Tehlikeli maddeler ambalajlarının üzerinde yer alacak etikette maddenin adı, üretici, ithalatçı veya dağıtıcının adı, telefon numarası, tehlike sembolleri ve tehlike işaretleri olmalıdır.
- Çok kolay alevlenebilir maddenin sembolü F üzerinde artı, çok toksik maddenin sembolü T harfi üzerinde artı işareti, aşındırıcı madde C üzerinde artı, tahriş edici madde X sembolüdür.
- Tehlike sembolleri turuncu zemin üzerine siyah baskı ile verilir ve tehlikeli müstaharlara etiketlerinde ticari adı, piyasaya arz edenin verdiği ad, üretici, ithalatçı veya dağıtıcının adı, telefon numarası ve tam adresi, madde kimyasal hatları, tehlike sembolleri ve işaretleri, risk, güvenlik bilgileri yer almalıdır.
- 10:30Güvenlik Bilgi Formu ve Asbest Tehlikesi
- Güvenlik bilgi formu (MSDS) madde ve müstehar ile şirket iş sahibinin tanıtımı, bileşimi, tehlikenin tanıtımı, ilk yardım tedbirleri, yangınla mücadele tedbirleri, kaza sonucu yayılmaya karşı tedbirler, depolama, elleçleme, maruziyet kontrolleri, kişisel korunma, fiziksel ve kimyasal özellikler, kararlılık ve tepkime, toksikolojik bilgiler, ekolojik bilgiler, bertaraf bilgileri ve taşımacılık bilgiler içermelidir.
- Serbest asbest liflerine maruziyetin sebep olduğu hastalıklar asbestozis, mezotelyoma, akciğer kanseri ve mide-bağırsak kanseridir.
- Kurşun diş etlerinde Burton çizgisi hastalığına sebep olabilir.
- 12:33Patlayıcı Ortamlarla İlgili Önlemler
- Kıvılcım, darbe etkisiyle patlama ve parlama tehlikelerine karşı özel tedbirler alınmalıdır.
- İş yerlerinde buhar bulunmadığı hallerde depo su ile tamamen doldurularak en az 24 saat su verilmek suretiyle sürekli olarak karıştırılmalıdır.
- İşveren patlayıcı ortam ile ilgili önlemleri alması gerekir: patlayıcı ortamın oluşmasını önlemek, tutuşmasını önlemek ve patlamanın zararlı etkilerini azaltacak önlemleri almak.
- 13:22İş Merkezleri ve Patlayıcı Ortamlarla İlgili Yönetim
- Birden fazla işyerinin bulunduğu iş merkezleri, iş anları, sanayi bölgeleri veya siteleri gibi yerlerde işyerinin koordinasyonu yönetim tarafından sağlanır.
- Yönetim, işyerinde patlayıcı ortamlarla ilgili diğer işyerlerini etkileyecek tehlikeler hususunda gerekli tedbirleri almaları için işverenleri uyarır.
- Bu uyarılara uymayan işverenler Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na bildirilir.
- 14:12Patlayıcı Ortam Uyarı İşaretleri ve Maruziyet Sınır Değerleri
- Gereken durumlarda patlama şartları oluşmadan önce çalışanların sesli ve görsel işaretlerle uyarılması ve ortamdan uzaklaştırılması sağlanır.
- Otomatik proseslerde amaçlanan çalışma koşullarından herhangi bir sapma meydana geldiğinde, otomatik sisteme, bağlantılı ekipmana ve koruyucu sistemlere güvenliği tehlikeye atmamak şartıyla el ile müdahale yapılabilir.
- Patlayıcı ortam oluşabilecek yerler için uyarı işareti üçgen şeklinde siyah kenarlı sarı zemin üzerine siyah yazılı, sarı zeminin işaret alanının %50'sini olacak şekilde olmalıdır.
- Mesleki maruziyet sınır değeri, sekiz saatlik çalışma süresince çalışanın solunum bölgesindeki havada bulunan kimyasal madde konsantrasyonunun zaman ağırlıklı ortalamasının üst sınırıdır.
- 15:47Asbest Çeşitleri ve Özellikleri
- Asbest kimyasallara, yüksek sıcaklığa ve yüksek mekaniğe karşı dayanıklıdır, ancak yüksek termal iletkenlik özelliği yoktur.
- Asbest çeşitleri arasında krisotil beyaz asbest, amonsit (kahverengi), crosidodolit (mavi), antofilit, tiremolit ve akti onit bulunmaktadır.
- Asbest çeşitleri pestisit ve asit temizleme havuzlarında kullanılır.
- 16:31Kimyasallarla İlgili Sayısal Bilgiler
- Tiva, sekiz saatlik belirlenen referans türü için ölçülen veya hesaplanan zaman ağırlıklı ortalama stilidir.
- Miligram bölü metreküp, yirmi derece sıcaklıkta ve yüzbirvirgülotuz kilo pascal basınçta bir metreküp havada bulunan maddenin miligram cinsinden miktarıdır.
- PPI, bir metreküp havada bulunan maddenin milimetre cinsinden miktarıdır.
- 17:44Solunabilir Partiküller ve Zehirlenme Sınırları
- Buhar, gırtlağı geçen ve havanın iletildiği kanallarda ve ciğerin solunum ile ilgili bölgelerine toraks nüfus eden ortalama on nm çapındaki solunabilir partiküller olarak tanımlanır.
- Bağlayıcı biyolojik sınır değer, yüz mililitre kandaki yetmiş miligram kurşun olmalıdır.
- Havadaki kurşunun haftada kırk saat çalışma süresine göre hesaplanmış zaman ağırlıklı ortalama konsantrasyonu sıfırvirgülyedi miligram bölü metreküpten fazla ise, çalışanların herhangi birinin kanındaki kurşun seviyesi kırk mg miligram bölü yüz mililitre kandan fazla ise tıbbi gözetim yapılır.
- 19:03Asbest ve Diğer Zehirli Maddelerin Sınırları
- Tehlikeli maddelerin ve müstahsarların sınıflandırılması, ambalajlanması, etiketlenmesi hakkındaki yönetmeliğe göre etikette bulunması gereken sembol etiketin en az onda birini kaplamalı ve bir santimetre kareden küçük olmamalıdır.
- Asbest konsantrasyonu sekiz saatlik zaman ağırlıklı ortalama değeri sıfırvirgülon lif bölü santimetre küpü geçmemelidir.
- Asbest ile çalışacak her işçinin daha sonraki sağlık durumlarının değerlendirilmesi en az üç yılda bir tekrarlanması zorunludur.
- 19:58İşyeri Koşulları ve Kayıtlar
- İşyerindeki hava hacmi, makine, malzeme ve benzeri tesislerin kapladığı hacimler dahil olmak üzere işçi başına en az on metreküp olacaktır.
- Kurşunla çalışan işçiler her üç ayda bir sağlık muayenesine tabi tutulur.
- İşveren, asbest veya asbest malzeme ile çalışanların yaptıkları işleri, çalışma süresini, maruziyet miktarlarını belirten kayıtları tutar ve bu kayıtlar maruziyetin sona ermesinden sonra en az kırk yıl süreyle saklanır.
- 20:53İşyeri Havasındaki Maddelerin Sınırları
- İşyeri havasındaki kurşun miktarı sıfırvirgülonbeş miligram metreküp olmalıdır.
- İşyeri havasındaki civa miktarı sıfırvirgüliki miligram bölü metreküp olmalıdır.
- İşyeri havasındaki arsenik miktarı sıfırvirgülelli miligram bölü metreküp olmalıdır.
- İşyeri havasındaki kalayım miktarı iki miligram bölü metreküp olmalıdır.
- CO2 (silisyum dioksit) miktarı yüzde beş'ten az olduğu takdirde eşik sınır değeri beş miligram bölü metreküp olmalıdır.
- Benze miktarı yüzde birden fazla olmamalıdır.
- Karbondioksit gazının mak değeri beşbin ppm'dir.
- Hidrojen sülfür gazının mak değeri on ppm'dir.
- 22:13Tehlikeli Sıvıların Kontrolü
- Tehlikeli sıvıların bulunduğu tank depolar en genç yılda bir defa kontrol edilir.
- Onarımında bunlar tamamen boşaltılacak, bağlantı boruları sökülecek veya uygun kör tıpalarla kapatılacak.
- Vanalar da kapatılacaktır.