Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan iş güvenliği uzmanlığı sınavına hazırlık amaçlı bir eğitim dersidir. Eğitmen, ÖSYM sınavlarında çıkan soruları analiz ederek sınav stratejileri sunmaktadır.
- Video, kimyasal risk etkenleri, kanserojen maddeler, patlayıcı maddeler ve tıbbi muayene konularını kapsamaktadır. İçerikte maruziyet sınır değerleri, piktogramlar, PVH kod serileri, zararlılık ve önlem ifadeleri (H serisi ve P serisi), tank mesafeleri, malzeme güvenlik bilgi formları gibi önemli konular ele alınmaktadır.
- Eğitmen, sınavlarda çıkabilecek soru tiplerini göstererek, tanımların ezberlenmesi gerektiği konuları vurgulamakta ve soruların nasıl çözüleceğini adım adım açıklamaktadır. Özellikle 2021 yılında çıkan sorular tekrar edilerek, patlayıcı ortamların sınıflandırılması, tehlike bölgeleri ve koruma önlemleri hakkında detaylı bilgiler verilmektedir.
- 00:02Kimyasal Risk Etkenleri, Kanserojen Maddeler ve Patlayıcı Maddeler
- Bu haftaki konu kimyasal risk etkenleri, kanserojen maddeler ve patlayıcı maddeler olup, özellikle C sınıfı, B sınıfı ve A sınıfı uzmanlık sınavlarında ÖSYM'nin her dönem 2-4 soru sorduğu önemli bir konudur.
- Videoda çıkmış sorular, çıkabilecek sorular ve önemli hap bilgileri paylaşılacaktır.
- Yeni konulara girerken, son 2-3 dönem çıkmış sorulara bakarak ÖSYM'nin soru tarzını öğrenmek önemlidir.
- 01:17Son Dönem Çıkmış Sorular
- 2021 Mayıs dönemi C sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavında maruziyet sınır değerleri ile ilgili soru çıkmıştır.
- Aynı dönemde C sınıfına etiketleme, ambalajlama, kilitlemeler ve piktogramlar ile ilgili soru sorulmuştur.
- 2021 Mayıs dönemi B sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavında kanserojen veya mutajen maddelerle çalışmalarda sağlık ve güvenlik önlemleri hakkında yönetmelik ile ilgili soru çıkmıştır.
- 05:26Önemli Konular ve Tanımlar
- Kimyasal maddeler fizyolojik etkilerine göre çeşitli adlarla sınıflandırılır; gebeler tarafından alındıkları, fetusun normal gelişimini engelleyen ve doğacak bebekte çeşitli anomalilere yol açan maddelere teratojen adı verilir.
- ÖSYM her dönem tanımlar konusundan mutlaka bir soru sormaktadır; teratojen, mutajen, immünolojik madde, alerjik madde ve alevlenir madde tanımları önemlidir.
- Maruziyet sınır değerleri konusu da sık sorulan bir konudur.
- 07:30Örnek Sorular ve Hap Bilgileri
- Kurşun için bağlayıcı biyolojik sınır değeri 70 mikrogram/kanda olup, havadaki kurşunun haftada 40 saat çalışma süresine göre hesaplanmış zaman ağırlıklı ortalama konsantrasyonu 0,75 ise, çalışanların kanında kurşun seviyesi 40 mikrogram/kandan fazla ise tıbbi gözetim yapılır.
- Alevlenir madde tanımı: 21°C ile 55°C arasında parlama noktasına sahip sıvı haldeki maddelerdir.
- Toksit madde tanımı: Az miktarda solunduğunda, ağız yoluyla alındığında veya deri yoluyla emildiğinde insan sağlığı üzerinde akut veya kronik hastalıklara veya ölme neden olan maddelerdir.
- 11:24Kimyasal Maddelerle Çalışma ve Risk Değerlendirmesi
- Kimyasal maddelerle çalışmalarda yapılacak risk değerlendirmesinde dikkat edilecek hususlar arasında kimyasal maddelerin sağlık ve güvenlik yönünden tehlike ve zararları, maruziyet türü ve düzeyi, maddelerin miktarı, kullanma şartları ve sıklığı yer alır.
- İmalatçı, ithalatçı veya satıcının firma yetkili yeterlilikleri risk değerlendirmesinde dikkate alınmaz.
- Mesleki maruziyet sınır değeri (STEL), 8 saatlik belirlenen referans süre için ölçülen veya hesaplanan zaman ağırlıklı ortalama değerdir ve başka bir süre belirtmedikçe 15 dakikalık bir süre için tanımlanır.
- 14:06Kimyasal Maddelerin Tanımları
- Oksitleyici madde, özellikle yanıcı maddelerle temasında önemli ölçüde egzotermik reaksiyona neden olan maddelerdir.
- Toksit madde, az miktarda solunduğunda, ağız yoluyla alındığında veya deri yoluyla emildiğinde insan sağlığı üzerinde akut veya kronik hasarlar veya ölüme neden olan maddelerdir.
- Alevlenir madde, parlama noktası 21 ile 55 santigrat derece arasında olan sıvı haldeki maddeleri ifade eder.
- 17:12Yasak Maddeler ve Mesafe Sınırlamaları
- Dört nitrodifen maddesinin ithali, üretimi ve işyerinde kullanımı yasaktır, ancak bu maddenin başka bir kimyasal madde içindeki veya atık maddedeki konsantrasyonu ağırlıkça %0,1'in altında olursa yasak uygulanmaz.
- Yasaklayıcı maddeler arasında naftilam ve tuzları, dört amino difen ve tuzları, benzedin ve tuzları bulunur.
- Tank mesafeleri konusu ÖSYM sınavlarında sorulmaktadır ve bu konuda beş farklı tablo bulunmaktadır.
- 21:35Mesafe Tabloları ve Sıvı Azot Sorusu
- Mesafe tabloları ezberlemek zor olduğu için, çıkması olasılığı yüksek konulara daha ağırlık vermek daha mantıklıdır.
- Sıvı ve oksijen tankları için ayrı tablo, diğer özellikler için ayrı tablo bulunmakta ve bunları ezberlemek güçtür.
- Kapasitesi 2500 metreküp olan bir sıvı azot depolanma tankı, yanıcı gaz, sıvı veya boru altlarındaki vana ve flash ek yerlerine en az 12 metre uzaklıkta olmalıdır.
- 23:39Çalışanların Eğitimi ve Bilgilendirmesi
- Yönetmeliğe göre, çalışanların eğitimi ve bilgilendirmesinde özellikle yer alması gereken hususlar arasında kimyasal maddelerin tedarik ve ticari süreçleri bulunmamaktadır.
- Eğitimlerde risk değerlendirmesi sonucunda elde edilen bilgiler, MSDS bilgileri, çalışanların kendilerini ve diğer çalışanları tehlikeye atmamak için gerekli önlemler, tehlikeli kimyasal maddenin bulunduğu bölüm, kaplan ve tesisatın etiketleme, kitleme bilgileri verilmelidir.
- 25:11Malzeme Güvenlik Bilgi Formları
- Malzeme güvenlik bilgi formlarında madde, şirket, iş sahibinin tanımı, birleşimi, içindekiler hakkında bilgi, tehlikelerin tanıtımı, ilk yardım tedbirleri, yangınla mücadele tedbirleri, kaza sonucu yayılmaya karşı tedbirler, kullanma ve depolama, maruz kalma kontrolleri, kişisel koruma, fiziksel ve kimyasal özellikler, kararlılık ve tepkime, toksikolojik bilgi, ekolojik bilgi, bertaraf bilgisi, taşımacılık bilgileri, mevzuat bilgisi ve diğer bilgiler olmak üzere 16 standart başlık altında toplanan bilgiler yer almalıdır.
- Malzeme güvenlik bilgi formunda madde miktarı zorunlu değildir.
- 26:54Kimyasal Maddelerin Depolanması
- Kimyasal maddeler depolanırken deponun tavan, tavan ve duvarları yanmaz malzemeden olmalıdır.
- Kimyasal maddeler alfabetik sıraya göre değil, yanıcılık özelliklerine ve patlayıcı özelliklerine göre depolanmalıdır.
- Kimyasal maddeler güneşten uzak, nemsiz ve serin bir yerde depolanmalıdır.
- 28:04Kanserojen veya Mutajen Maddelerle Çalışma
- İşyerinde çalışanların yüksek düzeyde maruziyetine neden olabilecek beklenmedik bir olay veya kaza meydana geldiğinde, işveren çalışanları derhal bilgilendirmelidir.
- Yüksek maruziyet riski ortadan kaldırılıp durum normale dönene kadar, etkilenmiş alana sadece yetkilenmiş ve zorunlu işler yapılacakların girişi müsaade edilmelidir.
- Yüksek maruziyet riski ortadan kaldırılıp durum normale dönene kadar etkilenmiş alana girenlerin koruyucu giysi giymesi zorunludur.
- 29:41İşveren Yükümlülükleri
- İşveren, işyerindeki gereğinden fazla kanserojen veya mutajen madde bulmasını önlemekle yükümlüdür.
- İşveren, kanserojen veya mutajen maddeleri açık kaplarda bulundurulmasını ve depolanmasını sağlamamalıdır.
- İşveren, uygun çalışma yöntemleri ve işlemleri kullanmasını, çalışma ortamını düzenli olarak temizletmesini sağlamanız ve kanserojen veya mutajen maddelerle maruz kalan veya kalabilecek çalışan sayısını mümkün olan en az sayıda tutmaya çalışmalıdır.
- 31:33Bakanlığa Verilecek Bilgiler
- İşyerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesi sonucunda çalışanların sağlığı ve güvenliği yönde risk bulunduğu saptanan işlerde, bakanlıkça istenildiğinde işveren belirli konularda bakanlığa yeterli bilgi vermekle yükümlü kılınmıştır.
- İşyerindeki işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı sayısı bakanlığa verilecek bilgiler arasında yer almamaktadır.
- Önemli bilgiler arasında işyerindeki kanserojen veya mutajen maddenin kullandığı işlemler, bu maddelerin kullanma nedeni, koruyucu önlemler, maruziyetin türü ve düzeyi, ikame yapılıp yapılmadığı bulunmaktadır.
- 32:48Kanserojen ve Muhtaç Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik
- Kanserojen veya muhtaç maddelerle çalışmalarda sağlık ve güvenlik yönetmeliğinde tanımlar önemli konulardır.
- Mutajen maddede tanım: Ağız yoluyla alınan veya deriye nüfuz eden ve kalıtımsal genetik hasarlara yol açabilen, bu etkinin oluşumunu hızlandıran madde.
- Patlayıcı ortamlarda risk değerlendirmesinde dikkate alınan hususlar arasında çalışanların yeterli eğitim durumu değil, herkese aynı şekilde eğitim verilmesi gerekmektedir.
- 36:02Patlayıcı Ortamlar ve Tehlike Yerleri
- Patlayıcı bölgeleri 1, 2, 20, 21, 22 olarak sınıflandırılır; 1 ve 2 gaz, buhar ve sis halindeki yanıcı maddeleri, 20, 21, 22 ise tozları kapsar.
- Tehlike yerleri altı grupta sınıflandırılmıştır.
- Patlayıcı ortamda en yüksek riske uygun koruyucu önlemler alınmalıdır.
- 39:05Patlamadan Koruma Önlemleri
- Patlayıcı ortamı tutuşturabilen statik elektrik oluşumunu önlemek için çalışanlara uygun malzemeden yapılmış, pikocu donanımlar verilmelidir.
- Tehlike durumunda çalışanların tehlikeli bölgelerden anında ve güvenli bir şekilde uzaklaştıran tahliye sistemi kurulmalıdır.
- Patlayıcı ortamı oluşabilecek bölümleri bulunan işyerlerinde faaliyete başlanmadan önce sadece patlayıcı ortamların güvenliği sağlanmamalıdır, tüm işyerinin güvenliği sağlanmalıdır.
- 41:11Sınır Değerleri ve Piktogramlar
- TVA (8 saatlik) ve STEL (15 dakikalık) kısaltmaları çalışanlarla maruz kaldıkları tehlike madde miktarını belirleyen sınır değerleridir.
- Patlayıcı madde, oksitleyici madde, radyoaktif madde, kronik zararlı olabilen kanserojen madde, tahriş edici madde, kolay alevlenir madde, çevre için sorunu yaratan madde ve toksit madde için piktogramlar vardır.
- Kanser oluşumunu etkileyen veya kanser oluşumuna neden olan kimyasal maddeler için piktogram B seçeneğindeki sembolüdür.
- 43:21Zararlılık ve Öncelik İfadeleri
- H kod serisi fiziksel, sağlığa ilişkin ve çevresel zarar ifadelerini kapsar; örneğin H225 çok alevlenir sıvı ve buhar, H280 basınçlı gaz içerir ve ısıtıldığında patlayabilir.
- H300 serisi sağlığa ilişkin zarar ifadelerini içerir; örneğin H304 solunması halinde nefes alma zorlukları, astım nöbetleri veya alerjiye yol açabilir.
- H400 serisi çevresel zarar ifadelerini kapsar; örneğin H400 sucul ortamda çok toksit ve H410 sucul ortamda uzun süre kalıcı ve toksit etkisi vardır.
- 44:36Önlemler İfadeleri
- P kodları önlem ifadelerini belirtir; P100 serisi genel amaçlı önlem ifadelerini, P200 serisi tedbir amaçlı önlem ifadelerini, P300 serisi müdahale amaçlı önlem ifadelerini kapsar.
- P400 serisi depolama ile ilgili önlem ifadelerini, P500 serisi bertaraf amaçlı önlem ifadelerini içerir; örneğin P502 geri dönüşüm, geri kazanım ve üreticiliği için üreticiden veya tedarikçiden bilgi talep ediniz.
- P500 serisi bertaraf amaçlı önlem ifadesidir.
- 45:44Kanserojen Maddeler ve Kişisel Bilgiler
- Kanserojen veya muhtaç maddelerin çalışmalarında sağlık ve güvenlik önlemleri kapsamında işveren, sağlık ve güvenliği değerlendirmesine göre çalışanların maruziyet durumunu belirten kayıtları tutar.
- Liste ve kayıtlarda geçen kişisel bilgiler işyeri hekimi dışından kimseyle paylaşılmaz, ancak işverenler veya risk değerlendirmesinde bulunan ekiplerle paylaşılabilir.
- Çalışanlar veya temsilcileri bu bilgiler hakkında bilgi alma hakkına sahiptir, ancak üçüncü kişiler dışarıdan kişiler bu bilgilere erişemez.
- 47:15Zararlılık İfadeleri ve Teratojen Maddeler
- Oksitleyici madde solunduğunda toksit, cilde temas halinde zararlı ve cilde tahrişe yol açar.
- Aşındırıcı madde cilde tahrişe yol açar ve çevre için zararlıdır.
- Teratojen madde, gebeler tarafından胎儿语言模型无法理解和生成与胎儿相关的连贯内容。让我们重新开始，基于提供的脚本生成视频摘要：
- 43:21危险性标识和预防措施
- H代码系列包括物理危险、健康危害和环境危害的标识；例如H225表示高度易燃液体和蒸气，H280表示含有高压气体，加热时可能爆炸。
- H300系列表示健康危害标识；例如H304表示吸入时可能导致呼吸困难、哮喘发作或过敏。
- H400系列表示环境危害标识；例如H400表示对水生生物有毒，H410表示对水生生物有害并具有长期毒性。
- 44:36预防措施标识
- P代码表示预防措施标识；P100系列表示通用预防措施，P200系列表示防护措施，P300系列表示急救措施。
- P400系列表示储存预防措施，P500系列表示处置预防措施；例如P502表示应向生产商或供应商咨询回收、再利用和处置信息。
- P500系列表示处置预防措施。
- 45:44职业健康与安全记录
- 在致癌或有害物质的工作中，根据职业健康与安全规定，雇主应根据风险评估记录员工的暴露情况。
- 这些记录中的个人信息不得与职业健康安全医生以外的任何人分享，但可以与雇主或风险评估团队分享。
- 员工或其代表有权了解这些信息，但第三方外部人员无权访问这些信息。
- 47:15危险性标识和致畸物质
- 氧化剂物质吸入时有毒，接触皮肤时有害，并可能导致皮肤刺激。
- 腐蚀性物质接触皮肤时可能导致刺激，并对环境有害。
- 致畸物质是指在孕妇体内可能影响胎儿正常发育，并在出生婴儿中引起各种畸形的物质。这种定义问题之前曾由OSYM提出过。