Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, iş sağlığı ve güvenliği kurul üyelerine yönelik hazırlanmış kapsamlı bir eğitim sunumudur. Konuşmacı, yönetmelikte belirtilen konular doğrultusunda kurul üyelerini bilgilendirmek amacıyla içerik oluşturmuştur.
- Video, iş sağlığı ve güvenliği kurulunun tanımı ve görevleri ile başlayıp, iş kazaları, iş hijyeni, meslek hastalıkları ve risk değerlendirmesi gibi konuları ele almaktadır. İçerik, risk değerlendirme sürecini, tehlike tanımlama yöntemlerini ve risk kontrol tedbirlerini detaylı şekilde açıklamaktadır.
- Eğitimde ayrıca Henry piramidi, kişisel ve endüstriyel hijyen kuralları, iletişim teknikleri, acil durum önlemleri ve 2009 yılı iş kazası istatistikleri gibi konular da yer almaktadır. Torna tezgahı örneği üzerinden risk analizi gösterilerek, tehlikenin ortadan kaldırılması, yer değiştirilmesi, izole edilmesi, mühendislik kontrolleri, idari tedbirler ve kişisel koruyucu donanım gibi risk kontrol yöntemleri sıralanmaktadır.
- 00:07İş Sağlığı ve Güvenlik Kurulu Eğitimine Giriş
- Eğitimde ISG kurul üyelerinin ilgili yönetmelikte belirtilen konular doğrultusunda bilgilendirilmesi amaçlanmaktadır.
- Eğitim konu başlıkları: kurulun görev ve etkileri, ulusal mevzuat ve standartlar, iş kazaları ve tehlikeli vakaların nedenleri, iş düzeninin temel ilkeleri, iletişim teknikleri, acil durum önlemleri, meslek hastalıkları, işyerlerine ait özel riskler ve risk değerlendirmesidir.
- 00:47İş Sağlığı ve Güvenlik Kurulu Tanımı
- 50 ve daha fazla çalışanın bulunduğu ve 6 aydan fazla süren sürekli işlerin yapıldığı iş yerlerinde işveren, iş sağlığı ve güvenliği konusunda çalışmak üzere kurul oluşturur.
- Alt işverenin çalışan sayısı 50 ve daha fazla, asıl işverenin çalışan sayısı 50'nin altında ise kurul alt işverenci oluşturulur.
- Kurul, işveren veya vekili, iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi, insan kaynakları/personel temsilcisi, sivil savunma uzmanı (bulunması halinde), formen ustabaşı/usta veya çalışan temsilcisi, baş temsilci ve kurul başkanından oluşur.
- 02:32İş Sağlığı ve Güvenlik Kurulu Üyelerinin Atanması
- İş güvenliği uzmanının tam zamanlı çalışma zorunluluğu olmayan işyerlerinde kurul sekreteri, insan kaynakları/personel temsilcisi tarafından yürütülür.
- İş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi, insan kaynakları/personel temsilcisi ve sivil savunma uzmanı işveren veya işveren vekili tarafından atanır.
- Formen ustabaşı veya usta, o iş yerindeki formen ustabaşı veya ustaların yarıdan fazlasının katılacağı toplantıda açık hoca seçilir, belirlenememesi halinde işveren tarafından atanır.
- 03:34Kurulun Görev ve Yetkileri
- Kurul, işyerinin niteliğine uygun iş sağlığı güvenliği iç yönerge taslağı hazırlar, izleme sonuçlarını rapor haline getirir ve alınması gereken tedbirleri belirler.
- İş sağlığı ve güvenlik konularında çalışanlara yol gösterir, tehlikeleri ve önlemleri değerlendirir, işyerinde meydana gelen kazalar ve meslek hastalıkları ile ilgili araştırma yapar.
- İş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini planlar, programlar hazırlar, bakım ve onarım çalışmalarında güvenlik tedbirlerini planlar, yangın ve afet tedbirlerini izler, yıllık rapor hazırlar ve önleme politikası geliştirmeye çalışır.
- 05:12Kurul Üyelerinin Hakları ve Kurul Çalışma Usulleri
- Kurul üyeleri görevlerinden dolayı hakları kısıtlanamaz ve kötü muameleye maruz kalamazlar.
- Kurul ayda en az bir kere toplanır, tehlikeli işyerlerinde bu süre iki ay, az tehlikeli işyerlerinde üç ay olarak belirlenebilir.
- Toplantı gündemi, yeri, günü ve saati toplantıdan en az 48 saat önce üyelerine bildirilir, gündem önem sırasına göre belirlenir ve üyelerin isteğiyle değiştirilebilir.
- 06:05Kurul Toplantıları ve Karar Alma Süreci
- Ölümlü, uzuv kayıplı veya ağır iş kazası hallerinde kurul üyeleri olağanüstü toplantıya çağırabilir.
- Her toplantıda görüşülen konularla ilgili alınan kararlar içeren tutanak düzenlenir, toplantıya katılanlar tarafından imzalanır ve imzalı tutanaklar özel dosyada saklanır.
- Kurul, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır, kararlar katılanların salt çoğunluğu ile alınır, çekimser oy kullanılamaz ve oyların eşitliği halinde başkanın uyu kararı belirler.
- 07:27İşveren ve Kurul Üyelerinin Yükümlülükleri
- İşveren veya vekili kurul için gerekli toplantı yeri, araç ve gereçleri sağlar, kurul tutanaklarını ve raporlarını iş müfettişlerinin incelemesi için işyerinde bulundurur.
- Kurul üyeleri görevleri nedeniyle işyerlerinin yapım ve üretim teknikleri, ticari sırları ve ekonomik durumlar hakkında gördükleri ve öğrendiklerini gizli tutmak zorundadırlar.
- Kurullar, iş sağlığı ve güvenliği teftişlerinde bakanlık müfettişlerine yardımcı olmakla yükümlüdür.
- 08:33Çalışanların Yükümlülükleri
- Çalışanlar sağlık ve güvenliğin korunması ve geliştirilmesi amacıyla kurulun konulan kurallar ve tedbirler olmak zorundadırlar.
- İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerin belirlenmesi, uygulanması ve alınan tedbirlere uygulanması hususunda çalışanlar kurul ile işbirliği yaparlar.
- Çalışanlar kurulda bilgi vermek için çalışan temsilcileri aracılığıyla kurulda bilgi verebilirler.
- 09:12İş Sağlığı ve Güvenlik Konularında Ulusal Mevzuat ve Standartlar
- İş sağlığı ve güvenliği konusunda 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, 4857 sayılı İş Kanunu ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu bulunmaktadır.
- Sağlık ve güvenlik işaretleri yönetmeliği, kişisel koruyucu donanımların işyerlerinde kullanılması hakkında yönetmeliği ve yapı işlerinde iş sağlığı güvenliği yönetmeliği gibi yönetmelikler mevcuttur.
- Türkiye, 8 temel sözleşmenin tamamını, 177 teknik sözleşmeden 48 tanesini ve 4 yönetim sözleşmesinden 3 tanesini onaylamış olmak üzere toplam 59 sözleşmeyi onaylamıştır.
- 10:28İş Kazaları ve Henry Piramidi
- William Henry, kaza önleme ve sanayi güvenliğinin ilk öncülerindendir ve ortalama 75.000 kaza raporu incelemesi sonucunda çalışmalarını ortaya koymuştur.
- İş kazalarının %88'i tehlikelerden, %10'u tehlikeli durumlardan ve %2'si ise sebebi bilinmeyen nedenlerden kaynaklanmaktadır.
- Henry piramidi, iş kazalarının olma periyodunu gösteren piramittir: 300 ramak kala olayı olan zamanda 29 hafif yaralanmalı kaza, 29 hafif yaralanma ise bir ölümlü veya uzuv kayıplı kaza meydana gelir.
- 11:32İş Kazaları ve Nedenleri
- İş kazalarının %88'i tehlikeli hareketlerden, %10'u tehlikeli durumlardan ve %2'si doğal olaylardan kaynaklanmaktadır.
- İş kazalarının %98'i önlenebilir tehlikeli hareketlerdir; bu da dikkatsizlik, makine koruyucularını çıkarmak, tehlikeli hızlarda çalışmak, görevi dışında iş yapmak, uygun ekipman kullanmamak gibi davranışlardır.
- Tehlikeli durumlar ise kontrolü yapılmamış iş ekipmanları, tehlikeli yükseklikte istifleme, topraklanmamış elektrik makineleri, parlayıcı ve patlayıcı maddeler gibi faktörlerdir.
- 12:35İş Hijyeni
- İş hijyeni, iş yerinde görülen ve hastalığa, sağlığın bozulmasına ve huzursuzluğa sebep olan çevresel faktörleri, stresleri tespit eden, değerlendiren ve onları kontrol eden bilim dalıdır.
- Kişisel hijyen kuralları arasında sağlıklı içme suyu kullanma, yeterli ve dengeli beslenme, temiz ortamda yemek yeme, düzenli temizlik yapma ve kişisel koruyucu ekipmanların temiz kullanılması yer alır.
- Endüstriyel iş hijyeninde tehlikeleri önleyici kontrol tedbirleri üç grupta incelenir: kaynağında kontrol, ortamda kontrol ve alıcıda kontrol.
- 14:51İletişim Teknikleri
- İletişim, duygu, düşünce ya da bilgilerin akla gelebilecek her türlü yolla başkalarına aktarılmasıdır ve amacı sorunları çözmek ve ihtiyaçları karşılamaktır.
- İşletmede tüm çalışanların "her kaza önlenebilir, her iş emniyetli bir şekilde yapılabilir ve kazalar kontrol altına alınabilir" gibi ortak bir temel üzerine oturtulması gerekir.
- Sözlü iletişimde sesin tonu, vurgusu ve yüksekliği iyi ayarlanmalı, güçlü bir girişle başlanmalı, anlaşılır kelimeler kullanılmalı ve olumlu yönde uygun dozda mizah yapılmalıdır.
- 16:14Acil Durum Önlemleri
- Acil durum, işyerinde yangın, patlama, tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanan yayılım veya doğal afet gibi acil müdahale, mücadele, ilk yardım ve tahliye gerektiren olaylardır.
- Acil durum planı, işyerlerinde meydana gelebilecek acil durumlarda yapılacak iş ve görevler dahil bilgilerin ve uygulamaya yönelik eylemlerin yer aldığı plandır.
- Acil durum planında işyerinin bilgileri, acil durumlar, müdahale ve tahliye yöntemleri, kroki ve iletişim bilgileri yer alır; plan her sayfası paraflanır ve imzalanır.
- 19:32Meslek Hastalıkları
- Meslek hastalığı, çalışma yeri ortamında bulunan ve çalışan kişinin işini yaparken karşılaştığı etkenlere bağlı olarak ortaya çıkan hastalıklardır.
- Uluslararası Çalışma Örgütü'ne göre yılda dünya genelinde ortalama 2,20 milyon insan iş kazası ve meslek hastalıkları nedeniyle hayatını kaybetmektedir.
- Meslek hastalıkları A grubu (kimyasal maddelerle), B grubu (mesleki cilt hastalıkları), C grubu (pnömokonyazlar ve solunum sistemi hastalıkları), D grubu (mesleki bulaşıcı hastalıklar) ve E grubu (fiziksel etkenlerle) olarak sınıflandırılır.
- 22:23İşyerine Ait Özel Riskler ve Risk Değerlendirmesi
- İşyerlerinde ortak tehlikeler dışında işletmeye özel tehlikeler de bulunabilir ve bunların tespiti, analizi ve önlemleri işletmeye özel olmalıdır.
- İşyerindeki tehlike kaynakları mekanik, fiziksel (titreşim, gürültü, basınç, makineler), kimyasal (kanserojenler, alerjenler, aşındırıcı maddeler) ve biyolojik (mikroorganizmalar, bakteriler, virüsler) olabilir.
- Risk değerlendirmesi, işyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenerek riske dönüşmesine yol açabilecek nedenlerin ortadan kaldırılması için alınması gereken tedbirlerin kararlaştırılması amacıyla yapılan çalışmalardır.
- 23:57Risk Değerlendirmesi Ekibi ve Süreci
- Risk değerlendirmesi, işverenin oluşturduğu ekip tarafından gerçekleştirilir ve bu ekip işveren, iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi, çalışan temsilcileri ve muhtemel tehlike kaynakları konusunda bilgi sahibi çalışanlardan oluşur.
- İşveren, risk değerlendirmesi ekibine araç, gereç, mekan ve zaman gibi gerekli ihtiyaçları karşılar ve görevlerini yürütmeleri sebebiyle hak ve yetkilerini kısıtlayamaz.
- Risk değerlendirmesi, tasarım veya kuruluş aşamasından başlayarak tehlikeleri tanımlama, riskleri belirleme ve analiz etme, risk kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması, dokümantasyon ve güncelleme aşamaları izlenerek gerçekleştirilir.
- 25:19Risk Değerlendirmesi Örneği
- Torna tezgahında çalışan bir personel için tehlike metal çapakların fırlaması olabilir, olasılık çok yüksek (5), şiddet ciddi (kalıcı yaralanma, kör olma durumu) ve mevcut durumda koruyucu olmadığı için üst derece yüksek (20) olarak değerlendirilir.
- Bu tehlikeye karşı alınması gereken önlem, cihaza sperm takılılması veya iş gözlüğü kullanılmasıdır.
- 25:56Tehlike Tanımlama İçin Bilgi Toplanması
- Tehlikeler tanımlanırken işyeri bina beklentileri, yürütülen faaliyetler, üretim süreçleri, ekipmanlar, kullanılan maddeler, organizasyon yapısı, çalışanların özellikleri ve sağlık gözetimi kayıtları gibi bilgiler toplanır.
- İşyerinin teftiş sonuçları, meslek hastalığı ve iş kazası kayıtları, RAMAK kala olay kayıtları, ortam ve kişisel marjiyet düzeyi ölçüm sonuçları gibi belgeler de değerlendirilir.
- Risk değerlendirmesi, tehlike sınıfına göre çok tehlikeli işyerlerinde iki senede, tehlikeli sınıftaki işyerlerinde dört senede, az tehlikeli işyerlerinde ise altı senede yenilenir.
- 27:47Risk Değerlendirmesinin Revize Edilme Durumları
- İşyerinin taşınması, binalarda değişiklik yapılması, teknoloji, madde ve ekipmanlarda değişiklikler, üretim yönteminde değişiklikler, iş kazası veya meslek hastalığı meydana gelmesi durumlarında risk değerlendirmesi revize edilebilir.
- Çalışma ortamına ait sınır değerlere ilişkin mevzuat değişikliği, çalışma ortamı ölçümü ve sağlık gözetim sonuçlarına göre gerekli görülmesi, işyeri dışından kaynaklanan yeni tehlikeler durumlarında da risk değerlendirmesi revize edilebilir.
- 28:30Risk Yönetimi ve Kontrol Önlemleri
- Risk değerlendirmesinde kontrol önlemlerinin belirlenmesi çok önemlidir ve bu adımda risklerin kabul edilebilir düzeye indirilmesi için gerekli tedbirler kararlaştırılır.
- En etkili yöntem tehlikeyi fiziksel olarak ortadan kaldırmaktır, ardından yer değiştirme, mühendislik kontrolleri (insanları tehlikelerden izole etmek) ve idari kontroller (insanların çalışma şekillerini değiştirmek) gelir.
- Risk yönetiminde en az etkili yöntem kişisel koruyucu donanımlar kullanılmasıdır.
- 29:412009 Yılı İş Kazası Verileri
- 2009 yılında Türkiye'de toplam 1736 kişi iş kazalarında vefat etmiştir, bunların 67'si 18 yaş altındadır.
- İş kazalarının iş kollarına göre dağılımı: %25 tarım ve orman sektörü, %19 inşaat sektörü, %13 taşımacılık, %4 madencilik, %4 metal işleri ve %3 tersanedir.
- İş kazalarının nedenlerine göre dağılımı: %22 trafik servis kazaları, %16 ezilme-göçük altında kalma, %15 yüksekten düşme, %12 kalp krizi, %6 zehirlenme, %6 elektrik akımına kapılma ve %5 patlama-yangındır.
- 2009 yılındaki iş kazalarında İstanbul'da 181 kişi, İzmir'de 74 kişi, Antalya'da 72, Kocaeli'de 71 ve Bursa'da 66 kişi hayatını kaybetmiştir.