Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitim içeriği olup, konuşmacı insan türünün Afrika'dan başlayarak dünyanın farklı bölgelerine yayılma sürecini ve Türk kökenli kültürlerin tarihsel gelişimini kronolojik olarak anlatmaktadır.
- Video, iki ana bölümden oluşmaktadır: İlk bölümde Afrika'dan başlayarak M.Ö. 100 bin civarında başlayan insan göçleri ve bununla birlikte ortaya çıkan genetik haplo grupları (A, C, F, H, K, R, Q gibi) incelenmektedir. İkinci bölümde ise milattan önce 10.000'li yıllarda başlayan Türk kökenli kitlelerin (ön Sakalar) gelişimi, Hun İmparatorluğu, Göktürk Devleti ve Selçuklu dönemine kadar olan süreç ele alınmaktadır.
- Video, özellikle Türk tarihiyle ilişkili olan göç güzergahları, demografik değişimler, kültürler ve siyasi yapıların zaman içindeki gelişimini detaylı bir şekilde incelemektedir. Aryan tarih tezine göre Yamnaya kültürünün Ari kökenli olduğu gibi tarihsel bilgiler de paylaşılmaktadır.
- 00:06Afrika'dan Başlayan İnsan Yayılımı
- Afrika'da ortaya çıkan ilk insan toplulukları, bugün Etiyopya sınırları içerisindeki Etiyopya dağlarının Kızıldeniz'e bakan sahil civarında yaşamıştır.
- İlk insanlar (A haplo grubu) yaklaşık 100.000 yıl önce Afrika'dan çıkarak tüm dünyaya yayılmışlardır.
- Afrika'dan çıkışın iki güzergahı vardır: Süveyş üzerinden Mısır hattı üzerinden Mezopotamya'ya ve Etiyopya dağlarının eteklerinden Cibuti üzerinden Kızıldeniz üzerinden Arap Yarımadası'na.
- 01:38Afrika'dan Çıkış ve Yayılım
- İnsanlar yaşam kaynaklarını takip ederek yoğunlukla sahil hattı üzerinden daha ılıman coğrafyaları takip etmişlerdir.
- Güney Arabistan sahili, Yemen ve Umman bölgesinden Afrika'dan çıkıp Güney Arabistan hattından İran Platosu'na, Zagros Dağları'nın güneyinden Hindistan'a doğru bir güzergahta başarılı bir göç hareketi gerçekleştirmişlerdir.
- Umman ve Yemen'de antropolojik kalıntılar, bu bölgedeki insanların deniz hattı boyunca gittikleri güzergahı net bir biçimde takip etmeyi sağlıyor.
- 02:21Hindistan ve Çin'deki Yayılım
- Göçler doğuya doğru devam ederek Basra Körfezi'ni aşarak Zagros Dağları'nın güneyinden Hint Ovası'na doğru ilerlemişlerdir.
- Hint Ovası, Himalayalardan gelen nemli havanın Himayalalara çarpıp Hint Ovasını beslediği akarsulara dönüşmesiyle bölgeyi bereketli bir havza haline getirmiştir.
- Bu bölgeden doğuya doğru devam eden kitleler Çin milletlerini meydana getirmiştir; Çin'de tek bir millet değil, çok sayıda millet ve kültürden meydana gelmiş bir havzadır.
- 03:46Genetik Çeşitlilik ve Haplo Grupları
- İlk insandan bu yana insanların fenotiplerini ve genetik bütünlüklerinde mutasyonlar ile gerçekleşen Y kromozomunu babası soyundan takip edebiliriz.
- Haplo gruplar şeklinde tanımlanmış sınıflandırmalar üzerinden genetik devamlılık ve genetik olarak hangi bölgelerde toplumların ayrışıp müstakil gen havuzları meydana geldiğini inceleyebiliriz.
- Hindistan'dan yola çıkan C grubu, Çin'e varmadan önce güneye inerek Avustralya kıtasına, Yeni Zelanda bölgesine ve oradaki muhtelif adacıklara yerleşen kitleler burada C, M ve S haplo grupları şeklinde müstakil bir genetik havuz meydana getirmiştir.
- 05:20Çin ve Çin'den Yayılım
- Doğuya doğru devam eden kitleler Çin Ovası'na ulaşıp, burada çok sayıda insan kitlesinin ortaya çıkıp farklı genetik mutasyonlarla farklı genetik kimliklerin ortaya çıkmasını sağlamışlardır.
- Çin'de ortaya çıkan bu kitlelerin bir kısmı Japon adalarına geçerek burada müstakil bir toplum meydana getirmiştir.
- Çin Ovası'ndan kuzeye yönelen üç göç güzergahı vardır: Kingan Dağları'nın doğusuna yerleşenler Tunguzlar atalarını oluştururken, Kingan Dağları'nın batısından kuzeye doğru ilerleyenler Mongoloitler (Moğolların ataları) oluşturmuştur.
- 07:29Hindistan'dan Yayılım
- Çin'deki yayılımın benzeri Hindistan Hint Ovasında da gerçekleşmiştir; C grubundan ayrılan ve bölgenin yerlisi haline gelen F grubundan iki kitle meydana gelmiştir.
- Güneye inenler H grubunu oluşturmuş, bu H grubu Hintlilerin atalarıdır; kuzeye ayrılan kitle ise K haplo grubu ve kuzey kavimlerinin atalarıdır.
- F ve K haplo grupları batıya doğru yayılıp İran Ovası'na ulaşırlarken, F haplo grubu G ve J haplo gruplarını, K grubu ise R, T ve Q haplo gruplarını meydana getirmiştir.
- 09:00Anadolu ve Bask Göçleri
- Kuzeyden gelen R grubu, Türklerin ataları olan Sakaların ataları olan Kimmerlerle birlikte Anadolu'ya gelerek Anadolu'da yerleşmişlerdir.
- F grubunun ortaya çıkan J grubu ikiye ayrılır; bir kısmı güneye inerek J1 grubu olarak Arabistan bölgesinin yerlileri haline gelirken, diğer kısmı J2 grubu oluşturmuştur.
- J2 grubu Hazar'ın doğusundan Sibirya'ya, buradan da Bering Boğazı'na kadar yolculuk yaparak R grubunu meydana getirmiştir.
- 11:27Buzul Çağının Etkisi
- M.Ö. 30.000'lere gittiğimizde insanoglu yeryüzüne dağılmış ve kuzey Asya'nın kuzeyinde yerleşik bulunan R grubunu ciddi şekilde etkilemiştir.
- Buzul çağı, Asya'nın kuzeyini buz kütleleri altında bırakarak bu kitleleri güneye doğru sıkıştırmıştır.
- İzolitik dönemdeki nüfus artışı insanların birbirleriyle temas etmesine yol açmış, coğrafi olarak izole olan bu kitleler kendi müstakil aile veya her coğrafi alanda birbirleriyle akrabalık kurarak genetik havuzlar meydana getirmiştir.
- 12:38Türk Kültürü ve Demografik Devinimler
- Hera'daki demografik devinimler, bölgeye özgü bir kimlik ve müstakil bir kültür meydana getirmiştir.
- Milattan önce 10.000'li yıllarda Sakaların ataları olan kitle, Sümer medeniyetinin kurucu unsurları olmuştur.
- Ön Sakalardan kopan ve Saka kültürüyle varlığını devam ettiren Elamlılar, 5.000'lerde bölgede varlıklarını tespit edebiliriz.
- 13:43Türk Kültürünün Yayılması
- Hakasya bölgesinde tespit edilen, konar-göçer bozkır kültürünün izlerini gördüğümüz kitle, Türk edebiyatına ve Afanasi kültürlerine devamlılık sağlamıştır.
- Bu kültürler batıya, doğuya ve güneye doğru yayılmaya başlamış, tarih sahnesinde adı geçen Türklerin 4.000 yıllık bir devamlılığı vardır.
- Mezopotamya'yı İç Asya'dan ayıran Sadanın doğusunda Sakalardan kopan Elamlılar, batısında ise Elamlılardan ayrılan gruplar ile ilk kaynaşmalar bu dönemde gerçekleşmiştir.
- 15:25Hunlar ve Yüeciler
- Hunlar, Sadıka haline gelen milleti olarak bu bölgede 9. yüzyıla kadar varlıklarını sürdürmüşlerdir.
- Yüeciler, Hunların güneybatı komşuları olup, son iki yüzyılda soldular olarak karşımıza çıkmaktadır.
- Bu bölge, Hunlar tarafından, özellikle Hu Ovasının güneyinde yerleşik olan dokuz Oğuzlar (Uygurlar) tarafından iskan edilmiştir.
- 15:45Aryan Tarih Tezi ve Türk Devletleri
- Aryan tarih tezine göre Ural Dağları'nın batısında tespit edilen Yamnaya kültürü, Arayanların ataları olarak tanımlanmaktadır.
- Göktürk Devleti, Hun coğrafyasının kuzeyinde ortaya çıkmış, kısa sürede Sir Derya'ya kadar genişlemiştir.
- Hun coğrafyasında Uygurlar'ın batısı, çağın devlet idaresine ve yerleşik mukim tahammüllerine sahip hale gelemedikleri için 10. yüzyıl itibariyle siyasi olarak zayıflamıştır.
- 17:0810. Yüzyıl Türk Dünyası
- 10. yüzyılda Türkler Hun coğrafyasına azınlık haline gelmiş, bölgede Müslüman ama yerlisi halklar bulunmaktadır.
- Karahanlılar Devleti'nin doğudan gelen Hıta yakınlarıyla zayıflayıp yıkılmasından sonra Selçuklu döneminde Türk dünyası değişikliğe uğramıştır.