Buradasın
İnkılap Tarihi Dersi: İkinci Meşrutiyet'ten Mondros Mütarekesi'ne
youtube.com/watch?v=2Spqk6T1auoYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan İnkılap Tarihi dersidir. Özellikle KPSS ve Açık Öğretim Fakültesi sınavlarına hazırlanan öğrencilere yönelik hazırlanmıştır.
- Ders, İkinci Meşrutiyet döneminde yaşanan önemli olayları ele almaktadır. İlk bölümde 31 Mart Vakası, İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin kuruluşu, Trablusgarp Savaşı ve Balkan Savaşları anlatılırken, ikinci bölümde Birinci Dünya Savaşı'nın nedenleri, Osmanlı Devleti'nin savaşa girişi ve cepheleri açıklanmaktadır. Son bölümde ise Çanakkale Muharebesi, Suriye-Filistin cephesindeki yenilgi, İstanbul Antlaşması, Londra Sözleşmesi, Balfour Deklarasyonu ve Mondros Mütarekesi'nin maddeleri detaylı olarak incelenmektedir.
- Video, tarih sınavlarına hazırlanan öğrenciler için hızlı tekrar ve soru çözümleri içermekte, özellikle sınavlarda sıkça sorulan konulara vurgu yapmaktadır. Ders, İnkılap Tarihi dersinin ikinci ünitesinin sonunu ve üçüncü üniteye geçişin yapılacağını belirterek sona ermektedir.
- 00:02İkinci Meşrutiyet Dönemi
- Bu ders KPSS ve Açık Öğretim Fakültesi sınavlarına yönelik olup, İkinci Meşrutiyet döneminde yaşanan tarihe damga vuran olayları ele alıyor.
- İkinci Meşrutiyet döneminde yaşanan önemli olaylar: 31 Mart Ayaklanması, Adana Olayları, Trablusgarp Savaşı ve Birinci Dünya Savaşı.
- Osmanlı Devleti'nde birinci meşrutiyet 1876'da, ikinci meşrutiyet ise 1908 yılında ilan edilmiştir.
- 01:16İttihat ve Terakki Partisi
- Türk siyasi hayatında kurulan ilk parti İttihat ve Terakki Partisi'dir.
- İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin temelini atanlar: Mehmet Reşit, İbrahim Temo, Abdullah Cevdet ve İshak Sükuti'dir.
- İttihat ve Terakki Cemiyeti 49 Şubat 1902'de Paris'teki ilk toplantısında, yabancı müdahalesinin talep edilip edilmemesi hususunda anlaşmazlık çıktı.
- 01:2731 Mart Vakası
- 31 Mart Vakası, Rumi takvime göre 31 Mart 1325 (Miladi 13 Nisan 1909) tarihinde gerçekleşmiştir.
- 31 Mart Vakası, İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne bir tepki olarak başlamıştır.
- 31 Mart Vakası'nın nedenleri arasında orduda baş gösteren aşırı siyasallaşma, subaylar arasında yaşanan alaylı-mektepli çatışması, İttihatçıların kendi kadrolarını işbaşına getirmesi ve İttihatçıların muhaliflerine hayat hakkı tanımayan baskıcı davranışları bulunmaktadır.
- 05:3231 Mart Vakası'nın Başlangıcı ve İsyancıların Talepleri
- 31 Mart Vakası'nı başlatan olay, Serbesti gazetesinin başyazarı Hasan Fehmi'nin Galata Köprüsü'nde faili meçhul bir cinayete kurban gitmesidir.
- İsyancıların başlıca talepleri: Hüseyin Hilmi Paşa hükümetinin istifası, Kamil Paşa'nın saadete, İsmail Kemal'in ise Meclisi Mebusan başkanlığına getirilmesi, İttihatçı subayların değiştirilmesi, ordudan tasfiye edilen alaylı subayların geri getirilmesi, İttihat ve Terakki'nin ilgası kaldırılması, şeriat hükümlerinin tamamen uygulanması ve isyana katılanlar için af çıkarılmasıdır.
- İkinci Abdülhamit'ten sonra tahta Sultan Mehmet Reşat Han geçmiştir.
- 09:20Trablusgarp Savaşı
- Trablusgarp Savaşı'nda Osmanlı subaylarına destek veren tarikat Senusi'dir.
- Trablusgarp ve Bingazi'de İtalyanlara karşı yürütülen mücadelenin örgütlenmesinde yer alan kişiler: Mustafa Kemal Atatürk, Binbaşı Enver Bey, Nuri Killigil Bey ve Ali Çetinkaya Bey'dir.
- 18 Ekim 1912 Uşi Antlaşması'na göre Trablusgarp Savaşı sona erdi ve Osmanlı Devleti Kuzey Afrika'daki son topraklarını kaybetti.
- 11:15Balkan Savaşları
- Osmanlı Devleti Trablusgarp Savaşı'nın aleyhine sonuçlandırdığı sırada Balkan Savaşı gibi büyük bir facia ile karşı karşıya kaldı.
- 1913'te suikasta uğrayan Osmanlı sadrazamı Mahmut Şevket Paşa'dır.
- Birinci Balkan Savaşı ile Osmanlı Devleti Edirne'yi tekrar topraklarına almıştır.
- 30 Mayıs 1913'te imzalanan Londra Barış Antlaşması'na göre Osmanlı Devleti'nin batı sınırı Midye-Enes hattı olacak şekilde belirlendi.
- 13:08Balkan Savaşları ve Birinci Dünya Savaşı
- Birinci Balkan Savaşı sonunda Arnavutluk bağımsızlığını ilan eden ilk devlettir.
- Balkan devletleri ile Osmanlı Devleti arasında 30 Mayıs 1913'te Londra Barış Antlaşması imzalanmıştır.
- Balkan savaşları, Balkan devletlerinin Osmanlı Devleti'nden aldıkları toprakları paylaşamadıkları için çıkmıştır.
- 15:33Birinci Dünya Savaşı'ndaki Devletler ve İttifaklar
- Birinci Dünya Savaşı'nda oluşturulan üçlü ittifak devletleri bloğu Almanya, İtalya ve Avusturya arasında kurulmuştur.
- İttifak devletleri: Almanya, Avusturya-Macaristan, Osmanlı Devleti, Bulgaristan, İtalya ve Romanya'dır.
- İtilaf devletleri: İngiltere, Fransa, Rusya, Sırbistan, Belçika, Japonya, Romanya, Portekiz, Yunanistan, Brezilya ve Amerika Birleşik Devletleri'dir.
- 18:25Birinci Dünya Savaşı'nın Sebepleri ve Başlangıcı
- Birinci Dünya Savaşı'nın sebepleri arasında siyasi ve askeri sebepler, ekonomik yayılma, sömürgecilik isteği, milliyetçilik fikirlerinin yayılması ve hanedan çekişmeleri bulunmaktadır.
- Birinci Dünya Savaşı'nın başlamasına neden olan olay, 28 Haziran 1914'te Saraybosna'da Avusturya veliahtı Franz Ferdinand'ın bir Sırp milliyetçisi tarafından suikast sonucu öldürülmesidir.
- Bu olay sonucunda Avusturya'nın Sırbistan'a karşı savaş ilan etmesi, Rusya'nın Sırbistan'ın yanında yer alması ve Almanya'nın Avusturya'nın yanında yer almasıyla Avrupa'da ve dünyada Birinci Dünya Savaşı'nın çıkmasına neden olmuştur.
- 19:42Osmanlı Devleti'nin Birinci Dünya Savaşı'na Katılımı
- 2 Ağustos 1914'te Osmanlı Devleti ile Almanya arasında imzalanan Türk-Alman İttifak Antlaşması'nda, iki devlet Avusturya ve Sırbistan arasında çıkan bir anlaşmazlıkta tarafsız kalacaklardı.
- Almanya, Osmanlı Devleti'ni savaşa sokmak için Kafkas cephesine Rus kuvvetlerinin önemli bir kısmını çekerek Osmanlı, Almanya ve Avusturya'nın doğu ordularının yükünü hafifletmeyi hedeflemiştir.
- Osmanlı Devleti'nin Birinci Dünya Savaşı'na girişinin görünürdeki sebebi, 29 Ekim 1914'te Karadeniz'e çıkarak Sivastopol ve Odessa'yı bombalamasıdır.
- 22:24Osmanlı Devleti'nin Birinci Dünya Savaşı'ndaki Cepheleri
- Osmanlı Devleti'nin kendi toprakları üzerinde açtığı cepheler: Kafkasya cephesi, Kanal cephesi, Çanakkale cephesi, Suriye, Filistin, Hicaz, Yemen ve Irak cephesidir.
- Osmanlı Devleti'nin müttefiklerine yardım etmek için açtığı cepheler: Galiçya cephesi, Romanya ve Makedonya'dır.
- Makedonya, Osmanlı toprağı olmadığı halde müttefiklerine yardım amacıyla açılmış bir cephe değildir.
- 24:33Birinci Dünya Savaşı'nın Sonuçları
- Çanakkale Muharebesi'nin kazanılmasıyla Türklerin moralleri ve kendilerine güvenleri yerine geldi.
- Rusya'da Çarlık yıkıldı, yerine Bolşevikler iktidarı iş başına geldi.
- İngiltere'de hükümet bunalımı ortaya çıktı, savaş harcamaları nedeniyle mali sıkıntı içine girdi.
- 25:34Savaşın Önemli Sonuçları
- Savaşın Türk ve dünya tarihi açısından en önemli sonucu Türklerin kendisine yeni bir lider bulmalarıydı, bu lider Anafartalar Kahramanı Albay Mustafa Kemal (Atatürk) idi.
- Çanakkale Savaşı'nın sonuçlarından biri boğazlar hakkında karar verecek uluslararası bir komisyonun kurulması değildi.
- İngiltere ve Fransa'nın yenilgileri uzak bölgelerdeki sömürgeleri üzerinde prestijlerinin sarsılmasına neden olmuştu.
- 26:40Suriye-Filistin Cephesindeki Yenilgi
- İngilizler Ocak 1916'da Mekke Emiri Şerif Hüseyin'le anlaşarak Arapların büyük bir bölümünü Osmanlı Devleti aleyhine çevirmeyi başarmışlardı.
- 1917'de İngilizler Gazze'ye girdiler, Aralık ayında Kudüs'ü ele geçirdiler.
- 1918'de Arap isyanının etkisiyle İngilizler yeniden saldırıya başladılar, İtalya ve Fransa da bölgeye asker çıkardılar.
- 27:54İstanbul Antlaşması
- Birinci Dünya Savaşı sırasında Rusya'nın İngiltere ve Fransa'ya yaptığı baskı sonucunda İtilaf Devletleri arasında imzalanan İstanbul Antlaşması'yla Rusya, İstanbul'u, boğazları, Marmara Denizi'nin batı kıyılarını, Midye-Enez hattına kadar, Trakya'nın güneyini, İstanbul Boğazı'nın doğusu ile Sakarya ile İzmit arası bölgeyi, Marmara Adaları'nı, İmroz ve Bozcaada'nın topraklarına katılmasını talep etmiştir.
- Rusya, müttefiklerine Ortadoğu'daki nüfus bölgelerini kabul edeceğini belirtmiştir.
- 29:04Londra Sözleşmesi ve Balfour Deklarasyonu
- Birinci Dünya Savaşı sırasında 26 Nisan 1915'te Londra'da İngiliz, Fransız ve İtalyanlar arasında yapılan Londra Sözleşmesi ile Trablusgarp Savaşı sırasında geçici olarak İtalya'ya bırakılmış olan on iki adanın tamamen İtalyan egemenliğine bırakılmasına karar verildi.
- Londra Sözleşmesi'nde İngiltere, Fransa ve Rusya'nın Anadolu topraklarını kısmen veya tamamen paylaşmaları durumunda, İtalya'ya Antalya bölgesinde eşdeğer bir pay verilmesine dair hükümler yer aldı.
- Balfour Deklarasyonu'nda İngiltere Dışişleri Bakanı Lord Arthur James Balfour, Filistin halkının yaşadığı toprakları Yahudilere vaat etmiş, ancak Filistin halkının haklarına herhangi bir zarar gelmeyeceğini iddia etmiştir.
- 32:25Mondros Mütarekesi
- Birinci Dünya Savaşı'nın sona erdiren mütareke ile birlikte Osmanlı Devleti, Ortadoğu ve Arap Yarımadası'ndaki topraklarından Kafkasya'dan vazgeçtiğini kabul etmiş, devlet tamamıyla parçalanmış, elinde yalnızca Anadolu ve Doğu Trakya kalmış durumdaydı.
- 30 Ekim 1918'de imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması'nda Çanakkale ve İstanbul Boğazlarının açılması, bu bölgelerdeki istihkamların İtilaf Devletleri tarafından işgali sağlanacaktı.
- Osmanlı Devleti'nin elindeki tüm savaş esirleri, suçlu Ermeniler de dahil kayıtsız şartsız İstanbul'da serbest bırakılacaktı.
- 33:50Mondros Mütarekesi'nin Önemli Maddeleri
- İtilaf Devletleri güvenliklerini tehdit eden bir durum halinde herhangi bir stratejik noktayı işgal edebileceklerdi.
- Türk demiryollarından İtilaf Devletleri yararlanabileceklerdi ve Osmanlı ticaret gemileri de hizmetlerinde bulundurulacaktı.
- İtilaf Devletleri liman ve tersanelerle burada bulunan deniz araçlarından yararlanabilecektir.
- 34:31Mondros Mütarekesi'nin Diğer Maddeleri
- Brest-Litos Barışından sonra İran-Kafkasya'ya giren Osmanlı birlikleri derhal 1914 sınırına geri çekilecekti.
- Hükümet haberleşme dışında tüm haberleşme istasyonları, telsiz, telgraf, kablo devletlerince denetim altına alınacaktı.
- İtilaf Devletleri Türkiye'den kömür, mazot, yağ maddelerini temin edecekler ve Türk demiryolları İtilaf Devletleri zabıtası tarafından denetim altına alınacaktı.
- 35:08Mondros Mütarekesi'nin Son Maddeleri
- Hicaz, Asir, Yemen, Suriye, Irak'taki Türk kuvvetleri en yakın İtilaf Devletleri komutanlarına teslim olacaktı.
- Trablusgarp-Bingazi'deki Osmanlı subayları en yakın İtalyan garnizona teslim olacak, Trablusgarp-Bingazi'de Osmanlı işgali altında bulunan limanlarda İtalyanlara teslim edilecekti.
- Türkiye'de bulunan askeri ve sivil Alman ve Avusturyalıların bir ay içinde Türk topraklarını terk edeceklerdi.