Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan "İnsan-Bilgisayar Etkileşimi" konulu akademik bir ders formatındadır.
- Ders, insan-bilgisayar etkileşimindeki tasarım problemlerinin günlük hayattaki etkilerini çeşitli örneklerle incelemektedir. Video, bilgisayar arayüzlerindeki tasarım alternatiflerinden başlayarak, ATM makineleri, alışveriş siteleri, askeri gemiler, Singapur Havayolları kazası, cep telefonları, trafik işaretleri ve yaya geçitleri gibi farklı alanlardaki tasarım hatalarını ele almaktadır. Dersin sonunda, kullanıcı-görev-teknoloji-bağlam ilişkisi açıklanmakta ve öğrencilere günlük tasarım problemlerini gözlemlemeleri ve çözüm önerileri sunmaları istenmektedir.
- Ders içeriğinde Schneiderman'ın araştırmaları, ölümcül, zararsız ve dünya çapında etkili tasarım problemleri (merdivenler, sinemadaki tuvalet işaretleri, araba ön paneli, Amerika 2000 seçimleri oy pusulası) detaylı şekilde incelenmekte ve insan-bilgisayar etkileşim alanının psikoloji, bilişim sistemleri, bilgisayar mühendisliği, grafik tasarım, örgütsel psikoloji, yazılım mühendisliği ve fiziksel ergonomi gibi farklı disiplinlerle ilişkisi vurgulanmaktadır.
- 00:19Bilgisayar Arayüzü Tasarımı
- Bilgisayar arayüzünde aşağıya doğru açılan menü yapısı yaygın olarak kullanılmaktadır.
- Bu menü yapısının problemleri vardır; kullanıcının fareyi ekranın üstüne götürmesi ve ardından menüdeki seçeneklere ulaşması zaman alabilir.
- Alternatif olarak pasta şeklinde tasarlanmış menü yapısı, tüm seçeneklerin merkeze eşit uzaklıkta olması sayesinde kullanıcıya daha hızlı erişim imkanı sunar.
- 02:35Yuvarlak Menü Avantajları
- Yuvarlak menü yapısı, kullanıcıların daha az efor sarf ederek görevlerini daha kısa sürede tamamlayabilmelerini sağlar.
- Bir cep telefonu üreticisi, numaralandırma kısmını yuvarlak bir yapıda tasarlamış ancak piyasada başarıya ulaşamamıştır.
- İnsanlar alışkanlıklarını terk etmedikleri için, aşağıya doğru inen menü yapısı hala yaygın olarak kullanılmaktadır.
- 04:32ATM Makineleri ve Kullanıcı Deneyimi
- ATM makinesinde önce kartı vermek mi yoksa önce parayı vermek mi daha iyi bir tasarım sorunudur.
- ATM makinesinin önce kartı vermesi ve sonra parası vermesi, kullanıcıların kartlarını unutturma sorununu önler.
- Bu basit bir sorun olmasına rağmen uzun yıllar boyunca bankalar bu sorunu çözememiş, hem kullanıcılar hem de bankalar milyonlarca dolarlık maliyetlerle karşı karşıya kalmıştır.
- 07:13Alışveriş Siteleri ve Kullanılabilirlik
- Alışveriş sitelerinde ürünlerin kolay bulunması ve ödeme işleminin basit olması önemlidir.
- Ürünlerin organizasyonunda sorunlar varsa, kullanıcılar alışveriş yapmak istemeyecek ve sitenin ziyaret edilme sayısı azalacaktır.
- Sitenin kullanılabilirlik testleri yapılması ve kullanıcıların karşılaştığı zorlukların giderilmesi gerekmektedir.
- 09:01Savunma Alanında İnsan Bilgisayar Etkileşimi
- Savunma alanında bilişim sistemleri olmadan orduların ayakta kalması mümkün değildir.
- Arayüz tasarım problemleri nedeniyle ölümcül sonuçlar yaşanabilir.
- 1988 yılında İran Körfezi'nde, bir geminin komutanı, yaklaşan bir uçakla ilgili yanlış karar vererek İran yolcu uçağını düşürmüş ve yaklaşık 300 kişinin hayatını kaybetmesine neden olmuştur.
- 11:34Askeri Tasarım Sorunları
- Geminin komuta kontrol merkezindeki personel, farklı ekranlardan gelen bilgilere göre karar vermektedir.
- Yükseklik bilgisi ve uçağın pozisyonu farklı ekranlarda gösterilmesi, stres altında çalışan personelin hatalı kararlar vermesine neden olabilir.
- Geminin komuta kontrol odası yenilenmiş olsa da, mürettebat yeni sistemi gerçek koşullarda kullanmadığı için farklı davranışlar sergilemiştir.
- 16:03Singapur Havayolları Kazası
- Singapur Havayolları'nın Tayvan'daki Çangyşek Havaalanı'nda kazası, tasarım sorunlarından biriyle ilgilidir.
- Havaalanında iki pistten birinde inşaat olduğu halde, pist ışıklarını yakan düğme her iki pistin ışıklarını da yakabilmekteydi.
- Pilot, ışıkların yanması nedeniyle inşaat yapıldığı pisti normal bir pist sanarak oraya girerek kazaya neden olmuştur.
- 19:08Cep Telefonu ve Trafik İşareti Örnekleri
- Bir cep telefonunun otomatik hoparlör özelliği, kullanıcıların işlerini kaybetmesine veya ailelerinin dağılmasına neden olabilir.
- İstanbul'daki bir trafik işareti, araçların hızında (saatte 90-100 km) kısa sürede (2-5 saniye) yorumlanması gereken karmaşık bir duruma sahiptir.
- Ankara'daki bir yaya üst geçidi, dik merdivenleri nedeniyle kullanılmamaktadır.
- 23:36Tasarım Problemleri ve Etkileri
- Kış mevsiminde karla kaplanmış merdivenler gibi tasarım problemleri, insanların yaşamını tehlikeye atabilir ve alternatif yollar seçmesine neden olabilir.
- Tasarım problemleri sadece insan-bilgisayar etkileşimi alanında değil, hayatımızın her yerini etkileyen sorunlardır.
- Amerika'daki bir sinemanın erkekler tuvaletinin işareti gibi zararsız problemler de düşünmeyi gerektirir ve karar vermede zorluk çıkarabilir.
- 25:34Günlük Hayattaki Tasarım Sorunları
- Arabanın ön panelinde içeceklerin konulduğu yer, radyo ve kalorifer kullanımını zorlaştırabilir ve içeceklerin dökülmesi durumunda daha büyük problemlere yol açabilir.
- Tasarım günlüğünde bu tür örnekleri arabanızı veya diğer araçları inceleyerek rahatlıkla ortaya çıkartabilirsiniz.
- Bazı tasarım problemleri sadece bireyleri değil, ülkeleri ve dünya çapında olayları etkileyebilir.
- 27:31Amerika'nın 2000 Yılı Seçimlerindeki Tasarım Sorunu
- Amerika'nın 2000 yılı seçimlerinde Florida'da kullanılan oy pusulasının tasarımı, seçim sonuçlarını etkilemiştir.
- Oy pusulasında partilerin sıralaması ve deliklerin konumu, demokratlara oy vermek isteyen insanların yanlış deliğe basmasına neden olmuştur.
- Bu oy pusulası ilk kez kullanılmış olup, insanların farklı pusulalara aşina olmaları ve tasarımı anlayamamaları da sonuçları etkilemiştir.
- 32:43Kullanıcıların Özellikleri ve Tasarım
- Kullanıcılar tasarımcıların beklentilerine göre her zaman davranamazlar; kartal gibi göze, yetenekli kulaklara veya maymun gibi esnekliğe sahip değiller.
- Her biri farklı özelliklere ve kısıtlı yeteneklere sahip kullanıcılar için tasarımcıların hedef kitlenin ihtiyaçlarını sağlayacak uygulamalar geliştirmesi gerekmektedir.
- İnsan-bilgisayar etkileşimi alanı tek başına değil, psikoloji, bilişim sistemleri, bilgisayar mühendisliği, grafik tasarım, organizasyonel boyut, sosyoloji, örgütsel psikoloji, yazılım mühendisliği ve fiziksel ergonomi gibi disiplinlerden beslenen bir alanıdır.
- 36:47İnsan-Bilgisayar Etkileşimi Temel Bileşenleri
- İnsan-bilgisayar etkileşiminin temel bileşenleri kullanıcı, bilişim teknolojisi (bilgisayar) ve görevdir.
- Bu üç bileşen her zaman aynı ortamda değil, iş ortamı, dış mekan, okul veya işyeri gibi farklı bağlamlarda çalışır.
- İnsan-bilgisayar etkileşimi araştırmacısı bu bileşenlerin hepsini bir arada düşünmek ve üzerinde çalışmak zorundadır.
- 38:16Dersin Sonu ve Ödev
- Dersin ilk kısmı burada sona ermektedir.
- Öğrencilerden günlük yazmaları, etrafındaki tasarım problemlerini ortaya çıkarmaları ve bu problemleri ders konularıyla bağdaştırıp çözüm önerileri sunmaları istenmektedir.