Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitim semineri formatında olup, bir uzman tarafından İran'ın dış politikasının tarihsel gelişimini ve bu politikayı şekillendiren aktörleri inceleyen kapsamlı bir sunum içermektedir.
- Video, İran'ın 1979 devriminden günümüze kadar dış politikasının dönüştüğünü 1980'ler, 1990'lar ve 2000'ler dönemlerine göre analiz ediyor. Her dönemdeki dış politika stratejileri, etkili aktörler (dini lider, cumhurbaşkanı, dışişleri bakanlığı, devrim muhafızları) ve temel ilkeler (ne doğu ne batı, mazlumların yanında olma, medeniyetlerarası diyalog) detaylı olarak ele alınıyor. Sunum sonrası soru-cevap bölümü de yer alıyor.
- Videoda ayrıca İran'ın ABD ile ilişkileri, nükleer anlaşması, Suriye politikası, Rusya, Çin ve Türkiye ile ilişkileri, ekonomik yaptırımlar ve bunların İran ekonomisine etkileri gibi güncel konular da inceleniyor. İran'ın bölgesel politikaları ve bu politikalarla kazandığı düşmanlıklar da ele alınan konular arasında yer alıyor.
- 00:01İran Dış Politikasının Dönüşümü
- İran dış politikasını anlamak için devrim sonrası İran'ın dönüşümüne bakmak gerekir, bu süreç İran'daki aktörleri ve dış politikayı şekillendiren temel ilkeleri dönüştürmüştür.
- 1980'lerde temel ilkeler ön plana çıktı, 1990'lar da yeni ilkeler, düşünceler ve zihniyetler oluşmaya başladı.
- Her on yıllık dönemde iç siyasetteki dengeler ve hizipler değişti, bu da dış politikaya önemli değişiklikler getirdi.
- 01:04İran'ın Siyasi Yapısı
- İran İslam Cumhuriyeti, hem teokratik hem de cumhuriyet unsurlarını içeren bir sistemdir.
- Dini lider sistemin en tepesinde oturur ve tüm siyasete etkin bir pozisyonda bulunur.
- Seçmenler de siyasette söz hakkı vardır ve seçimler (1990'lar Muhammed Hatemi, 2005 seçimlerinde Mahmut Ahmedi Nejat ve Ruhani'nin seçilmesi gibi) seçmenin hem siyasette hem de dış politikada etkin bir konumu olduğunu gösterir.
- 02:30İran Dış Politikasını Etkileyen Aktörler ve Kurumlar
- Dini lider ve devrim rehberinin ofisi en temel aktördür; Ayetullah Humeyni devrimin önderi olarak İran'a döndüğünde kurulan yeni sistem onun üzerine göre dikilmiş bir elbise gibiydi.
- Dini lider hem ruhani hem de anayasanın 110. maddesiyle hukuki bir otorite kazanmıştır.
- İran'da dış politikada görüş birliği, konsensus özellikle 1990'lardan itibaren sıklıkla aranan bir unsur olmuştur.
- 03:53Diğer Önemli Aktörler
- Cumhurbaşkanlığı ve Dışişleri Bakanlığı, özellikle 1990'lardan sonra dış politikada daha da ön plana çıkmıştır.
- Yüksek Milli Güvenlik Konseyi, bizdeki MGK'ya benzeyen bir yapıdır ve 1990'lardan itibaren İran'ın savunma ve güvenlik politikalarının yapımında önemli bir konseydir.
- 2000'lerden günümüze devrim muhafızlarının önemi artmıştır; ekonomide, iç siyasette ve bölgedeki etkinliklerinde de güç kazanmıştır.
- 06:26İran Dış Politikasının İlkeleri
- 1980'lerde İran dış politikasının en ideolojik olduğu dönemdir ve "ne doğu ne batı, İslam Cumhuriyeti" sloganı öne çıkmıştır.
- İran, devrim sonrası Sentodan ayrılmış ve batı bloğundan kopma gayreti göstermiştir.
- "Ezilenlerin yanında olma, mazlumların mücadelenin mücadelelerini destekleme" ilkesi anayasada 154. maddesinde yer almaktadır.
- 08:55Dönemlere Göre İran'ın Dış Politika İlkeleri
- 1990'lar medeniyetlerarası diyalog ilkesiyle, Hatemi'nin medeniyetler çatışması tezine karşı bir çözüm önerisidir.
- 2000'lerde "direniş" ilkesi öne çıkmış, özellikle Ahmet Nejat döneminde sık duyulan bir söylem olmuştur.
- Ruhani dönemin temel ilkesi olan "yapacağı angajman", pragmatik, ılımlı ve uzlaşmacı bir yönelime dayanır; İran'ın hem bölgesinde hem de büyük güçlerle ilişkilerinde yapıcı bir siyaset izlemesini ve tecritten sıyrılmaya çalışmasını sağlar.
- 11:56İran'ın Dış Politikası 1980'lerden Günümüze
- 1980'lerde devrim sonrası dönemde devletin konsolidasyon mücadelesi, iç siyasette hizipler arasında savaş ve dış siyasette Amerika ile ilişkilerin gerilmesi ve Irak ile sekiz yıl süren savaşla belirleniyor.
- 1990'larda kalkınmacı devlet süreci yaşanıyor; Irak karşısında sonuçsuz kalan savaşın ardından ülkenin ekonomik ve sosyal olarak yeniden inşa edilmesi isteniyor.
- 2000'lerde milli güvenlik devleti yapısı kristalize oluyor; Ortadoğu'daki pek çok devlet için ortak olan bu yapı, rejimlerin hayatta kalması için devleti zırh gibi kullanmasını ve toplumları savaş üzerinden mobilize etmesini içeriyor.
- 15:442000'lerde ve Sonrası Dış Politika
- 2013 sonrasında yeniden entegrasyon teması karşımıza çıkıyor; Hasan Ruhanî ve ekibi, Irak'ın uluslararası ilişkilerini onarması ve ekonomisini normalleştirmesi için nükleer krizin çözümü için diplomatik çabalar gösteriyor.
- 2018 sonrası dönemde Trump yönetiminin nükleer anlaşmadan çekilmesi ve Amerikan yaptırımlarının yeniden devreye girmesi, Irak'ın siyasetini "azami baskı siyaseti" şeklinde belirliyor.
- Irak, Amerikan baskısına karşı "kontrollü ya da geri çevrilebilir bir tırmandırma siyaseti" izleyerek nükleer anlaşmadaki yükümlülüklerinden adım adım geri çekilmek ve bölgedeki huzursuzluklara yol açmakta.
- 17:301980'lerde Dış Politika ve İç Siyaset
- 1980'lerde velayeti fakih sistemi kuruluyor ve iç siyasette büyük bir dönüşüm yaşanıyor; bu yeni kurumsallaşma dış politikaya da yeni yönelimler getiriyor.
- Ümmetçilik mi ulusal çıkar mı tartışmaları 1980'lere kadar Irak dış politikasında karşımıza çıkıyor; teokrasi rejimi panislam perspektifinden bir dış politika yürütmeye çalışıyor.
- 1980'lerde dış politika üzerinde kavga edilen alanlar arasında bağlantısızlık ve kopuş tartışmaları var; daha radikal kesimler tam manasıyla bir kopuştan bahsedirken, daha ılımlı kesimler dönüşümlerden bahsediyor.
- 21:49Devrim Sonrası Dış Politika Yapısı
- 1980'lerde devlet dışı aktörlerin rolü artıyor; devlet henüz konsolide olmuş değil ve devrimden sonra yaşanan dağılmalar var.
- Başlangıçta Velayeti Fakih'in rolü artırken, Dışişleri Bakanlığı ve Cumhurbaşkanı daha sembolik görevlerde bulunuyor.
- Devrim sonrası dönemde devrimci sloganların dış politikayı belirlediği ve bir sürü zikzaka neden olduğu bir dönem yaşanıyor; "ne doğu ne batı İslam Cumhuriyeti" sloganı bu dönemde öne çıkıyor.
- 23:00İran-İrak Savaşı ve İran'ın Dış Politikası
- İran-İrak Savaşı'nda "zafere dek savaş" sloganları atılırken, 1982'de savaşın bitebileceği bir noktada İran, savaşın devamı sayesinde devletin konsolidasyonunu ve merkezileşmesini sağlar.
- İran'ın Körfez ve Levant ile ilişkilerinde, özellikle Lübnan ile ilişkilerinde devrim ihracı siyaseti görülür, ancak bu politikanın İran'a getirdiği büyük külfetler nedeniyle 1980'lerde terk edilir.
- 1980'lerde Körfez İşbirliği Konseyi'nin kurulmasının bir nedeni İran'ın Körfez'de izlediği strateji ve diğer ülkelerin İran kadar İrak'tan da korkmalarıydı.
- 24:441990'lar: İdeolojiden Pragmatizme Geçiş
- 1990'lar İran'da ideolojiden pragmatizme geçilen ve siyasi iktidarda rasyonelleşme arayışı olan bir dönemdir.
- Rafsan Cani'nin icracı cumhurbaşkanı olmasıyla İran'da icracı cumhurbaşkanlığı sistemi gelir ve bu sistem içinde Rafsan Cani çok önemli bir figür olarak görülür.
- Humeyni'nin vefatının ardından Ali Hamenei'nin dini lider olması o dönemde önemli bir değişimdir; başlangıçta Hamenei Humeyni kadar güçlü bir iktidara sahip değildir.
- 26:12İran'ın Yeniden İnşaat Siyaseti
- İran'ın rotası yeniden inşaat siyasetine çevriliyor, İran neoliberal politikalar benimseyerek kalkınmacı devlet düsturunu benimser.
- 1990'larda teknokrat kadrolaşma görülür; hükümet içinde daha teknokrat kişilere yer verilir ve dışişleri bakanlığında liyakat önem kazanır.
- Amerika'da doktora yapmış pek çok siyasetçinin kabinede yer aldığı görülür, İran-ABD ilişkilerinin tüm gerilimlerine rağmen ABD sistemini tanıyan isimler kadrolarda yer alır.
- 27:41Milli Güvenlik Yüksek Konseyi ve Kurumsallaşma
- 1989'da yapılan anayasa değişikliği ile Milli Güvenlik Yüksek Konseyi kurulur, bu kurum dış politikada görüş birliği arayışını yansıtır.
- Konseyde dini liderin iki temsilcisi, cumhurbaşkanı, dışişleri bakanı, plan bütçe kurumunun başkanı, genelkurmay başkanı ve devrim muhafızları başkanı gibi İran'ın farklı kesimlerini temsil eden bürokratlar bulunur.
- İran'da meseleler hem meclisin dışişleri komisyonunda, hem parlamenterler arasında tartışılır, ancak son söz hakkının dini lider tarafından verildiği unutulmamalıdır.
- 29:30Ulusal Çıkar ve İran'ın Kimliği
- 1990'larda ümmetçilik ve ulusal çıkar tartışmaları içinde ulusal çıkarın yeniden kabul gördüğü görülür, 1980'lerde ulusal çıkar kavramından bahsetmek tehlikeli olabiliyordu.
- Hatemi döneminde İran'ın kimliğinin tanımı genişletilir; sadece İslamcı bir İran'dan bahsedilmez, İran'ın İslam öncesi kimliği ve medeniyeti de kucaklanır.
- İran'da milliyetçiliğin sisteme entegre edildiği görülür, İslam sadece İran kimliğinin bir parçası haline gelir.
- 30:34Dış İlişkiler ve Pragmatik Yaklaşım
- 1990'larda devletlerarası ilişkilere verilen önemi artırır, 1980'lerde daha çok devlet dışı aktörlerle ilişkiler yerine devletlerle ilişkiler ve uluslararası örgütlerdeki faaliyetler artar.
- İdeoloji tam anlamıyla terk edilmez; özellikle İran-ABD ilişkilerinde ABD karşıtlığı İran devletinin ideolojik sütunu olmaya devam eder.
- İran'ın ekonomik ve kültürel ilişkiler manasında daha pragmatik bir duruş sergileyen, 1990'larda daha ılımlı ve ihtiyatlı bir dış politika arayışı görülür.
- 32:56Kültürel Diplomasi ve Zorluklar
- 1990'larda kültürel köprüler inşa etme ve kültürel diplomasi, İran'ı 1980'lerden ayıran en önemli değişikliklerden biridir.
- Hatemi döneminde Amerika Birleşik Devletleri'ndeki entelektüellerle ve akademisyenlerle yapılan önemli temaslar görülür, İran medeniyeti ile Amerikan medeniyeti arasında diyalog kurma hedeflenir.
- İran'ın hem ideolojiye hem pragmatizme yer veren bu siyasetinin karşılaştığı zorluklar arasında Amerika'nın İran'ın enerji sektörüne yönelik yaptırımları ve 11 Eylül olayları sonrasında Amerika'nın Ortadoğu'da sertleşen siyaseti bulunmaktadır.
- 34:23İkibinlerde İran'ın Siyasi Dönüşümü
- İkibinler, Ahmet Necat'ın iktidarda kaldığı 2005-2013 yılları ve sonrasında Ruhani hükümetinin İran dış politikasına yön verdiği dönem olarak iki kısma ayrılabilir.
- İkibinlerde reformcuların yükselişine set çeken yeni bir dönem başlıyor ve muhafazakarlar yükselişte, özellikle devrim muhafızlarının etkin olduğu bir dönem yaşanıyor.
- İç siyasette güvenlikleşme var, çünkü reformcuların ABD ile uyum siyaseti ve reformcu toplum velayet-i fakih toplumuna tehdit olarak algılanıyor.
- 35:27İkibinlerde İran'ın Dış Siyaseti
- Dış siyasetteki gerilimler ABD'nin Irak ve Afganistan'a yaptığı müdahalelerle şekilleniyor, bu müdahaleler İran'a komşu oluyor ve güvenlik risklerini arttırıyor.
- İkibinlerde nükleer kriz en önemli konulardan biri oluyor ve bu kriz üzerinden ABD ve İran arasındaki gerilimin bölgeye yayıldığı görülüyor.
- İran, direniş ekseni söylemi üzerinden bölgede bir stratejik derinlik hattı oluşturmaya çalışıyor ve olası müdahalelere karşı caydırıcı hat oluşturuyor.
- 36:37İkibinlerde İran'ın Siyasi Yapısı
- İkibinlerde dini liderle en azından zihniyet olarak çok daha uyuşan bir cumhurbaşkanı var, Ahmet Necat bir din adamı değil ama İslamcı popülizm üzerinden toplumdaki alt kesimleri iktidara yaklaştıran bir isim.
- Bu dönemde siyaseten baktığımızda en önemli şeylerden biri devrim muhafızlarının artan rolü ve bu rolün İran'ın içinde bulunduğu güvenlik iklimi ile yakından alakalı olması.
- İrak'ta Saddam sonrası dönemde ve ABD işgali döneminde devrim muhafızlarının etkinlik kazandığı görülüyor.
- 37:42Devrim Muhafızlarının Rolü
- Devrim muhafızları ve Özel Kudüs Birliği, İran coğrafyasında İran'ın çıkarlarını askeri açıdan sürdüren başka bir dış politika aktörüne dönüşüyor ve sadece dini lider'e hesap veriyor.
- İran yaptırımlara uğradıkça bu yaptırımları aşmak için devrim muhafızlarına daha fazla güdümlü hale geliyor, hem ekonomik hem siyasi hem de askeri açıdan.
- Bu dönemdeki en önemli değişikliklerden biri devrim muhafızlarının dış politikada aktif faktörler olması ve çeşitli şirketlerin Lübnan ve Afganistan'da yeniden inşa faaliyetlerinde etkin rol oynamaları.
- 39:11İkibinlerde İran'ın Dış Siyaset İdeolojisi
- Dış siyasette doksanlarda farklı ilkeler (uyum, diyalog, angajman) yerine yeniden devrimci ilkelere dönüş söylemi görülüyor.
- Anti-Amerikancılık sadece içeride bir popülizme hizmet etmiyor, bölge genelinde de ediyor ve Arap dünyasının ABD'ye karşı hislerinin yüksek olduğu bir dönemde İran'ın küresel güneyde birleştiren bir söylem peşinde olduğu görülüyor.
- İran'in eksen dediği ya da cephe dediği, direniş cephesinde ismini veren bir söyleme dönüşüyor ve Suriye başta olmak üzere Hizbullah, Hamas ve İslami Cihad gibi örgütlerle olası bir ABD ya da İsrail saldırısına karşı bir cephe oluşturuyor.
- 40:40Arap Baharı ve İran'ın Dış Politikası
- Ahmet Necat döneminde başlayan Arap Baharı süreci, İran'a yeni dış politika fırsatları ve zorlukları getiriyor.
- En büyük zorluk kuşkusuz Suriye oluyor; İran'in Suriye'de Assad hükümetini iktidarda tutma ve direniş ekseninin bu altın halkasının sistemden kopmaması arayışı İran'ın dış politikasını belirleyen en önemli olaylardan.
- İkibinlerde İran daha statükocu kaldığı görülse de pragmatizmin tam manasıyla terk edildiği söylenemez; İran, ABD ile gerilen tüm ilişkilere rağmen halen diplomatik müzakereler devam ediyor.
- 42:08İran'ın Doğuya Bakış Stratejisi
- İran, Çin'in artan enerji ihtiyacı ve ABD hegemonyasını sarsacak konuma ulaşması gibi değişen dengeleri okuyarak doğuya bakış stratejisini geliştiriyor.
- Ahmet Necat döneminin en önemli siyaset biçimlerinden biri "ne doğu ne batı" değil, "hem doğu hem batıya" dönüşmek.
- Son gelişmelere baktığımızda İran biraz daha yüzünü doğuya dönmek durumunda kalacak gibi görünüyor.
- 43:13Ruhani Dönemi ve İkinci İlımlılaşma
- 2013 ve sonrası Ruhani'nin cumhurbaşkanı olduğu dönemde yeniden bir ılımlılaşma hamlesi var ve radikalleşmenin İran'a çok fazla şey kaybettirdiği söyleniyor.
- Doksanların ılımlı, ihtiyatlı dış politika yaklaşımı bu dönem yeniden tedaviye giriyor; hem diplomasi önceliyor, hem ekonomik işbirliği yapılarak istikrar aranıyor.
- Bu dönem nükleer kriz için diplomasisinin çok ağırlık kazandığı bir dönem ve nükleer anlaşmayı getiren adımlar bu dönemde atılıyor.
- 44:08Nükleer Anlaşmanın Başarısı
- Nükleer anlaşmanın başarılı olmasında dini liderin verdiği onay önemli; Hamaney "kahramanca esneklik" söylemiyle bu müzakereleri yürütebilmesi için imkan tanıyıp desteklediğini ilan etmesi, Ruhani hükümetine karşı eleştirileri baskılamış oluyor.
- Dış politikada nükleer anlaşmanın başarılı olmasında Obama yönetiminin bakış açısı kadar İran'da iç dengeler düşünüldüğünde dini liderin de bu sürecin bitmesi gerektiğini düşünmesi rol oynuyor.
- Cumhurbaşkanı ve Dışişleri Bakanlığı özellikle nükleer krizin çözümlenmesinde bir otonomi kazanmış oluyorlar; hem Yüksek Milli Güvenlik Konseyi bu süreçte etkili hem de Cevat Zarif üzerinden Dışişleri Bakanlığı son derece etkili.
- 45:21İran'ın Dış Politikasında Devrim Muhafızlarının Rolü
- Bölgesel politikada devrim muhafızlarının rolünün devam ettiğini görüyoruz; devletlerle yürütülen müzakerelerde cumhurbaşkanlığı ve dışişleri bakanlığı ön plana çıkarken, savaş süreçlerinde devrim muhafızları'nın rolü devam ediyor.
- İran-ABD ilişkilerinin en temel sorunlarından biri İran'ın bölgedeki aktiviteleri ve devrim muhafızları'nın oynadığı rol olup, dış politikada bir aktör olarak devrim muhafızları karşımıza çıkıyor.
- Nükleer anlaşma sonrasında Rouhani hükümeti ABD ile ilişkileri geliştirmek istese de, dini lider "sadece nükleer anlaşmayı kapsayan onay vermiş" diyerek daha fazla müzakere olmayacağını belirtmiş.
- 46:36ABD'nin İran'a Uyguladığı Baskı Politikası
- Trump hükümetinin azami baskı politikası ve nükleer anlaşmadan çekilmesi nedeniyle yaptırımlar sert bir şekilde devreye girmiş, İran'ın petrol ihracını etkilemiş ve mali sistemden tecrit edilmiş durumda.
- İran merkez bankası Swift'ten çıkarılmış ve ABD ile temaslar konusunda farklı cenahlar hemen hemen aynı noktada buluşmuş, direniş teması önem kazanmış.
- İran dış politikasında en güçlü aktörün dini lider ve ofisi olduğu görülürken, dış politika sadece bir kurumun sözüyle hareket etmiyor, içteki dengeler ve dışta olup bitenler dengeleniyor.
- 49:02İran'ın Bölgesel İlişkileri ve Ekonomik Durumu
- İran, Rusya ile, Türkiye ile ve Çin ile bir kutup oluşturmuş durumda, bu ittifak halinde değil işbirliği halindeler ve blok içinde bir sürü rekabet söz konusu.
- Suriye'nin yeniden inşa sürecinde özellikle Rusya ve İran arasında rekabet yaşanıyor, Astana sürecinde üç tarafın fikirleri birbiriyle örtüşmese de süreç devam ediyor.
- İdlib konusunda Rusya ve İran'in perspektifi Türkiye'den çok daha farklı, genel bir mutabakat var ancak süreç içinde içeride pek çok anlaşmazlık yaşanabilir.
- 51:41İran'ın ABD ile İlişkileri ve Ekonomik Beklentileri
- İran dış siyasetinde pragmatik damar devam edecek olursa, ABD ile bir uzlaşıya varması gerekiyor çünkü ABD uluslararası ilişkilerde hala önemli bir aktör.
- İranlı yetkililer bölgede ayakta kalabilmek için ABD ile bir tür uzlaşının gerekliliği konusunda hemfikirler, ancak bu uzlaşı boyun eğme şeklinde görünmemeli.
- Nükleer anlaşmasıyla beklenen ekonomik fırsatların hiçbiri gelmedi, ABD'den yaptırımlar korkusuyla büyük firmalar İran'a giremiyor ve şu an İran ile ticaret yapmak veya yatırım yapmak ABD yaptırımlarıyla cezalandırılıyor.
- 56:12İran'ın Bölgesel Politikaları ve Düşmanlıkları
- İran'ın bölgesel politikaları ona yeni düşmanlar kazandırdı ve 2000'lerdeki kriz tepkileri Körfez ülkelerini korkuttu.
- Suudi Arabistan ve diğer ülkeler İran'ı açıkça karşılamak yerine, Amerika Birleşik Devletleri üzerinden onu "yılanın başını kes" politikası izledi.
- Amerika'da İran konusunda eleştiri vardı; Amerikan siyaseti Amerikan çıkarları mı yoksa İsrail ve Suudi Arabistan'ın çıkarları mı için çalışıyordu?
- 57:42İran'ın Güvenlik Durumu ve Afganistan
- İran asimetrik olarak çok avantajlı durumda ve olası saldırılara karşı kendini müdafaa ediyor.
- Afganistan'dan gelen göç, 1979-1989 arasındaki savaş sonrası devam etmiş ve İran orayı kontrol etmeye çalışıyor.
- İran, kendi içindeki azınlık gruplarıyla ilgili korkuları var ve özellikle Kürtleri Amerika ve İsrail cephesine kaymaması için uğraşıyor.
- 59:05İran'da İç Gerilimler ve Ekonomik Sorunlar
- İran'da devlet-toplum ilişkilerinde etnik gerilim olsa da, esas gerilim sosyo-ekonomik konularda.
- 2017'deki ayaklanmaları unutmamak gerekir ve ekonominin daha kötüye gitmemesi için İran'ın siyasi krizlerini çözmeleri ve ABD ile orta yola varması gerekiyor.
- Rusya ve Çin İran'ı o noktada kurtaramaz, yaptırımlar tedavülde kaldığı müddetçe İran'ın durumu zorlaşacak.
- 1:01:23İran-ABD İlişkileri ve Diyalog Süreci
- İran, ABD ile görüşmesi için öncelikle ABD'nin yaptırımları kaldırmasını istiyor, aksi takdirde hükümeti güçsüz görünür.
- İran, bölgedeki faaliyetleri üzerinden ABD'ye "geri çekilmeyeceğiz ve daha fazla huzursuzluk çıkarabilecek güçte bir ülkeyiz" mesajı veriyor.
- Macron'un diplomatik hamleleri önemli; 15 milyar dolarlık kredi hattı İran ekonomisini rahatlatacak, ancak İran'da "bizi borçlandırır" gibi tartışmalar var.
- 1:03:21İran'ın Nükleer Stratejisi ve Diplomasisi
- İran, yaptırımlar katlanarak devam ederse, ABD'ye daha askeri zeminde sıkıştırarak bu yaptırımları ters çevirmeye çalışacak.
- İran'ın nükleer anlaşmada yeni atacağı adımlar (örneğin %20 oranında uranyum zenginleştirmeye başlaması) Avrupa Birliği'ni uzaklaştırabilir.
- İran şu an halen masada çünkü nükleer anlaşmadan çekilmiş değil ve P4+1 ile müzakereler sürüyor, ancak nükleer anlaşmadan çekilirse Batı bloğundaki çatlağın giderilmesi anlamına gelecek.