Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan il özel idaresi konulu kapsamlı bir eğitim içeriğidir. Eğitmen, il özel idaresinin ikinci videosu olarak bu konuyu detaylı şekilde anlatmaktadır.
- Video, il özel idaresinin yapısı, görevleri ve işleyişini kapsamlı şekilde ele almaktadır. İçerikte ihtisas komisyonları, denetim komisyonu, il genel meclisi, il encümeni, valinin yetkileri, genel sekreterlik, bütçe yönetimi ve harcama yetkisi gibi konular detaylı olarak açıklanmaktadır. Eğitmen, sınavlarda çıkabilecek potansiyel soru tiplerini vurgulayarak öğrencilere yardımcı olmayı amaçlamaktadır.
- Video ayrıca il genel meclisinin feshi durumları, il özel idaresinin temsil yetkisinin devri, görevden uzaklaştırma, faaliyet raporları ve borçlanma ile ilgili takas ve mahsup işlemlerinin nasıl düzenlendiği gibi konuları da kapsamaktadır. Eğitmen, özellikle il özel idaresindeki genel sekreterin atanma şekli ile büyükşehir belediyesindeki genel sekreterin atanma şekli arasındaki farkları vurgulamaktadır.
- 00:09İhtisas Komisyonları
- İhtisas komisyonları, bir yıl görev yapmak üzere en az üç, en fazla beş kişiden oluşan komisyonlardır.
- Zorunlu kurulması gereken komisyonlar: eğitim, kültür, sosyal hizmetler, imar, bayındırlık, çevre ve sağlık plan ve bütçedir.
- Büyükşehir belediyelerinde ulaşım komisyonu da zorunludur, ancak il özel idaresinde zorunlu değildir.
- 01:55İhtisas Komisyonlarının Çalışma Süreleri ve Raporları
- İmar ve bayındırlık komisyonları en fazla on iş günü, diğer komisyonlar beş iş günü içerisinde kendisine havale edilen işleri sonuçlandırır.
- Komisyon raporları alenidir ve çeşitli yollarla halka duyurulur.
- İsteyenler il genel meclisi tarafından belirecek olan bedel karşılığında komisyon raporlarını alabilir.
- 03:19Denetim Komisyonu
- Her yılın Ocak ayında yapılacak toplantısında, il özel idaresinin bir önceki yıl gelir, giderleri, hesap ve işlemleri denetim için kendi üyeleri arasından gizli oyla üye sayısı üç'ten az, beş'ten çok olmamak üzere bir denetim komisyonu oluşturulur.
- Denetim komisyonu her siyasi partinin ve bağımsız üyelerinin katılımıyla oluşturulur ve vali tarafından belirlenen yerde çalışır.
- Komisyon çalışmasını Şubat ayının sonuna kadar tamamlar, buna ilişkin raporu izleyen ayın onbeşinci gününe kadar meclis başkanlığına sunar.
- 04:56Bilgi Edinme ve Denetim Yolları
- Meclis üyeleri meclis başkanlığına önerge vererek il özel idaresi ile ilgili işler konusunda sözlü ya da yazılı olarak soru sorabilir.
- Genel görüşme, ilgilenen birisinin üçte bir çoğunluğuyla yapılır.
- Vali Mart ayı toplantısında bir önceki yılına ait faaliyet raporlarını meclise sunar, meclis dörtte üç çoğunluğuyla yeterli görmezse yetersizlik kararıyla görüşmeleri kapsayan tutanak İçişleri Bakanlığı'na gönderilir.
- 06:35Meclis Üyelerinin Görevleri ve Üyeliğin Sona Ermesi
- Meclis üyeleri görevleri süresince ve görevlerinin sona ermesinden itibaren iki yıl süreyle il özel idaresi ve bağlı kuruluşlarına karşı doğrudan ya da dolaylı olarak taahhüte giremez, komisyonculuk veya temsilcilik yapamaz.
- Meclis üyeliği ölümle, istifa ile veya kendiliğinden sona erer.
- Özürsüz ve izinsiz olarak arka arkaya üç birleşim günü bir yıl içinde yapılan toplantıların yarısına katılmayan üyenin üyeliğinin düşmesi savunması alındıktan sonra üye tam sayısının salt çoğunluğun kararıyla verilir.
- Seçilme yeterliliğini kaybedilmesi durumunda valinin bildirilmesi üzerine Danıştay tarafından üyeliği düşmesine karar verilir.
- 10:21Meclisin Feshi ve Yetkileri
- Meclisin seçilme yeterliliğini kaybetmesi durumunda, il genel meclisi görevlerini ihmal ederse veya siyasi konularda karar alırsa, vali bildirisi üzerine Danıştay kararıyla sona erer.
- İçişleri Bakanlığı, meclisin feshine dair bildirimi birlikte meclis toplantısının ertelenmesini de isteyebilir ve Danıştay toplantıların ertelenmesi konusunda en geç bir ay içinde karara bağlar.
- Fesli meclisin yerine seçilen meclis kalan süreyi tamamlar.
- 11:50Meclisin Boşalması Durumunda Yetki Devri
- Meclisin feshi, toplantıların ertelenmesi, yedek üyelerin katılmasında üye tam sayısının yarısının aşağı düşmesi, geçici olarak görevden uzaklaştırılması veya üye tam sayısının yarısından fazlasının tutuklanması durumunda, encümen memur üyeleri tarafından il genel meclisi görevi yürütülecek.
- Encümen üyeleri huzur hakkı alır.
- 12:51İl Encümeni
- İl encümeni il özel idaresi içerisinde yer alır ve il belediyelerinde nüfusu yüz binin üstünde olan belediyelerde onbir, diğer belediyelerde yedi, büyükşehir belediyelerinde ise onbir üyeden oluşur.
- İl encümeninin başkanı validir, valinin katılamadığı toplantılara genel sekreter başkanlık eder.
- İl encümeninin görevleri arasında stratejik plan ve görüş bildiri, önemli kamulaştırma kararları almak, cezaları vermek, üç yılı geçmeyecek kiralamalara karar vermek ve umuma açık belediye sınırları dışında açılış ve kapanış saatlerini belirlemek bulunmaktadır.
- 16:12İl Encümeninin Toplantıları ve Yetkileri
- İl encümeni toplantıları haftada en az bir defa yapılır, üye tam sayısal çoğunluğuyla katılır ve katılanların çoğunluğuyla karar verilir.
- Encümen gündemini vali belirler ve üyeler gündem maddesi teklif edebilir, gündemindeki konuları en geç bir hafta içinde görüşüp karara bağlar.
- Vali, kanun ve diğer mevzuat hükümleri ile il genel meclisi kararlarına aykırı gördüğünde encümen kararını bir sonraki toplantıda tekrar görüşülmesini isteyebilir, ısrar ederse karar kesinleşir ve vali idari yargıdan yürütmeyi durdurma talebiyle birlikte on gün içerisinde başvurur.
- 18:34Valinin Görevleri
- Vali, il idaresi teşkilatının en üst amiri olup sevk ve idare eder, il idaresi hak ve menfaatlerini korur.
- Vali, il genel meclisi ve il encümeninin kararlarını uygular, şartsız bağışları kabul eder ve bütçeyi uygular.
- Vali, stratejik plan ve performans planını mahalli idareler genel seçimden itibaren altı ay içerisinde hazırlayıp il genel meclisine sunar.
- Vali yetkilerini vali yardımcısına, ilçelerde kaymakamlara veya il özel idaresindeki yönetici sıfatı bulunan görevlilere devredebilir.
- 21:22İl Özel İdaresi Temsil Yetkisi ve Görevden Uzaklaştırma
- İtilaf halinde temsil yetkisinin devri, vali birinci ve ikinci derece yakın hısımları, kan ve kayın hısımları izo idaresiyle itiraflı olduğu durumlarda meclis başkanı il özel idaresini temsil edecek.
- Görevle ilgili suç nedeniyle soruşturma ve kovuşturma açan il idaresi organları veya üyeleri geçici bir önlem olarak görevden uzaklaştırılabiliyor.
- Görevden uzaklaştırma iki ayda bir kontrol edilir, gereksiz kalırsa kaldırılır ve takipsizlik kararı verilmesi, soruşturmaya izin verilmemesi, dava konusunun düşmesi, beraat kararı verilmesi veya genel af ile ortadan kaldırılması durumunda kaldırılacaktır.
- 22:33İl Özel İdaresi Teşkilatı ve Genel Sekreter
- İl özel idaresi teşkilatı genel sekreterlik, mali işler, sağlık, tarım, hukuk işleri, insan hakları ve imar bölümlerinden oluşur.
- Genel sekreter, il özel idaresi hizmetlerinde vali adına ve emri yönünde mevzuat hükümlerini, il genel meclisi ve il encümen kararlarını düzenler ve yürütür.
- Genel sekreter, il özel idaresinin kuruluşlarına gereken emirleri verir, bunların uygulanmasını gözetir ve denetler.
- 23:31Genel Sekreterin Sorumluluğu ve Kadrosu
- Genel sekreter, il özel idaresinin hizmetlerinden dolayı valiye karşı sorumludur.
- Toplam nüfusu üç milyona kadar olan illerde en fazla iki, üç milyonun üstünde olan illerde en fazla dört genel sekreter yardımcısı kadrosu ihdas edilir.
- İl özel idaresinin norm kadro ilke ve standartları İçişleri Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından müşterek olarak belirlenir.
- 25:38Genel Sekreterin Atanma Şekli
- İl özel idaresinin personeli vali tarafından atanır ve ilk toplantıda il genel meclisinin bilgisine sunulur.
- Genel sekreter, valinin teklifi ile İçişleri Bakanlığı'nın onayıyla atanır ve aynı usule göre görevden alınır.
- Büyükşehir belediyesindeki genel sekreter ise belediye başkanının teklifi, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın onayı ile atanır.
- 28:28İl Özel İdaresinin Denetimi ve Faaliyet Raporları
- İl özel idaresini iç ve dış denetim, hukuka uygunluk, mali denetim ve performans denetimi olarak denetim yapılır ve sonuçlar kamuya duyurulur.
- Faaliyet raporu vali tarafından hazırlanır, Mart ayında vali veya valinin genel sekreteri tarafından il genel meclisine sunulur.
- Raporun bir örneği İçişleri Bakanlığı'na gönderilir ve kamuya açıklanır.
- 30:06Hizmetlerde Aksama ve Bütçe
- Hizmetlerde aksama durumu söz konusu olduğunda, İçişleri Bakanlığı talebi üzerine sulh hukuk hakimi tespitini yapar.
- İçişleri Bakanlığı, aksamanın giderilmesi için makul bir süre vererek il özel idaresinden ister, giderilmezse hizmeti yerine getirilmesini il valisinden ister.
- Bütçe mali yıl ve izleyen iki yıl için yapılır, vali tarafından hazırlanır ve Eylül ayının başında İçişleri Bakanlığı'na gönderilir.
- 31:24Bütçe Süreci ve Harcama Yetkisi
- İçişleri Bakanlığı görüş verdikten sonra Kasım ayının birinci gününden önce il genel meclisi'ne bütçe tasarısı sunulur.
- İl genel meclisi tasarısını yılbaşından önce aynen veya değiştirerek kabul eder, ancak gider arttırıcı, gelir azaltıcı teklifte bulunamaz.
- Bütçe tasar süresi içerisinde kesinleşmemesi durumunda vali görüşüyle birlikte durumu İçişleri Bakanlığı'na bildirir ve bakanlık otuz gün içinde vereceği karar kesindir.
- 32:25İl Özel İdaresi ve Bütçe Yönetimi
- İlçelerde en üst yönetici kaymakamdır ve harcama yetkilisi olarak görev yapar.
- Bütçenin kesin hesabı, gelirlerin ve giderlerin denkliğini kontrol eden muhasebe işlemidir ve vali tarafından hesap döneminin bitiminden sonra Mart ayında encüme sunulur.
- Bütçe ile ilgili düzenleme veya yönetmelik çıkacaksa, İçişleri Bakanlığı Hazine ve Maliye Bakanlığı'ndan görüş alır.
- 33:28Bütçe Uygulaması ve Özel Şirketler
- Yeni yıl bütçesi kesinleşmemişse, yeni bütçenin kesinleşmesine kadar geçen yılın bütçesi uygulanır.
- İl özel idaresi, kendisine verilen görev ve hizmetleri alanlarla ilgili mevzuatta belirtilen usullere göre sermaye şirketleri kurabilir.
- İl özel idaresinin genel bütçeli kuruluşları, sosyal güvenlik kuruluşları, mahalli idareleri ve diğer kamu kurum ve kuruluşları özel hukuk kamu hukukuna tabidir.
- 34:25Borçlanma ve Takas İşlemleri
- Kamu kuruluşlarının borçlarının takas ve mahsup edilmesi için bütçede yeterli ve gerekli ödenek konulur.
- Borçlanma, takas ve mahsup işlemleri için İçişleri Bakanlığı'nın olumlu görüşü alınarak Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından bir yönetmelik çıkartılır.
- İdari yaptırımları il encümeni karar verir.
- 35:46Video Kapanışı
- İkinci video olmasına rağmen içerik kaliteli ve potansiyel sorulara vurgu yapılmıştır.
- Ders notları ve kitap üzerinden potansiyel soru yerlerine yıldız koymak, tekrar ederken faydalı olacaktır.