Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, anatomi alimlerinin insan damar sistemi hakkında detaylı bilgiler verdiği eğitici bir ders formatındadır. Konuşmacı, Marifetname adlı eserin bir bölümünü anlatarak damarların yapısını ve işlevlerini açıklamaktadır.
- Video, atardamarların beş kısımdan ibaret olduğunu belirterek başlar ve ardından sakin damarların yapısı, ecved damarının dağılımı, omuz damarından başlayarak boyun, baş, kol, el, böbrek, yumurtalık, omurga, bacak ve ayak damarlarının detaylı açıklamasını sunar. İçerik, insan vücudundaki 360 damar sayısının bilgisiyle sona erer ve duyu, kuvvet ve hikmetli organların diğer şekillerinin iki konu başlığı altında anlatılacağı belirtilir.
- Video, Allah'ın insanı en güzel şekilde yarattığına dair ifadelerle başlayıp, damarların yapısı ve işlevleri hakkında teknik bilgiler sunmaktadır. Ayrıca insan vücudundaki sayısız ince sanat ve organların bozulan kısımları hakkında alimlerin yüzlerce, binlerce eser yazdığı bilgisi de paylaşılmaktadır.
- 00:02Atardamarlar
- Atardamarlar bedende hareket halinde olan can damarlarıdır ve ruh cevherinin hareketlerinin çoğalmasına yardımcı olurlar.
- Atardamarların çıkış yerleri kalbin sol karıncığıdır ve akciğerlere giden damarlar en küçük damarlardır.
- Atardamarlar bir tabakadan oluşmuştur, açılması ve kapanması daha yumuşak ve kaygandır, ayrıca kanın pişmesine ihtiyaç duymazlar.
- 02:18Büyük Damarlar
- Büyük atardamar kalbin soğuk kılıcından çıkar ve ikiye bölünür; büyük kol yüreğin çevresini dolaşır, küçük kol kalbin arka tarafından geçerek sağ karınca ayrılır.
- Büyük atardamarın çıktığı yerde üç tane sağlam damar zarı bulunur ve bu damarlar kalbin içinden çıkmış, ona dayanak ve kuvvet olmuştur.
- Büyük atardamarın yukarı kısmı can maçları şah damarı adı ile iki kısma ayrılır; ön kısım kendi içerisinde bölünerek ikiye ayrılmış, bir kısmı içeriden dik gelmiştir.
- 04:30Başa Giden Damarlar
- Büyük atardamarın yukarı kısmı can maçları şah damarı adı ile iki kısma ayrılır; ön kısım kendi içerisinde bölünerek ikiye ayrılmış, bir kısmı içeriden dik gelmiştir.
- Büyük kısmında direkt olarak çıkıp önde bulunan büyük delikteki gırtlak deliğinden sinir şebekesine girer ve orada kat katı olmuş tabaka halindeki yapışık damarlara dokununca ön, arka, sağa ve sola ayrılır.
- Ruhu ifade eden can damarları ruhu taşırlar ve ruhun kapı aşağı doğru çevrilmiş olsaydı, içindeki kanın haddinden fazla boşalmasına ve ruhun ondaki hareketinin zorlaşmasına sebep olurdu.
- 07:23Kalpten İnen Büyük Damar
- Kalpten organlara dağılan atardamarın açıklanan büyük kısmı evvela kalpten dümdüz olarak aşağıya inmiş olup beş omura dayanmıştır.
- Büyük kısmın inişi anında kalbin sağ karıncığında dağılan atardamar göğüs hizasına geldiğinde küçük bir kol gönderir ki bu akciğerin göğüsten tarafına yayılmış, ciğerin nefes borusu çevresine varmıştır.
- Bu inen kısımdan bir atardamar uzanır ki o da üç kola ayrılır; karaciğere giden kol karaciğere geçer ve sidik torbasına gelir.
- 09:00Omurga ve Kuyruk Sokumu Damarları
- İki böbrekten ayrıca iki atardamar çıkmış olup gerek erkeklerde ve gerekse kadınlarda yumurtalara kadar inmiştir; sağ böbrekten çıkan atardamar sağ yumurtayı, sol böbrekten çıkan atardamarda sol yumurtayı bulmuştur.
- Omurganın sonuna gelince açıklaması yapılacak olan damarlarla birlikte iki kısım olur; bunlardan bir kısmı sağa, diğer kısmında sola uzanarak kuyruk sokumu kemiğini çepeçevre sarar.
- Ayaklara inen damarların her biri ikişer büyük kol halinde bulunur; bu kollardan biri dış, diğeri de iç kol olarak bilinir.
- 11:39Atardamarlar ve Özellikleri
- Atardamarlar, toplardamarların alt kısmından geçerek diğer parmaklara ulaşır ve çeşitli şekillerde (omura giren, gerdanlığa çıkan, kol altına eğilmiş, ağda yayılan, rahimde çocuğun gıdalanmasını sağlayan, mide, karaciğer, dalak ve bağırsaklara inen) bulunur.
- İç organlardaki atardamarlar damarlar ile eş olmayıp tek kalmış, dış organlardaki atardamarlar ise çarpma ve afetten korunmak için damarların altında saklanmış ve toplardamarlarda kalkan vazifesi görmüşlerdir.
- Atardamarlar kan damarlarına parlak bir zar ile bağlanır, uzuvlar kan ve can olarak faydalanır, atardamarlar ile kan damarları birbirlerinden hem kan hem de can alırlar ve insan vücudundaki toplam can damarı sayısı ikiyüz tanedir.
- 13:30Sakin Damarların Çıkışı ve Faydaları
- Sakin damarların tamamı karaciğerden doğar ve karaciğerden ilk olarak meydana gelen iki damar vardır: karaciğerin dip kısmında bulunan ve gıdayı mideden alıp karaciğere götüren baba damarı ile karaciğerin kürevi yerinden çıkmış olan ve besinleri organları taşımak ve paylaştıran evcil damarı.
- Baba damarının ciğer boşluğuna giren kısmı beş kısımdan oluşur, kürevi kısma gelince kolları ayrılmış olup, biri öt kesesine gider ve karaciğerin içine ağaç köklerinin toprak altındaki yayılması gibi yayılmıştır.
- Baba damarının ciğer dibi ile birleşen kısmı ondan ayrılınca sekiz kısma ayrılmıştır; bunlardan altısı büyük, geri kalan ikisi küçüktür; küçük kısımlardan biri oniki parmak bağırsağına bitişmiş, diğeri mideye iner ve midenin ağzı olan kısmında dağılır.
- 14:57Baba Damarının Kolları ve Faydaları
- Baba damarının altı büyük kolundan biri midenin düz kısmına gelmiştir, diş yüzü besinini ondan alır; diğeri dala inmiş olup dalak gıdasını ondan almaktadır.
- Dala giden kol, dalağın da yardımı ile ortaya gelince ikiye bölünür; biri yukarıya çıkar, diğeri aşağı iner; yukarıya çıkan kısım ikiye bölünür ve o yarının gıdası ondan gelir.
- Baba damarının altı büyük kolundan üçüncüsü düz bağırsağın çevresindeki damarların ince kanallarına dağılmış olup gıdasını alır; dördüncüsü kıl misali incecik kollara ayrılmış olup, bir kısmı midenin kürevi kısmının dış ve sağında, bir kısmı da rahmi soluna dönerek dalak damarların kollarında yayılmıştır.
- 17:07Ecved İçi Çukur Damarlar ve Faydaları
- Ecved damar, öncelikle karaciğerde kılcal damarlar halinde dağılmış ve kılcal damarlar halinde bölünmüş olan baba damar kollarından gıdaları emer ve böylelikle çekerler.
- Ecved damarının kolları karaciğerin dış yumruğu yüzünden karın boşluğuna gelmişlerdir; baba damarının kolları ise karaciğerin yumru dış yüzünün yanından çıkmış ve ikiye ayrılmıştır.
- Yukarıya çıkan küçük kısım karın zarına geçmiş ve ona iki damar vererek onda yayılmış, gıdasını temin etmiştir; yukarıya çıkan kısım sonra da ikiye bölünmüş olup, cüzlerden biri küçük, diğeri büyüktür.
- 18:09Ecved Damarının Kalbe Girişi ve Faydaları
- Büyük parçası sağ kulakçığa gelmiş ve oradan içeriye girmiştir; bu damarın yürek damarlarının en büyüğü olmasının sebebi ve hikmeti, diğer damarlar hava taşımak vazifesi gördükleri halde bu damarın gıda taşıma vazifesi görmektedir.
- Gıda havadan daha sert ve daha kabadır, bu sebeple geçiş yerinin daha geniş, bir kabın da büyük olması gereklidir; bu büyük damar kalbe girdiğinde ona üç zar verir.
- Küçük cüzü ile birlikte çıktığı zaman ona üç damar gönderilir; bunlardan biri akciğere doğru gider, ikinci damar kalp çevresinde dolaşmış ve içinde dağılmıştır, üçüncü damar ise göğüs omurlarından V omura gitmiş ve onu kendisine dayanak yapmış, alttaki sekiz kaburgaya ve onlara yakın kaburgalara taksim olmuştur.
- 19:59Boyun Kemiğinin Halkasına Gelen Damarlar
- Boyun kemiğinin halkasına gelen damarlar ikiye bölünmüş ve parçalar birbirlerinden uzaklaşarak boyun kemiğinin bölgesine gelmiştir.
- Her iki kolda kendi içinde ikiye bölünmüş, biri sağdan, diğeri soldan göğüs kemiği üzerine inmiş ve gırtlağa gelmiştir.
- Üste çıkan kısım sonradan üç kola ayrılmış, bunlardan ikisi göğüs kemikleri arasında bulunan kaslara dağılmış ve ağızları onlardaki atardamarlarına tesadüf ederek uygunluk sağlamıştır.
- 20:31Damarların Dağılımı
- İki kollardan birçok damar çıkmış, göğüsten çıkan kaslara dağılmış ve gırtlağın tamamlanmasından sonra birçok damar düz kasların alt kısmına inmiş, kolları onlara dağılmıştır.
- Uçları izahı ileride yapılacak kuyruk sokumu olan yukarı çıkan kaslara ve atardamarlara ulaşarak onlarla bitişmiştir.
- Yukarıya çıkan üst kısmın üçüncüsü kol ve omuzlara besin vermiştir.
- 21:06Ecved Damarının Göğüs ve Göğüs Üstündeki Organlarda Bulunan Kolları
- Göğüs ve omuz kaslarına dağılan iki kolun geri kalan kısmı bir çift daldır ki, bunlar da kendi içlerinde beşer kola ayrılmışlardır.
- Her birinin bir kolu göğüse yayılmış olup, göğüs kemiklerinin dört üst kemiği besinlerini onlardan alır.
- İkinci kolları omuzda dağılmış ve orada bulunan kaslar da besinlerini oradan temin ederler.
- 21:37Damarların Diğer Kolları
- Üçüncü kolları iki yandan boyunda dağılmış haldeki kaslara yayılmış ve onlara muhtaç oldukları besini temin etmişlerdir.
- Dördüncü kolları boyun üstünde bulunan altı omur deliklerine ayrılmış, iki yandan bu omurlara girdikten sonra başa geçmiştir.
- V kolları bütün kollardan büyüktür, çift taraftan gelmiş ve her biri dört kola ayrılmıştır.
- 22:02V Kollarının Detayları
- Kolların her birisine ait bir kol, göğüs kemiğinde omuz eklemini hareket veren kaslara bölünmüşlerdir.
- İkinci kolları gerçek ete ve koltuk altındaki damarlara dağılmışlardır.
- Üçüncü kolları göğüs üzerinden geçer ve yumuşak yere iner.
- 22:18V Kollarının Son Kolları
- Dördüncü kolları büyüktür ve kollardan her bir üçer bölümü ayrılır.
- Bu üç kısmın ikisi omuz diplerine gelmiş ve oradaki büyük küçük kaslar ile omuz kemik altlarındaki büyük kaslara dağılmışlardır.
- Geri kalan üçüncü kısmı ise büyüktür ve her biri kendi içinde iki kola ayrılır, göğsünü üzerinden ellere gelir ve ellerdeki kaslara dağılır.
- 22:41Şah Damarı ve Diğer Damarlar
- Üste doğru yükselen kısmı üç kolu boyuna yükseldiği sırada ikiye bölünmüş ve bunlardan biri dış boyun damarı, diğeri de şahdamar şeklini almıştır.
- Boyun dış damarı, boyun halka kemiğine gelince ikiye ayrılır, biri ondan ayrıldığı zaman yükselerek öne gelmiş, diğeri ise önce öne doğru inmiş, sonra da yukarıya çıkarak boynun dış kısmına varmış ve önceki kısımda buluşmuş ve onunla birleşmeyi temin etmiştir.
- İkinci kısmın evvelki kısımla karışma temin etmesinden evvel bundan iki kol çıkar, biri genişlemesine gidip çukur yerde köprücük kemiklerinin birbiriyle karşılaştıkları yerde yine birleşir, ikincisi boynun dışında eğilmiş durumda bulunur ve sonradan iki ferdinden ayrılarak yalnız kalır.
- 23:32Omuz Damarı ve Kolları
- Omuz damarı, ana toplardamarın ikinci çiftinden örümcek ağına benzer kollara ayrılır ve omuzlara doğru uzanır.
- Omuz damarının yanlarından iki damar omzun üst kısmına kadar arkadaşlık eder, ancak biri orada tutulur ve dağılır.
- Omuz damarı her iki kolda da geçer ve elin sonuna ulaşır, boyun dış damarının karışmasından sonra ikiye ayrılır.
- 23:58Damarların Dağılımı
- Bir kısmı içten olup küçük dalları vardır ve üst çenede dağılır, diğer kısmı ise alt çenede dağılmış vaziyettedir.
- İki sınıf koldan çıkan ince damarlar dil çevresine dağılmış, ikinci kısım ise kulaklar ile başa yakın yerlere dağılmıştır.
- Şah damarı yemek borusuna yukarıya çıkarken arkadaşlık etmiş ve onunla yukarıya doğru kollar göndermiştir.
- 24:31Damarların Vücuttaki Yolculuğu
- Damarların tümü yemek borusuna, gırtlağa ve iç kaslara ayrılmış olup nihayet lav yemine varmıştır.
- Lav yeminden çok miktarda kollar çıkmış, bir ve ikinci omurdan sinirlere dağılmıştır.
- Oradan da ince kılcal damarlar halinde başla boyun eklemlerine gelmiş, daha sonra kafa kemik zarına gelerek kafa kemiğine inmişlerdir.
- 25:00Beyin ve Kafatası Damarları
- Damarların gönderilmesinden sonra geride kalan damarlam-yi'nin nihayetinde kafa boşluğuna girer ve beynin iki perdesine ayrılan kollar bulunur.
- Sert perdeler çevrelerindeki kısımlarla bu kolları bağlamış, ondan uzaklaşmışlardır.
- Kafatası perdelerine gelen gıdalar, zardan beyne inen atardamarların dağılmasına benzer şekilde dağılmıştır.
- 26:00Ana Toplardamarın Kolları
- Ana toplardamarın esasında omuz damarı oluşturur ve ondan çıkan kolların başlangıcı ana toplardamardır.
- Pazuda kol boyuna uzanan bu damar ayrıca pazu dışına ve derisine dağılan kollar gönderir.
- Dirsek eklemine yaklaştığında üç kola ayrılır: avlu zıra, baş ve gövde damarı, ve diğer bir kol.
- 26:30Avlu Zıra ve Kolların Dağılımı
- Avlu zıra üst dirsek oynanın dışı üzerinden uzamış, dirsek altının yumruğu dışına bükülerek eğilmiş ve alt oynan cüzdane yayılmıştır.
- İkinci kısım bilek dışından meylederek dirseğe taraf dönmüş ve koltuk altındaki bir kolla birleşmek üzere gitmiş.
- Geride kalan üç kısmı ise derinden gidip tekrarı ipliden gelen bir kolla birleşmiştir.
- 27:10Kolların Eklemlere Dağılımı
- İp koltuk altına, evvelki kolları pazun içine inmiş ve oradaki kaslara yayılmışlardır.
- İp dirsek eklemine yaklaştığında ikiye bölünür, bir kısmı içeriye girmiş ve ana toplardamardan ifadeden de geçer.
- İkinci ekleme çıkıp kemiğe dokunan elin cüzlerine ayrılmıştır.
- 28:09Ekhal Damarı ve Kolları
- Ekhal damarı içten doğar, üst dirseğe kadar çıkarak dışarıya gider ve L şeklindeki kola bölünür.
- Üst kolu üst bilek oynana doğru inmiş ve bileğe dönmüştür, baş parmağın arkasına ve başparmakla şehadet parmağının arasına yayılır.
- Alt kolu ise dirseğin alt kısmına inerek üçe ayrılmıştır, bu kollardan biri şehadet parmağı ile orta parmak arasına gelir.
- 29:04Evcep Damarının Bedenin Aşağısındaki Büyük Kısmı
- Evcep damarın aşağı inen büyük kısmı karaciğerlerden çıktığı zaman, daha bel kemiğine dayanmadan önce kendisinden büyük bir damara ayrılır.
- Sağ böbrek liflerine giderek böbrekte ve onun yakınında kalan yerlerde yayılır ve onların hepsini sıcak gıda ile gıdalandırır.
- Sol böbreğe gelerek onun liflerini bulur ve onların kalan yerlerde dağılır.
- 29:45Talun Damarları ve Yumurtalar
- Talun adı verilen damarlar gıda vermek gayesi ile böbreklerin içine girerler ve böbreklerin besinini çekerler.
- Sol tarafından çıkmış olan talun hem erkek hem de kadınlarda sol yumurtaya kadar inmiştir.
- Çıkan bu damarda ayrıca sağdan kollara ayrılarak sağ yumurtaya varmıştır.
- 30:30Omurga ve Damarların Dağılımı
- Bel kemiğinden yumurtalara ulaşan iki damar vardır ki bu erkek cinsiyet organında kaybolur.
- Omurga omurunun sonuna geldiği zaman orada ikiye bölünmüş olup biri sağa, diğeri de sol oyla var.
- Her birinden on tabakadan ayrılmıştır: sert bir yere gelmiş, kılcal damarlar olarak ortaya gelmiş, makat kaslarına ve kuyruk sokumunun dışına ayrılmış.
- 31:13Kadınlarda Damarların Dağılımı
- Beş tabakaları kadınlarda ana rahmi boyunca uzanmış ve bir kısmı orada ana rahmine bitişik halde kısımlara ayrılmışlardır.
- Altı tabakaları kasık kemiği üzerindeki mevcut kaslara gitmiş ve orada dağılmıştır.
- Yedi tabakaları karın üzerinde bedenin yukarısına doğru çıkan kaslara yükselmiştir.
- 31:43Kadınlarda Damarların Devamı
- Esas damarlardan ayrıca kadınlarda dört damar daha çıkar ve dört yandan daha ana rahmine iner.
- Onlardan çıkan sekiz damar göğüs üzerindeki memeleri çıkar.
- Sekiz tabakaları erkeklerde cinsiyet organına, kadınlarda ise ön tarafa gelir ve oralarda dağılır.
- 32:01Damarların Son Dağılımı
- Dokuz tabakaları oyluğun iç kaslarına inmiş ve bu kaslarda dağılmıştır.
- On tabakaları baldır yanlarından leğen kemiklerinin çıkmış ve ellerin tarafından inen damarların çevresine ulaşmış.
- Damarlardaki bu sınıflandırma ve dağıtım, bilginleri hayret içine düşürmüş ve yaratıcılığını bilmek hususunda büyük ibret olmuştur.
- 32:33Uyluk Aşağısına İnen Dallar
- Tabakalardan geri kalanları oluğun içine inmiş ve her kısım bir oluğun içinde onbeş dall meydana getirmiştir.
- Bunlardan biri oluk önündeki kaslara bölünmüştür, biri dışarıdan içeriye doğru kaslara taksim olmuştur.
- Dördü bacak içine doğru gömülmüş ve kaybolmuş, iki bacak altında bulunan kaslara varmış, ikisi diz mafsallarına kadar varmıştır.
- 33:10Ayağın Damarları
- Geri kalan üç daldan dış yüzde olanları akciğere giren soluk borusundan topuk mafına kadar uzar.
- Orta dizin sonundan baldır içindeki kaslara bırakır ve kendisi de aşağıya iner.
- Ayağın iç kısmına gelen üç dal orada dört kola ayrılır, bunlardan ikisi aşağı dış kısımdan ve küçük kemik yanından ayağa girmiş, ikisi ise yukarı iç kısımdadır.
- 34:02İnsan Vücudundaki Damar Sayısı
- İnsan bedenindeki mevcut kan damarları bunlardan ibarettir.
- Hepsinin toplamı üçyüzaltmış damar eder.
- Şekil veren ve hakim olan yüce mevla'nın en güzel surette yaratmış olduğu insan vücudundaki yüce bedi ve sanatın ne derece yüksek olduğunu düşünmeye ve anmaya vesile olması için insan vücudundaki cüzleri ve uzuvları kısa da olsa burada ifade etmeye çalıştık.
- 34:33İnsan Vücudundaki İnce Sanatlar
- Bedendeki mevcut ince sanatlar sayısızdır.
- Konuşmacı, bu kadar ince sanatı anlatmaya yeterli gördüklerini belirtiyor.
- İnsan vücudundaki organların bozulan kısımları hakkında alimler yüzlerce, binlerce eser yazmış ve yine de bitirememişlerdir.