Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Ülke TV'nin "Artı Eksi" programında, Üsküdar Üniversitesi öğretim üyeleri Prof. Dr. Hilmi Sabuncu, Cemal Kozacı ve diğer uzmanlar (Prof. Dr. Veysel Eroğlu, Prof. Dr. Turan Akbulut) iş sağlığı ve güvenliği konusunu ele almaktadır. Program, her hafta eğitim ve yaşama dair önemli konuları alanında uzmanlarla tartışan bir formatı benimsemiştir.
- Video, iş sağlığı ve güvenliği kavramlarının etimolojik anlamları, risk kavramı, iş güvenliği kültürü, iş sağlığı ve çevre sağlığı arasındaki farklar, Türkiye'deki iş kazası istatistikleri ve eğitim durumu gibi konuları kapsamlı şekilde ele almaktadır. Konuşmacılar, iş güvenliği eğitiminin önemi, işverenlerin rolü ve meslek hastalıkları gibi konuları da tartışmaktadır.
- Programda ayrıca Üsküdar Üniversitesi'nin acil durum yönetimi ve afet yönetimi programı açma çabaları, iş güvenliği uzmanlığının kimlere verilmesi gerektiği ve Türkiye'de iş sağlığı eğitiminin mevcut durumu gibi konular da tartışılmaktadır. Konuşmacılar, iş güvenliğinin maliyetli veya üretim sürecini aksatacak bir konu olmadığını ve işverenlerin eğitilmesinin önemini vurgulamaktadır.
- 00:18Program Tanıtımı ve İş Sağlığı ve Güvenliği Konusunun Önemi
- Artı Eksi programında her hafta eğitime ve yaşama dair konular, alanında önemli isimlerle ve Üsküdar Üniversitesi öğretim üyeleriyle ele alınmaktadır.
- Bu hafta iş sağlığı ve güvenliği konusu tartışılacaktır.
- Türkiye'de son dönemlerde iş sağlığı ve güvenliği konusu çok konuşuluyor ve tartışılıyor.
- 01:00Programın Amacı ve İstatistikler
- Programda iş sağlığı ve güvenliği etimolojik açıdan, doğru algılanıp algılanmadığı, risk kavramı, alınması gereken önlemler, İSG tanımı ve bileşenleri, kimlerin eğitimi alması gerektiği gibi konular ele alınacaktır.
- Türkiye'de her altı dakikada bir kişi iş kazası geçiriyor, altı saatte bir kişi iş kazası veya meslek hastalığından yaşamını yitiriyor ve iki buçuk saatte bir işçi iş göremez hale geliyor.
- İş kazalarında Avrupa'da birinci, dünyada üçüncü sırada olan Türkiye'de kazaların %98'i önlenebilir.
- 03:24İş Sağlığı ve Güvenlik Kültürü
- Kültür, insanın ana rahmine düştüğü andan ölümüne kadar kazandığı ve sahip olduğu her şeydir.
- İş yerleri kavramı, hukuksal olarak işyeri olmasa bile iş yapılan her yerdir.
- Dünya Sağlık Teşkilatı'na göre sağlık, fiziksel, ruhsal ve sosyal tam bir iyilik halidir.
- 06:37Sağlık ve İş Sağlığı Yönetimi
- Sağlık, bir fabrika ürünü gibi girdileri ve çıktıları olan bir sistemdir.
- Sağlık mülki disipliner bir çalışmayı gerektirir ve herkes sağlıkla ilgilidir.
- İş sağlığı yönetim sistemleri, sağlık korunacak kişiden en üst düzey yöneticiye kadar herkesin görevli olduğu bir sistemdir.
- 10:25Kültür ve İş Güvenliği Kavramı
- Kültür, toplulukların gelenek, görenek ve birikimlerinin sonucunda oluşan bir yaşam biçimidir ve geçmişteki birikimler şu anki yaşamı ve gelecekteki davranışları etkiler.
- İş güvenliği kültürü evrensel bir kavramdır ve toplumdan topluma değişmez; bu kavram 1986'daki Çernobil kazasından sonra ortaya çıkmıştır.
- İş güvenliği, sağlık, mühendislik, psikoloji ve sosyoloji gibi birçok disiplinin girdiği, malta disipliner bir branştır.
- 15:30İş Güvenliği, İş Sağlığı ve Çevre Sağlığı Arasındaki Farklar
- İş güvenliği, iş sağlığı ve çevre sağlığı farklı sistemlerdir ve her biri farklı yönetim sistemleri, değerlendirme yöntemleri ve hukuki sistemlere sahiptir.
- İş güvenliği, mesleğe göre değişen ve meslek üstü eğitim gerektiren bir disiplindir; her meslekte iş güvenliği farklıdır.
- İş sağlığı, çalışanların sağlığı ve güvenliğidir ve her meslek için standartlaştırılmış, meslek içinde öğretilen bir sistemdir.
- 19:56Çevre Sağlığı ve Uzmanlık Sorunu
- Çevre sağlığı, çevreyi etkileyen ve çevreyi etkileyen bir sistemdir ve Türkiye'de doğru bir şekilde uygulanmaktadır.
- Çevre görevlisi olarak adlandırılan kişilerin özel eğitimden geçmesi gerektiği, bu eğitimi çevre mühendislerinin de almaları gerektiği vurgulanmaktadır.
- Her meslek dalında ihtisaslaşma artarken, Türkiye'de "iş güvenliği uzmanı" veya "meslek hastalığı uzmanı" gibi genel bir uzmanlık modeli oluşturmak, bu alanların kültürünün doğru dürüst işlenmediği bir göstergesidir.
- 22:56İş Güvenliği Uzmanlığının Uzmanlık Alanına Bağlı Olduğu
- İş güvenliği Türkiye'de sanayi, hizmet ve ticari tüm sektörleri kapsayan bir konu haline gelmiştir.
- Bir uzmanın tüm sektörlerdeki iş güvenliği tehlikelerini görmesi ve riskleri değerlendirmesi mümkün değildir.
- İş güvenliği uzmanı olarak çalışmak ve üretimde bulunmak, alınan lisans eğitimi ile birebir ilişkilidir.
- 25:11İş Güvenliği Uzmanlığının Meslek Bağlılığı Sorunu
- İş güvenliği uzmanlığı sadece mühendis ve teknik elemanlara tanınması, diğer meslek gruplarını dışlamaktadır.
- Teknik eleman tanımı, o işi yapmaya muktedir olan meslek sahibinin kendisidir; örneğin hastanede hekim veya hemşire, laboratuvarda biyolog veya mikrobiyologdır.
- İş güvenliği uzmanlığı sadece mühendislere ve teknik elemanlara tanınması yanlış bir karardır ve düzeltilmesi gerekmektedir.
- 28:40İş Güvenliği ve İş Sağlığı Arasındaki Fark
- İş güvenliği uzmanlığı ile iş sağlığı uzmanlığı farklı kavramlardır; iş sağlığı uzmanı çalışanın sağlığını ve güvenliğini korumak için yetiştirilen insandır.
- İş güvenliği, yapılan işin hedeflediği ürünü ortaya çıkarabilmek için gerekli olan güvenlik önlemleridir.
- İş güvenliği uzmanı yerine iş sağlığı uzmanı yerleştirilmesi, işin doğru şekilde yürütülmesini sağlayamaz.
- 31:30İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlığının Genişletilmesi
- İş sağlığı ve güvenliği uzmanlığı sadece mühendis ve teknik elemanlara değil, diğer meslek gruplarına da açılabilir.
- İş güvenliği uzmanının her işi yapabileceği şeklindeki inancın yerleşmemesi gerekir.
- İşverenler, kendi faaliyet sahasına göre uygun uzmanlık koalifikasyonuna sahip kişileri seçme hakkına sahiptir.
- 35:38İş Sağlığı Eğitimi Sistemindeki Sorunlar
- İş sağlığı konusunda çalışan akademisyenler Gazi Üniversitesi, Hacettepe ve İstanbul Üniversitesi'nde halk sağlığı anabilim dalları çerçevesinde eğitim vermektedir.
- Yeditepe Üniversitesi'nde yaklaşık yüz kişi iş sağlığı ve güvenliği yüksek lisans programından mezun olmuştur.
- Bakanlık, yüksek lisans mezunlarına sertifika sınavına giriş hakkı vermek yerine, daha düşük seviyede bir sınavı geçirmelerini şart koşmuştur.
- 37:06Mesleki Uzmanlık Sorunları
- İktisatçılar ve diğer mesleklerden gelenler iş sağlığı uzmanlığına geçmek için zorluklarla karşılaşmaktadır.
- Yüksek lisans yapmış kişiler bile iş sağlığı güvenliği konusunda uzmanlık belgesi almak için iki yıllık önlisans programını bitirmek zorunda kalabilmektedir.
- Bazı teknik öğretmenler yurt dışında mühendislik eğitimini tamamlamaya çalışarak mesleki tanımın dışına çıkıyorlar.
- 39:25Eğitim Sisteminin Sorunları
- Konuşmacı, kırk üç yıllık iş tecrübesine rağmen bakanlık tarafından iş güvenliği uzmanlığına kabul edilmemiştir.
- Doğru sistem olarak dört yıllık lisans programlarının açılması gerektiği, bu programlarda hem iş güvenliği hem de çalışan sağlığı konularının öğretildiği vurgulanmaktadır.
- Üsküdar Üniversitesi'nde acil durum yönetimi ve afet yönetimi bölümü açılmıştır.
- 45:19Acil Durum Yönetimi Kavramı
- Acil durum ve afet yönetimi konusu, önce sivil savunma idareleri tarafından ele alınırken, son yıllarda ayrı bir yönetim bilimi haline gelmiştir.
- Acil durum yönetimi, teknolojik (yangın, kimyasal patlama), doğal (deprem, sel) ve insan kaynaklı (terör, salgın hastalık) acil durumları yönetmeyi kapsar.
- Bu sistem, sadece reaksiyon göstermek değil, acil durumların ortaya çıkmaması için önlemler almak, ortaya çıktığında yönetmek ve sonrasında iş sürekliliğini sağlamak şeklinde bir yönetim sistemidir.
- 47:38Acil Durum ve Afet Yönetimi Eğitimi
- Kocaeli depreminden sonra Başbakanlık bünyesinde Başbakanlığa bağlı Acil Durum Afet Yönetim Başkanlığı kuruldu ve il/ilhaç sivil savunma birimlerini kendi bünyesine alarak yapılanmaya gitti.
- Üsküdar Üniversitesi'nde bu konuda bir ön lisans programı kuruldu ve on iki üniversitede benzer programlar başladı.
- Bu programdan yetişen öğrenciler, devletin bu yapılanmasını içerisinde görev alacak veya büyük sanayi kuruluşlarının acil durum birimlerinde çalışacaklar.
- 49:12Mezunların İstihdam Alanları
- Mezunlar Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı'nın birimlerinde çalışabilecekler.
- Sanayi kuruluşlarında acil durum sorumlusu olarak görev yapabilecekler.
- İl ve ilçe birimlerinde de görev alabilecekler.
- 50:24Eğitim Sistemindeki Eksiklikler
- Yükseköğretimde bile iş güvenliği eğitimi konusu yer almıyor.
- Mühendislik eğitimlerinde mesleksel iş güvenliği eğitimi verilmesi gerekiyor.
- Çalışanların sağlığını ve güvenliğini sağlamak için ayrı bir dersin konulması ve eğitilmesi gerekiyor.
- 51:15Sağlık ve Sigorta Kültürü
- Genel Sağlık Yasası'nda "yardım" sözcüğü yerine "hizmet" sözcüğünün kullanılması daha anlamlı olurdu.
- Sağlık kültürünün gelişmemesi, sigorta kültürü de gelişmemiş olmasına neden oluyor.
- Sağlık hizmetleri, koruyucu sağlık hizmetleri ve koruyucu meslek hizmetleri bir bütün oluşturmalıdır.
- 56:10Eğitim Sisteminde Değişim Önerileri
- Üniversitelerde bu konu ciddiyetle ele alınmalı ve mühendislik eğitimi alanlara zorunlu, diğer branşlardaki öğrenciler için seçmeli olarak bir sömestrlik iş güvenliği dersi konulmalıdır.
- Lojistik gibi farklı alanlarda da iş güvenliği eğitiminin verilmesi gerekiyor.
- Çalışanların sağlığı ve güvenliği için meslek eğitiminin içerisinde güvenlik bilgisi verilmesi gerekiyor, aksi takdirde işler düzgün çalışmıyor.
- 59:18İşverenlerin İş Güvenliği Sorumluluğu
- Konuşmacı, iş yerlerinde iş güvenliği konusunda neler yapıldığını sorguluyor.
- Eskiden işletmeler kurulurken bakanlıkların standartlarına göre kontrol ediliyordu, ancak günümüzde işletme belgesi kalktı ortadan.
- İşverenlerin çoğu mühendis, iktisatçı veya hatta hiç eğitim almamış olabilir, bu nedenle onların eğitilmesi gerekiyor.
- 1:03:33İş Güvenliği Eğitimine İhtiyaç
- Konuşmacı, işçi eğitiminde kanaat getirdiği gibi işçilere güvenliği anlatırken tedirgin ediyorlar.
- İşverenlere güvenlik eğitimlerinin verilmesi gerekiyor, çünkü onlar işyerindeki koşulları kontrol ediyorlar.
- Eğitimlerin sanayiler ve iş adamları dernekleri vasıtasıyla verilmesi gerekiyor, ancak şu anki eğitimler yasalara karşı koyma odaklı.
- 1:04:43İş Güvenliği Sisteminin Kurulumu
- İş güvenliği yönetim sistemi, iş sağlığı yönetim sistemi ve çevre yönetim sistemi bir işletmede nasıl kurulacağı önemlidir.
- Bu sistemler kurulduğunda, yasaların öngördüğü her şeyin karşılanması mümkün olur.
- İş güvenliği konusunda uygulama kuralları, standartlar ve yönetmeliklerin hazırlanması, teknik altyapının olması ve eğitim yapılması gerekir.
- 1:06:34İş Güvenliği Yatırımları ve İddialar
- İş güvenliği ile ilgili yatırımlar genellikle işletme yatırımlarının %3-5'i kadar küçük bir mertebededir.
- İşverenlerin iş güvenliğine çekimser yaklaştığı iki neden vardır: yeni harcama kalemi getireceği ve işi aksatacağı.
- İş güvenliği uzmanlarının işverenlere bu konunun parasal bir konu olmadığını ve üretimi aksatmayacağını inandırması gerekir.
- 1:08:03İş Güvenliği İçin Liderlik
- İş güvenliği konusunda başlangıç noktası liderliktir, en üst düzey kişi iş güvenliğine inanmazsa hiçbir şey yapılamaz.
- Yapılacak işlerin çoğu yönetsel işlerdir ve alınacak idari kararlar, yönetim kararlarıdır.
- Yatırım büyük kalemler değildir ve zaman içerisinde yapılabilir.
- 1:09:42İş Kazası Tanımı ve Önemi
- İş kazası, eski yasalarda beş-altı maddede ifade edilirken, şimdi "işveren tasarrufu altında oluşan kazalar iş kazalarıdır" şeklinde tek bir cümleyle tanımlanıyor.
- İşveren tasarrufu altında kalan bir kişiye olurken kazalar otomatikman iş kazası olarak kabul edilir.
- İşveren net bir güzergah belirtmezse çalışanın güzergah dışına çıkıp kazaya uğraması iş kazasıdır, ancak işveren net bir güzergah belirtmişse ve bu güzergah dışına çıkılarak kazaya uğrarsa iş kazası sayılmaz.
- 1:13:19İş Kazası ve Sigorta
- İş kazası olup olmadığı çalışan için önemli değil, çünkü sigortalı olan kişi kazada aldığı hasarın bedelini alır.
- İş kazası olup olmadığı önemli olan, SSK veya SGK ödediği paranın bedelini işveren kusurluysa ondan rücu edilmesidir.
- İş kazası sadece bedene gelen fiziksel zarar değil, işgücü kaybı, çalışanın görevini yapamaz hale gelmesi, moral bozukluğu gibi görünmez zararlar da içerir.
- 1:15:40İş Kazalarının Önlenmesi
- İş kazalarının %98'i önlenilebilir, kalan %2'si meslek gruplarına göre değişir.
- İş kazalarının önlenmesi için büyük maliyetlere gerek yoktur, basit önlemler yeterlidir.
- Güç kilitleme prosedürü gibi basit önlemlerle ölümcül kazalar önlenebilir.
- 1:17:38Türkiye'deki İş Kazası İstatistikleri
- 2011 istatistiklerine göre Türkiye'de 11 milyon zorunlu sigortalı çalışan varken, 69.227 iş kazası meydana gelmiştir.
- İşveren kesimi ve devletin verdiği istatistikler arasında büyük fark vardır, BESIN istatistiklerine göre Türkiye'de iş kazası hızı 4,50% iken, devlet istatistiklerine göre %0,60'dır.
- Devlet sadece iki veya üç gün kayıp iş günü olan kazaları baz alırken, kıl payı kazalar, hasarlı kazalar ve ölümlü kazalar da risk değerlendirmesi için önemlidir.
- 1:20:39Meslek Hastalıkları
- 70 milyonluk bir ülkede bin civarında meslek hastalığı kayıtlı olup, bunlar kanserleşmiş ve ölümcülleşmiş hastalıklar olarak kayda geçmiştir.
- Gelişmiş ülkelerde meslek hastalığı değerleri 60.000-100.000 civarındadır.
- Meslek hastalığı, "işle ilgili hastalık" anlamına gelir, mesleğe özgü hastalıkları ifade eder.
- 1:21:54İş Güvenliği Hakkında Uyarılar
- İşle ilgili olarak akciğer hastalığı oluyor ve bu bir tıbbi hastalık olarak kabul ediliyor.
- İş sağlığı ve güvenliği günümüzde birçok ülkenin gündeminde önemli bir konu haline gelmiştir.
- Konuşmacı, iş güvenliği konusunda yapılanların binaların sağlamlığını denetleyen TUS (Teknik Uygulama Sorumlusu) sisteminin yanlış yollara gittiğini ve okuldan geçmemiş kalfaların yaptığı inşaatlara uzmanların ezbere imza attığını örneklendiriyor.
- 1:23:18İş Güvenliği İçin Tavsiyeler
- İş güvenliği konusunda uzmanların ezbere imza atmaması ve işverenlere bu konunun gerekliliğini, faydasını ve ucuz olduğunu anlatarak işin doğrusunu yapmaları gerektiği vurgulanıyor.
- İş güvenliği konusunda yapılacak doğruların, yapılan yanlışların en büyük engeli olduğu belirtiliyor.
- Risk, tehlike ve kazaların doğru dürüst incelemesinin devam etmesi isteniyor.
- 1:24:25Programın Kapanışı
- Programda sosyal medya üzerinden ilgi yoğun olduğu belirtiliyor ve önümüzdeki dönemlerde misafirlerin tekrar davet edileceği söyleniyor.
- İş güvenliği konusunun son dönemlerde çok konuşulduğu ve bu konuda bir bilinç ve farkındalık olduğunu ifade ediyorlar.
- Programda Suda Üniversitesi'nden Profesör Dr. Hilmi Sabuncu ve İş Güvenliği Bilimi uzmanı Cemal Kozacı misafir olarak yer almıştır.