Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan iş sağlığı ve güvenliği konulu kapsamlı bir eğitim dersidir. Eğitmen, soru-cevap formatında konuyu anlatmakta ve ÖSYM sınavlarında çıkabilecek soruları çözmektedir.
- Video, iş sağlığı ve güvenliği kanununun çeşitli yönlerini ele almaktadır. İçerikte işyeri hekimi ve sağlık personelinin görev, yetki ve sorumlulukları, sağlık gözetimi uygulamaları, iş güvenliği kurullarının oluşturulması, hijyen eğitimleri ve acil durum ekipleri gibi konular detaylı olarak açıklanmaktadır. Ayrıca Türkiye'de iş sağlığı ve güvenliği alanındaki tarihsel gelişim ve yasal belgeler de anlatılmaktadır.
- Eğitmen, özel politika gerektiren gruplar (çocuk ve genç çalışanlar, kadın ve gebe çalışanlar, daha önce iş kazası geçirmiş olanlar), sağlık dosyalarının saklama süreleri, iş güvenliği programlarının oluşturulması ve kurul üyelerine verilecek eğitimler gibi konuları da ele almaktadır. Video, öğleden önceki bölümün sonunda ve öğleden sonra saat 14:00'de devam edeceğini belirterek sona ermektedir.
- 00:12İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği
- Meslek hastalığı tanısı konulduğunda, çalışanın maruziyetinin azaltılması veya başka bir işte görevlendirilmesi mevzuatta yer alır.
- Tehlikeli sınıftaki iş yerlerinde çalışanlara sağlık gözetimi en geç üç yılda bir yapılır.
- Özel politika gerektiren gruplar: çocuk ve genç çalışanlar, kadın ve gebe/emzikli kadın çalışanlar, iş kazası ve meslek hastalığı geçirmiş olanlar, alkol bağımlılığı olanlar.
- 02:05Periyodik Sağlık Muayeneleri
- Özel politika gerektiren gruplarda yer alan çocuk, genç ve gebe çalışanların periyodik sağlık muayeneleri en geç altı ayda bir yapılmalıdır.
- İşe girişte ve devamındaki periyodik sağlık muayenelerinde kullanılacak raporun örneği, işyeri hekimi ve diğer sağlık personelinin görev, yetki, sorumlulukları ve eğitimleri hakkında yönetmeliğin ekinde yer alır.
- 03:29Sağlık Dosyalarının Saklanması
- İşverenler, çalışanların sağlık dosyalarını işten ayrılma tarihinden itibaren kural olarak en az onbeş yıl süreyle saklamak zorundadır.
- Biyolojik risk etmenleri ve kanserojen risk etmenleri ile ilgili yönetmelikte farklı saklanma süreleri tanımlanmıştır.
- Çalışanın iş kazası veya meslek hastalığı geçirdikten sonra veya bunların tespiti yapıldıktan sonra on yıl sonrasında borçlar kanunu'na göre dava açma hakkı vardır.
- 05:39Sağlık Gözetim Kayıtlarının Paylaşılması
- Bir işçi bir iş yerinden ayrıldıktan sonra başka bir iş yerinde çalışmaya başladığında, yeni işverenin eski işverenden o kişinin sağlık gözetim kayıtlarına ilişkin belgeleri isteme hakkı vardır.
- 06:51İş Sağlığı ve Güvenliği Tarihsel Gelişimi
- Türkiye'de iş yerlerinde sağlığın korunması ve iş güvenliğinin sağlanması ilk kez Dilaver Paşa Nizamnamesi ile düzenlenmiştir.
- Türkiye'de iş sağlığı güvenliği alanında ilk kanun, Cumhuriyet dönemi öncesinde çıkarılmış olan Ereğli Havzası Fahmiye Maden Amelesinin Hakkına Mütalik Kanun'dur.
- Cumhuriyet döneminde iş sağlığı güvenliği ile ilgili ilk düzenleme, 308 sayılı İş Kanunu içerisinde yer almıştır.
- Dünyada iş sağlığı güvenliği alanında ilk yasal düzenleme İngiltere'de çıkarılmış olan Fabrikalar Kanunu'dur.
- 10:26İtiraz Komisyonu
- İtiraz komisyonu, kurumların belgesinin bazı durumlarda askıya alınabileceği veya iptal edilebileceğinden bahsedilmektedir.
- İş sağlığı güvenliği profesyonelleri için 100 puan, eğitim kurumları için 200 puan, OSGB'ler ve laboratuvarlar için 300 puan sınırı vardır.
- 11:12İş Sağlığı Güvenliği Kanunu'nda İtiraz Süreci
- İş sağlığı güvenliği kanununa göre belgenin askıya alınması veya kurumun belgesinin askıya alınması durumunda kişi veya kurumlar bakanlığa itiraz etme hakkına sahiptir.
- İtirazlar için İş Sağlığı Güvenliği Genel Müdürlüğü içerisinde belge askıya alınma ve iptali konularında değerlendirme yapmak üzere bir komisyon oluşturulmuştur.
- İtiraz komisyonu, İş Sağlığı Güvenliği Genel Müdürlüğü başkanlığında ilgili genel müdür yardımcısı, daire başkanı ve genel müdürlükte görevli değerlendirmeye konu denetim sürecinde yer almamış dört personelden oluşan yedi üyeden oluşur.
- 12:44Çalışmaktan Kaçınma Hakkı
- Ciddi yakın bir tehlikeye karşı kalan çalışanlar, kurula veya işverene durumu bildirmeksizin çalışmaktan kaçınma hakkını kullanabilir.
- İş sözleşmesiyle çalışanlar, talep etmelerine rağmen gerekli tedbirlerin alınmadığı durumda iş sözleşmesini feshedebilir ve çalışmadıkları süreye ilişkin ücret talep edemez.
- Çalışmaktan kaçınma hakkının kullanılmasından dolayı çalışanın çalışmadığı döneme ilişkin ücretlerinde herhangi bir kesinti veya kısıntı yapılamaz.
- 14:33İş Güvenliği Programı
- İşletmelerin kapsamlı ve etkin bir iş güvenliği programına sahip olabilmeleri için sağlık ve güvenlik amaçlarını saptamak, bütçeden ayırmak ve çalışanların katılımını artırmak gereklidir.
- İşverenlerden önleme öncelikli olarak bir politikanın geliştirilmesi istenmektedir.
- Çalışanlara eğitim verilmesi, bilgilendirilmesi ve katılımının sağlanması iş güvenliği programının önemli unsurlarıdır.
- 15:46İş Anlarında Koordinasyon
- İş anlarında, iş merkezlerinde ve sanayi sitelerinde iş sağlığı güvenliği hizmetlerinin koordinasyonu bu alanların yönetimleri tarafından sağlanır.
- İş merkezlerinin ve sanayi sitelerinin yönetimleri risk değerlendirmesi konusunda önemli bir görev taşır.
- Yönetim, bir işyerinin diğer işyerlerini riske sokabilecek bir risk varsa, o işyerinin işverenini uyarır ve uyarısına rağmen önlem alınmazsa bakanlığa bildirir.
- 18:32İş Sağlığı Güvenliği Kurul Üyelerine Eğitim
- İş sağlığı güvenliği kurulunda görev yapacak kişilere, kurulda görev alan asil üyelere ve yedek üyelerine özel bir eğitim verilmesi gerekmektedir.
- İş sağlığı güvenliği kurul üyelerine verilecek eğitimler arasında iletişim teknikleri, meslek hastalıkları, iş hijyeninin temel ilkeleri, acil durum önlemleri ve meslek hastalıkları bulunmaktadır.
- Kamu ihaleleri ile ilgili bilginin iş sağlığı güvenliği kurul üyelerine verilmesi asgari konulardan biri değildir.
- 21:47Alt İşveren ve Asıl İşveren İlişkisi
- Alt işveren ve asıl işverenin birlikte kurul oluşturması halinde (ikisinin de 50'den az çalışan olması ama toplamının 50'den fazla olması durumunda) kurul üyelerinin eğitiminden her iki işveren de sorumludur.
- Altı aydan fazla süren asıl işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu bir işyerinde, asıl işveren ve alt işverenler tarafından ayrı ayrı kurul oluşturulmuşsa, koordinasyon asıl işveren tarafından sağlanmalıdır.
- 23:02İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları
- Elli'den fazla çalışanın bulunduğu ve altı aydan fazla işlerin yapıldığı yerlerde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalarda bulunmak üzere kurulu oluşturulur.
- Asıl işveren ve alt işverenin toplam çalışan sayısı kırk'tan fazla ise koordinasyonu asıl işverence yapılmak kaydıyla birlikte kurul oluşturulur.
- Asıl işveren ve alt işveren tarafından ayrı ayrı kurul oluşturulmuş ise faaliyetlerin yürütülmesi ve kararların uygulanması konusunda işbirliği ve koordinasyon asıl işverence sağlanır.
- 24:29Avrupa Birliği ve İş Sağlığı Güvenliği
- Türkiye'de iş sağlığı güvenliği düzenlemeleri başlangıçta bir kanun ve sonrasında yönetmelikler şeklinde yapılmıştır.
- Avrupa Birliği üyeleri için iş sağlığı güvenliği yansıtılmadan doğrudan uygulanan belge direktiftir.
- 25:12İşyeri Hekimi ve Sağlık Gözetimi
- İşyeri hekimi, çalışanların sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzak çalışmalarında, işe dönüşlerinde sağlık nedeniyle üç haftadan uzun süre işten uzak kaldıysa, işverenin istemesi halinde bir yıl içinde üç veya daha çok işten uzak kaldıysa, çalışanların talep etmesi halinde, son yıl içinde beş veya daha çok işten uzak kaldıysa işe dönüş muayenesi yapar.
- İşyeri hekimlerinin görevleri işverene rehberlik yapmak, iş yerinde sağlık gözetimi ile ilgili çalışmaları kaydetmek ve bulaşıcı hastalıkların işyerinde yayılması önleme çalışmalarını yapmaktır.
- Hekim ve uzmanların görevleri beş başlık altında tanımlanmış olup, dördü ortak başlık (rehberlik yapmak, risk değerlendirmesi yapmak, eğitim, bilgilendirme, kayıt ve ilgili birimlerle işbirliği) ve işyeri hekimlerinde sağlık gözetimi, iş güvenliği uzmanlarında çalışma ortamı gözetimi olarak ayrılmıştır.
- 28:47Sağlık Gözetimi Uygulamaları ve Eğitimler
- Çalışma ortamında sağlık gözetimi uygulamalarından biri değildir: kaza, yangın ve patlama gibi durumlar için acil durum planlarının hazırlanması.
- Tüm çalışanlara hekim tarafından ilk yardım eğitimi verilmesi ve sağlık bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş eğitim kurumlarından ilk yardımcı belgesine sahip elemanların işveren tarafından bulundurulması gerekmektedir.
- Gıda üretimi ile ilgili işyerlerinde çalışan işçilerin milli eğitim bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş eğitim kurumlarından alınmış hijyen belgelerinin olması gerekmektedir.
- Gıda üretimi işyerlerinde çalışan işçilerden portör muayenesi kaldırılmış, yerine hijyen eğitim belgesi istenmeye başlanmıştır.
- İşyeri hekiminin sağlık gözetimi ile ilgili görevlerinden biri değildir: acil durum planının hazırlanması ile ilgili tatbikatların yapılmasını ve bu plan dahilinde hareket edilmesini izlemek ve kontrol etmek.
- 33:21İşyeri Hekiminin Görevleri
- İşyeri hekimi, bulaşıcı hastaların kontrol amacıyla bağışıklama yapmak, işe giriş muayene sonuçlarını düzenlemek ve muhafaza etmek, çalışanların sağlık nedeniyle işten uzaklaşmalarından sonra dönüş muayenelerini yapmak gibi görevlerle yükümlüdür.
- Acil durumlarla ilgili bir görevi bulunmamaktadır.
- Acil durum planı tatbikatları en az yılda bir kez gerçekleştirilmelidir.
- 34:38İşyeri Hekiminin Yetkileri ve Sorumlulukları
- İşyeri hekimi, işe giriş, periyodik muayeneler ve tehditler için çalışanların rızasını almak zorundadır.
- İşyeri hekimi, sağlık sorunları nedeniyle işe devamsızlık durumları ile iş yerinde olabilecek sağlık tehlikeleri arasında bir ilişkinin olup olmadığını tespit eder.
- Tehlikeli sınıftaki iş yerlerindeki sağlık gözetimi sonuçları üç yılda bir yapılmalıdır.
- 36:45Kamu Kurumlarında Çalışan Hekimlerin Çalışma Şartları
- Kamuda çalışan hekimler, kendi kamu kurumlarında ve diğer kamu kurumlarında işyeri hekimi olarak görev yapabilirler.
- Kamuda çalışan hekimler, özel sektöre ait iş yerlerinde ayda otuz saatlik sözleşme imzalayabilirler.
- Kamuda çalışan iş güvenliği uzmanları ve diğer sağlık personelinin özel sektörde çalışma imkanı tanımlanmamıştır.
- 39:29Kamu Kurumlarında Çalışan Uzmanların Ödeme Şartları
- Kamu kurum ve kuruluşlarında görevlendirilen personele, çalıştığı kurum tarafından ödeme yapılır.
- İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının kamuda kendi işyerinde veya diğer işyerinde görev yapması halinde, çalıştığı her saat için ikiyüz gösterge rakamının memur maaş katsayısına çarpılmasıyla belirlenen değer kadar ücret ödenir.
- Seksen saatten fazla görevlendirmeler için ödeme yapılmaz.
- 41:22İş Sağlığı Güvenliği Kurulları
- İş sağlığı güvenliği uzmanlığı, görev, yetki, sorumluluk ve eğitimleri hakkında yönetmelik uyanınca yetkilendirilen veya belgelendirilen kişi veya kurumların belgelerin askıya alınması veya iptali ile ilgili itirazları değerlendirilerek karar vermesi yetkisi itiraz komisyonuna aittir.
- İş sağlığı güvenliği hakkında yönetmelik bulunması halinde kurul üyesi olacak ustabaşının seçimle belirlenmemesi durumunda, işveren tarafından atanabilir.
- İşveren tarafından atanacak ustabaşı, kıdemi en fazla olan, yaşça en büyük olan veya iş güvenliği uzmanı tarafından atanabilir.